aktywni-dla-zdrowia1 - 0.04Mb

PROGRAM PROFILAKTYCZNY
GIMNAZJUM PUBLICZNEGO
im. M. KOPERNIKA
w ZIĘBICACH
**AKTYWNI
DLA ZDROWIA**
Opracowany przez koordynatorki programu
„Szkoła Promująca Zdrowie”:
Anna Ejzenhart – Stec
Mariola Szczepanowska
 Podstawy prawne szkolnego programu profilaktyki
1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polski.
2. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
3. Międzynarodowa Konwencja o Prawach Dziecka.
4. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. ze zmianami.
5. Uchwała Rady Ministrów Nr 186/2006 z dnia 7 listopada w sprawie działań administracji
rządowej przeciwko przemocy w szkole.
6. Plan pracy dydaktyczno-wychowawczej i opiekuńczej
Program profilaktyki szkolnej to ogół działań chroniących dzieci i młodzież przed
zakłóceniami w rozwoju i interweniujących w sytuacji pojawiających się zagrożeń.
Podstawa programu zakłada, że nauczyciele w swojej pracy wychowawczej, wspierają w
tym zakresie obowiązek rodziców. W celu rozpoznania problemów wychowawczych w naszej
szkole dokonaliśmy diagnozy środowiska szkolnego (nauczyciele i uczniowie) oraz
środowiska rodzinnego uczniów. W wyniku analizy przeprowadzonych ankiet, obserwacji i
przeprowadzonych rozmów możemy wyciągnąć wnioski, że w naszej szkole problemami
wychowawczymi są:
 wagary uczniów
 palenie papierosów
 przemoc i agresja
 używanie wulgaryzmów, niska kultura języka w szkole
 brak zainteresowania nauką
 brak kultury osobistej
 niewłaściwe kontakty z rodzicami
 wandalizm
 uzależnienie od TV i komputerów
 Głównym zadaniem szkoły w realizacji założonych celów jest:
 Zachęcanie uczniów do pokonywania trudności
 Pokazywanie, jak mogą to zrobić
 Wskazywanie różnych rodzajów aktywności przydatnych dla wszechstronnego
rozwoju
 Wywoływane chęci akceptacji i wiary w siebie jako elementy niezbędnego w
utrwalaniu prawidłowych postaw i zachowań
 Cele ogólne programu to:
 Eliminowanie czynników ryzyka i przeciwdziałanie im
 Tworzenie zdrowej atmosfery wokół dziecka
 Działanie wzmacniające czynniki chroniące przed patologią
 Wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju młodego człowieka jako
jednostki zdolnej do życia w ramach różnych wspólnot
 Stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły
 Stworzenie warunków przetrwania szkoły wolnej od zagrożeń
 Promocję zdrowego stylu życia
 Utrwalanie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy
rozwój
Działalność profilaktyczna szkoły pozostaje w ścisłym związku
z działalnością profilaktyczną w środowisku lokalnym gdyż środowisko
odgrywa ważną idę w kształtowaniu osobowości ucznia. Pomocne jest
w kształtowaniu odpowiednich postaw moralnych i przygotowaniu
wychowanków do właściwych wyborów życiowych.
Treści programu profilaktyki ze wskazaniem adresata.
 Uczniowie
 urzeczywistnienie rzeczywistości i przestrzeganie norm.
 uczenie najważniejszych umiejętności psychologicznych i społecznych np.:
umiejętności radzenia sobie ze stresem, nawiązywania i podtrzymywania dobrych
kontaktów z ludźmi, odpierania presji otoczenia i grupy rówieśniczej itp.
 uczenie umiejętności prowadzenia zdrowego trybu życia
 motywowanie do podejmowania osobistych wyborów i postanowień przez uczniów
 uczenie akceptowanych społecznie sposobów spędzania wolnego czasu
 przekazanie rzetelnej i adekwatnej wiedzy o konsekwencjach zachowań ryzykownych
 Rodzice
 podnoszenie wiedzy i umiejętności wychowawczych rodziców
 współdziałanie rodziców w realizacji działań profilaktycznych
 współudział rodziców przy rozwiązywaniu konfliktów klasowych i szkolnych
 pomoc rodziców w rozwiązywaniu problemów dziecka
 Nauczyciele
 prezentowanie prawidłowych wzorów zachowań nauczycieli i innych pracowników
szkoły
 podnoszenie wiedzy i doskonalenie kompetencji wychowawczych nauczycieli
 utrzymywanie osobowych relacji z uczniami poprzez konsultacje
 indywidualizowanie oddziaływań wychowawczych
 rozwijanie umiejętności dobrej współpracy nauczyciele- rodzice
 wyciąganie odpowiednich konsekwencji przez nauczycieli i innych pracowników
szkoły wobec nieprawidłowych zachowań uczniów
Zadania programu również są ujęte w planach wychowawczych dla poszczególnych klas
i podlegają ewaluacji.
 Instytucje wspomagające szkołę w działaniach profilaktycznych

