Główne zasady procedur przyjmowania aktów administracyjnych

advertisement
Temat 2
Główne zasady procedur przyjmowania aktów administracyjnych
1. Pojęcia i klasyfikacja aktów administracyjnych.
2. Przygotowanie i przyjmowanie aktu administracyjno-prawnego.
3. Wcielenie w życie aktu administracyjno-prawnego.
4. Rozstrzyganie w sprawach administracyjnych w wyniku odwołania
obywateli
1. Pojęcia i klasyfikacja aktów administracyjnych.
Kwestii wyjaśnienia pojęcia administracyjnych aktów w literaturze prawnej
poświęcono dużo uwagi. Była ona przedmiotem badań tak w czasach władzy
radzieckiej, jak i w czasach obecnych. Jeszcze z podręczników z radzieckiego
prawa administracyjnego biorą się objaśnienia różnych przejawów aktów
administracyjnych i ich klasyfikacja.1
Przez
akty
wykonawczych
administracyjne rozumie
na
podstawie i
się przyjęte
w procesie działań
w celu wykonanie ustaw Ukrainy, wiążące
wskazania, które nakierowane są na ustanowienie, zmianę czy ustanie
konkretnych stosunków prawnych albo takie, które ustanawiają normy
obowiązujące podległe organów oraz współpracowników, docelowo organizacje
kierujące państwem.
Akty władzy państwowej klasyfikują się w zależności od różnych kryteriów:
według płaszczyzny zastosowania, prawnych możliwości. Wewnętrzne akty
organizacyjne skierowane są do podległych w hierarchii organów i
państwowych urzędników. Oni maj ą zabezpieczać regulowanie tej albo innej
służby, tych albo innych współpracowników.
Zewnętrzne akty wykraczające poza granice organów władzy wykonawczej,
adresowane są do osób fizycznych lub osób prawnych, które nie znajdują się
pod kontrolą organów, które je wydają.
Zgodnie z prawnymi regulacjami akty administracyjne dzielą się na
indywidualne i normatywne.
Akty normatywne w swojej treści zawierają normy administracyjno-prawne,
zasady zachowania w sferze zarządzania (administrowania). Za pomocą tych
aktów ustanawia się prawne regulaminy funkcjonowania tej czy innej sfery
działalności wykonawczej.
Akty indywidualnego przeznaczenia – to akty, nie zawierające norm prawa
powszechnie obowiązującego, lecz normy adresowane do określonego podmiotu
albo, które tworzą odpowiednie organizacyjne ramy dla nadania kierowniczych
funkcji określonym osobom.
Procedura przyjęcia normatywnego aktu jest szczególnym rodzajem
postępowania. Obecnie indywidualny akt administracyjny może być tak
rezultatem
działalności
zarządczej,
jak
i
zwieńczeniem
osobnego
administracyjno-prawnego postępowania. Bezwarunkowo, co do przyjęcia, akty
działalności zarządczej w procesowym odniesieniu znacznie różnią się od
przyjmowania analogicznego aktu w stosunkach administracyjno-prawnej
działalności. Dlatego te stosunki będą rozpatrywane osobno.
Co do indywidualnych aktów działalności w zakresie procedur trzeba tutaj
zaznaczyć, że cechą charakterystyczną procesu ich przyjęcia jest fakt, iż proces
ten składa się ze struktury osobnych trybów postępowania, na przykład
procedury wydania licencji (pozwolenia, zgody) na osobne rodzaje działalności
gospodarczej, wydania pozwolenia na zakup i sprzedaż sprzętu myśliwskiego,
itd.
W ramach tego wykładu docelowo zostanie skoncentrowana uwaga na
pytaniach udoskonalenia procedury przyjęcia aktów normatywnych organów
władzy wykonawczej.
Administracyjno-prawne akty normatywne przyjmowane są zgodnie z
osobną procedurą, czyli w odrębnym trybie postępowania administracyjnego,
które posiada odpowiadające mu etapy.
2. Przygotowanie i przyjmowanie aktów administracyjno- prawnych.
Etapy administracyjno-ustawodawczego procesu – to samodzielne, logicznie
powiązane etapy oraz organizacyjno-techniczne działania, dotyczące przyjęcia
aktów administracyjno-prawnych. Administracyjny ustawodawczy proces – to
specjalna prawna działalność pełnoprawnych podmiotów, administracyjnoprawnych stosunków, dotycząca przygotowania, podjęcia i wejścia w życie
aktów administracyjno-prawnych.
Ten rodzaj administracyjnego postępowania, jak widać z tego, co
wskazano wyżej, składa się z trzech etapów:
1) Przygotowanie aktu administracyjno-prawnego;
2) Podjęcie aktu administracyjno-prawnego;
3) Wejścia w życie aktu administracyjno-prawnego.
Niniejszy wykład dotyczy jedynie podjęcia aktów administracyjnoprawnych. Podmiotami do tego uprawnionymi są Prezydent, Gabinet Ministrów
Ukrainy, ministerstwa, inne organy centralnej władzy wykonawczej, miejscowa
administracja państwowa, miejscowe organy ministerstw, służb państwowych,
departamentów i urzędów.
Projekty administracyjno-prawnych aktów normatywnych mogą być przyjęte
albo zgodnie z planem pracy ustawodawczego organu władzy, albo z inicjatywy
odpowiednich podmiotów.
Planowanie pracy prawodawczej, na przykład, koncentruje się na poziomie
takiego organu administracyjnego jak Gabinet Ministrów Ukrainy.
