Zarządzenie Nr

OPIS PRZEDMIOTU
Nazwa przedmiotu
Kod przedmiotu
Wydział
Instytut/Katedra
Kierunek
Psychologia kliniczna
wypełnia instytut/katedra
Wydział Pedagogiki i Psychologii
Katedra Psychologii Klinicznej
psychologia
Specjalizacja/specjalność
Poziom organizacyjny
jednolite studia magisterskie
studiów
stacjonarne
System studiów
Rok/semestr
III
5, 6
Tytuł i/lub stopień
naukowy/tytuł
mgr I. Grzankowska, mgr A. Kobierecka, mgr E. Wyrzykowska
zawodowy, imię i
nazwisko prowadzącego/
prowadzących przedmiot
Liczba godzin
dydaktycznych
Liczba punktów ECTS
Opisywana forma zajęć
Rygor
Typ przedmiotu
Język wykładowy
Przedmioty
wprowadzające i
wymagania wstępne
Założenia i cele
przedmiotu (w formie
efektów kształcenia)
120
Konwersatorium, ćwiczenia
zaliczenie z oceną
przedmioty podstawowe
język polski
Nie ma
Zajęcia obejmują wybrane zagadnienia z psychologii klinicznej dzieci,
młodzieży i dorosłych. Celem jest przedstawienie mechanizmów
powstawania wybranych zaburzeń psychicznych, ich obrazu klinicznego,
psychologicznych następstw, metod diagnozy i pomocy psychologicznej
oraz kształcenie umiejętności analizy danych i sprawności planowania
postępowania diagnostycznego i terapeutycznego.
1. Wybrane metody diagnozy psychologicznej: kontakt, obserwacja,
wywiad w praktyce klinicznej.
2. Problemy
psychologiczne
osób
z
podstawowymi
Treści programowe
przedmiotu
zaburzeniami psychicznymi: schizofrenia, zaburzenia
nastroju, zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowości.
3. Nurty w psychoterapii. Konkretne szkoły psychoterapii i ich
założenia.
4. Problemy psychologiczne adolescentów i zaburzenia okresu
dorastania.
5. Problemy psychologiczne okresu dzieciństwa na przykładzie
typowych dla wieku trudności i zaburzeń w funkcjonowaniu
dziecka i jego rodziny.
Metody dydaktyczne
Forma i warunki
zaliczenia przedmiotu –
wymagania i system
oceniania
dyskusja, pogadanka, elementy warsztatu, odgrywanie scenek, analiza
literatury przedmiotu, prezentacje multimedialne, bezpośredni kontakt z
badanym, studia przypadków;
aktywność podczas zajęć, przygotowanie eseju na zaproponowany temat,
zapis przeprowadzonej rozmowy psychologicznej, studium przypadku, ,
analiza
przeprowadzonej
samodzielnie
obserwacji
dziecka,
zaliczenie kolokwiów
Literatura podstawowa
Literatura uzupełniająca
(w tym portale
internetowe)
.....................................................
data
.........................................................................................................................................
podpis prowadzącego przedmiot/ koordynatora przedmiotu*
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU
Nazwa przedmiotu
Psychologia kliniczna
Opisywana forma zajęć Konwersatorium, ćwiczenia
Liczba godzin
dydaktycznych
120
Tytuł i/lub stopień
naukowy/tytuł
zawodowy, imię i
nazwisko
prowadzącego/
prowadzącego dana
formę zajęć
mgr I. Grzankowska, mgr A. Kobierecka, mgr E. Wyrzykowska
Szczegółowa tematyka zajęć
1. Film. Esej. Sposoby rozumienia normy i patologii w psychologii klinicznej. Projekcja filmu
pt. Przerwana lekcja muzyki (reż. J. Mangold).
