pobierz plik

……………………………………
pieczątka jednostki organizacyjnej
OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA
ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
CZEŚĆ „A”
(opis przedmiotu i programu nauczania)
OPIS PRZEDMIOTU
Nazwa przedmiotu
Psychologia kliniczna
Wydział
Instytut/Katedra
Kierunek
Specjalność/specjalizacja
Poziom kształcenia
Profil
Forma studiów
Rok/semestr
Wydział Pedagogiki i Psychologii
Instytut Psychologii/Katedra Psychologii Klinicznej
Psychologia
Tytuł /stopień naukowy
(zawodowy).
Imię i nazwisko
prowadzącego przedmiot/
koordynatora przedmiotu
Liczba godzin
dydaktycznych
i formy zajęć
Liczba punktów ECTS
Rygory zaliczenia
Typ przedmiotu
Język wykładowy
Jednolite studia magisterskie
stacjonarne
III
5, 6
Prof. dr hab. Małgorzata Kościelska
60 godzin wykładów, 60 godzin konwersatoriów
egzamin, zaliczenia z oceną
przedmiot kształcenia ogólnego
polski
Przedmioty wprowadzające
psychopatologia, psychologia rozwoju człowieka
i wymagania wstępne
Efekty kierunkowe
Efekty przedmiotowe
W01 - Student nabywa wiedzę podstawową z
K_W05 – Student ma wiedzę na temat
zakresu psychologii zaburzeń w rozwoju i
zdrowia psychicznego i jego zaburzeń,
zachowaniu dzieci, adolescentów i dorosłych
sposobów diagnozowania, interwencji i
oraz reguł zawodowego funkcjonowania
profilaktyki.
psychologów klinicznych.
K_U08 – Student potrafi rozpoznawać
U01 – Student nabywa umiejętności
zjawiska psychopatologiczne, przeproEfekty
nawiązywania kontaktu klinicznego i
kształcenia wadzić postępowanie diagnostyczne oraz podstawowego
postępowania
diagnotworzyć
scenariusze
postępowania
stycznego na podstawie obserwacji,
profilaktycznego i pomocowego dla osób
rozmowy,
wywiadu
i
technik
z różnych grup ryzyka i zaburzeń
psychometrycznych i projekcyjnych.
psychicznych.
K01 – Student posiada kompetencje w
K_K01 - Poddaje krytycznej ocenie
zakresie
rozróżniania,
co
jest
swoją wiedzę i umiejętności, zna swoje w
profesjonalnym, a co nie jest profesjonalnym
tym zakresie ograniczenia oraz rozumie
funkcjonowaniem w zawodzie psychologa
potrzebę ustawicznego kształcenia.
pracującego w obszarze klinicznym.
K_K03 - Jest otwarty na potrzeby osób w
złej sytuacji życiowej czy należących do
różnych grup ryzyka zaburzeń, osób i
grup
społecznych
przejawiających
różnego
rodzaju
odmienność
i
dyskryminowanych oraz wykazuje
gotowość do wspomagania jednostek i
struktur społecznych, inicjowania takich
działań
i
ujawnia
postawę
przedsiębiorczości
.....................................................
data
K02 - Celem Prowadzących jest, by student
kształtował kompetentną i profesjonalną
postawę ze szczególnym uwzględnieniem
aspektów etycznych w relacji z osobami
(dziećmi i dorosłymi) w kryzysie i
cierpiącymi
z
powodu
zaburzeń
psychicznych.
.........................................................................................................................................
podpis prowadzącego/koordynatora przedmiotu
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU
Rok akademicki: 2016/2017 Semestr: zimowy i letni
Nazwa przedmiotu
Wydział
Instytut/Katedra
Kierunek
Specjalność/specjalizacja
Opisywana forma zajęć
Liczba godzin
dydaktycznych
Tytuł /stopień naukowy
(zawodowy).
