zadowolenie to będzie różne i zależne od tego ile tych dóbr tego
advertisement
zadowolenie to będzie różne i zależne od tego ile tych dóbr tego typu już skonsumowaliśmy suma satysfakcji z posiadanego dobra towaru samochodu rośnie te zadowolenia w ekonomii mają nazwę : z trzeciego – to użyteczność krańcowa, z następnych – 4,5 to użyteczność całkowita użyteczność krańcowa to dodatkowa satysfakcja uzyskana ze spożycia każdej kolejnej jednostki danego dobra gdy krańcowa użyteczność dóbr nabywanych przez konsumenta są sobie równe, osiągany przez niego stan określamy mianem równowago konsumenta - RÓWNOWAGA KONSUMENTA to stan pewnej stabilności zwyczajów nabywczych konsumenta, przy których dana jednostka maksymalizuje swoje zadowolenie jeżeli wyjściowe warunki ( dochód, gusta, ceny ) nie ulegną zmianie, to zwyczaje nabywcze konsumenta wykażą tendencję do stabilizacji, do ustalenia się stan równowago konsumenta jest stanem pożądanym z punktu widzenia racjonalności wyboru, ale trudnym do osiągnięcia, gdyż konsumenci rzadko dokonują ze świadoma precyzją próbują jednak zbliżyć się do zrównania użyteczności krańcowej na ile jest to możliwe - ZMIANA CENY I PRAWO POPYTU - założenie 1. - Do dyspozycji – 3 zł - Cena 1 puszki coli 0,5 zł - Cena 1 hot – doga – 1 zł - Racjonalny zakup to 2 puszki coli i 2 hot – dogi - założenie 2 - do dyspozycji – 3 zł - cena coli 0,75 zł - cena 1 hot – doga 0,75 zł - cena hot – doga spadła względem coli, wobec tego racjonalnie zachowująca się osoba więcej kupi hot – dogów a mniej Coli ( 3 hot – dogi i 1 Cola ) ta zasada sprowadzi się do każdego dobra i znana jest pod nazwa PRAWA POPYTU – prawo to wyraża się odwrotna zależnością miedzy wysokościami ceny, a wielkością zakupów przy założeniu ceteris paribus ( że nic w otoczeniu nie uległo zmianie ) jeżeli względna spada, to ludzie będą kupować tego dobra odwrotnie, tak więc w założeniu o racjonalnym zachowaniu w połączeniu ze zdolnością konsumenta do zastępowania tańszymi substytutami zwykle nabywczych dóbr, gdy ich ceny idą w górę prowadzi do prawa popytu. - ELASTYCZNOŚĆ CENOWA POPYTU popyt zależy od ceny można przyjąć założenie, że różne produkty, reagują różnie na zmianę ceny ta reakcja zależy od rodzaju produktu zmiana ceny jest odwrotnie proporcjonalna do zmiany popytu pr. popytu nie mówi jak istotny wpływ na zmianę popytu będzie miała zmiana ceny Schemat krzywej popytu - - zasada jest następująca – im krzywa popytu jest bardziej płaska, tym popyt jest bardziej elastyczny, to znaczy konsumenci są bardziej wrażliwi na zmianę ceny danego dobra CENOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU – to reakcja konsumenta ( intensywność reakcji ) na zmianę ceny, popyt jest mniej lub bardzie elastyczny, w zależność od wielkości reakcji na zmianę ceny, czyli od wrażliwości konsumenta wyróżniamy kilka popytów ( ze względu na cenowa elastyczność popytu ) - popyt elastyczny – jest przejawem stosunkowo dużej wrażliwości konsumentów na zmianę ceny, występuje gdy cena rośnie o 20 % a popyt spada o 30 % ( duża wrażliwość ) - popyt nieelastyczny – jest przejawem małej wrażliwości na zmianę ceny, cena rośnie o 20 % to popyt spada o 10 % ( niewielki wpływ na cenę ma popyt ) - popyt sztywny - oznacza brak reakcji konsumenta na zmianę ceny, reakcja konsumentów nie ma miejsca ( towary podstawowe, konieczne ) im bardziej luksusowy produkt tym popyt elastyczniejszy popyt proporcjonalny – oznacza identyczną reakcję popytu na