PROGRAM KSZTAŁCENIA NA ROK AKADEMICKI 2012/2013 Przedmiot: Problemy społeczne w różnych perspektywach teoretycznych Poziom kształcenia: studia II stopnia/forma studiów: stacjonarne Kierunek/rok studiów/semestr: Praca socjalna I rok/2 letni Forma zajęć: Wykład + ćwiczenia Liczba godzin: 15 + 15 Punkty ECTS: Prowadzący: prof. UŁ dr hab. Jolanta Grotowska-Leder [email protected], mgr Iwona Kudlińska [email protected], I. WYMAGANIA/PREFERENCJE WSTĘPNE (dotyczy studentów II stopnia): nie dotyczy II. EFEKTY KSZTAŁCENIA: 1. Wiedza: Student ma poszerzoną wiedzę o etapach i uwarunkowaniach rozwoju refleksji i badań problemów społecznych, o sposobach analizy problemów społecznych w ramach różnych dyscyplin naukowych (socjologii, polityki społecznej, pracy socjalnej) oraz podstawowych paradygmatach i teoriach analizy problemów społecznych; o ich poznawczych i aplikacyjnych skutkach. 2. Umiejętności: Student potrafi łączyć etapy rozwoju społecznego z rozwojem badań nad problemami społecznymi, ich interpretacją i wyjaśniania w kategoriach przyczyn i skutków wykorzystując pojęcia z różnych teorii; potrafi krytycznie oceniać stanowiska teoretyczne w kontekście ich ograniczeń dla procesu rozwiązywania problemów społecznych; zna sposoby badania problemów społecznych z zastosowaniem różnych perspektyw teoretycznych i charakterystycznych dla nich sposobów argumentacji i pomiaru. 3. Postawy/Kompetencje: Student rozumie różnorodność sposobów interpretowania problemów społecznych. Ma przekonanie, że zjawiska te są niejednoznaczne i zmienne, że można im przeciwdziałać i je ograniczać, a przyjęta perspektywa teoretyczna wyznacza ramy i sposoby działania. Student ma przygotowanie do prowadzenia zespołowych badań i analiz różnych współczesnych problemów i zagrożeń społecznych, ich przejawów i skutków z zastosowaniem różnych perspektyw teoretycznych . III. TREŚCI KSZTAŁCENIA: Etapy rozwoju refleksji na temat problemów społecznych. Dylematy wokół definiowania kategorii. Rozwój społeczny a problemy społeczne. Typologie stanowisk teoretycznych: a. R.W. Marisa, E. Rubingtona i M. S. Weinberga; b. N.K. Denzina i Y. S. Lincolna; c. K. Gorlacha. Analiza wybranych stanowisk teoretycznych: 1. Teorie obiektywistyczne: R. Merton i teoria konwersji rezydualnej A. Jamrozika i L. Nocelli; 2. Teorie subiektywistyczne: perspektywa etykietowania, stygmatyzacji, konstrukcjonizm; 3. Teorie normatywne i empiryczne; 4. Komunitaryzm A. Etizoniego. 5. Perspektywa globalna i lokalna w badaniach problemów społecznych. 6. Paradygmat ilościowy i jakościowy w badaniu problemów społecznych. 7-12 Analiza wybranych problemów społecznych w różnych perspektywach teoretycznych (m.in. problemy ekologiczne, konsumpcjonizm, problemy miejskie, konflikty etniczne, problemy edukacji, problemy technologiczne). IV. KONTROLA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: Egzamin w formie testu obejmujący zagadnienia z wykładu i z ćwiczeń (80%); Praca własna i zespołowa studenta (20%) - opracowanie w formie eseju i prezentacji w Power Point w zespole tematu: Diagnoza wybranego problemu społecznego w wybranej perspektywie teoretycznej i metodologicznej w wybranej skali (lokalnej, regionalnej, krajowej z dokumentacją danych w formie tabel, wykresów, schematów). V. AKTUALNA LITERATURA: Frysztacki K. (2009), Socjologia problemów społecznych, Warszawa: Scholar; W. Dietl, K. Hirschman, R. Tophoven (2009), Terroryzm, Wydawnictwo naukowe PWN; Kwaśniewski J. (2003). Badania problemów społecznych. Warszawa: IPSiR UW; Matczak P. (2000), Problemy ekologiczne jako problemy społeczne, WN UAM, Poznań; Miś L. (2007), Problemy społeczne. Teoria, metodologia, badania, Wyd. UJ, Kraków; Królikowska J. (red.) 2006, Problemy społeczne w grze politycznej, Warszawa: Wydawnictwo UW; Ritzer G. (2004), Handbook of Social Problems, Sage Publication.