Stosownie do Regulaminu Gabinetu Ministrów Ukrainy prawodawcza
działalność Gabinetu Ministrów wynika z Programu działalności Gabinetu
Ministrów Ukrainy, corocznego Państwowego programu ekonomicznego i
socjalnego rozwoju Ukrainy, ustaw Ukrainy, aktów i poleceń Prezydenta
Ukrainy.
Zgodnie z propozycjami ministerstw, innych centralnych organów władzy
wykonawczej Ministerstwo Sprawiedliwości tworzy, co roku plan pracy
legislacyjnej, na następny rok. Propozycje przygotowuje się do 15 grudnia.
Powinny one zawierać: nazwę projektu, określenie konieczności przyjęcia
normatywnego aktu administracyjnego prawnego, ogólną charakterystykę,
główne zasady, a także zasady Programu działalności Gabinetu Ministrów
Ukrainy, wykonanie, których składa się na projekt, określenie konieczności
stworzenia koncepcji projektu oraz termin jego przekazania do Gabinetu
Ministrów, przegląd centralnych organów władzy wykonawczej, instytucji i
organizacji, które proponuje się przyłączyć do realizacji projektu, termin
przekazania projektu do Gabinetu Ministrów.
Stworzony przez Ministerstwo Sprawiedliwości coroczny plan pracy
projektowej, podaje się do zatwierdzenia Gabinetowi Ministrów.
Ministerstwa, inne centralne organy władzy wykonawczej, co kwartał
(każdego roku) do 5 dnia miesiąca następującego po minionym kwartale i co
roku do 1 stycznia przekazują Ministerstwu Sprawiedliwości raport o stanie
ustawodawczej działalności. Ministerstwo, ze swojej strony, informuje Gabinet
Ministrów o kolejności wykonania corocznego planu pracy projektowej.
Inicjatywa ustawodawcza – to wniesienie przez uprawnione podmioty do
odpowiednich
dotyczących
podmiotów
konieczności
ustawodawczych
przyjęcia,
zmian
umotywowanych
lub
propozycji
uzupełnienia
aktów
normatywnych czy ich projektów. Obecnie w ustawodawczym porządku nie
wyznaczono podmiotów administracyjnej inicjatywy ustawodawczej. Moim
zdaniem, inicjatorami
przyjęcia administracyjnych
aktów normatywno-
prawnych powinni być: kierownik urzędu i jego zastępcy. Propozycje, co do
przyjęcia takiego aktu mogą pochodzić od każdego współpracownika aparatu
organu wykonawczej władzy i społeczności Ukrainy. Mogą oni być włączeni – i
nie będzie podstawą dla inicjowania przygotowania projektu aktu, albo
odstępstw, ale co do nich powinno być dodane objaśnienie o celowości
przyjęcia takiego aktu. Inicjatywa przyjęcia administracyjno-prawnego aktu
normatywnego może różnić się w zależności od organu – podmiotu przyjęcia.
Jak zwykło się mówić, przygotowanie projektu aktu normatywnego
realizowane jest przez organ ustawodawczy albo przez jego wydziały, np.
organy, do kompetencji których należy jego przyjęcie.
Dla przyjęcia administracyjnego aktu normatywno-prawnego tworzy się
czasem tymczasowa komisja, grupa robocza albo ustawodawczy organ dla
opracowania odpowiedniego projektu.
Administracyjno-prawne akty normatywne także są realizowane przez
państwowe organy i instytucje, obywateli i ich zgromadzenia, naukowców,
specjalistów i inne osoby z własnej inicjatywy, obowiązku lub na zlecenie
ustawodawczego organu.
Kompetencje organu ustawodawczego w zakresie przygotowania projektu
normatywnego aktu nadsyła się z materiałami strony inicjującej dotyczącymi
konieczności przyjęcia normatywnego aktu, planem opracowania projektu,
wyznaczonymi terminami wykonania zadania.
W opracowaniu projektu normatywnego aktu powinni brać udział prawnicy
pozostający w służbie podmiotu, który opracowuje projekt.
W ustawodawczym porządku ustanowiono, że projekt administracyjnego
aktu normatywnego Prezydenta Ukrainy, Gabinetu Ministrów Ukrainy,
ministerstwa, które strzeże praw obywateli albo takiego, które ma
międzyresortowy charakter, nadsyła się do Ministerstwa Sprawiedliwości
Ukrainy dla zaopiniowania, co do jego jakości, umiejscowienia, zgodności z
prawem i celowości.
Jeśli realizacja danego projektu potrzebuje ekonomicznych i finansowych
nakładów, to wnosi się do rozpatrzenia administracyjnego ustawodawczego
organu
według
umowy
z
koniecznością
przygotowania
rozliczeń
i
poinformowania odpowiednich organów o pokryciu tych kosztów.
Etap omówienia i przyj ęcia administracyjno-prawnego aktu normatywnego
różni się w zależności od tego, w jakim organie odbywa się ta procedura, a
zatem od tego, który organ jest podmiotem administracyjnej ustawodawczości.
Przyjęcie administracyjno-prawnego ustawodawczego aktu rozpoczyna się
od momentu inicjatywy przygotowania jego projektu. Po czym powstaje grupa
robocza przygotowująca akt normatywny, który najpierw wyznacza zakres,
wokół którego powinny koncentrowa ć się zapisy danego aktu.
Grupa robocza przygotowuje koncepcję administracyjno-prawnego aktu
normatywnego, na podstawie, którego przygotowuje si ę z włączeniem zasad
ustawodawczej
techniki,
sam
projekt
administracyjno-prawnego
aktu
normatywnego.