2. Odświeżenie wiedzy z Psychopatologii. Studium przypadku, praca własna studentów.
3. Kontakt kliniczny, jego specyfika i znaczenie. Umiejętności budujące kontakt. Źródła
wiedzy psychologicznej: komunikacja werbalna, niewerbalna, empatia, intuicja,
identyfikacja projekcyjna, rozumienie, wiedza teoretyczna, superwizja.
4. Wywiad w praktyce klinicznej. Techniki prowadzenia wywiadu. Rodzaje pytań. Sfery
funkcjonowania ważne dla diagnozy poruszane w trakcie wywiadu z pacjentem.
Proponowany schemat wywiadu diagnostycznego.
5. Podstawowe umiejętności psychologiczne w kontakcie – omawianie i analiza rozmów
psychologicznych nagranych przez Studentów, formułowanie hipotez diagnostycznych.
6. Obserwacja. Nadawanie psychologicznych znaczeń danym obserwacyjnym. Wskaźniki
obserwacyjne ważne dla budowania hipotez diagnostycznych. Postawy obserwacyjne.
7. Przeniesienie i przeciwprzeniesienie w kontakcie z pacjentem/klientem.
8. Mechanizmy obronne w funkcjonowaniu osobowościowym pacjentów. Funkcje
mechanizmów obronnych. Pierwotne (prymitywne) oraz wtórne (bardziej dojrzałe)
mechanizmy obronne – ich znaczenie i przykłady.
9. ICD-10 a DSM-IV.
10. Problemy psychologiczne osób z podstawowymi zaburzeniami psychicznymi: schizofrenia,
zaburzenia nastroju, zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowości
11. Nurty w psychoterapii. Konkretne szkoły psychoterapii i ich założenia.
12. Problemy psychologiczne adolescentów. Sytuacja psychologiczna osoby w wieku
dojrzewania. Zadania rozwojowe okresu adolescencji. Mechanizmy patologicznego
rozwiązywania kryzysu tożsamości w dorastaniu. Specyfika zaburzeń okresu adolescencji.
13. Wybrane problemy doświadczane przez adolescentów: zaburzenia zachowania, agresja,
autoagresja, zaburzenia jedzenia, depresja. Etiologia, przebieg, konsekwencje, pomoc
psychologiczna.
14. Dziecko jako pacjent psychologa klinicznego – analiza sytuacji psychologicznej dziecka w kontakcie
z psychologiem, etyka postępowania z dzieckiem i jego opiekunami, nawiązywanie kontaktu.
15. Rozmowa z dzieckiem i rodzicami – bariery i etyka komunikacji. Przekazywanie informacji o
wynikach badania.
16. Obserwacja dziecka jako metoda pozyskiwania informacji o dysfunkcjach i zasobach w rozwoju na
przykładzie dziecka z zespołem zaburzeń po urazie okołoporodowym CUN(MPD).
17. Problemy psychologiczne dziecka w szerszych relacjach społecznych (z rówieśnikami,
nauczycielami) na przykładzie dziecka chorującego na padaczkę.
18. Obszary dysfunkcji i radzenia sobie u dziecka z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej –
wymagania i normy społeczne jako źródło stresu dziecka i jego rodziców.
19. Skutki niepełnosprawności umysłowej dziecka w procesie osiągania samodzielności. Zdrowie
psychiczne u upośledzonych (agresywność, bierność, depresyjność).
20. Agresja w zachowaniu dziecka - przyczyny, mechanizmy uruchamiania agresji, funkcje i
różnicowanie zachowań agresywnych.
21. Lęk dziecka – jego przejawy i sygnały w funkcjonowaniu dziecka. Skutki lęku dla funkcjonowania
intelektualnego. Trudności dziecka w radzeniu sobie ze stresem i nadmiernymi wymaganiami na
przykładzie dziecka chorego psychosomatycznie.
22. Dzieci jako ofiary przemocy – przejawy skutków przemocy u dziecka, diagnoza różnicowa.
23. Utrata zdrowia dziecka jako trauma rodzinna na przykładzie dziecka przewlekle i terminalnie
chorego – możliwości pomocy psychologicznej.