Poradnia Psychologiczno –Pedagogiczna

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

Komenda Powiatowa Policji

Powiatowa Stacja Sanitarno –Epidemiologiczna

Sąd Rodzinny

Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
DLA I POZIOMU GIMNAZJUM.
Działania wychowawczo-opiekuńcze związane z zapobieganiem
zachowaniom agresywnym i aktom przemocy.
Cel realizowany poprzez:
 Uwrażliwienie uczniów na potrzeby innych ludzi, nauczenie ich tolerancji,
poszanowania praw i godności człowieka; piętnowania postaw
egocentrycznych.
 Rozwijanie w uczniach poczucia przynależności do grupy, która kieruje się
normami i zasadami uważanymi powszechnie za etyczne.
 Kształtowanie w uczniach postawy dialogu i umiejętności słuchania
innych.
 Wdrażanie uczniów do współdziałania w grupie z uwzględnieniem
rozwiązywania sytuacji konfliktowych drogą kompromisu.
 Kształtowanie umiejętności nazywania, rozpoznawania uczuć i właściwego
radzenia sobie z ich wyrażaniem.
 Wskazanie
uczniom
właściwych
form
emocjonalnych, będących źródłem agresji.
rozładowania
napięć
I Działania skierowane na uczniów.
Lekcje wychowawcze:
 „Poznajmy się”
Zajęcia te mają na celu zaprezentowanie się każdego z uczniów; wspólne wytyczenie
zasad obowiązujących w klasie, zintegrowanie uczniów, by stworzyć atmosferę wzajemnego
zaufania, poczucia bezpieczeństwa, zrozumienia i chęci wzajemnej pomocy.
Zajęcia mogą przyjąć formę warsztatów integracyjnych.
* Ćwiczenia do wykorzystania na zajęciach:

„KOLOROWE KARTECZKI”- uczniowie piszą na nich swoją ulubioną potrawę,
kolor, zabawę, program telewizyjny i przyklejają do ubrania.

„WSZYSCY KTÓRZY....” – na hasło prowadzącego np. „ wszyscy którzy lubią
jabłka” uczniowie tworzą grupę.

„MÓJ PORTRET” – uczniowie malują swoją podobiznę na wesoło i przedstawiają
na forum klasowym.

„KARTKI Z IMIONAM”- uczniowie losują kartkę z imieniem kolegi i na
odwrocie piszą pozytywną cechę tej osoby.
 „ Każdy z nas ma prawa i obowiązki ”
Zajęcia mają na celu uświadomienie uczniom, że życie człowieka opiera się na
pewnych zasadach, których złamanie wiąże się z poniesieniem konsekwencji. Zajęcia mają
pokazać, że każdy człowiek jest równy wobec prawa i każdemu należy się szacunek; uczyć
odpowiedzialności za swoje czyny.
 Powołanie się na Statut Szkoły, Konwencję Praw Dziecka, Konwencję Praw
Człowieka.
 „Jedenaste przykazanie - TOLERUJ”
Wyśmiewanie się, wyszydzanie ludzkich słabości staje się źródłem frustracji, poczucia
niskiej samooceny u osoby będącej obiektem kpin. Przedstawienie młodzieży, że każda osoba
jest na swój sposób ułomna, że nikt nie jest idealny. Zajęcia mają na celu uświadomienie
wychowankom, że INNY to nie znaczy gorszy.
 stworzenie własnej definicji nietolerancji
 co to znaczy etykietować ludzi?
 „Sztuka porozumiewania się”
Umiejętne wyrażanie swoich emocji, czynne słuchanie innych i właściwy odbiór cudzych
wypowiedzi są fundamentem dobrej komunikacji międzyludzkiej, która zmniejsza ryzyko
powstawania konfliktów.
Zajęcia mają na celu pokazanie jak zniekształca się informacja przekazywana przez kolejnych
nadawców, czyli jak powstaje plotka ; mają za zadanie uświadomienie uczniom, że nie
zawsze mamy realny obraz intencji zachowań innych osób ( np. jeśli ktoś pyta jak się
czujemy, można to odebrać jako wścibstwo, ingerowanie w życie osobiste lub jako przejaw
troski o zdrowie.)
Podczas tych lekcji wychowanek ma zrozumieć jak istotna jest mimika, gestykulacja za
pomocą której przedstawiamy nasze uczucia i nastrój.
Należy mobilizować i zachęcać uczniów do aktywnego słuchania, dzięki któremu sami
wzbogacamy się o doświadczenia życiowe.
* Ćwiczenia i zabawy do wykorzystania na zajęciach:

„GŁUCHY TELEFON”

„LISTA UCZUĆ” – uczniowie tworzą listę uczuć i klasyfikują je na pozytywne i
negatywne, następnie podczas dyskusji ustalają w jakich sytuacjach ludzie je
przeżywają.

„ SMUTNA RYBKA” – uczniowie za pomocą słowa „rybka” wyrażają uczucia:
radość, złość, smutek, strach itp.

„ROZWIĄZUJEMY SYTUACJIE KONFLIKTOWE”- prowadzący rozdaje
grupom historyjki, które analizowane są wg. schematu:
pierwszy bohater historyjki
- co on chce /potrzeba/
- co on czuje?
- co on robi?
drugi bohater historyjki
co on chce / potrzeba/
- co on czuje?
- co on robi?
Klasa wspólnie znajduje najbardziej optymalne, kompromisowe rozwiązania
 „Stressssssssss”
Zajęcia mają na celu poznanie przez uczniów źródeł stresu, uświadomienie, że dla
każdego człowieka są one różne (np. opóźnienie pociągu dla jednej osoby jest przyczyną
wzburzenia, dla innej nie ) oraz nauczenie sposobów radzenia sobie ze stresem, który może
być przyczyną zachowań agresywnych.
* Ćwiczenia do wykorzystania na zajęciach:

uczeń podaje sytuacje, zdarzenia, w których czuł się zły, rozpierała go negatywna
energia, opowiada, co wtedy robił, jak się zachowywał, zastanawia się, czy jego
zachowanie mogło kogoś skrzywdzić.

wychowawca i uczniowie wspólnie próbują znaleźć sposoby walki ze stresem;
zapisują je na dużej planszy i wieszają w klasie.

autorelaks jako jedna z form walki ze stresem / pięciominutowe ćwiczenia przy
spokojnej muzyce, uczniowie opowiadają jak się czuli./
II Inne działania skierowane na ucznia.
 Organizowanie spotkań dla uczniów ze specjalistami z różnych dziedzin:
 spotkanie z pedagogiem- Prawa Dziecka
 spotkanie z przedstawicielem policji zajmującym się nieletnimi. Przedstawienie
młodzieży jakie są konsekwencje zachowań agresywnych.
 Prezentacja multimedialna- „Walka z lękiem i depresją”.
Uświadomienie sobie przyczyn, może być podpowiedzią, jak rozwiązać problem w
sposób akceptowany.
 Organizowanie dla uczniów zajęć wyrównawczych, dzięki którym problemy w
nauce nie staną się przyczyną przeżywania stresu, niskiej samooceny, co w
konsekwencji mogłoby doprowadzić do wyzwalania agresji.
 Stworzenie dla uczniów bogatej oferty kół zainteresowań będących dobrym
rozwiązaniem spędzenia wolnego czasu.
 Objęcie opieką pedagoga uczniów, którzy nie potrafią w sposób akceptowany
radzić sobie ze stresem, którzy zachowują się agresywnie – trening zastępowania
agresji.
III Działania skierowane na Radę Pedagogiczną:
 Udział nauczycieli w radzie szkoleniowej „ Walka z lękiem i depresją” po to, aby
lepiej poznać motywy działań młodzieży, umieć pracować z uczniem, który ma
trudności z wyrażaniem własnych emocji, zachowuje się agresywnie lub
przejawiają zachowania depresyjno lękowe.
 Przeszkolenie pedagoga szkolnego w zakresie treningu zastępowania agresji, po
którym będzie mógł poprowadzić zajęcia z uczniami agresywnymi.
IV Działania skierowane na rodziców:
 Zorganizowanie spotkania rodziców z psychologiem, który wskaże przyczyny
zachowań agresywnych, podpowie jak rozwiązywać sytuacje konfliktowe i jak
pracować z dzieckiem, które nie potrafi w sposób akceptowany rozładować
frustracji.
 Zorganizowanie spotkania dla rodziców z przedstawicielem policji, który
przedstawi konsekwencje agresywnych zachowań uczniów.
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
DLA II POZIOMU GIMNAZJUM.
Działania wychowawczo – opiekuńcze związane z zapobieganiem uzależnieniom nikotynizmowi,
alkoholizmowi, narkomanii.
Cel realizowany poprzez:
 Uzmysłowienie młodzieży istoty i celu życia
 Zwrócenie uwagi uczniów na najcenniejsze wartości, które zdają się być dzisiaj
zapomniane (honor, szacunek, przyjaźń współczucie, bezinteresowna pomoc.)
 Podnoszenie w uczniach ich własnej wartości.
 Kształtowanie umiejętności właściwego komunikowania się.
 Nauczenie młodzieży radzenia sobie z trudnymi sytuacjami.
 Kształtowanie zachowań asertywnych.
 Wdrażanie uczniów do właściwego spędzania czasu wolnego.
 Dostarczenie młodzieży informacji na temat zgubnego wpływu środków
uzależniających.
I Działania skierowane na uczniów:
Lekcje wychowawcze:
 „Żyć, ale jak?”
Zajęcia mają na celu zwrócić uwagę uczniów na najcenniejsze wartości jak empatię,
przyjaźń, honor, bezinteresowną pomoc; pokazać uczniom korzyści dla osobowości
człowieka, płynące z postaw empatycznych; uświadomić negatywizm zasad egocentrycznych:
materializm, żądza władzy i sławy, przedmiotowe traktowanie innych.
Ćwiczenia do wykorzystania na zajęciach