Przyjęcie
administracyjno-prawnego
administracyjno-ustawodawczego
procesu.
aktu
jest
Rozpoczyna
drugim
etapem
się
raportu
od
składanego kierownikowi organu, którego dotyczy projekt aktu administracyjnoprawnego. Kierownik organu władzy wykonawczej powinien zapoznać się z
przekazanym projektem i zaopiniować go. W razie konieczności ma prawo
nanieść poprawki do aktu według własnych spostrzeŻeń i przekazać grupie
roboczej do dopracowania.
W razie przyjęcia administracyjno-prawnego aktu przez organ kolegialny
władzy
wykonawczej
(Gabinet
Ministrów
Ukrainy,
Radę
Ministrów
Autonomicznej Republiki Krym), projekt przyjmuje się na posiedzeniu tego
organu.
Decyzje Gabinetu Ministrów przyjmuje się większością głosów członków
Gabinetu Ministrów, obecnych na posiedzeniu. W razie równego podziału
głosów, decydującym jest głos Prezesa Rady Ministrów.
Praktyka organów wykonawczej władzy opiera się w takim wypadku na tym,
że w ich normotwórczej działalności podejmowane są takie przepisy, które
potem uznawane są za niezmienne we
własnych
normatywno-prawnych
aktach tych organów.
Najważniejsze administracyjno-prawne akty normatywne przyjęto odsyłając do
ekspertyzy. Na przykład, obowiązkową naukową ekspertyzę przechodzą
projekty ustaw Gabinetu Ministrów Ukrainy w wydziałach urzędowego
sekretariatu. W razie konieczności powstaje niezależna naukowa ekspertyza.
Naukowa ekspertyza powinna zostać stworzona przez naukowe instytucje,
inne organizacje, a także przez osobnych naukowców i specjalistów tej
dziedziny nauki, której najbliższy jest przedmiot projektu aktu normatywnego.
Przyjęcie aktu centralnego organu władzy wykonawczej realizuje się poprzez
podpisanie nakazu o jego zatwierdzeniu albo w inny sposób przewidziany w
prawie. Na przykład w razie przyjęcia aktu Gabinetu ministrów z wniesionymi
w toku posiedzenia zmianami projekt przekazuje się odpowiednio do przyjętej
przez Gabinet Ministrów decyzji wydziałom Urzędu Rady Ministrów, który
przeprowadzał jego ekspertyzę; zatwierdza się przez Pierwszego zastępcę
Prezesa Rady Ministrów, Zastępcę Prezesa Rady Ministrów (odpowiednio
podziału
do
organizacyjnych kompetencji) i przekazuje się do Urzędu Rady
Ministrów w celu podpisania przez Prezesa Rady Ministrów.
Przyjęcie
aktów
prawa
miejscowego
wyróżnia
się
cechami
charakterystycznymi, które przewidziane są w Ustawie Ukrainy „O lokalnych
samorządach na Ukrainie”. Rada w granicach swoich kompetencji przyjmuje
akty normatywne i inne akty w formie zarządzeń.
Uchwały rady podejmuje się na jej plenarnym posiedzeniu po omówieniu
przez większość deputowanych ogólnego składu rady. Przy określaniu wyników
głosowania do ogólnego składu wiejskiej, gminnej, miejskiej rady wlicza się
przewodniczącego rady, który bierze udział w plenarnym posiedzeniu rady i
liczy się jego głos. Uchwały rady przyjmuje się w jawnym (w tym wypadku
imiennym) albo w tajnym głosowaniu.
Uchwała wiejskiej, gminnej i miejskiej rady na piąty dzień od momentu jej
przyjęcia może być uzupełniona przez przewodniczącego wsi, gminy, miasta i
skierowana
do
powtórnego
rozpatrzenia
przez
odpowiednią
radę
z
uwzględnieniem uwag. Rada zobowiązana jest w terminie dwóch tygodni
powtórnie głosować nad przyjęciem uchwały o stosownej treści. Jeśli rada
odrzuciła uwagi przewodniczącego wsi, gminy czy miasta i potwierdziła
poprzednią uchwałę większością dwóch trzecich członków rady, uchwała
wchodzi w życie.
Komitet wykonawczy (zarząd) wiejskiej, gminnej, miejskiej, rejonowej w
miejsce (w razie jej stworzenia) rady w granicach swoich kompetencji także
podejmuje uchwały. Komitet wykonawczy (zarząd) podejmuje uchwały na
posiedzeniu większością głosów ogólnego składu komitetu wykonawczego
(zarządu). Akt ten dla swej ważności wymaga podpisu przewodniczącego
wiejskiego, gminnego, miejskiej rady.
3. Wejście w życie aktu administracyjno-prawnego
Następnym etapem procesu administracyjnego normatywnego jest wcielenie w
życie aktu administracyjno-prawnego. Akt administracyjno-prawny nabiera
mocy od momentu przyjęcia i kończy się w chwili jego zawieszenia. W
zależności od rodzaju aktu
administracyjno-prawnego nabiera on mocy w
momencie jego podpisania, oficjalnego rozpowszechnienia, po upływie
pewnego terminu od dnia ogłoszenia, od momentu podania jego treści do
wiadomości wykonawców, a także od momentu określonego bezpośrednio w
akcie normatywnym.
Akty Prezydenta Ukrainy i Gabinetu Ministrów Ukrainy nie później niż w
terminie piętnastu dni od ich przyjęcia podlegają ogłoszeniu w oficjalnym
zbiorze albo w gazecie „Kurier urzędowy”. W innych wypadkach one mogą być
ogłoszone przez telewizję lub radio.
Akty organów i urzędników miejscowego samorządu podaje się do
wiadomości ludności przez miejscowe środki masowego przekazu.
Akty administracyjno-prawne centralnych organów władzy wykonawczej
publikuje się w ich powszechnych wydaniach.