Forma i warunki
zaliczenia przedmiotu
– wymagania i system
oceniania
przygotowanie eseju na zaproponowany temat, zapis przeprowadzonej
rozmowy psychologicznej, studium przypadku, analiza przeprowadzonej
samodzielnie obserwacji dziecka, zaliczenie kolokwiów;
1. Borkowska A., Domańska Ł. (2006). Neuropsychologia
kliniczna dziecka. W-wa PWN.
2. Erikson, E.H. (1997). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Rebis
3. Józefik, B. (1996). Anoreksja i bulimia psychiczna. Kraków: Wyd.
UJ
4. Kępiński, A. (2002). Poznanie chorego. Kraków: Wyd. Literackie.
5. Kmita, G., Kaczmarek, T. (red) Wczesna interwencja. Miejsce
psychologa w opiece nad małym dzieckiem i jego rodziną. .
Warszawa: Emu , 2005.
6. Kościelska M. (1988). Studia z psychologii klinicznej dziecka.
7. Kościelska M. (1995). Oblicza upośledzenia. Warszawa: Wyd.
Nauk. PWN.
Literatura podstawowa
Literatura
uzupełniająca (w tym
portale internetowe)
8. Jundziłł E. (2000). Potrzeby psychiczne dzieci i młodzieży. wyd.
UG. Gdańsk .
9. Obuchowska, I. (1996). Drogi dorastania : psychologia rozwojowa
okresu dorastania dla rodziców i wychowawców. Warszawa: WSiP
10. Pisula, E., Rola, J.(red) Wybrane problemy psychologicznej diagnozy
zaburzeń rozwoju dzieci. WSPS. Warszawa 1995.
11. Ranschburg, J. (1993). Lęk, gniew, agresja. W-wa: WSiP
12. Schaffer, R. H. (2009). Psychologia dziecka. Warszawa: Wyd. Nauk.
PWN.
13. Schier, K., Zalewska, M. (2006). Krewni i znajomi Edypa. Kliniczne
studia dzieci i ich rodziców. Warszawa: Scholar
14. Seligman, M., Walter, E., Rosenhan, D. (2003). Psychopatologia.
Poznań: Zysk i S-ka.
15. Stemplewska-Żakowicz K., Krejtz, K. (red.) (2005). Wywiad
psychologiczny. Wywiad jako spotkanie z człowiekiem. Warszawa:
Pracownia Testów Psychologicznych PTP
16. Stemplewska-Żakowicz K., Krejtz, K. (red.) (2005). Wywiad
psychologiczny. Wywiad w różnych kontekstach praktycznych.
Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP
1. Brzezińska, A., Bardziejewska, M., Ziółkowska, B. (red.) (2003).
Zagrożenia rozwoju w okresie dorastania. Poznań: Wyd. Fundacji
Humaniora
2. Gracka – Tomaszewska, M. (2006). Matczyna reprezentacja
dziecka – jej znaczenie dla relacji z dzieckiem. Psychiatria i
Psychologia Kliniczna Nr 4/06 Vol 6.
3. Grandin T. (1995). Byłam dzieckiem autystycznym. WarszawaWrocław: PWN
4. Kościelska, M. (1998). Trudne macierzyństwo. Warszawa:
WSiP.
5. Kozłowska A. (1996). Jak pomagać dziecku z zaburzeniami
życia uczuciowego. W-wa. Wyd. „Żak”.
6. Popielarska, A., Popielarska, M. (red.) (2000). Psychiatria wieku
rozwojowego. Warszawa: PZWL
7. Spionek, H. (1985). Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia
szkolne. Warszawa: PWN.
8. Święcicka, M., Zalewska, M. (red.) (2005). Problematyka kontaktu w
diagnozie i terapii dzieci. Warszawa: Emu
.....................................................
data
......................................................................................................................................
podpis prowadzącego daną formę zajęć
.....................................................
data
......................................................................................................................................
podpis koordynatora przedmiotu