Imię i nazwisko
prowadzącego zajęcia
Psychologia kliniczna
Wydział Pedagogiki i Psychologii
Instytut Psychologii/Katedra Psychologii Klinicznej
Psychologia
Wykład
60
prof. dr hab. Małgorzata Kościelska
dr Joanna Lessing-Pernak
Treści programowe realizowane podczas zajęć
Część I
1. Rys historyczny kształtowania się dyscypliny. Twórcy. Kierunki teoretyczne.
2. Teoria relacji Człowiek – Świat. Poziomy zaburzeń. Pojęcie normy i patologii.
3. Cele działalności psychologa klinicznego – uwarunkowania profesjonalne i społeczne. Współpraca
ze specjalistami
4. Pojęcie normy, patologii, zaburzenia, problemu klinicznego, objawu, traumy, konfliktu,
deprywacji.
5. Psycholog w klinice neurologicznej: wybrane problemy osób z uszkodzeniami funkcji mózgu
(padaczka, mózgowe porażenie dziecięce).
6. Psycholog w klinice psychiatrycznej: wybrane problemy osób z zaburzeniami psychicznymi
(schizofrenią, depresją, autoagresją i ich rodzin).
7. Psycholog wobec osób z niepełnosprawnością. Wczesna diagnostyka zaburzeń rozwojowych.
Objawy upośledzenia umysłowego. Sytuacja społeczna i subiektywne przeżywanie
niepełnosprawności. Problemy rodziców, opiekunów i systemu wspomagania.
8. Psycholog w szpitalu ogólnym. Rola czynników psychologicznych w genezie chorób i procesie
zdrowienia na przykładzie osób z astmą, chorobami układu krążenia, chorobami skóry,
nowotworami.
9. Psycholog wobec osób uzależnionych od alkoholu i substancji psychoaktywnych.
10. Patologia rodziny. Pomoc w kryzysach małżeńskich i trudnościach wychowawczych.
11. Psycholog wobec problemów ludzi w podeszłym wieku w opiece domowej i zakładowej.
12. Psycholog wobec osób z zaburzeniami psychopatycznymi i antyspołecznymi.
13. Patologia rozwoju seksualnego w różnych okresach życia i przy różnych zaburzeniach
towarzyszących.
Część II
14. Doświadczenia wczesnego dzieciństwa. Teorie więzi i jej zaburzeń.
15. Przywiązanie jako regulator stresu. Organizacja przywiązania jako aspekt rozwoju osobowości,
mający wpływ na strategie radzenia sobie ze stresem.
16. Plastyczność mózgu. Znaczenie wczesnych uszkodzeń układu nerwowego dla rozwoju.
17. Modele zaburzeń uwarunkowanyych genetycznie. Znaczenie interakcji gen – środowisko.
18. Wzory patologizacji rozwoju w świetle głównych teorii biologicznych, psychologicznych,
społecznych i interakcyjnych na podstawie wybranych studiów przypadków.
19. Teorie saluto- i patogenetyczna. Wykorzystanie zasobów rozwojowych i środowiskowych w
praktyce klinicznej.
20. Psychopatologia rozwoju z uwzględnieniem różnic indywidualnych i układów czynników
zewnętrznych.
21. Ścieżki patologicznego rozwoju determinujące różne wzory zaburzeń: autyzm,
niepełnosprawność intelektualna, zaburzenia psychosomatyczne, zaburzenia lękowe,
nieprawidłowa osobowość, zachowania antyspołeczne.
22. Dziecko z opóźnionym rozwojem poznawczym. Trudności w nauce.
23. Dziecko z opóźnionym rozwojem mowy. Formy patologii mowy.
24. Dziecko z opóźnionym rozwojem ruchowym. Formy zaburzeń rozwoju ruchowego.
25. Dziecko z zaburzonym rozwojem uczuciowym: zachowania ekstra- i internalizacyjne.
26. Rozwój poczucia Ja. Zaburzenia w kształtowaniu się tożsamości.
27. Dziecko molestowane, wykorzystywane, zaniedbane.
28. Środowisko opiekuńcze a ścieżki patologizacji: rodzina, szkoła, domy dziecka i inne instytucje.