Opracowany zgodnie z zasadami dokumentacji przyjęty akt administracyjnoprawny powinien być wysłany do redakcji odpowiednich czasopism i gazet w
terminie, który nie przekracza jednej doby. Kierownik redakcji musi dołożyć
starań, by opublikować akt administracyjno-prawny normatywny także nie
później niż jedna doba od jego wpływu do redakcji.
Szczegółowe kwestie dotyczące zasad wejścia w życie administracyjnych
aktów normatywnych powinny zostać w przyszłości uregulowane w odrębnym
akcie ustawodawczym.
4. Kierowanie do rozpatrywania administracyjnych spraw w wyniku apelacji
(wniosków) obywateli
Za osobny typ administracyjnego zarządzania można uważać kierowanie do
rozpatrywania spraw administracyjnych w wyniku wniosków i przyjmowania
indywidualnych aktów administracyjny ch. Realizacja praw obywateli realizuje
się w drodze ich aktywności w rozwiązywaniu konkretnych spraw. Prawo do
odwoływania przez obywateli zawarto w Ustawie „O apelacjach obywateli”,
której art. 1 stanowi, że obywatele Ukrainy mają prawo zwracać się do organów
władzy państwowej, organów samorządu terytorialnego, zgromadzeń obywateli,
przedsiębiorstw, instytucji, organizacji niezależnie od form własności, środków
masowego przekazu, pracowników administracji publicznej odpowiednio do ich
kompetencji z uwagami, skargami i propozycjami, w zakresie ich statutowej
działalności, podaniem albo skargą, co do realizacji swoich socjalnoekonomicznych, politycznych i osobistych praw i ustawowych interesów oraz ze
skargami o ich narus zaniu. Osoby pozostające w służbie wojskowej,
pracownicy organów spraw wewnętrznych i bezpieczeństwa wewnętrznego
mają prawo kierować wnioski, które nie dotycz ą ich służbowej działalności.
Osoby, które nie są obywatelami Ukrainy i legalnie znajdują się na jej
terytorium, mają prawo do kierowania opisanych wyżej pism na takich samych
zasadach, co obywatele Ukrainy, chyba że co innego wynika z umów
międzynarodowych.3
Tym sposobem, w rzędzie innych wniosków wspomniana Ustawa wskazuje
podania, przy czym podania dotyczą realizacji praw obywateli.
Jednak spostrzeżenia, skargi, propozycje, wnioski różnią się treścią
i przeznaczeniem, tak jak i obiektywnie koniecznymi procedurami ich
rozpatrywania. Propozycja albo spostrzeżenia, jak wynika z art. 3 Ustawy
Ukrainy „O apelacjach obywateli”, to wnioski obywateli, w jakich pojawia się
porada, rekomendacja, co do działalności organów władzy państwowej i
miejscowego samorządu, deputowanych wszystkich stopni, urzędników,
a
także pojawia się sugestia, co do uregulowania stosunków społecznych i
warunków życia obywateli, udoskonalenia prawnej podstawy państwowego i
obywatelskiego życia, socjalno-kulturowej i innych sfer działalności państwa i
społeczeństwa.
Skarga – stosownie do przepisów powołanej ustawy – to zwrócenie się z
żądaniem o przywrócenie praw obywateli, nie zadowolonych z działań
(bezczynności),
decyzji
państwowych
organów,
organów
miejscowego
samorządu, przedsiębiorstw, instytucji, organizacji, zgromadzeń obywateli,
urzędników.
Podanie różni się od innych typów apelacji i polega głównie na prośbie o
przychylności, co do realizacji zawartych w Konstytucji i obowiązującym
ustawodawstwie praw i interesów obywateli albo powiadomieniu o naruszeniu
obowiązującego prawa czy niedociągnięciach w działalności przedsiębiorstw,
instytucji,
organizacji,
niezaleŻnie
od
form
własności,
narodowych
deputowanych Ukrainy, deputowanych lokalnych rad, urzędników, a także
wyrażenia sugestii, co do polepszenia ich działalności.
Podania
obywateli,
co
do
rozpatrzenia
ich
indywidualnych
administracyjnych spraw różnią się także od wniosków, które określa Ustawa
Ukrainy „O apelacjach obywateli”, inaczej mówiąc, to pojęcie odnosi się do
pojęcia jako część i całość.
Pod pojęciem indywidualnej sprawy administracyjnej, w myśl poprzednio
obowiązujących przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, uznaje
się faktyczne warunki, pytania, życiową działalność osoby fizycznej albo
prawnej, która potrzebuje rozpatrzenia ze strony organu władzy wykonawczej,
albo
odpowiedniego
administracyjnego aktu.
urzędnika
w
drodze
przyjęcia
indywidualnego
Temat 6
Administracyjno-procesowa działalność i jej procedury we Włoszech
1. Kompetencje Trybunału Obrachunkowego Włoch.
2. Rada Stanu i regionalne trybunały administracyjne.
1. Kompetencje Trybunału Obrachunkowego Włoch.
We włoskim prawodawstwie stworzony jest dość rozgałęziony system
kontroli prawnej w zakresie realizacji państwowych uprawnień. Szczególne
miejsce w niej zajmuje Trybunał Obrachunkowy i Rada Stanu, których
kluczowe
elementy
funkcjonowania
zabezpieczone
są
na
poziomie
konstytucyjnym. Choć ustawa zasadnicza zalicza je do rzędu organów
pomocniczych, spełniają one również i prawodawcze funkcje, przez co tłumaczy
się ich niezależność względem rządu. (p.3 art.100 Konstytucji).
Trybunał Obrachunkowy
Trybunał Obrachunkowy został stworzony na mocy ustawy nr 800 z 14
sierpnia 1862 r. Obecnie jego status wyznacza ustawa nr 1214 z 12 lipca 1934 r.