„Dlaczego warto być......” - uczniowie zastanawiają się dlaczego warto w życiu
kierować się pozytywnymi wartościami np. dlaczego warto być prawdomównym.

„Gdybyś był rodzicem...”- luźne wypowiedzi uczniów na temat tego, jakie
wartości wpajałby swojemu dziecku.

„Moja sympatia” – prowadzący przedstawia problem: „Spodobał Ci się chłopak
/dziewczyna – jakimi wartościami musiałby się kierować w życiu, aby zwrócić
Twoją uwagę? Czy musiałby być np. odpowiedzialny, nie ulegać presji otoczenia
itp.?
 „Szczęście – jak je osiągnąć?”
Zajęcia mają na celu uświadomić, że szczęście to pojęcie względne, że dla każdego
może oznaczać co innego; rozwijać postawę „być’ a nie „mieć”, są próbą podniesienia u
uczniów ich własnej wartości, umocnienia ich w pozytywnym działaniu.
* Ćwiczenia do wykorzystania na zajęciach:

„Burza mózgów” - co to jest szczęście?

„Moje wyobrażenia o szczęściu” – rysunek przedstawiający wyobrażenia uczniów
o tym stanie.

„Złota rybka” – uczniowie odpowiadają na pytanie: „Gdybyś złapał złotą rybkę,
to o co byś ją poprosił, aby być szczęśliwym?”
 „Przynależność do grupy – wybór czy
konieczność?”
Zajęcia mają na celu uświadomienie uczniom, że życie w społeczeństwie zmusza nas do
przynależności do niektórych grup np. rodzina, klasa szkolna, grupa 15-latków, ale można też
przynależeć do grup z wyboru, np. fani rocka; uświadomienie uczniom, że z racji przynależności do
grupy, mamy swoje prawa i obowiązki np. prawa i obowiązki ucznia; zwrócenie uwagi uczniom na to,
że atrakcyjność grupy i związana z tym chęć przynależności do niej, może spowodować zmianę zasad
moralnych, estetycznych.
* Ćwiczenia do wykorzystania na zajęciach:

Luźne wypowiedzi na temat: „Jakie zasady powinny obowiązywać w grupie, aby
wszyscy członkowie byli usatysfakcjonowani?”- regulamin grupy

„Burza mózgów”- Co daje przynależność do grupy?

Grupy destrukcyjne”– znajdowanie w prasie artykułów o grupach, które
destrukcyjnie wpływają na człowieka, zmieniają jego osobowość, robią tzw.
„pranie mózgu”, zniewalają.

„Jestem synem (córką), uczniem, kolegą”- uczniowie, podzieleni na trzy grupy
wypisują jakie prawa i obowiązki ma: dziecko, uczeń, kolega.
 „Jestem wartościowym człowiekiem.”
Zajęcia mają na celu pozytywnie wpłynąć na samoocenę ucznia; nauczyć wyrażania
własnego zdania, własnych przemyśleń; uświadomienie uczniom, że dążenie do akceptacji
przez innych za wszelką cenę, przynosi jednostce więcej strat niż korzyści.
* Ćwiczenia do wykorzystania na zajęciach:

„Przepis na mnie” – uczniowie podają w kilku zdaniach „przepis na siebie” za
pomocą charakterystycznych cech, np. „Weź błękitne oczy, trzy rude włosy,
piękny uśmiech, chęć niesienia pomocy.”- prowadzący czyta na głos losowo
wybraną kartkę, młodzież zgaduje o kim mowa.