zmianę ceny, cena rośnie o 20 % popyt spada o 20 % są to wnioski wyciągnięte przez szkołę neoklasyczna - Marshall, odkrył cenowa elastyczność popytu cenową elastyczność popytu można skonfrontować z całkowitymi wydatkami konsumenta popyt jest elastyczny jeżeli całkowite wydatki konsumenta zwiększają się gdy cena spada lub zmniejsza, gdy cena rośnie - popyt jest nieelastyczny – jeśli całkowite wydatki konsumenta zwiększają się, gdy cena rośnie lub spada, gdy cena spada - istnieje neutralna elastyczność, wtedy gdy zmiana ceny nie wywołuje zmian w wydatkach konsumentów - - bardziej precyzyjne określenie stopnia elastyczności możliwe jest przy zastosowaniu współczynnika elastyczności popytu – Ep Ep = % zmiana wielkości popytu do % zmiany cen te współczynnik będzie różny w różnych punktach krzywej popytu w każdym punkcie krzywej popytu spadek ceny o 1 zł spowoduje wzrost wielkości zakupu o 10 sztuk ( patrz wcześniej ) ale spadek ceny o 1 zł w górnej części krzywej spowoduje dużo mniejszą zmianę procentową w popycie niż spadek o 1 zł w dolnej części krzywej podobnie wzrost wielkości popytu o 10 sztuk jest dużo większą zmiana % w warunkach małej wielkości popytu niż przy wielkości dużej w związku z tym współczynnik cenowej elastyczności spada, gdy konsumenci posuwają się w dół swojej krzywej popytu można stwierdzić że liniowa krzywa popytu w dolnej części ma charakter nieelastyczny ( Ep < 1 ) w swej środkowej części ma punkt neutralny ( Ep = 1 ) oraz w części elastyczności w swych górnych rejonach ( Ep >1) - komu jest ta wiedza o cenowej elastyczności popytu potrzebna ? - dla producentów ( handlowców ) - wiedza o elastyczności wraz z kosztem produkcji decyduje o cenach - jeżeli firma obniża ceny i ponosi większe koszty produkcji, to mimo wszystko może osiągnąć wyższe zyski, ma to miejsce wtedy, gdy ze sprzedażą towarów wiąże się duża elastyczność cenowa, ona spowoduje przy obniżonej cenie dużo większy wzrost sprzedaży, im większa elastyczność cenowa tym obniżka ceny może spowodować zyski - dla organizatorów różnych imprez sportowych, rekreacyjnych itd. - powinna być udziałem rządu, wtedy kiedy określa wysokość stawki podatku, zwłaszcza akcyzy i VAT – u - władze miejskie, municypalne, samorządowe - DETERMINATY ELASTYCZNOŚCI POPYTU - Dotąd nasza analiza elastyczności zakładała, że konsumenci są w stanie reagować na zmianę cen, jednak zdolność do reakcji zależna jest nie tylko od ceny, ale także od takich czynników jak 1) liczba substytutów - elastyczność popytu zależy od ilości i łatwości dostępu do substytutów, im więcej substytutów, tym popyt bardziej elastyczny 2) ilość konkurentów produkujących dane dobro - im więcej producentów, tym rynek jest bardziej elastyczny - jeżeli jeden spośród producentów podniesie cenę ułamkowo, to natychmiast klienci się od niego odwrócą 3) - - - - ilość czasu, który konsumenci potrzebują, aby zareagować na zmianę ceny znajdowanie substytutów zajmuje dużo czasu mając dużo czasu konsumenci silniej zareagują na podwyżkę ceny krzywa dot. dłuższego czasu będzie bardziej elastyczna niż krzywa dot. krótszego czasu odstępstwo od reguł prawa popytu - PARADOKS GIFFENA – polega on na wzroście popytu na artykuły podstawowe, przy wzroście ich cen w obawie przed ich dalszym wzrostem - PARADOKS VEBLENA – polega na zwiększeniu zakupów produktów luksusowych przy ich wzroście cen – snobizm - PARADOKS SPEKULACYJNY – przy spadku cen zmniejszy się popyt, gdyż spekulujemy nad