Poważne zmiany w jej działalności były wniesione za sprawą ustaw nr 19,20 z
13 stycznia 1994 r. o jurysdykcji i kontroli Trybunału Obrachunkowego,
odpowiednio do których były zniesione niektóre sekcje oraz ustanowione nowe
regionalne struktury.
Skład Trybunału Obrachunkowego
Trybunał Obrachunkowy składa się z 10 sekcji, pierwsza z ich sprawuje
kontrolne funkcje, inne spełniają funkcje jurysdykcyjne. Sekcje obradują
osobno, jednak w szczególnych przypadkach przeprowadza się wspólne
posiedzenia. W skład Trybunału Obrachunkowego wchodzi 523 specjalistów,
którzy dzielą się na sędziów i prokuratorów audytorów. Personel częściowo
powołuje się w drodze konkursu, częściowo wyznacza się z urzędu.
Przewodniczący, generalny prokurator i sędziowie mogą być pozbawieni funkcji
lub zwolnieni tylko na podstawie dekretu Prezydenta państwa z wzięciem pod
uwagę opinii komisji, w skład, której wchodzą przewodniczący obu izb
parlamentu i ich zastępcy (art. 8 ustawy nr 1214). We wszystkich obwodach
Włoch istnieją jurysdykcyjne sekcje i służby generalnego prokuratora Trybunału
Obrachunkowego.
Kompetencje
Do pełnomocnictw Trybunału należy główna kontrola nad prawomocnością
aktów rządu. Trybunał najpierw przegląda wszystkie regulaminy w formie
dekretów Prezydenta Republiki z wyjątkiem aktów o charakterze politycznym
(nominacje na wyższe stanowiska, relacje z parlamentem). Akty, uznane za
takie, które odpowiadają przepisom ustawy, wchodzą w życie po rozpatrzeniu i
rejestracji
w
zarejestrowania
Trybunale
możliwe
Obrachunkowym.
jest
zastosowanie
W
przypadku
procedury
odmowy
rejestracji
z
zastrzeżeniem. Właściwy minister, nie zgadzający się z umotywowaną decyzją
Trybunału Obrachunkowego, ma prawo wnieść akt do rozpatrzenia przez Radę
Ministrów. Jeśli Rada potwierdzi celowość przyjęcia podobnego aktu, to
Trybunał, uznawszy ten akt bezprawnym, pozwala na jego zastosowanie na
polityczną odpowiedzialność rządu. Dekrety, zarejestrowane z zastrzeżeniem,
przekazywane są do parlamentu na rozpatrzenie przez kompetentną komisję,
która powinna po wysłuchaniu zainteresowanego ministra rozpatrzyć te dekrety
w ciągu miesiąca (p. 1 art. 150 regulaminu parlamentu).
Kontrola Trybunału Obrachunkowego
Oprócz tego Trybunał Obrachunkowy sprawuje tak prewencyjną, jak i
późniejszą kontrolę nad wydatkami i dotrzymaniem państwowego budżetu.
Zgodnie ze zbiorczym tekstem (art. 17, 18, 19) prewencyjna kontrola obejmuje
wszystkie akty rządu, które wpływaj ą na budżet. Ona dzieli się na: 1) dekrety
ministrów i innych kompetentnych organów władzy, które przewiduj ą wydatki
na sumę ponad 2 400 000 lirów, oprócz tego 2) sankcjonuj ą umowy na sumę
ponad 4 800 000 lirów, 3) akty o mianowaniu, przesunięciu państwowych
pracowników, a tak Że tych osób, które otrzymuj ą zapłatę albo czasowe
wypłaty od państwa, 4) nakazy i inne dokumenty o wydatkowaniu albo o
przyznaniu kredytów osobom, upoważnionym realizować podobne wypłaty
(odnoście aktów publicznej administracji działa podobny system prewencyjnej
kontroli. Wewnętrzną kontrolę sprawuje centralna księgowość na poziomie
ministerstwa, regionalna albo prowincjonalna – na lokalnym poziomie. Jeśli
kompetentna księgowość odmawia zatwierdzenia, minister albo organ
zwierzchni administracji powinna dać pisemną wskazówkę księgowości, aby
nadać tok danemu aktowi). Przy realizacji finansowej kontroli nie dopuszcza się
zastosowania procedury rejestracji z zastrzeżeniem, że przy rozpatrywaniu
aktów przekraczających wydatki, które przewyższają budżetowe plany,
mianowaniu albo awansowaniu w administracji, przyznaniu kredytów
upoważnionym osobom znacznie przekraczającym plany, ustanowiona w prawie
rejestracja aktów nie realizuje się.
Późniejsza kontrola, podobna do poprzedniej według kryteriów i porządku
realizacji, ale różni się od niego prawnymi następstwami. Jeśli prewencyjna
kontrola może wpływać na wejście w życie kontrolnych aktów Trybunału
Obrachunkowego, to późniejsza może przywieźć tylko do pociągnięcia do
odpowiedzialności winnych osób.
Rozróżnia się dwa różne punkty widzenia późniejszej kontroli. Pierwszy
składa się tylko na osobne akty, zawarte w ustawach. Oczywiście, mowa o
aktach autonomicznych służb i administracji, a także o niektórych aktach
tradycyjnych ministerstw, przeważnie w sferze obywatelskich prac albo
państwowej interwencji w gospodarkę. We włoskiej literaturze wyraźnie można
spostrzec tendencję do rozszerzania liczby podobnych aktów. Drugi punk t
widzenia przejawia się w kontroli nad finansową działalnością odpowiedniego
organu,
sprawdzeniu
wszystkich
albo
osobnych
wydatków.
