KOMUNIKAT PRASOWY nr 124/2011 14 grudnia 2011 r. Słaba debata publiczna nad testami wytrzymałościowymi elektrowni jądrowych nie uspokoiła obywateli Podczas poniedziałkowej konferencji zorganizowanej przez Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) i Komisję Europejską, z udziałem urzędników UE, członków EKES-u i zainteresowanych stron, zmagano się z trudnymi kwestiami związanymi z bezpieczeństwem jądrowym. Wydarzenie to miało miejsce wkrótce po opublikowaniu przez Komisję Europejską okresowego sprawozdania na temat testów wytrzymałościowych elektrowni jądrowych w UE. Uznano, że jeśli nie poczyni się większych wysiłków, brak komunikacji ze społeczeństwem i brak udziału obywateli może mieć negatywny wpływ na wiarygodność testów. „Bezpieczeństwo jądrowe to dziedzina, w której opinia publiczna szybko się aktywizuje i w której głos społeczeństwa ma ogromny wpływ na decydentów – stwierdził przewodniczący EKES-u Staffan Nilsson w przemówieniu otwierającym konferencję. – Debata dotycząca energii jądrowej to debata, w której demokracja uczestnicząca musi być motywem przewodnim i może w pełni udowodnić swą wartość”. Jeśli zdaniem, jeśli chodzi o podstawowy konflikt między technokracją a demokracją uczestniczącą, decydenci mają obowiązek zająć się wszystkimi obawami i wątpliwościami obywateli, niezależnie od tego, jak nieuzasadnione mogą się one wydawać. Część uczestników nie szczędziła krytyki opublikowanym niedawno przez Komisję Europejską pierwszym wynikom testów wytrzymałościowych przeprowadzonych w 143 elektrowniach jądrowych UE. Europejscy regulatorzy muszą wyciągnąć wnioski ze skutków nadmiernego polegania na ocenie prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia, jakie odczuto w Fukuszimie – to, co jest mało prawdopodobne, może się jednak wydarzyć i często jednak się wydarza. Jan Haverkamp z Greenpeace zwrócił uwagę na to, że testy nie obejmują procedur reagowania na wypadek katastrofy. Dodał, że fakt, iż część reaktorów jądrowych znajduje się na obszarach gęsto zaludnionych lub w ich pobliżu, to poważne niedociągnięcie. Ubolewał także nad brakiem niezależności niektórych krajowych organów regulacyjnych zarówno względem władz publicznych, jak i operatorów obiektów jądrowych, oraz nad zróżnicowaniem krajowych sprawozdań i brakiem spójności między nimi. Ożywioną debatę, bardzo interesującą społeczeństwo, śledził i oceniał panel obywateli obejmujący osoby z państw UE wykorzystujących energię jądrową, z państw, które z niej nie korzystają, oraz z państw, które wkrótce dołączą do użytkowników energii jądrowej. W swych wnioskach zauważyli oni, że obywatele nie mogą pozostawać poza nawiasem debaty dotyczącej energii jądrowej. Wiarygodne, solidne i jasne informacje pozwoliłyby obywatelom dokonywać świadomych wyborów co do przyszłego koszyka energetycznego UE. Członek EKES-u Richard Adams (Wielka Brytania, Grupa Różnych Podmiotów), który poprowadził konferencję i który jest też przewodniczącym grupy roboczej ds. przejrzystości w Europejskim Forum Energii Jądrowej, powiedział, że niezbędna jest lepsza i szersza debata publiczna. „Energia jądrowa może być elementem koszyka energetycznego UE w długim okresie, ale jej rola może zależeć od społecznego zrozumienia związanych z tym zagrożeń i wiary obywateli Rue Belliard/Belliardstraat 99 – 1040 Bruxelles/Brussel – BELGIQUE/BELGIË tel. +32 25469396 – faks +32 25469764 e-mail: [email protected] – internet: www.eesc.europa.eu PL w to, że zaoferowano im wiarygodne rozwiązania energetyczne dla ich państwa”. Dodał, że EKES zamierza aktywnie uczestniczyć w staraniach o to, by głos społeczeństwa był słyszany i by zwiększyć zrozumienie zagadnień jądrowych w społeczeństwie. Podsumowując dyskusję, Peter Faross, dyrektor ds. energii jądrowej w Dyrekcji Generalnej ds. Energii i Mobilności Komisji Europejskiej, podkreślił, jak ważna jest niezależność organów regulacyjnych i jak ważne są ostrzejsze i spójne normy bezpieczeństwa. Bronił on testy przed oskarżeniami o brak ambicji i niedostateczny zasięg oraz zaakcentował ich nowatorski i szczególny charakter. Odnosząc się do planu działania w dziedzinie energii na rok 2050, który Komisja ma wkrótce opublikować, powiedział, że przejrzystość co do każdego etapu produkcji i oddziaływania jest potrzebna w przypadku wszystkich źródeł energii. Szczegółowych informacji udziela: [email protected] tel. +32 2 546 8722 Rue Belliard/Belliardstraat 99 – 1040 Bruxelles/Brussel – BELGIQUE/BELGIË tel. +32 25469396 – faks +32 25469764 e-mail: [email protected] – internet: www.eesc.europa.eu