możliwością dalszych obniżek RÓWNOWAGA I NIERÓWNOWAGA GOSPODARCZA Popyt rośnie gdy ceny maleją, popyt maleje, gdy ceny rosną równowaga na rynku to moment trudny do osiągnięcia i jest on bardzo ważny najczęściej mamy do czynienia z nierównowagą popytową lub podażową mówiąc o popycie mamy na myśli popyt efektywny, czyli ten, który ma swoje odniesienie w środkach pieniężnych należy założyć, że popyt efektywny, to jest ten, który był wcześniej niż klient na rynku ( popyt na konkretne dobro z braku tego dobra może zostać zrealizowany przez substytut, oznacza to, że tzw. wymuszona substytucja powoduje zaspokojenie popytu, ale nie pierwotnego, tylko tego, który zrodził się z niedoboru podaży ) wymuszona substytucja jest zjawiskiem typowym dla nierównowagi gospodarczej, zaciemnia jej rzeczywiste rozmiary - RÓWNOWAGA GOSPODARCZA - zjawisko dostosowania się popytu do podaży lub odwrotnie, może pojawić się w 2 momentach - Po 1. przez rozpoczęciem procesu gospodarczego ( równowaga założona ) – równowaga EX ANTE - Po 2., gdy równowaga powstaje po zakończeniu procesu gospodarczego – równowaga – EX POST - w makroekonomii występuje zjawisko równowagi globalnej występuje wtedy, gdy w danym kraju, w określonym czasie suma zgłoszonego popytu na wszystkie dobra = wielkości dóbr w tym czasie zaoferowanych ( równowaga towaru ) występuje także w 3 szczególnych przypadkach - gdy połowa towarów dotknięta jest poważnym niedoborem, a istnieją znaczne nadwyżki tej drugiej połowy towaru - gdy połowa teryt. kraju jest dotknięta nierównowagą podażową, a druga – nierównowagą popytową - gdy w połowie badanego okresu istnieje nierównowaga podażowa, a w drugiej – popytowa - stan idealny równowagi panuje wtedy, gdy istnieją wszystkie możliwe równowagi cząstkowe, a więc na rynkach wszystkich towarów, na teryt. całego kraju i w każdym momencie badanego okresu - NIERÓWNOWAGA GOSPODARCZA - w globalnej rzeczywistości mamy do czynienia z nierównowagą globalną ( stan nierównowag cząstkowych ) - jest charakterystyczne, że gosp. centralnie zarządzana jest dotknięta stanem nierównowagi popytowej, a gosp. rynkowa – podażowej. - wielkie kryzysy są związane z nadmiarem popytu - kryzys pojawia się z powodu nadmiaru towaru - nadmiar podaży jest równie niebezpieczny jak nadmiar popytu NIERÓWNOWAGA PODAŻOWA - WARIANT I - Przy założeniu stałych cen - Celem przedsiębiorcy w gosp. rynk. jest max zysków, czyli osiągnięcie największych różnic między poniesionym kosztem a uzyskanym zyskiem ( utargiem ) - - - - - - podniesiony przez producenta koszt, to przede wszystkim wartość środków zużytych w trakcie działalności gosp. – płac, amortyzacji, kosztów zużytych surowców gdyby koszty rosły w tym samym tempie co produkcja, to ekspansja przedsiębiorstwa rynkowego nie byłaby od tej strony hamowana, tak jednak nie jest KOSZT KRAŃCOWY – koszt wytworzenia każdej następnej ( w danym momencie ostatniej ) jednostki produktu, cena najpierw spada, a później rośnie w tej prawidłowości zawarte są hamulce rozwoju produkcji przy nie zmienionych cenach i nie zmienionym majątku przedsiębiorcy w takiej syt. można zwiększyć zysk jedynie przez obniżanie kosztów koszt krańcowy początkowo, czyli przy bardzo małej produkcji, jest wyższy od przeciętnego utargu oznacza to, że do osiągnięcia rozmiarów produkcji równych OA przedsiębiorca ponosi bezwzględne straty po przekroczeniu punktu A każda następna jednostka przynosi zysk, lecz aż do osiągnięcia produkcji B