Trybunał
Obrachunkowy corocznie przegląda raport o wykonaniu państwowego budżetu,
działalności instytucji, które otrzymuj ą nie mniej niż dwa lata nadpłaty albo
finansowej gwarancji od państwa, a także prowincji i społeczności z
zaludnieniem większym niż 8 000 mieszkańców, które maj ą deficyt albo
zadłużenie o charakterze pozabudżetowym. Trybunał przedstawia parlamentowi
odpowiednie finansowe raporty, a także rezultaty sprawozdań, w których daje
ocenę realizacji finansowej działalności odpowiednim obiektom i propozycji
polepszenia zarządu państwowymi pieniędzmi.
2. Rada Stanu i regionalne trybunały administracyjne
Rada Stanu
Zgodnie z konstytucją Rada Stanu jest konsultacyjnym administracyjnoprawnym organem, a także organem ochrony prawa na poziomie jego
stosowania (p. 1 art. 100). Była założona na mocy ustawy nr 3707 z dn. 30
października 1859 r., w tej chwili status tego organu wyznacza zbiorczy tekst nr
1054 z dn. 26 czerwca 1924.
Skład Rady Stanu
Rada Stanu składa się z 6 sekcji, 3 z nich spełniają jurysdykcyjne, a 3konstytucjne funkcje. Formą pracy Rady Stanu są regularne posiedzenia
wszystkich
radnych
na
czele
z
prezesem,
połączone
posiedzenia
konsultacyjnych sekcji, jeśli zajdzie potrzeba – posiedzenia specjalnie
utworzonych komisji. Personel Rady, który składa si ę z radnych i referentów,
powstaje w wyniku publicznych konkursów, na podstawie awansów w służbie
publicznej spośród regionalnych administracyjnych trybunałów, odpowiednio do
decyzji rządu. W odróżnieniu od referentów radni nie mogą być przeniesieni,
zdymisjonowani albo zwolnieni inaczej jak odpowiednio do decyzji ogólnego
posiedzenia Rady Stanu (art. 5 Tekstu zbiorczego). Zgodnie z przepisami
ustawy nr 186 z 27 kwietnia 1982 r. (art. 7) przy prezesie jest utworzona Rada,
w skład, której wchodzi równa liczba sędziów Rady Stanu i regionalnych
administracyjnych trybunałów. Ten organ rozstrzyga wszystkie wątpliwości,
jakie wynikają w związku z powołaniem na posadę, awansami, przesunięciami,
pociągnięciem do odpowiedzialności sędziów.
Porządek działalności Rady Stanu
Rada Stanu, z jednej strony, jest apelacyjną instancją odnośnie decyzji
regionalnych administracyjnych trybunałów. Przy tym na jej decyzje, jak i na
decyzje Izby Rachunkowej, podania kasacyjnej skargi dopuszcza się tylko na
podstawie obecności (p.4 art. 111 Konstytucji). Z drugiej strony, jako
pomocniczy organ, wypowiada swoją opinię po zapytaniach ministrów. Ta
opinia formułuje się na posiedzeniu sekcji, a po decyzji prezesa Rady Stanu –
przez specjalną komisję albo wspólnie przez kilka konsultacyjnych sekcji. Na
posiedzeniach, które maj ą charakter zamknięty, może być obecny albo minister,
albo jego przedstawiciel. Opinia Rady nie nosi zobowiązującego charakteru i nie
kładzie obowiązków na osobę, która zwróciła si ę z zapytaniem. We włoskim
prawodawstwie przewiduje się wypadki obowiązkowego zasięgania opinii Rady
Stanu. Oczywiście, to stosuje się do wszystkich projektów rządowych
regulaminów w formie dekretu Prezydenta kraju, międzyministerialnych i
ministerialnych regulaminów, eksternistycznych zapytań do głowy państwa z
powodu nieprawomocnych administracyjnych aktów, wniesienia zmian do
przyjętych tekstów.
Ograniczenia kompetencji Rady Stanu i sądów powszechnych
Osobliwością włoskiego systemu jest to, Że spory, które dotyczą
administracji publicznej, mogą być rozpatrywane przez administracyjne
trybunały (przez specjalistyczne organy administracyjnej jurysdykcji), jak i
przez sądy powszechne.
Sądowa ochrona dopuszcza odnośnie byle jakiego aktu administracji
publicznej niezależnie od kategorii aktu albo sposobu oskarżenia. Sądy
powszechne rozstrzygają spory, które dotycz ą naruszenia podmiotowych praw.
Możliwości zwyczajnego sądu dość są ograniczone. W związku z twardym
traktowaniem zasady podziału władzy on nie może anulować albo zmienić aktu
publicznej administracji, jaki posłużył za podstawę dla rozstrzygnięcia sprawy.
On może przyjąć decyzję tylko o niezastosowaniu w danym konkretnym
przypadku aktu, uznanego w sądowym sporze nieprawomocnym, i o nałożenie
na odpowiedni organ administracji publicznej obowiązku odszkodowania za
wyrządzoną szkodę.
Organ administracyjnego systemu prawnego, jak zwykło się mówi ć, spełnia
jurysdykcję nad ochroną prawnych interesów. Odmienność podmiotowego
prawa i prawnego interesu można zilustrować na następującym przykładzie.
