LEAN MANAGEMENT JAKO KONCEPCJA BUDOWANIA
advertisement
LEAN MANAGEMENT JAKO KONCEPCJA BUDOWANIA PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ W PRZYWÓDZTWIE KOSZTOWYMI I ZRÓŻNICOWANEJ ORIENTACJI NA KLIENTA Historia Koncepcja lean management (LM) powstała w latach osiemdziesiątych ubiegłego stulecia w Japonii, a jej twórcą był John Krafcik, naukowiec z Massachusetts Institute of Technology (MIT), kolebki większości najbardziej znanych w świecie koncepcji zarządzania. Początkowo koncepcja nazywała się lean production, gdyż jej pierwotne korzenie wywodzą się z obszaru produkcji samochodów, w którym naukowcy z MIT prowadzili badania nad organizacją, efektywnością, produktywnością i jakością pracy. Definicja Lean management definiowany jest jako „całościowy system zarządzania obejmujący całe przedsiębiorstwo. Stawia on człowieka w centrum zdarzeń w przedsiębiorstwie. Pozostałe elementy systemu to zasady ideowe, zasady pracy, przesłanki organizacyjne, zintegrowane strategie służące rozwiązywaniu podstawowych zadań przedsiębiorstwa, metody naukowo – inżynierskie, jak również wiele pragmatycznych narzędzi wspomagających pracowników”. Kształtowanie odpowiedniej kultury w organizacji Koncepcja LM przykłada dużą uwagę do kształtowania odpowiedniej kultury w organizacji. W kulturze LM zidentyfikowano osiem cech wyróżniających ją spośród innych kultur organizacyjnych. Kultura w organizacji: Orientacja na uczenie się Proces doskonalenia traktowany jest w LM jako fundament kultury organizacyjnej. Rozwój zawodowy pracowników rozumiany jest szeroko i obejmuje taki obszary doskonalenia jak komunikację, metody pracy, kreatywność i innowacyjność, motywację. Uczestnicy lean managementu nabierają umiejętności uczenia się w czasie szkoleń, w pracy zespołowej, podczas eksperymentowania z nowymi pomysłami i rozwiązaniami. Kultura w organizacji: Orientacja na wartości Wartości duchowe w LM traktowane są jako forma wzbogacania pracy na poziomie operacyjnym. Eksponowanie przez kierownictwo określonych wartości wpływa na podwładnych, którzy przejmują wzorce przełożonych stając się bardziej odpowiedzialnymi, samodzielnymi i zaangażowanymi. Kultura w organizacji: Orientacja na usługi Idea ta podkreśla rolę klientów wewnętrznych i zewnętrznych w organizacji. Celem orientacji na usługi jest nauczenie pracowników, menedżerów, że każda ich praca powinna być zorientowana na zaspokojenie potrzeb klienta np. wewnętrznego, poprzez oferowanie perfekcyjnie wykonanej pracy lub zewnętrznego, poprzez analizowanie i zaspokajanie życzeń klientów. Kultura w organizacji: Orientacja na zasoby ludzkie Kadra pracownicza w koncepcji LM postrzegana jest jako najcenniejszy zasób organizacji. Rozwój pracowników skorelowany powinien być z rozwojem firmy poprzez ścieżki kariery pracowniczej, rozwijanie zainteresowań i kwalifikacji zawodowych, wykonywanie pracy w określonym czasie, miejscu i jakości. Kultura w organizacji: Bezwarunkowa akceptacja kontroli Koncepcja LM zakłada prowadzenie kontroli, sprawozdawczości publicznej i społeczną kontrolę własną. Kontrola publiczna to prezentacja wyników pracy działów, pracowników w miejscu publicznym np. na tablicy ściennej. Z kolei społeczna kontrola własna bazuje na budowaniu systemu wartości każdego pracownika, który posiada swój honor, rozumie konsekwencje błędu i wyrządzenia szkody, itp. Kultura w organizacji: Prostota i rycerskość Cecha to zaczerpnięta została z kodeksu Bushido i oznacza wybieranie podczas działania najprostszych rozwiązań oraz propaguje postawę osobistego przywiązania do pracy i jej atrybutów. Kultura w organizacji: Kooperacja W koncepcji LM preferuje się współpracę zamiast konkurencji nastawionej na indywidualny sukces. Kooperacja traktowana jest jako rodzaj partnerskiej więzi, która umożliwia pracę bez obaw i stresów. Dzięki kooperacji lepiej koordynuje się pracę wielu ludzi zaangażowanych w tworzenie produktów, usług - wartości dla klienta. Kultura w organizacji: Zintegrowana indywidualizacja W języku zarządzania cechę tę powiązano z procesem decyzyjnym, na który składają się: zasada konsensusu, zasada starszeństwa i optymalizacji stosunków