29. Patologie kontaktów rówieśniczych. Problem wykluczenia.
30. Niepowodzenia szkolne i ich skutki. Grupy przestępcze.
31. Prewencja, wczesna interwencja, formy pomocy psychologicznej dziecku i rodzinie.
wykład, dyskusja, prezentacja multimedialna, film
Metody dydaktyczne
Metody i kryteria oceniania egzamin pisemny
egzamin
Rygor zaliczenia
1. Cicchetti, D, Cohen, D. (2006). Developmental Psychopathology.
Risk, Disorder and Adaptation. Hoboken, New Jersey: John Wiley
& Sons
2. Cicchetti, D, Cohen, D. (2006). Developmental Psychopathology.
Theory and Method. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons
3. Goldstein, E. (2003). Zaburzenia z pogranicza. Gdańsk: GWP
4. ICD-10 Międzynarodowa Statystyczna klasyfikacja Chorób i
Problemów Zdrowotnych (2000). Kraków, Warszawa:
Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Instytut
Psychiatrii i Neurologii.
5. Kendall, P. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji.
Literatura podstawowa
Gdańsk: GWP.
6. Klasyfikacja diagnostyczna DC: 0-3 (2005). Klasyfikacja zaburzeń
psychicznych i rozwojowych w okresie niemowlęctwa i wczesnego
dzieciństwa. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Fundament”.
7. Kościelska M. (red.) (1988) Studia z psychologii klinicznej
dziecka. WSIP Warszawa.
8. Kościelska, M. (2013). Nadzieja w życiu ludzi. Warszawa: Difin
9. Marcelli, D. (2012). Psychopatologia wieku dziecięcego.
Wrocław: Elsevier Urban & Partner
10. Strelau, J. (red.) (2000). Psychologia. Podręcznik akademicki.
Tom III. Gdańsk: GWP (Dział XI, s. 441-821).
1. Kendall, P. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji.
Gdańsk: GWP
2. Olechnowicz, H. (2006). Dziecko własnym terapeutą. Warszawa:
PWN
3. Seligman, M., Walker, E. Rosenhan, D. (2003). Psychopatologia.
Poznań: Zysk i S-ka
4. Olechnowicz,
H.
(1997).
Tożsamość
mechanizmów
samonaprawczych dwóch chłopców mutystycznych. Darek i Dibs.
(W:) H. Olechnowicz. Opowieści terapeutów. Warszawa:
Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Literatura uzupełniająca
5. Olechnowicz, H. (1983). Wczesny autyzm dziecięcy.
Symptomatologia, diagnostyka, etiologia i terapia. (w:) E.
Czownicka (red.) Psychologiczne problemy wczesnego autyzmu
dziecięcego. Warszawa:
6. Rogers, C. R. (2002). O stawaniu się osobą. Poznań: Rebis.
7. Wallen, R. (1964). Psychologia kliniczna. Warszawa: Wyd. PWN
8. Walsh, K. (1998). Neuropsychologia kliniczna. Warszawa: PWN
9. Zalewska M. (1998). Dziecko w autoportrecie z zamalowana
twarzą. Warszawa: Wyd. Santorski i S-ka
.....................................................
data
.....................................................
data
......................................................................................................................................
podpis prowadzącego daną formę zajęć
......................................................................................................................................
podpis koordynatora przedmiotu
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU
Rok akademicki: 2016/2017 Semestr: zimowy i letni
Nazwa przedmiotu
Wydział
Instytut/Katedra
Kierunek
Specjalność/specjalizacja
Opisywana forma zajęć
Liczba godzin
dydaktycznych
Tytuł /stopień naukowy
(zawodowy).