„Studio reklamy” – pantomimicznie przedstawienie czynności, która najlepiej
wychodzi danemu uczniowi.

„Lustereczko powiedz przecie........” – młodzież dobiera się parami i na zmianę
wypowiadają o swoim partnerze po trzy pozytywne zdania „Jesteś koleżeński,
umiesz słuchać.”
 „Stres – to on popycha mnie do
negatywnych działań.”
Zajęcia mają na celu uświadomić młodzieży jak rodzi się stres, do czego popycha ( np. do
agresji, narkomanii); przekonać, że stres można okiełznać np. przez sport, muzykę, masaż,
autorelaks.
* Ćwiczenia do wykorzystania na zajęciach:

Autorelaks przy muzyce – uczniowie słuchają muzyki z zamkniętymi oczami,
próbują sobie wyobrazić coś miłego, potem wykonują rysunek o tym co sobie
wyobrażali.

Luźne wypowiedzi na temat: „Sytuacje, które mnie stresują.”

„Recepta na stres”- każdy z uczniów podaje jeden pomysł na walkę ze stresem.
Pomysły są spisane i wieszane w sali lekcyjnej.
 „Narkotyki, alkohol – zgubna iluzja
dobrego samopoczucia.”
Zajęcia mają na celu dostarczyć uczniom informacji o substancjach
zmieniających świadomość; uświadomić młodzieży, że zażywanie alkoholu, narkotyków jest
zgubne dla organizmu człowieka; zaprzeczyć mitom o alkoholu i narkotykach; uświadomić
przyczyny i pokazać jakie są skutki sięgania po używki.

„Niebezpieczne substancje”- charakterystyka i opis skutków.

„Demon uzależnienia” – co to jest uzależnienie, fazy uzależnienia.

„Rozpadam się na kawałki” – jak zubaża się życie rodzinne, szkolne, rówieśnicze
poprzez branie narkotyków, picie alkoholu.

„Branie i kolizje z prawem” – prawne konsekwencje upijania się i narkotyzowania.
 „Jestem silny, potrafię mówić NIE”
Zajęcia mają na celu zapoznanie uczniów z modelami zachowań ludzkich (uległość,
asertywność, agresywność); nauczenie respektowania praw innych (bez uległości); rozwijanie
w uczniach umiejętności przedstawiania własnego zdania i własnych racji, rozwijanie
umiejętności odmawiania.
* Ćwiczenia do wykorzystania na zajęciach:

„Odgrywamy role” – klasa podzielona na trzy grupy, które przedstawiają
inscenizację różnych modeli zachowań ludzkich, dotyczących tego samego
problemu. Uczniowie oceniają później, który model był najwłaściwszy.