Konstytucja Włoch (p.3 art.42) dopuszcza ekspropriację własności prywatnej,
obiektu prywatnego, we wspólnych interesach. Według określonych warunków
prawny interes właściciela, który był poddany ekspropriacji, polega na tym, że
administracyjna procedura odbyła się odpowiednio do prawa i żeby w organie
administracji publicznej, prawidłowo działała ocena majątku), albo zapewniła
ochronę podmiotowych praw na podstawie przepisów ustaw ( n a przykład, w
regionie służby państwowej). W odróżnieniu od sądów powszechnej jurysdykcji
organy administracyjnego systemu prawnego są prawomocne nie tylko
anulować akt, ile oskarżać z powodu nadużycia władzy, przekroczenia
kompetencji albo nieprawidłowego zastosowania prawa, ale i zażądać od organu
publicznej administracji przyjęcia pewnego aktu.
We
Włoszech
administracyjnego
rozróżnia
systemu
się
zwyczajne
prawnego.
Do
i
specjalistyczne
zwyczajnych
organy
odnoszą
się
administracyjne trybunały, które działaj ą na podstawie ustawy nr 1034 z dn. 6
grudnia 1971 r o stworzeniu regionalnych administracyjnych trybunałów. W
każdym włoskim regionie funkcjonuje jeden trybunał w składzie prezesa, który
jest członkiem Rady Stanu, i nie mniej niż pięciu sędziów. Regionalne sądy
dzielą się na trzy kategorie. Prokuratorzy są mianowani na stanowiska w wyniku
konkursu spośród ilości osób, która wyróżnia się wysokim poziomem wiedzy
prawniczej i ma doświadczenie zawodowe nie krótsze
prokuratorzy
niż 5
lat. Pierwsi
i administracyjni sędziowie są mianowani w wyniku decyzji
urzędu. Skład regionalnych administracyjnych trybunałów zatwierdza się
dekretem Prezydenta Republiki po rozpatrzeniu propozycji premiera Rady
Ministrów z uwzględnieniem opinii Rady Stanu. Regionalny administracyjny
trybunał zasiada w składzie trzech osób. Specjalistycznymi organami
administracyjnego
systemu
prawnego
jest
Trybunał
Obrachunkowy
–
odpowiada na pytania publicznego pochodzenia. Centralna podatkowa komisja i
odpowiednie komisje – odnośnie sporów między płatnikami podatków i
finansowymi organami.
Stany Zjednoczone
Administracyjno-procesowe relacje w USA
1. Kompetencje administracyjnych instytucji USA co do przygotowania
(opracowania) i przyjęcia administracyjnych aktów.
2. Przyjęcie i wprowadzenie w życie administracyjnych aktów.
3. Quasi-sądowa działalność.
1. Kompetencje administracyjnych (instytucji) urzędów USA co do
przygotowania (opracowania) i przyjęcia administracyjnych aktów.
Działalność administracyjnych instytucji USA przebiega w zasadzie na dwa
sposoby: w sposobie przygotowania i przyjęcia normatywnych aktów i w
sposobie rozpatrywania osobnych spraw konkretnych osób i podejmowania co
do nich decyzji (indywidualnych aktów).
Administracyjne prawodawstwo
Przegląd prawodawczych kompetencji administracji.
Konstytucja USA nadaje kompetencje do wydawania prawnych aktów
Kongresu. Analiza historii ich przyjmowania na zjeździe w Filadelfii świadczy o
tym, że założyciele narodu nie mieli na uwadze podzielenia władzy
wykonawczej prawodawczymi kompetencjami. Nie zwracając uwagi na
wszystko to, administracyjne urzędy od samego początku ich funkcjonowania
wydawały normatywne akty. Nie mając takich praw na mocy Konstytucji, z
początku prezydent i departamenty, a potem i niezależne wydziały otrzymały je
od Kongresu. Administracyjne prawodawstwo w USA otrzymało szczególnie
szerokie możliwości obecnie, kiedy zasięg działalności państwa i jego złożoność
wzrosły w znacznym stopniu. Na koniec XIX wieku Kongres już nie mógł
uporać się z lawiną spraw, jaka spadła na niego, i był zmuszony w znacznym
stopniu przekazać kompetencje opracowywania prawnych aktów prezydent owi
i innym organom administracyjnym.
Podstawy prawodawcze
Czy Kongres ma prawo przekazać administracji swoje kompetencje
ustawodawcze? Konstytucja USA nigdzie takiej możliwości nie przewiduje. Nie
brano pod uwagę przekazania kompetencji, co zrozumiałe, podczas jej
tworzenia. Na czym ona się opiera? Zwyczajnie posiłkuje się na ostatnim
akapicie rozdziału 8 artykułu 1 Konstytucji, zgodnie z którym Kongres w
granicach kompetencji federacji ma prawo do wydawania ustaw. Amerykańscy
uczeni dlatego wysnuwają wniosek o tym, że Kongres ma prawo uchwalić
ustawy, które przekazuj ą administracji kompetencje do wydawania prawnych
aktów nie tylko w związku z zapytaniami wewnętrznych organizacji urzędów
czy porządkiem ich pracy, ale i zapytań odnoszących się do ich wcielania w
Życie, np. handlu, podatków, ceł, itd.
Prawny charakter działalności niezależnych instytucji.
Wydając normatywne akty instytucja administracji publicznej faktycznie
spełnia tę władzę, która powinna by ć realizowana przez legislaturę, stąd tworzy
prawo. Najwyższy Sąd w 1908 r. podjął decyzję w jednej ze spraw, w której
faktycznie
uznał
prawodawczy
charakter
działalności
administracji,
wspominając, Że „ustanowienie podatkowej stawki – to uchwalenie przepisu na
przyszłość i, ma to charakter ustawodawczy, a nie sądowy”. Ustawodawczy
charakter normatywnej działalności administracji oficjalnie uznano w paragrafie
557 piątego rozdziału zbioru ustaw, który pokazuje, Że administracyjnonormatywny akt oznacza akt instytucji, wyznaczonej do sformułowania prawa.