Imię i nazwisko
prowadzącego zajęcia
Psychologia kliniczna
Wydział Pedagogiki i Psychologii
Instytut Psychologii/Katedra Psychologii Klinicznej
Psychologia
Konwersatorium
60
Mgr Karolina Głogowska
Mgr Paulina Kleczkowska
Treści programowe realizowane podczas zajęć
1. Sposoby rozumienia normy i patologii w psychologii klinicznej.
2. Drogi patologizacji rozwoju w oparciu o główne szkoły teoretyczne.
3. Kontakt kliniczny, jego specyfika i znaczenie. Umiejętności budujące kontakt. Źródła wiedzy
psychologicznej: komunikacja werbalna, niewerbalna, empatia, intuicja, identyfikacja projekcyjna,
rozumienie, wiedza teoretyczna, superwizja.
4. Wywiad w praktyce klinicznej. Techniki prowadzenia wywiadu. Rodzaje pytań. Sfery
funkcjonowania ważne dla diagnozy poruszane w trakcie wywiadu z pacjentem. Proponowany
schemat wywiadu diagnostycznego.
5. Podstawowe umiejętności psychologiczne w kontakcie – omawianie i analiza rozmów
psychologicznych nagranych przez Studentów, formułowanie hipotez diagnostycznych.
6. Obserwacja. Nadawanie psychologicznych znaczeń danym obserwacyjnym. Wskaźniki
obserwacyjne ważne dla budowania hipotez diagnostycznych. Postawy obserwacyjne.
7. Wykorzystanie w praktyce klinicznej narzędzi psychometrycznych oraz testów projekcyjnych.
8. Przeniesienie i przeciwprzeniesienie w kontakcie z pacjentem/klientem. Opór.
9. Mechanizmy obronne w funkcjonowaniu osobowościowym pacjentów. Funkcje mechanizmów
obronnych. Pierwotne (prymitywne) oraz wtórne (bardziej dojrzałe) mechanizmy obronne – ich
znaczenie i przykłady.
10. Problemy psychologiczne osób z zaburzeniami psychicznymi: schizofrenia, zaburzenia nastroju,
zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowości, uzależnienia.
11. Problemy psychologiczne adolescentów. Sytuacja psychologiczna osoby w wieku dojrzewania.
Zadania rozwojowe okresu adolescencji. Mechanizmy patologicznego rozwiązywania kryzysu
tożsamości w dorastaniu. Specyfika zaburzeń okresu adolescencji.
12. Wybrane problemy doświadczane przez adolescentów: zaburzenia zachowania, agresja,
autoagresja, zaburzenia jedzenia, depresja, niepełnosprawność. Etiologia, przebieg, konsekwencje,
pomoc psychologiczna, praca z rodziną.
dyskusja, analiza i interpretacja tekstów źródłowych, indywidualne
projekty studenckie (prace semestralne), przeprowadzenie wywiadu i
Metody dydaktyczne
obserwacji
Metody i kryteria oceniania Kolokwia, prace semestralne
Zaliczenie z oceną
Rygor zaliczenia
1. Carson, R., Butcher, J., Mineka, S. (2003). Psychologia zaburzeń.
T. 1-2. Gdańsk: GWP
2. Grzesiuk, L. (red.). (2005). Psychoterapia. Teoria. Podręcznik
akademicki. Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i
Kultury. (wybrane rozdziały).
