Prowadzący: mgr Aleksandra Wieteska Kontakt dla studentów [email protected] Pomoc psychologiczna młodzieży forma organizacyjna - warsztat 3 rok, semestr zimowy, tryb stacjonarny, liczba godzin 30 1. Opis kursu: Kurs przedstawia specyfikę udzielania pomocy psychologicznej młodzieży z zaburzeniami (zaburzeniami lekowymi i depresyjnych) i problemami emocjonalnymi (w sytuacji rozwodowej rodziców i sytuacji żałoby). Po kursie student będzie potrafi przeprowadzić dokonać wstępnej diagnozy problemu adolescenta, postawić wstępne hipotezy dotyczące zgłaszanego problemu oraz skonstruować program pomocy psychologicznej. 2. Cel zajęć i efekty kształcenia: Wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne kształtowane, sprawdzane i oceniane w trakcie kursu: Wiedza: • Poznanie specyfiki udzielania pomocy psychologicznej młodzieży. • Poznanie podstawowych zjawisk w procesie diagnozy psychologicznej młodzieży. • Poznanie typowych problemów emocjonalnych adolescentów (psychopatologii zaburzeń lękowych, depresyjnych, problematyki utraty i żałoby, problemów młodzieży z rodzin rozwodzących się i rozwiedzionych) • Poznanie roli systemu rodzinnego w rozwoju problemów emocjonalnych młodzieży oraz udzielaniu pomocy psychologicznej. • Poznawanie roli środowiska szkolnego i rówieśniczego w rozwoju problemów emocjonalnych młodzieży oraz udzielaniu pomocy psychologicznej. Umiejętności: • Rozpoznawanie poszczególnych problemów emocjonalnych młodzieży. • Nabywanie umiejętności analizowania i interpretowania uzyskanych danych diagnostycznych. • Stawianie hipotez dotyczących patomechanizmu rozwoju zaburzeń i problemów emocjonalnych młodzieży. • Konstruowanie programu pomocy adolescentom z zaburzeniami i problemami emocjonalnymi. Kompetencje społeczne: • Nabywanie kompetencji prowadzenia wywiadu z adolescentem i jego rodzicem. • Udzielanie wsparcia młodzieży i ich rodzicom. 3. Formy pracy: analiza studium przypadku, praca w grupach, dyskusja, psychodrama. 4. Warunki zaliczenia i wymagania: § Obecność na zajęciach. Możliwa jest jedna nieusprawiedliwiona nieobecność na zajęciach. Każda dodatkowa nieobecność wymaga odrobienia w formie ustnej. § Aktywność na zajęciach w postaci pracy w grupach, dyskusji i psychodramie. § Podstawą zaliczenia jest praca zaliczeniowa – samodzielny opis studium przypadku. § Kryteria oceniania pracy zaliczeniowej: Za prace można uzyskać maksymalnie 15 punktów, według następujących kryteriów: Opis zaburzeń i problemów pacjenta: 0 - 5 punktów Opis genezy problemów emocjonalnych adolescenta: 0 – 5 punktów Konstruowanie programu pomocy psychologicznej: 0 – 5. 5. Tematy poszczególnych spotkań 1– 2. Specyfika pomocy psychologicznej udzielanej młodzieży. Podstawowe zjawiska w kontakcie z dzieckiem i adolescentem. Rola systemu rodzinnego a powstawanie zaburzeń emocjonalnych u młodzieży. Rola rodziców w pomocy psychologicznej. Rola szkoły i rówieśników w rozwoju zaburzeń emocjonalnych młodzieży Praca na podstawie studium przypadku. Literatura obowiązkowa: Zalewska M., Schier K., (2006). Podstawowe zasady i zjawiska w psychoterapii psychoanalityczne dzieci. W: Grzesiuk L. (red.) Psychoterapia. Praktyka. Podręcznik akademicki. Tom 2. Literatura dodatkowa: Bomba J. (2000). Miejsce psychoterapii indywidualnej w leczeniu dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi (w:) Namysłowska I. (w:) Zaburzenia psychiczne dzieci i młodzieży. Kraków: Biblioteka Psychiatrii Polskiej. Orwid M., Pietruszewski K. (1993), Psychiatria dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Collegium Medicum UJ. 3-5. Pomoc psychologiczna młodzieży z zaburzeniami lękowymi. Przyczyny zaburzeń lękowych w adolescencji. Obraz zaburzeń lękowych w okresie dzieciństwa i adolescencji (lękowe zaburzenie separacyjne, fobia społeczna i fobia szkolna, zaburzenie obsesyjno - kompulsywne). Przyczyny i mechanizmy zaburzeń lękowych. Konstruowanie programu pomocy młodzieży z zaburzeniami lękowymi. Praca na podstawie studium przypadku. Literatura obowiązkowa: Kendall, P., C. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Gdańsk: GWP, rozdz. 6. Literatura dodatkowa: Wolańczyk T. (2005) (red.) Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, r. 10. 6–9. Praca z młodzieżowym pacjentem depresyjnym. Obraz kliniczny depresji młodzieńczej. Czynnik ryzyka zaburzeń depresyjnych wśród młodzieży. Kryzys adolescencyjny a depresja młodzieńcza. Interwencja wobec pacjentów kryzysie suicydalnym. Konstruowanie programu pomocy młodzieży zaburzeniami depresyjnymi. Praca na podstawie studium przypadku. Literatura obowiązkowa: Bomba J. (2000) Depresja młodzieńcza. W: Namysłowska (red.) Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Namysłowska I. (2000). Adolescencja wiek dorastania. W: Namysłowska I (red.) Psychiatria dzieci i młodzieży. Literatura dodatkowa: Greszta E. (2006) Depresja wieku dorastania. Warszawa: Wydawnictwo SWPS. Radziwiłłowicz W. (2010) Depresja u dzieci i młodzieży. Analiza systemu rodzinnego ujęcie kliniczne. Kraków: Impuls. 10 -11. Utrata, żałoba, rozwód – jak udziela wsparcia dzieciom i młodzieży. Potrzeby i problemy dzieci i młodzieży po utracie bliskiej osoby. Psychologiczna praca nad traumatyczną żałobą. Praca na podstawie studium przypadku. Literatura podstawowa: Kerise M. (2005) Smutek dziecka. Radom: Polskie Wydawnictwo Encklopedyczne. Literatura dodatkowa: Cohen J. A., Mannarino A.P. Deblinger E., (2011). Terapia traumy i traumatycznej żałoby u dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 12 – 13. Problemy młodzieży w rodzinach rozwodzących się i rozwiedzionych. Potrzeby młodzieży w sytuacji rozwodowej rodziców. Pomoc w adaptacji dziecka do nowej sytuacji rodzinnej. Udzielanie wsparcia dzieciom i młodzieży w konflikcie rozwodowym rodziców. Praca na podstawie studium przypadku. Literatura podstawowa: Wallerstein J., Blekeslee (2006) Druga szansa. Mężczyźni, kobiety i dzieci dziesięć lat po rozwodzie. Kielce: Wydawnictwo Charaktery. Literatura dodatkowa: Jade W., Jak uchronić dziecko przed skutkami rozwodu. Poradnik dla rodziców Kraków: Wydawnictwo WAM. 14-15. Prezentacja prac studentów. 6. Biogram prowadzącego zajęcia: psycholog, pedagog, psychoterapeuta. Specjalizuje się w pomocy psychologicznej i psychoterapii młodzieży i osobom dorosłym, socjoterapii oraz profilaktyki wśród młodzieży. Zainteresowania naukowe koncentrują się wokół rozwoju człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem problemów okresu dorastania.