międzyludzkich. Realizacja wszystkich zasad w praktyce oznacza podejmowanie decyzji w oparciu o indywidualne opinie, wnioski i spostrzeżenia. Zasady koncepcji LM W literaturze tematu znależć można szereg zasad, które w koncepcji LM znalazły uznanie i zastosowanie. Do głównych zaliczono: działania małymi krokami, usuwanie błędów u źródła, orientację grupową, ciągłe ulepszanie, samoodpowiedzialność, orientację na potrzeby klienta, istnienie ciągłego sprzężenia zwrotnego w działaniu, przyszłościowe myślenie, ograniczenie marnotrawstwa, koncentracja na mocnych stronach firmy i osób, prymat jakości, współpracownicy jako czynnik sukcesu. Obszary w firmie, na które ma wpływ koncepcja LM W efekcie tak sprecyzowanych i zastosowanych zasad, w organizacji zachodzą następujące zmiany: następuje zmiana orientacji w doskonaleniu z funkcji na procesy. następuje spłaszczenie struktury organizacyjnej dzięki koncentracji działań na procesach i delegowaniu uprawnień. większość działań w organizacji przybiera charakter zespołowy. pracownicy lepiej rozumieją i zaspakajają potrzeby klientów zewnętrznych i wewnętrznych. zwiększa się szybkość komunikowania się. organizacja i jej uczestnicy nabywają kompetencje do uczenia się. do sukcesów i problemów podchodzi się w sposób złożony i całościowy. Metody i techniki stosowane podczas implementacji koncepcji LM Skuteczność realizacji filozofii lean managementu uzależniona jest także od metod i technik stosowanych podczas implementacji tej koncepcji. Według Wildemanna H. lean management wymaga zastosowania następujących narzędzi wspomagających. Metody i techniki: Just in Time Koncepcja organizacji dostaw do firmy, która polega na dostarczaniu przez dostawców towarów zgodnie z określonymi przez zamawiającego parametrami, takimi jak: czas i częstotliwość oraz ilość, tak aby umożliwić obu stronom minimalizowanie zapasów magazynowych. Metody i techniki: Kanban Koncepcja związana z gospodarką materiałowo – magazynową i procesem produkcji. Celem jej jest optymalizacja przepływu surowców, półproduktów, części w całym procesie powstawania finalnych produktów tzn. od dostaw, przez magazyny, produkcję, pakowanie, magazyn wyrobów gotowych do dystrybucji. Metody i techniki: Total Quality Management Total Quality Management Według H. Steinbeck’a jest metodą zarządzania organizacją opartą na zaangażowaniu i współdziałaniu wszystkich pracowników, których centralnym punktem zainteresowania jest jakość. Ma ona na celu, przez osiąganie zadowolenia klientów, zapewnienie przedsiębiorstwu długotrwałego sukcesu oraz przynoszenie korzyści członkom organizacji i społeczeństwu”. Metody i techniki: Koła Jakości Koncepcja „kół jakości” pochodzi z Japonii i jest jedną z metod osiągania trwałej poprawy w obszarze jakości. Koła jakości mają charakter formalny i angażują pracowników z danego procesu do dokonywania analiz, przeglądów sposobów pracy, współpracy, dyskusji i opracowywania programów rozwijających jakość. Koła jakości stanowią ważne narzędzie w polityce jakości. Metody i techniki: Kaizen Metodyka Kaizen zakłada usprawnianie wszystkich procesów, działań w przedsiębiorstwie. Proces poprawy wg. ideologii Kaizen nie ma charakteru radykalnego lecz ciągły i postępowy. Doskonalące organizację zmiany dokonywane są „krok po kroku” z zachowaniem sprzężenia zwrotnego, którego celem jest powtórne diagnozowanie możliwości poprawy. Metody i techniki: Computer Integrated Manufacture CIM jest zintegrowanym informatycznym narzędziem wspomagającym proces projektowania i produkcji. Na CIM składają się m.in. komputerowe wspomaganie projektowania – Computer Aided Design i komputerowe wspomaganie wytwarzania – Computer Aided Manufacturing. Metody i techniki: Analizy produkcyjno – techniczne W realizacji takiego typu analiz pomagają następujące programy: projektowanie na potrzeby procesów wytwarzania – Design for Manufacture, projektowanie procesu montażu – Design for Assembly. Metody i techniki: Quality Funktion Deployment QFD koncentruje się na integrowaniu działań w ramach badań i rozwoju, logistyki, produkcji, sprzedaży w celu efektywnego zamieniania rozpoznanych potrzeb klientów w produkty.
