Kapitał ludzki – rynek pracy – sprawy publiczne Rada ścieżki dr hab. Wiesława Kozek, prof. UW, Zakład Socjologii Pracy i Organizacji dr Paweł Poławski, Zakład Problemów Społecznych i Planowania Społecznego dr hab. Marta Zahorska, Zakład Socjologii Oświaty i Wychowania Koordynatorka dr Joanna Wawrzyniak kontakt: wawrzyniakj[at]is.uw.edu.pl Ilość miejsc 30. – o przyjęciu decydują średnia ze studiów pierwszego stopnia i list motywacyjny Opis ścieżki Studenci w ramach ścieżki zdobywają wiedzę na temat społecznych i instytucjonalnych uwarunkowań rozwoju kapitału ludzkiego. Zajmują się różnorodnymi polami ekspertyzy, wynikającymi z zainteresowań badawczych i dydaktycznych przede wszystkim trzech zakładów Instytutu Socjologii: Socjologii Pracy i Organizacji, Problemów Społecznych oraz Oświaty i Wychowania. Oprócz przedmiotów kluczowych, studenci mogą wybierać przedmioty dowolnie w ramach całej ścieżki lub w ramach dwóch tematycznych bloków: Stosunki pracy i zasoby ludzkie oraz Socjologia demaskatorska: zarządzanie problemami społecznymi. (Bloki te uzupełniają się, a studenci dysponują swobodą wyboru przedmiotów z każdego z nich lub mogą konsekwentnie trzymać się jednego z nich). Podczas gdy propozycja bloku Stosunki pracy i zasoby ludzkie jest zorientowania na środowisko pracy i na rynek pracy, to blok Socjologia demaskatorska: zarządzanie problemami społecznymi kieruje swoje zainteresowanie na kwestie polityki społecznej. Oba bloki umożliwiają zrozumienie instytucjonalnych i systemowych warunków wpływających na kształtowanie kapitału ludzkiego w wymiarze jednostkowym i zbiorowym. Uzupełniająco do obu bloków proponujemy przedmioty z socjologii edukacji, gender oraz społeczności lokalnych. W szczególności nacisk położony jest na problematykę szans edukacyjnych, uczenie się całożyciowe i inwestycje w kapitały społeczne oraz kulturowe osób włączonych i wyłączonych z rynku pracy. Program bloku Stosunki pracy i zasoby ludzkie przewiduje przedmioty teoretyczne i empiryczne z zakresu zbiorowych stosunków pracy, rynku pracy, socjologii pracy, socjologii zawodów, socjologii ekonomicznej, socjologii organizacji i zarządzania zasobami ludzkimi. W tej ścieżce uwaga jest nakierowana na koncepcje umożliwiające zrozumienie mechanizmów rządzących nabywaniem kapitału ludzkiego w różnorodnych środowiskach pracy. W programie kursów kładzie się nacisk na kształcenie umiejętności praktycznych, przydatnych w diagnozowaniu rynku pracy i funkcjonowania organizacji, w tym na badanie metodą case study. Studentom oferuje się udział w projektach badawczych prowadzonych jako warsztaty, co może być podstawą przygotowania prac magisterskich. 1 Program bloku Socjologia demaskatorska: zarządzanie problemami społecznymi przewiduje przedmioty z zakresu public policy, pokazując, że leżące u podstaw interwencji społecznych racje merytokratyczne przeplatają się z rozmaitymi ideologiami i interesami mającymi wpływ na wybór strategii działania oraz ich ostateczny rezultat. Prowadzący zajęcia zwracają uwagę na instytucjonalny kontekst, w jakim aktorzy życia zbiorowego podejmują ważne społecznie decyzje, a także na manipulacje wbudowane w strukturę współczesnego języka publicznych debat – na przykład o ‘społecznej odpowiedzialności biznesu’, ‘gospodarce opartej na wiedzy’, czy o pożytkach płynących z ‘inwestowania w kapitał ludzki’. Słuchacze będą mogli zapoznać się nie tylko z podstawowymi teoretycznymi ujęciami zjawisk sfery życia publicznego, ale także z