Zasady prawa cywilnego - Wydział Prawa i Administracji UJ
advertisement
Prawo cywilne – wybrane zagadnienia części ogólnej Wydział Prawa i Administracji Katedra Prawa Cywilnego Dr Piotr Kostański 24.11.2012 r. 9.45-11.15 (90’) i 11.30 – 13.00 (90’) 1. Pojęcie prawa cywilnego 2. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych 3. Czynność prawna, oświadczenie woli 4. Zawarcie umowy 5. Forma czynności prawnej 6. Wady oświadczeń woli 9.12.2012 r. 9.00-10.30 (90’) i 10.45 – 12.15 (90’) i 12.30 – 13.45 (75’) 1. Terminy, przedawnienie, prekluzja 2. Pełnomocnictwo i prokura 3. Zasada swobody umów 4. Solidarność 5. Nienależyte wykonanie umowy 6. Umowa sprzedaży 7. Umowa o dzieło, umowa zlecenia, umowa o świadczenie usług • Wyróżnienie prawa dziedziny prawa – Przedmiot regulacji – Metoda regulacji cywilnego jako Zasady prawa cywilnego – Zasada równości podmiotów – Zasada autonomii woli stron – Zasada swobody umów – Zasada jednakowej ochrony prawnej – Zasada odpowiedzialności za szkodę – Zasada jedności prawa cywilnego – Zasada ochrony sądowej praw cywilnych • Zasada rozkładu ciężaru dowodu • Domniemania prawne – Wzruszalne i niewzruszalne • Domniemania faktyczne Art. 6 k.c., art. 234 k.p.c. Ochrona dobrej wiary w prawie cywilnym - Tylko w przypadkach przewidzianych ustawowo, - Domniemuje się dobrą wiarę Pojęcie stosunku prawnego Zdarzenie cywilnoprawne - czynności prawne - akty administracyjne - orzeczenia sądowe - zdarzenia faktyczne sensu stricto • Prawo podmiotowe – Prawa względne i bezwzględne – Prawa bezpośrednie i roszczenia – Prawa kształtujące i zarzuty – Prawa majątkowe i niemajątkowe – Prawa zbywalne i niezbywalne – Prawa związane i wolne – Prawa samoistne i niesamoistne Zakaz nadużywania praw podmiotowych – klauzula generalna art. 5 k.c. i ograniczenia jej stosowania. Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony Podmioty stosunków cywilnoprawnych: 1. Osoby fizyczne 2. Osoby prawne 3. Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym przepisy przyznają zdolność prawną – „ułomne osoby prawne” • Zdolność prawna • Zdolność do czynności prawnych – Pełna – Ograniczona – Brak • Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną. • Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności. • Przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletność. Nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa. • Ubezwłasnowolnienie – Rodzaje – Przesłanki – Tryb – Skutki • Osoby prawne: – Osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną: • • • • • • Stowarzyszenia rejestrowe Fundacje Jednostki samorządu terytorialnego Uczelnie wyższe NBP Sp. z o.o., S.A. (…) • Do jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych. • Jeżeli przepis odrębny nie stanowi inaczej, za zobowiązania jednostki, odpowiedzialność subsydiarną ponoszą jej członkowie; odpowiedzialność ta powstaje z chwilą, gdy jednostka organizacyjna stała się niewypłacalna. • Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie. – Określenie organu np. zarząd – Określenie sposobu reprezentacji np. jednoosobowo – Wskazanie osób wchodzących w skład organu Kto jako organ osoby prawnej zawarł umowę w jej imieniu nie będąc jej organem albo przekraczając zakres umocowania takiego organu, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła. Problematyczna możliwość potwierdzenia. • Szczególne podmioty cywilnoprawnych: – Konsument – Przedsiębiorca stosunków • Dobra osobiste • Prawo firmowe • Przedmioty stosunków cywilnoprawnych: – Prawa – Rzeczy • Ruchome – Zrównane z rzeczami ruchomymi: energia, zwierzęta • Nieruchome – Nieruchomości gruntowe » Nieruchomości rolne – Nieruchomości budynkowe – Nieruchomości lokalowe • Przedsiębiorstwo • Gospodarstwo rolne Art. 551. Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności: 1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa); 2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; 3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; 4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; 5) koncesje, licencje i zezwolenia; 6) patenty i inne prawa własności przemysłowej; 7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; 8) tajemnice przedsiębiorstwa; 9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Art. 552. Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Art. 553. Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Art. 554. Nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela. Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzyciela wyłączyć ani ograniczyć.