jest to tylko wyrównywanie wcześniej poniesionych strat dalsze powiększanie produkcji daje przedsiębiorcy bezwzględny zysk zysk początkowy jest coraz większy, a po osiągnięciu rozmiarów produkcji OC zaczyna maleć, ale jest zysk zwiększenie wytwarzania poza poziom OD nie jest opłacalne, gdyż każdy następny sprzedany produkt przynosi stratę, zatem zmniejsza zysk globalny aby osiągnąć większy zysk, należy obniżać koszty wytwarzania, można to osiągnąć albo racjonalizując metody wytwarzania, albo instalując tańsze maszyny i wtedy osiągamy krzywa krańcową obniżonych kosztów wytwarzania makroekonomiczne konsekwencje ( skutki ) zabiegu obniżania kosztów wytwarzania - zabieg obniżania kosztów leży w interesie każdego wytwórcy, z tego powodu w gosp. rynkowej odbywa się nieustanne poszukiwanie obniżki kosztów - obniżenie kosztów nie musi być jednak równoznaczne ze zwiększeniem zakupów ze strony przedsiębiorców - jeżeli zdarzy się, że większość producentów obniżając koszty nie zwiększy zakupów, to pojawi się tendencja do słabnięcia popytu globalnego - to właśnie słabnięcie popytu przy nie zmienianych cenach jest jedną z przyczyn nierównowagi występujących w warunkach gosp. rynkowej WARIANT II - wtedy gdy ceny ulegną zmianie - równowaga w przedsiębiorstwie przy zmieniającej się cenie - w gosp. rynkowej przedsiębiorca wykorzysta każdą okazje do podniesienia cen zwłaszcza wtedy, gdy wzrośnie popyt u konsumenta - pojawiają się więc równocześnie 2 tendencje 1) dotycząca skłonności popytu do słabnięcia 2) sprowadza się do faktu, iż jeśli z jakiegoś powodu popyt jest zbyt wysoki, to jego nadwyżka likwidowana jest natychmiast poprzez spontaniczny wzrost cen - osłabienie popytu nie pociąga za sobą natychmiastowego obniżenia cen, gdyż jest to sprzeczne z dążeniem przedsiębiorcy do max zysku - wzrost popytu natychmiast zaowocuje wzrostem ceny, gdyż jest to zabieg zgodny z mentalnością przedsiębiorcy - jeżeli złożymy te 2 tendencje i przyjmiemy założenie, że postępują tak wszyscy przedsiębiorcy to otrzymamy w efekcie nierównowagę podażową, która stała się chroniczną przypadłością gosp. rynkowej - SAMOPOGŁĘBIANIE SIĘ NIERÓWNOWAGI PODAŻOWEJ 1) - zagrożenie niedoborem popytu wywołuje jako skutek obawę przed brakiem zysku - przedsiębiorca w gosp. rynkowej usiłuje odsunąć te groźbę, stara się więc by jego wyroby były lepsze, trwalsze lepiej zaspokajające potrzeby - stara się przyciągnąć klienta - to dążenie wywołuje efekt uboczny w postaci przedłużenia żywotności produktu i tym samym obniżenie popytu brak dostatecznego popytu i konkurencja wywołuje wzrost rzetelności konsumentów ( dbałość o terminowość dostaw ) - ale im bardziej rzetelni producenci, ty niższe zapasy otrzymują odbiorcy, następuje więc spadek popytu 2) - 3) - dążenie do obniżenia kosztów, to zastąpienie ludzi pracą maszyn – pojawi się tzw. bezrobocie technologiczne ( maszyny są tańsze i lepsze ) - bezrobotni dysponują niższymi dochodami, obniżają swój popyt i popyt globalny - NIERÓWNOWAGA POPYTOWA - charakterystyczna dla gospodarki nie gospodarczo zarządzanej ( centralnie sterowanej ) - jednym z celów przedsiębiorcy w gosp. centralnie planowanej jest wykazanie dyspozycyjności wobec zwierzchników ta dyspozycyjność to gotowość do wykonania poleceń w terminie i w rozmiarach przez tego zwierzchnika narzuconych dyspozycyjność –zdolność do realizacji dyrektyw produkcyjnych - „wynalazkiem” gosp. centralnie zarządzanej chroniącym dyrektorów przed