rozmaitymi próbami rozwiązywania problemów społecznych i ich metodologicznym i implementacyjnym ograniczeniom. Konsultacje w sprawie wyboru przedmiotów u koordynatorki dr Joanny Wawrzyniak (stosunki pracy i cała ścieżka) oraz dr. Pawła Poławskiego (socjologia demaskatorska). Przedmioty kluczowe w roku akademickim 2012/2013 Cztery kursy do wyboru w cyklu dwuletnim: • • • • • • Teorie stosunków pracy (dr Piotr Ostrowski) Socjologia organizacji (dr Joanna Wawrzyniak) Socjologia demaskatorska (prof. Kazimierz Frieske) Współczesne państwo opiekuńcze: Welfare Mix (dr Dariusz Zalewski) Edukacja a globalizacja (dr hab. Marta Zahorska) Płeć i wiek jako czynniki ekskluzji i inkluzji społecznej w edukacji , na rynku pracy i w polityce w późnej nowoczesności (prof. Renata Siemieńska) Seminaria magisterskie • • • Praca we współczesnym świecie (prof. Wiesława Kozek, dr Izabela Wagner) Wiedza – władza – kontrola społeczna (prof. Kazimierz Frieske) Wybrane problemy współczesne: demokracja a kwestie równości (płeć, wiek, status) różnice kulturowe a edukacja, media i polityka (prof. Renata Siemieńska, dr hab. Ewa Nasalska, dr hab. Marta Zahorska) Studenci na seminaria przyjmowani są w ramach wolnych miejsc. Każdy z uczestników ścieżki znajdzie miejsce na jednym z tych trzech seminariów. Fakultety Przedmioty sugerowane w ramach bloku Stosunki pracy i zasoby ludzkie: • • • • • • Prawo pracy dla socjologów (dr Barbara Godlewska- Bujok) Stosunki pracy w Polsce (dr Piotr Ostrowski) Współczesny dyskurs w polskich stosunkach pracy (dr Piotr Ostrowski) Praca i płeć (dr Julia Kubisa) Zarządzanie zasobami ludzkimi w praktyce (mgr Agnieszka Maciuk – Grochowska) Japoński i koreański styl zarządzania. Studia porównawcze (dr Krzysztof Nowakowski) 2 • • • • Od socjalistycznej fabryki do międzynarodowej korporacji (dr Joanna Wawrzyniak) Sociology of Excellence – Production of the Elites in the Intellectual (Academia and Research) and Artistic Worlds (dr Izabela Wagner) Socjologia zawodów twórczych (dr Izabela Wagner) Kariery zawodowe absolwentów socjologii (dr Agnieszka Jasiewicz-Betkiewicz, mgr Agata Stasik) Przedmioty sugerowane w ramach bloku Socjologia demaskatorska: • • • • Naprawianie społeczeństwa – teorie w programach społecznej integracji (prof. Kazimierz Frieske) Badania aktywne (Action research) i praktyka rozwiązywania problemów społecznych (dr Paweł Poławski) Ideologie i praktyka administracji publicznej (dr Dariusz Zalewski) Zarządzanie przestępczością: między nauką a ideologią (dr Anna Kiersztyn) Przedmioty uzupełniające: • • • • • • • • • • • • • • • • • • University Today – Sociology of changes in the Academia (dr Izabela Wagner) Studenci wobec zmian w szkolnictwie wyższym (dr hab. Ewa Nasalska) Czy szkoły powiększają, zmniejszają, czy pozostawiają bez zmian społeczne różnice pomiędzy uczniami? Badania szkół w Sochaczewie (dr hab. Marta Zahorska) Zarządzanie znaczeniem w organizacjach (prof. dr hab. Elżbieta Hałas) Interakcje symboliczne: kluczowe zagadnienia socjologiczne (prof. Elżbieta Hałas) Instytucjonalne zróżnicowanie negocjacji (dr Aleksandra Lompart) – pierwszeństwo dla studentów ścieżki Wspólnoty i zróżnicowane społeczne Socjologiczne aspekty mediacji (dr Krzysztof Nowakowski) Społeczności lokalne. Teorie i badania (prof. Jerzy Bartkowski) Badania warunków życia i jakości usług publicznych w społecznościach lokalnych (dr Cezary Trutkowski) – pierwszeństwo dla studentów ścieżki Metody badań społecznych i rynkowych Zarządzanie