3. Józefik, B. (1996). Anoreksja i bulimia psychiczna. Kraków:
Literatura podstawowa
Wyd. UJ
4. Kępiński, A. (2002). Poznanie chorego. Kraków: Wyd.
Literackie
5. Kościelska, M. (1995). Oblicza upośledzenia. Warszawa: Wyd.
Nauk. PWN
Literatura uzupełniająca
.....................................................
data
.....................................................
data
6. Kościelska, M. (2004). Niechciana seksualność. O ludzkich
potrzebach osób niepełnosprawnych intelektualnie. Warszawa:
Jacek Santorski & Co
7. Kościelska, M. (2007). Sens odpowiedzialności. Perspektywa
psychologa klinicznego. Kraków: Impuls
8. Kościelska, M. (2011). Odpowiedzialni rodzice. Z doświadczeń
psychologa. Kraków: Impuls
9. Kościelska, M. (2013). Nadzieja w życiu ludzi. Warszawa: Difin
10. McWilliams, N. (2009). Diagnoza psychoanalityczna. Gdańsk:
GWP.
11. Obuchowska, I. (1996). Drogi dorastania : psychologia
rozwojowa okresu dorastania dla rodziców i wychowawców.
Warszawa: WSiP
12. Schaffer, R. H. (2009). Psychologia dziecka. Warszawa: Wyd.
Nauk. PWN
13. Schier, K., Zalewska, M. (2006). Krewni i znajomi Edypa.
Kliniczne studia dzieci i ich rodziców. Warszawa: Scholar
14. Seligman, M., Walter, E., Rosenhan, D. (2003).
Psychopatologia. Poznań: Zysk i S-ka
15. Sęk, H. (red.) (2005). Psychologia kliniczna. T. 1 i 2. Warszawa:
Wyd. Naukowe PWN
16. Stemplewska-Żakowicz K., Krejtz, K. (red.) (2005). Wywiad
psychologiczny. Wywiad jako spotkanie z człowiekiem.
Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP
17. Stemplewska-Żakowicz K., Krejtz, K. (red.) (2005). Wywiad
psychologiczny. Wywiad w różnych kontekstach praktycznych.
Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP
18. Wallen, R. (1964). Psychologia kliniczna. Warszawa: PWN.
1. Brzezińska, A., Bardziejewska, M., Ziółkowska, B. (red.) (2003).
Zagrożenia rozwoju w okresie dorastania. Poznań: Wyd. Fundacji
Humaniora
2. Freud, A. (2004). Ego i mechanizmy obronne. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. Fromm, E. (1978). Ucieczka od wolności. Warszawa: Czytelnik.
4. Kępiński, A. (2001). Schizofrenia. Kraków: Wyd. Literackie i
inne
5. Kościelska, M. (2007). Sens odpowiedzialności. Perspektywa
psychologa klinicznego. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”
6. Popielarska, A., Popielarska, M. (red.) (2000). Psychiatria wieku
rozwojowego. Warszawa: PZWL
7. Sacks, O. (1996). Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z
kapeluszem. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka.
8. Spionek, H. (1985). Zaburzenia rozwoju uczniów a
niepowodzenia szkolne. Warszawa: PWN
9. Święcicka, M., Zalewska, M. (red.) (2005). Problematyka
kontaktu w diagnozie i terapii dzieci. Warszawa: Emu
......................................................................................................................................
podpis prowadzącego daną formę zajęć
......................................................................................................................................
podpis koordynatora przedmiotu
CZĘŚĆ „B”
(opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia)
Opis sposobu realizowania i sprawdzania efektów kształcenia dla przedmiotu
z odniesieniem do form zajęć i sprawdzianów
Efekty kształcenia a forma zajęć
Metody oceniania efektów kształcenia
Efekty kształcenia dla **
kierunku
przedmiotu
Forma zajęć
K_W05
K_U08
K_K01
W01
U01
K01
W, K
W, K
W, K
K_K03
K02
W, K
Metody
oceniania***
prace domowe
kolokwium
aktywność na
zajęciach
egzamin
Efekty kształcenia
dla przedmiotu
W01, U01, K01
W01
K01, K02
W01, U01
.....................................................
data
......................................................................................................................................
podpis prowadzącego daną formę zajęć
.....................................................
data
......................................................................................................................................
podpis koordynatora przedmiotu