popadnięciem w niełaskę za nie wywiązanie dyspozycji stało się prowadzenie rezerw - rezerwa mocy produkcyjnej, siły roboczej, surowców itp. pozwalała wykonać zadania planowe jak i wstawiane do planu ( dyrektywy ) - starania poszczególnych przedsiębiorców o wzrost rezerw produkcyjnych tylko wtedy była zwieńczona sukcesem dla przedsiębiorcy jeśli przydział surowców rósł szybciej niż zużycie - ta tendencja do zabezpieczania była jedna z głównych przyczyn nierównowagi popytowej w socjalizmie - ciągle i wszędzie dokonywanym zabiegom o wzrost przydziałów nie towarzyszy odpowiedni wzrost produkcji - pojawia się trwała przewaga popytu nad podażą - pojawiają się tzw. „wąskie gardła”, które uniemożliwiają rozwinięcie produkcji - SAMOPOGŁEBIANIE SIĘ NIERÓWNOWAGI POPYTOWEJ 1) nadwyżka popytu nad podażą powoduje iż technologia przyczynia się do jej pogłębienia im mniej trwały wyrób tym szybciej odnawia się popyt, długotrwałe utrzymanie się tego zjawiska blokuje powstanie lepszych produktów 2) - postawy wytwórców w sytuacjach nierównowagi popytowej są dalekie od rzetelności następuje sztuczny wzrost popytu i nasilenie nierównowagi 3) - pernamentny niedobór powoduje, że administracyjna kontrola rozdzielnictwa czynników produkcji i nakazy produkcyjne są nadal ważne zniesienie rozdzielnictwa lub osłabienie jego egzekwowania owocuje lawinowym załamaniem produkcji np. sierpień 1981 w Polsce utrzymanie nakazów i rozdzielnictwa wymaga sztywnych centralistycznych rozwiązań gospodarczych, im są to rozwiązania mniej elastyczne, im surowiej egzekwowane są nakazy produkcyjne, tym bardziej nasilają się działania polegające na gromadzeniu rezerw obserwujemy więc następującą prawidłowość – nasilenie równowagi popytowej pobudza dyrektywne metody zarządzania produkcja co owocuje jeszcze większym nasileniem nierównowagi - - 4) - - 5) - powszechny niedobór oraz brak rąk do pracy ( wywołany koniecznością pracy większą ilością ludzi ), niedostatek mocy produkcyjnej pociągają za sobą ograniczenie społecznego podziału pracy w rezultacie o ile gospodarka rynkowa prowadzi do podziału pracy, obniżenia kosztów i nasilenia nierównowagi podażowej, to centralnie zarządzana staje się przyczyną powszechnej autarki ( swoistej robinsonady życia gospodarczego ) syt., w której każdy musi robić niemal wszystko podnosi ogromne koszty tej działalności i wywołuje nasilenie nierównowagi popytowej im jakiegoś czynnika w gosp. jest mniej, tym częściej staje się on „wąskim gardłem” im częściej jest „wąskim gardłem” tym intensywniejsze zabiegi o zwiększenie jego podziału zabiegi te prowadzą do zwiększania popytu i nasilania niedoboru konsekwencje nierównowagi - nierównowaga podażowa uruchamiając mechanizmy samopogłębiania uruchamia jednocześnie wzrost efektywności - im bardziej się broni przed zagrożeniami wywołanymi tą nierównowagą, tym bardziej podnoszą jej efektywność przedsiębiorstwa - WNIOSEK – niezbyt wysoka nierównowaga podażowa jest zjawiskiem korzystnym - Nierównowaga popytowa działa w kierunku odwrotnym, prowadzi do obniżenia jej efektywności - Nierównowaga popytowa prowadzi zatem do obniżenia, zahamowania tempa wzrostu gospodarczego CYKL KONIUNKTURALNY - Wzrost gosp. – sytuacja, w której z okresu na okres rosną parametry podstawowych kategorii ekonomicznych takich jak wzrost produkcji przychodów zatrudnienia konsumpcji 2. Wzrost gosp. mierzony w czasie nie jest jednak wzrostem równomiernym co nie wyklucza planowania 3. Wahania gospodarcze – charakter długo- i krótkookresowy 4. - 3 podstawowe wahania gosp. sezonowe – zmiany aktywności gospodarczej związane z porami roku przypadkowe – czynniki losowe ( powódź, trzęsienie ziemi ) koniunkturalne – związane z prawidłowością polegająca na przyspieszaniu i zwalnianiu wzrostu gospodarczego, mają charakter cykliczny 1. 