„Wskazówki na skuteczną ocenę” – klasa podzielona na podgrupy ustala
propozycje skutecznego odmawiania. Pomysły są spisywane i wieszane w sali
lekcyjnej. Młodzież wymyśla też scenki, które obrazują sposoby namawiania i
skuteczne odmowy.
II Inne działania skierowane na ucznia.
 Warsztaty pt. „ Narkotyki w szkole stop” prowadzone przez terapeutę Mareka
Łabudzińskiego psychologa, specjalistę terapii uzależnień.
Program obejmuje 4 godziny zajęć dla każdej klasy.
 Spotkanie uczniów z Rzecznikiem Praw Dziecka oraz ze specjalistą ds.
postępowania w sprawach nieletnich – celem jest uświadomienie uczniom, że
każdy człowiek ma prawa ale i obowiązki; nauczenie młodzieży postępowania,
które nie narusza praw innych ludzi; ukazanie konsekwencji zachowania
niezgodnego z ogólnie przyjętymi normami moralnymi.
 Warsztaty pt. „Alkohol kradnie wolność”
 Bogata oferta zajęć pozalekcyjnych w ramach kół zainteresowań, wyjazdy na
basen, do kina itp.
 Projekcje filmów na video dotyczących uzależnień.
III Działania skierowane na Radę Pedagogiczną:
 Szkolenie w zakresie profilaktyki uzależnienia od narkotyków wśród uczniów,
prowadzone przez terapeutę Mareka Łabudzińskiego wzbogacenie nauczycieli
w wiedzę o narkotykach i skutkach ich brania, która jest konieczna do
przeprowadzenia zajęć profilaktycznych.
 Udział nauczycieli w szkoleniu pt. „Trening umiejętności wychowawczych”
IV Działania skierowane na rodziców:
 Szkolenie na temat profilaktyki uzależnień od narkotyków prowadzone przez
terapeutę Mareka Łabudzińskiego – celem wyposażenia rodziców w wiedzę na
temat rodzajów narkotyków, skutkach i objawów zażywania ich przez młodzież.
Zajęcia te mają również podpowiedzieć co zrobić, gdy rodzic przypuszcza, że
dziecko bierze narkotyki ( jak prowadzić rozmowę z dzieckiem, wykaz
placówek).
 Szkolenie na temat: „Akohol kradnie wolność”
 Projekcje filmów na video dotyczące problemu uzależnień.
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
DLA III POZIOMU GIMNAZJUM.
Dotyczy działań wychowawczo - opiekuńczych związanych z propagowaniem zdrowego
stylu życia, kształtowaniem postaw asertywnych, odpowiedzialności młodzieży za własną
przyszłość.
*Cel realizowany poprzez:
 wykształcenie u uczniów nawyku dbania o tężyznę fizyczną, zdrowie psychiczne,
wygląd;
 zachęcenie uczniów do stworzenia własnej recepty na zdrowie odpowiadającej
indywidualnym potrzebom, zdolnościom;
 wdrożenie do czynnego wypoczynku;
 wskazywanie zgubnych dla osobowości i zdrowia psychicznego człowieka
skutków nudy;
 nauczenie młodzieży zachowań asertywnych w kontaktach międzyludzkich;
 uświadomienie uczniom istoty posiadania rodziny, wartości przekazywanych
przez rodziców;
 rozwijanie w uczniach poczucia wartości pracy.
I Działania skierowane na uczniów.
Lekcje wychowawcze:
 "Jestem zdrowy jak ryba".
Zajęcia mają na celu wdrożenie uczniów do aktywnego spędzania czasu wolnego,
wyrobienia w uczniach nawyku dbałości o swoje zdrowie, o swoje ciało, które w okresie
dojrzewania bardzo się zmienia i wymaga szczególnej pielęgnacji.
* Ćwiczenia do wykorzystania:

"Jak dbać o zdrowie?"- luźne wypowiedzi uczniów.

"W zdrowym ciele zdrowy duch"- uczniowie w kilkuosobowych grupach
interpretują przygotowane wcześniej przez nauczyciela przysłowia.

"Co zamiast telewizji?"- praca plastyczna uczniów stworzona jako recepta na
nudę.

"Potrafię być asertywny".
Zajęcia mają na celu nauczenia młodzieży bardziej otwartego i jasnego wyrażania
potrzeb z poszanowaniem praw innych. Zajęcia są próbą uświadomienia sobie przez uczniów
własnych mocnych stron, które podnoszą samoocenę. Pokazują też słabości, które mają
motywować do przezwyciężania ich. Uczniowie wykształcą w sobie umiejętność
rozpoznawania sytuacji, kiedy jest się wykorzystywanym, lekceważonym oraz dowiedzą się
jak sobie radzić z negatywną krytyką.
Zachowania asertywne ułatwiają człowiekowi życie, utrzymują zdrowie psychiczne w
równowadze, ułatwiają kontakty międzyludzkie.
 "Istota asertywności"
* Ćwiczenia do wykorzystania:

"Co to jest asertywność"- uczniowie w kilkuosobowych grupach próbują stworzyć
jak najprostszą definicję asertywności. Wcześniej nauczyciel przygotowuje opisy
scenek, w których aktorzy zachowują się asertywnie. Tłumaczy też jakie muszą
być spełnione warunki, aby zachowanie nazwać asertywnym, np. nasze
zachowanie nie może godzić w prawa innych;

"Jakie postawy: bierną, agresywną czy asertywną przedstawiają poniższe słowa i
gesty?"- nauczyciel przedstawia wcześniej przygotowaną planszę z paletą gestów
i wypowiedzi, np. agresja- krzyk, podniesiony głos, wskazywanie palcem,
założone ręce, "lepiej żebyś....", "uważaj, bo.....", "jeśli nie, to..." uległość- głos
proszący, zaciśnięte pięści, przesuwanie stóp, oczy zwrócone w dół, pochylenie,
"może", "zastanawiam się czy zechciałbyś?",
"mam nadzieję, że nie przeszkodzi ci";