metropolitalne. Studia przypadków (dr Agnieszka Jasiewicz-Betkiewicz, dr Witold Betkiewicz (ISP PAN) – pierwszeństwo dla studentów ścieżki Socjologia polityki Zachowania i wybory ekonomiczne (dr Maciej Sobolewski) – pierwszeństwo dla studentów ścieżki Metody badań społecznych i rynkowych Internet & Society (dr Paula Bialski) Struktura społeczna w badaniach empirycznych (dr Grażyna Kacprowicz) – pierwszeństwo dla studentów ścieżki Wspólnoty i zróżnicowane społeczne Unia Europejska: kryzys czy nowe otwarcie (dr Grażyna Kacprowicz, dr Adam Ostolski) – pierwszeństwo dla studentów ścieżek Socjologia polityki oraz Wspólnoty i zróżnicowania społeczne Praca opiekuńcza, miłość, intymność. Przemiany relacji rodzinnych w globalnych migracjach (dr Sylwia Urbańska) Zaangażowanie do ruchów społecznych (prof. dr hab. Elżbieta Hałas) Kultura terapeutyczna (dr hab. Małgorzata Jacyno) – pierwszeństwo dla studentów ścieżki Socjologia i antropologia kultury Sociology of the Individual and Human Rights (prof. dr hab. Elżbieta Hałas, mgr Kamila Stępniowska) 3 Efekty kształcenia dla ścieżki • • • Znajomość teorii umożliwiających zrozumienie systemowych i strukturalnych uwarunkowań rozwoju kapitału ludzkiego. Rozpoznanie możliwości i barier rozwoju kapitału ludzkiego tkwiących w środowisku edukacyjnym, w rodzinie, na rynku pracy, z uwzględnieniem cyklu życia jednostek. Znajomość teorii umożliwi krytyczną ocenę polityk i ideologii odnoszących się do sfery pracy, edukacji i warunków życia zmieniającego się społeczeństwa. Blok Stosunki pracy i zasoby ludzkie • • • Znajomość klasycznych i współczesnych teorii stosunków pracy, teorii na których opiera się współcześnie zarządzanie zasobami ludzkimi, wiedza o głównych teoriach organizacji i zarządzania, oraz teoriach rynku pracy. Studenci potrafią je zastosować do analizy konkretnych sytuacji w różnych środowiskach pracy oraz na poziomie mezo społecznym, w szczególności potrafią analizować układy interesów grupowych w różnych środowiskach. Umiejętność poprowadzenia diagnozy organizacyjnej w małej i średniej firmie, umiejętność współpracy w grupie do 10 osób i kierowanie pracą 5 osób oraz umiejętność kierowania niewielkim projektem badawczym w skali jednego semestru. Studenci potrafią w swoich analizach uwzględniać racje stron stosunków pracy: pracodawców, menedżerów, pracowników, związków zawodowych, podmiotów z otoczenia organizacji. Biorą pod uwagę wartości na których fundowane są racje tych stron i dążą do działania konsensualnego. Blok Socjologia demaskatorska: zarządzanie problemami społecznymi • • • • • • • Przyswojenie podstawowych wątków dyskusji dotyczących konceptualizacji zjawisk uznawanych w ramach teorii socjologicznych za problemy społeczne, Zapoznanie się z możliwościami wykorzystania wiedzy gromadzonej w naukach społecznych dla przeprowadzania celowych zmian społecznych, Zapoznanie się z rozmaitymi strategiami interwencji społecznych, jakie podejmowane są dla rozwiązywania problemów życia zbiorowego, Wgląd w instytucjonalną strukturę lokalnych programów służących rozwiązywaniu problemów społecznych i sposobów zarządzania tymi programami Zorientowanie się w historycznie zmiennych uwarunkowaniach podejmowania interwencji społecznych. Nabycie umiejętności krytycznej analizy dostępnych danych empirycznych służących definiowaniu i zarządzaniu problemami społecznymi Opanowanie podstawowych zasad projektowania i oceny skuteczności programów rozwiązywania problemów społecznych. 4