5. Historia cykli gospodarczych – Gulcz, niestety tego nie mam, trzeba będzie doczytać. To jest z Milewskiego - cykle średnie, zwane inaczej cyklami Junglara – ich występowanie zapoczątkowuje kryzys w Anglii 1825. - W miarę postępów uprzemysłowienia cykle kon. obejmują zasięgiem coraz większą liczbę krajów Przyczyny cykliczności rozwoju – 2 koncepcje – egzo- i endogeniczne - Egzogeniczne – cykl kon. – wynik zjawisk zewnętrznych – - m. in. Jevons – przyczyny – rytmiczne pojawianie się zwiększonej ilości plam na Słońcu – zwiększenie ilości plam na Słońcu – okres nieurodzaju, zmiany w produkcji rolnej – powodują zmiany w produkcji przemysłowej - cykl polit. – tłumaczy cykliczny rozwój zmianami priorytetów ekonomicznych władzy w okresach poprzedzających wybory w celu pozyskiwania wyborców - endogeniczne – związane z danym systemem, czynniki zewn. mogą jedynie zakłócić procesy endogeniczne nie naruszając długookresowej wewnętrznej logiki procesów gosp. 6. Kryzysy gospodarcze – 1825, pierwszy ogólnoświatowy 1857, największy w XIX wieku 1875, największy XX wieku 1929 – 33 7. - Rodzaje Juglara – okres 6 – 10 lat Kitchina 3,5 Kondratiewa 50-60 8. - Klasyczny cykl koniunkturalny – 4 fazy Recesja załamanie gospodarcze = kryzys nadprodukcji, - pierwszy sygnał nadchodzącego kryzysu – spadek kursów papierów wartościowych, - kurczenie zamówień na urządzenia wytwórcze i wycofywanie się z wielu zawartych kontraktów budowlanych – spowodowane zahamowaniem wzrostu cen a nawet ich spadkiem - banki w obawie przed rosnącym ryzykiem upadłości wielu firm ograniczają kredyt inwestycyjny i żądają spłaty istniejących zobowiązań - depresja – ruch koniunkturalny - ożywienie – faza ekspansji - rosnąca stale suma wydatków inwestycyjnych - wzrost dochodu narodowego - wzrost wydatków konsumpcyjnych - pewien wzrost cen spowodowany szybszym wzrostem popytu globalnego w stosunku do wzrostu podaży produkcji - wzrost zapotrzebowania na kredyt - rośnie obrót na rynku nieruchomościami i obrót papierami wartościowymi - wzrost zapasów w produkcji - rozkwit szczytu koniunk. – prosperita - inwestycje – najwyższy poziom - stopniowy wzrost kosztów produkcji w stosunku do wzrostu cen - wzrostowi dochodów towarzyszy wzrost skłonności do oszczędzania - maleje skłonność do konsumpcji - banki komercyjne wykazują coraz większą ostrożność w udzielaniu kredytów inwestycyjnych - stopniowe wygasanie nastrojów optymistycznych wśród przedsiębiorców - przejście w fazę depresji gosp. - spowodowane dalszym kurczeniem się wydatków inwestycyjnych - rosnące trudności sprzedaży powodują że marża zysków gwałtownie spada - małe i słabsze przedsiębiorstwa bankrutują - przejście w fazę ożywienia - przedsiębiorcy, którzy przetrwali kryzys, wykorzystują okres niepomyślnej koniunktury i dokonują stopniowo renowacji swojego kapitału - wycofują wiele przestarzałych maszyn i urządzeń produkcyjnych - zgłaszają popyt na nowoczesne maszyny, umożliwiające im wzrost wydajności pracy i obniżkę kosztów wytwarzania, poprawę jakości produkcji - wzmocnienie pozycji konkurencyjnej firmy w trudnym okresie kryzysowym popyt