"Wzór asertywności"- uczniowie wymieniają ze swojego otoczenia osobę, która
według nich zachowuje się asertywnie. Opisują w jaki sposób i w jakich
sytuacjach;

"Moje problemy z byciem asertywnym"- uczniowie robią listę sytuacji, w których
nie potrafią zachować się asertywnie, np. nie potrafią prawidłowo reagować na
krytykę. Wtedy krzyczą, używają siły.
 "Twoje prawa"
* Ćwiczenia do wykorzystania:

"Czuję
się pewniej, mam swoje prawa"- nauczyciel podaje zapisane na kartonie
prawa człowieka wg. Herberta Fensterheima, następnie uczniowie podzieleni na
grupy interpretują prawa, podają przykłady z życia, z własnych sytuacji;
"Sztuka zachowania pozytywnej postawy"
czyli reakcja na komplementy, umiejętność mówienia
komplementów innym, przezwyciężenie lęku przed
publicznymi wystąpieniami, bycie pewnym swego wyglądu.
*Ćwiczenia do wykorzystania:

"Łasuch na komplementy"- każdy uczeń ma przyczepioną do bluzki kartkę na
plecach, z którą przemieszczając się po klasie zbiera od kolegów komplementy na
swój temat. Kartki zostają odczytane publicznie;

"Moje ubranko"- uczniowie dobrani parami mówią sobie wzajemnie o swoim
ubraniu. Tłumaczą dlaczego je założyli. Każdy wyobrazi sobie też jaki strój czy
fryzurę zafundowaliby sobie, gdyby nie było ograniczeń finansowych;
 "Negocjowanie"
* Ćwiczenia do wykorzystania:

"Udane negocjacje"- uczniowie dobrani parami odgrywają scenki, których
tematykę wcześniej przygotowuje nauczyciel. Odgrywanie ról ma się opierać na
zasadach: wyrażanie współczucia dla rozmówcy, domagania się wyjaśnień,
trzymania się sedna sprawy, zachowania spokoju, pójścia na kompromis.
Przykładowe scenki to: odniesienie zepsutych owoców do sklepu, odmówienie
handlującemu domokrążcy, odmówienie randki natrętnemu adoratorowi;
 "Radzenie sobie z negatywną krytyką"
* Ćwiczenia do wykorzystania:

"Mgła"- technika ta polega na spokojnym przyznaniu się do krytyki. Powoduje to
nie drążenie tematu przez krytyka, np.

Znów się spóźniłaś, ciągle się spóźniasz!

Tak, dzisiaj się spóźniłam. Wczesne wstawanie źle mnie nastraja

"Pytanie negatywne"- technika ta polega na zachęcaniu do krytyki po to, aby
dowiedzieć się o prawdziwości intencji rozmówcy, np.

Będzie to dla ciebie trudne, prawda? Przecież jesteś taka nieśmiała.

Kiedy twoim zdaniem jestem nieśmiała?

Chyba ci tego nie powiem. Nie jestem psychiatrą;

"Potwierdzenie negatywne"- technika ta polega na zgodzeniu się z prawdziwością
krytyki. Technikę tę stosują osoby pewne siebie, ale chcące zmienić coś w swoim
życiu, np.

To biurko jest w nieładzie. Jesteś bałaganiarzem.

To prawda, nie potrafię utrzymać porządku.
Uczniowie układają scenki z wykorzystaniem wszystkich wymienionych technik reakcji na
krytykę.
 " Moja rodzina".
Zajęcia mają na celu uświadomienie uczniom dlaczego tak ważna jest rodzina w życiu
człowieka: zaspokaja potrzeby biologiczne, potrzebę bezpieczeństwa, miłości, samorealizacji;
wychowanie w szczęśliwej rodzinie jest fundamentem tworzenia w przyszłości własnej
rodziny.
* Ćwiczenia do wykorzystania:

"Folwark rodzinny"- uczniowie zastanawiają się jakimi zwierzętami mogliby być
członkowie jego rodziny i on sam i dlaczego, jakie cechy zwierząt posiadają
poszczególne osoby?;

"Korzenie rodzinne"- uczniowie tworzą drzewo genealogiczne rodziny
poczynając od swoich pradziadków. Tłumaczą na forum koligacje oraz próbują
odnaleźć cechy odziedziczone po swoich przodkach;

