CP 21 Nowe formy zatrudnienia

Nr 21
31 marca 2016 r.
Nowe formy zatrudnienia wymagają środków polityki społecznej
W jaki sposób nowe formy zatrudnienia wpływają na pracowników? Czy pożądana jest pełna
elastyczność pracowników i rynku pracy? Czy konsumpcja współdzielona położy kres europejskim
systemom zabezpieczenia społecznego?
Podczas dzisiejszego wysłuchania publicznego EKES-u pt. „Zmiana charakteru stosunków pracy,
konsumpcja współdzielona, umowy zerowe i godziwe wynagrodzenia” rozmawiano na temat coraz
większej popularności nietypowych form zatrudnienia w kontekście ochrony pracowników.
Zmieniające się modele pracy, wprowadzone przez popularne platformy internetowe np.
w dziedzinie transportu czy zakwaterowania, mają poważne konsekwencje dla rynku pracy,
systemów podatkowych i systemów zabezpieczenia społecznego, a także dla płacy zapewniającej
utrzymanie na minimalnym poziomie. Podczas wysłuchania stwierdzono, że innowacje
i kreatywność są niezbędne dla zrównoważonej i konkurencyjnej społecznej gospodarki rynkowej,
a nowe formy zatrudnienia muszą przynosić korzyści wszystkim członkom społeczeństwa.
Praktyki w zakresie zatrudnienia, które podają w wątpliwość uzgodnione prawa i korzyści oraz
tradycyjne formy stałego zatrudnienia w pełnym wymiarze godzin, zyskują na popularności od
czasu kryzysu gospodarczego w latach 2007–2008. Coraz większa liczba pracowników nie wie
z wyprzedzeniem, kiedy lub gdzie będzie pracować. Dlatego też absolutnie niezbędny jest przegląd
krajowych systemów zabezpieczenia społecznego, bazujących na założeniu, że można wyraźnie
rozróżnić między osobą „zatrudnioną” a „bezrobotną”.
Dlatego też EKES apeluje, by Komisja pomogła opracować nowe modele opieki społecznej
dostosowane do bardziej elastycznych rynków pracy. Komisja powinna m.in. dopilnować, by:

udostępniono wszystkim pracownikom odpowiednie szkolenia oraz kształcono młodszych
i starszych mieszkańców Europy w zakresie umiejętności ICT;

gromadzono dane statystyczne w celu dokładnego monitorowania wpływu nowych form
zatrudnienia na rynek pracy i gospodarkę;

zapewniono jasność w zakresie stosunku pracy oraz odpowiedzialność za wypadki, szkody
i zakłócenie w świadczeniu usług w odniesieniu do platform internetowych, wiedzy
społecznościowej (crowdsourcing) i innych nowych form samozatrudnienia.
EKES wzywa Komisję Europejską i Międzynarodową Organizację Pracy (MOP), aby wspólnie
opracowały ramy godnych warunków pracy dla pracowników online, które następnie zostałyby
wdrożone jako polityka UE.
„Musimy zapewnić skuteczne prawa i ochronę oraz monitorowanie i egzekwowanie, tak aby nowe
rodzaje stosunku pracy nie prowadziły do zjawiska równania w dół wynagrodzeń i warunków, co
zaostrzyłoby pogłębiające się nierówności w dochodzie, ograniczyło dochód netto oraz zmniejszyło
podaż i potencjał wzrostu gospodarczego w UE”, stwierdziła Kathleen Walker Shaw,
sprawozdawczyni opinii rozpoznawczej EKES-u w sprawie zmiany charakteru stosunków
pracy i jej wpływu na utrzymanie godziwych wynagrodzeń.
„Należy wspierać rozwój europejskich platform w taki sposób, by wytworzona wartość pozostała
w gospodarce lokalnej, wykorzystując bogatą europejską tradycję wzajemności i współpracy
w koordynacji rynków pracy, która często realizowana była na poziomie danej społeczności, przy
aktywnej pomocy związków zawodowych i lokalnych pracodawców. Zdolność takich pracowników
do samodzielnego określania wynagrodzeń i warunków pracy poprzez umowy zbiorowe jest
niezbędna do utrzymania godziwej płacy”.
PL
Kontekst

Wysłuchanie posłuży do przygotowania opinii rozpoznawczej EKES-u w sprawie zmiany
charakteru stosunków pracy, o której opracowanie zwróciła się prezydencja niderlandzka.

Eurofound: „New forms of employment” [Nowe formy zatrudnienia] (2015)

Eurofund: „Harnessing the crowd - A new form of employment” [Wykorzystanie potencjału
społeczeństwa – nowa forma zatrudnienia] (2015)

MOP: „The changing nature of jobs” – World Employment and Social Outlook 2015
[Zmieniający się charakter zatrudnienia – prognozy na temat zatrudnienia na świecie i
perspektyw społecznych 2015]

MOP: „Regulating the employment relationship in Europe: A guide to Recommendation” –
Employment Relationship Recommendation 20016 (n° 198) [Uregulowanie stosunków
pracy w Europie: przewodnik po zaleceniu. Zalecenie nr 198 z 2016 r. dotyczące stosunków
pracy]
Szczegółowych informacji udziela:
Caroline Alibert-Deprez – Dział Prasy EKES-u
e-mail: [email protected]
tel. +32 2 546 94 06, tel. kom. + 32 475 75 32 02
@EESC_PRESS
______________________________________________________________________________
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) reprezentuje różnorodne środowiska społeczne i gospodarcze
zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego. Jest instytucjonalnym organem doradczym powołanym w 1957 r. na mocy
traktatu rzymskiego. Doradcza funkcja EKES-u umożliwia jego członkom, a zatem i reprezentowanym przez nich organizacjom,
uczestniczenie w unijnym procesie decyzyjnym. EKES liczy 350 członków z całej Europy, którzy są powoływani przez Radę Unii
Europejskiej.
_______________________________________________________________________________