restytucyjny ożywia produkcję w sektorze dóbr inwestycyjnych powoli rośnie zatrudnienie wyczerpują się w przeszłości nagromadzone zapasy nagromadzone środki pieniężne w bankach komercyjnych szukają ujścia handlowego – obniżenie stopy % tańsze kredyty zachęcają przedsiębiorców do zwiększenia wydatków inwestycyjnych rodząca się atmosfera optymizmu przenosi się na rynek papierów wartościowych – rosną kursy akcji i obligacji rozwój ożywienia – obejmuje coraz to nowe dziedziny życia gosp i w ciągu 2 – 3 lat osiąga fazę szczytowego rozwoju stopniowo powstają nowe sprzeczności i napięcia w gosp., które wcześniej czy później uruchamiają mechanizmy przejściowego regresu gosp. banki komercyjne max ograniczają kredyt 9. - Podstawowe parametry ulegające zmianie w trakcie cyklu rozmiary popytu inwestycyjnego i konsumpcyjnego ceny stopa zysku rozmiary zatrudnienia rozmiary płac wielkość produkcji oprocentowanie kredytów kursy papierów wartościowych 10. - Współczesne cykle koniunkturalne – inny przebieg, różnice : mniejsze amplitudy wahań cyklicznych zmienia się długość trwania cyklu – 3 – 6 lat przerwy w przebiegu cyklu – powody przerw – uderzeniowo wprowadzony postęp techniczny, wzrost popytu na dobra inwestycyjne związany ze zbrojeniami 11. - Przyczyny wywołujące odmienności w cyklu koniunkt. interwencjonizm państwowy globalizacja gospodarki – handel światowy i zagraniczny monopolizacja gospodarki ĆW. Mikro i makroekonomia = spółki Spółka cywilna – spółka działająca na podst. prawa cywilnego, wspólnicy – min 2 zobowiązują się do dążenia do określonego wspólnego celu gospodarczego, wspólnicy tworzą kapitał spółki z wniesionych przez siebie wkładów w postaci gotówki lub aportu, później również dochodów spółki, nie istnieje możliwość odsprzedaży wkładu udziałowego osobom 3, a przyjęcie nowego wspólnika łączy się ze zamianą w umowie spółki cywilnej, za zobowiązanie spółki wszyscy wspólnicy odpowiadają zarówno majątkiem spółki, jak i osobistym, spółki cywilne można zakładać na czas określony lub nieokreślony, brak osobowości prawnej, umowa – brak aktu notarialnego, stanowi statut spółki, wymaga wkładu ale nie ma określonej wysokości, równy udział w zyskach i stratach, jest to spółka osobowa, , nie posiada organów spółka jawna – na podst. pr. handlowego, konieczność zarejestrowania w rejestrze handlowym, ścisłe przestrzeganie reguł oznaczenia firmy czyli nazwy spółki – firma musi zawierać nazwiska wszystkich wspólników lub nazwisko i przynajmniej pierwsza literę imienia, cel – działalność gospodarcza na szersza skalę, brak osobowości prawnej, odpowiedzialność majątkiem, spółka osobowa, akt notarialny, ten kto nie wnosi kapitały tylko prace nie ponosi strat w wypadku strat spółki, równy udział w zyskach i stratach, zakaz konkurencji spółek wchodzących w skład, zdolność do czynności prawnych komandytowa – na pr. handlowym, umowa – akt notarialny, przynajmniej jeden ze wspólników – komplementariusz odpowiada wobec wierzycieli całym swoim majątkiem, odpowiedzialność zaś jednego komandytariusza jest ograniczona do wniesionego wkładu, brak osobowości prawnej, spółka osobowa, komplementariusz – prawo do zawierania umów i reprezentacji spółki akcyjna - spółka kapitałowa utworzona w rezultacie przez wspólników kapitału akcyjnego w wys. co najmniej 500 tys zł, pokrytego gotówką bądź aportami, dzielącego się na akcje o równej wartości nominalnej, akcja stanowi podstawę nabycia praw wspólnika ( akcjonariusza ) może mieć charakter imienny lub na okaziciela, zwykły lub uprzywilejowany co do prawa głosu, dywidendy, bądź podziału majątku w razie likwidacji, statut – akt notarialny, osobowość prawna z chwila wpisania do rejestru handlowego, za swoje zobowiązania odpowiada całym majątkiem, akcjonariusze nie odpowiadają osobiści za zobowiązania spółki,, organy : zgromadzenie wspólników, zarząd oraz rada nadzorcza i komisja rewizyjna, pakiet kontrolny 50% + jedna akcja, dywidenda wypłacana wszystkim akcjonariuszom spółka z. o. o – na podst. prawa handlowego, spółka kapitałowa, wspólnicy odpowiadają za zobowiązania przedsiębiorstwa jedynie do wysokości swoich wkładów ( nie odp. majątkiem osobistym ) z wyjątkiem – z majątku prywatnego mogą być egzekwowane kwoty zadłużenia jakie ma spółka z powodu nie płaconych podatków, brak dolnej i górnej granicy liczby wspólników tzn może być to spółka 1 osobowa ( 1 os fizyczna lub prawna ), wpis do rejestru handlowego – osobowość prawna, najważniejsze organy – zarząd, oraz zgromadzenie wspólników, ponadto można powołać komisje rewizyjna lub rade nadzorczą ( lub obie jednocześnie ), gdy liczba wspólników przekracza 50 osób jest to konieczne, min. wkład 50 tys zł, kapitał- podział na udziały równe i nierówne ( mieszany), wartość jednego udziału min 500 zł, cel – każdy dozwolony przez prawo spółka partnerska – nie wymaga kapitału, spółka osobowa, w celu wykonywania wolnego zawodu – adwokata, aptekarza, architekta, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, księgowego, lekarza, lekarza stomatologa, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego, tłumacza przysięgłego, partnerami – wyłącznie os. fizyczne, umowa spółki – akt notarialny, partner nie ponosi odp. za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez innych partnerów wolnego zawodu w spółce, każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie, rozwiązanie spółki w wypadku gdy pozostanie 1 partner lub gdy tylko 1 partner posiada uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu związanego z przedmiotem działalności spółki spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku od dnia zaistnienia sytuacji spółka komandytowo – akcyjna – spółka osobowa, prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, za zobowiązania spółki komplementariusz odpowiada bez ograniczeń, drugi wspólnik to akcjonariusz, kapitał co najmniej 50 000 tys zł, akcjonariusz jedynie świadczenia określone w statucie, , akt notarialny, akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki, może ją reprezentować jako pełnomocnik, komplementariusz – prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki, rada nadzorcza konieczna jeżeli liczba akcjonariuszy przekroczy 25 osób, komplementariusz ani jego pracownik nie może być członkiem rady nadzorczej, spółka cicha – umowa w której tylko 2 strony – właściciel kapitału i prowadzący przedsiębiorstwo, na wspólniku cichym nie ciążą żadne obowiązki związane z działalnością firmy, ani nie jest upoważniony do prowadzenia jej spraw, nie odpowiada za zaciągnięte zobowiązania, ale ryzykuje wniesionym wkładem, o ile nie zagwarantował sobie w umowie zwolnienia od ponoszenia skutków strat firmy, wspólnik cichy posiada udział w zysku przedsiębiorstwa, określony zawartą umową, może także kontrolować działalność przedsiębiorstwa, spółka cicha – brak odrębnych uregulowań prawnych w zasadzie jest umową cywilno – prawną miedzy 2 zainteresowanymi stronami