"Ja jako ojciec, ja jako matka"- uczniowie wcielają się w rolę rodziców i w parach
lub trójkach wymyślają scenki z życia rodziny, w których pokazują jakie wartości
wpajaliby swoim
pociechom. Przykłady scenek: rozmowa rodziców z dzieckiem po wywiadówce, spotkanie
rodziców z sympatią dziecka;
 "Praca".
Zajęcia mają na celu rozwijanie poczucia wartości pracy, poszanowania pracy swojej i
innych; rozwijanie w uczniach chęci do nauki jako podstawy do zdobycia wymarzonego
zawodu.
* Ćwiczenia do wykorzystania:

"Co to znaczy praca?"- szukanie encyklopedycznych definicji pracy;

" Jestem marynarzem, hutnikiem,..."- uczniowie w grupach otrzymują kartki z
nazwami różnych zawodów. Podają plusy i minusy wykonywania tego zawodu;

"Praca Twoich rodziców"- uczniowie opisują za co podziwiają swoich rodziców
przy wykonywaniu pracy;

"Praca w przysłowiach"- uczniowie w grupach otrzymują kartki z przysłowiami o
pracy, np. "Jaka praca, taka płaca", "Praca tuczy, bieda uczy". Uczniowie
zastanawiają się co one mogą znaczyć w odniesieniu do współczesności.
II Inne działania skierowane na ucznia.

Zajęcia z pielęgniarką szkolną poruszające temat higieny w okresie dojrzewania;

Projekcje filmów video: "Jacy jesteśmy?" z serii "JA- TY- MY", "Asertywność.
Sztuka bycia sobą", "Anoreksja i bulimia. Śmiertelne pułapki";

Zajęcia dla dziewcząt z położną na temat samobadania piersi jako profilaktyka
raka piersi;
III Działania skierowane na Radę Pedagogiczną:




Szkolenie Rady Pedagogicznej na temat „Komunikacja interpersonalna”.
Profilaktyka –Zagrożenia nowotworami złośliwymi-Wygraj z rakiem
Szkoła-Prawa Dziecka
Dekalog dla rodziców i nauczycieli-Prawa Dziecka
IV Działania skierowane na rodziców:
 Profilaktyka –Zagrożenia nowotworami złośliwymi-Wygraj z rakiem
 Bezpieczny dom- czym jest dla młodego człowieka?
 Konwencja Praw dziecka w rozumieniu dzieci
 Dekalog dla rodziców i nauczycieli-Prawa Dziecka
Ewaluacja szkolnego programu profilaktyki
Szkolny program profilaktyki nie jest dokumentem zamkniętym. Ulega
zmianom wraz ze zmieniająca się rzeczywistością. Analiza jego skuteczności
będzie polegać na bieżącym monitorowaniu i cyklicznej ewaluacji. Treści
programu ulegać będą zmianie, w zależności od aktualnych potrzeb. Diagnoza
tych potrzeb dokonywana będzie na podstawie ankiet, rozmów z uczniami,
nauczycielami, rodzicami.
Ewaluacja programu wychowawczego jest analizą i oceną:
1. wszelkich efektów jego wdrożenia
2. szeroko pojętych warunków, w jakich jest realizowany
3. stopnia jego realizacji w stosunku do założonych celów.
Narzędzia ewaluacji programu wychowawczego:
1. kwestionariusze do analizy dokumentacji szkoły
2. kwestionariusze ankiet i wywiadów.
Ewaluacja programu ma charakter sprawozdania końcoworocznego
zawierającego wnioski z realizacji programu
i nowe propozycje działań.
Zamierzone efekty działań profilaktycznych
1. Poszerzenie wiedzy prawnej uczniów.
2. Nabycie umiejętności samodzielnego rozwiązywania konfliktu przez
uczniów.
3. Poprawa w relacjach uczeń – uczeń, uczeń –osoba dorosła.
4. Podniesienie poziomu poczucia bezpieczeństwa.
5. Wolność od nałogów.
6. Wzrost kompetencji nauczycieli i rodziców w zakresie radzenia sobie w
trudnych sytuacjach wychowawczych.
7. Wzrost poczucia własnej wartości, umiejętność dokonania samooceny.
8. Podniesienie poziomu świadomości występujących zagrożeń i sposobów
zapobiegania im.
9. Poprawa sytuacji wychowawczej w szkole.
10.Objęcie
opieką
jak
największą
liczbę
uczniów
zaniedbanych
środowiskowo.
11.Poprawa kultury zachowań i kultury języka.
12.Podniesienie poziomu nawyków higienicznych.
13.Wypracowanie umiejętności sprawnego organizowania czasu wolnego.
14.Wyrobienie prawidłowych reakcji w sytuacji zagrożenia.
15.Pozyskiwanie rodziców do aktywnej współpracy.