Naruszenie zasady podziału władzy
Przekazanie administracji ustawodawczych kompetencji przeczy doktrynie
podziału władzy, a także innym doktrynom, których dotąd przestrzegano w
amerykańskim systemie demokracji obywatelskiej („delegatus non potest
delegare”). Stosownie do kompetencji Kongresu ta ostatnia doktryna oznacza,
Że amerykański naród, który zgodnie z preambuł ą Konstytucji jest jej autorem,
nie upoważnił Kongresu przekazywać jego kompetencje.
W Stanach konstytucyjnych podstaw dla administracyjnego prawodawstwa
jest nie więcej niż na poziomie federacji, przecież konstytucje stanów
zwyczajnie mają „rozdzielone kompetencje”, odpowiednio, do których gałęziom
jednej władzy zwyczajnie zabrania się realizować funkcje dwóch innych.
Takim sposobem na przekór doktrynie podziału władzy i doktrynie
„delegatus non potest delegare”, a także nie zważając na dokładną treść
konstytucji, legislatury przekazały administracji znaczne normotwórcze
kompetencje. Z właściwą im elastycznością i pragmatyzmem Amerykanie
zawarli w swojej konstytucji treść, która nie wynika z jej literalnego znaczenia.
Tak i proces był spowodowany potrzebą czasu i świadczy o niemożności
sprawowania władzy sztywno w ramach twardego podziału kompetencji między
ustawodawczą i wykonawczą władzą.
Sankcje sądowe prawodawstwa instytucji niezależnych
Być albo nie być administracyjnego prawodawstwa w dużej mierze zależało
do sądów. Sądy w całym szeregu orzeczeń w sprawach, w jakich oskarżało się
konstytucyjność przekazania administracji ustawodawczych kompetencji,
sankcjonowały podobną praktykę. Pierwsza taka decyzja Najwyższego Sądu
USA pochodzi z 1813 r. Sąd uważa przekazanie konstytucyjnym, jeśli w
ustawie, która przekazuje władz ę, zaznaczone są zalążki granicy, w jakich
powinna przebiegać normatywna działalność administracji. Przy obecności
podobnych
standardów
przeglądu
normatywnych
kompetencji
nie
rozpatruje się w pełni, jak odstąpienie ustawodawczego organu od tych
kompetencji.
Przykład przekazania kompetencji
W miarę rozszerzania przekazywania administracyjnym instytucjom
normatywnych kompetencji wzmogła się władza administracji. W ustawa o
handlu między stanami z 1887 r., Kongres przekazał Komisji ds. handlu między
stanami swoje kompetencje w zakresie uchwalania maksymalnych stawek opłat
przewozów
kolejowych,
jeśli
komisja
znajdzie
stawki,
które
s
ą
„nieprawidłowymi albo bezpodstawnymi”. Ustawa z 188 7 r. została nazwana
przykładem przekazania, dlatego że zawiera wyraźne wskazówki odnośnie
towarów, klientów, porządku jego realizacji i umieścił w ten sposób sam ą
działalność komisji w pewnych ramach. Kompetencje ustawy były na tyle
dokładne, Że dla przystosowania jego do zmieniających się warunków niemal
każda sesja Kongresu uchwalała do niego poprawki. Podobno reglamentacja
ustawodawstwa tego wydziału, a także innych instytucji nie mogła nie
wstrzymywać prac. Dlatego w następnych ustawach wymogi, proponowane
przez Kongres co do administracyjnych aktów, stawał y się dużo bardziej
niejasnymi i niewyraźnymi, i niezależnym agencjom potrzebne były dużo
większe kompetencje do rozstrzygania spraw.
Publiczny interes, adekwatność albo konieczność
W ogólnej formie sformułowane prawa, którymi odpowiednio do Ustawy o
związkach z 1934 r. powinny kierować się niezależne instytucje – Federalna
Komisja Związków. Takimi zasadami jest „publiczny interes, adekwatność albo
konieczność”. Jedynym ograniczeniem działalności komisji jest zakaz
wprowadzania cenzury w radio albo uchwalenie zasad, co do ograniczenia
wolności słowa w radio. W praktyce „publiczny interes”, którym zazwyczaj
powinny kierować się instytucje, w wielu wypadkach służy maskowaniem
regulacji w interesie regulowanych. Pracownicy nowej instytucji poważnie
„biorą się do roboty”, podejmują energiczne środki w odniesieniu do niektórych
korporacji. „Osiągnąwszy wiek dojrzały” działalność takiej instytucji uspokaja
się, chętniej nawiązuje ona współpracę z przedsiębiorstwami i znacznie bardziej
skłonna jest uwzględniać, zgodnie z „publicznym interesem”, interesy
korporacji, działalność których ma kontrolować.
Akt agencji- uchwała
Administracyjno-normatywny akt, jak określił Najwyższy Sąd USA w
decyzji w sprawie United States v. Howard (1957 r.), ma moc uchwały.
Naruszenie jego pociąga za sobą karę pociągnięcia do odpowiedzialności. Sama
administracja jednak, nie ma prawa ustanowić kary. Ona jest ustanawiana przez
legislaturę na drodze uchwały, w tym który przekazuje kompetencje do wydania
normatywnego aktu przez agencję. Moc uchwały faktycznie mają akty
interpretujące. Formalnie nie są one obowiązkowe, ale w praktyce te akty
postawione na tym samym poziomie z normatywnymi. Prywatne osoby i
organizacje wolą zwyczajnie podpierać się administracyjnymi interpretacjami,
dlatego że one wyrażają stanowisko urzędu. Sądy w większości wypadków biorą
pod uwagę administracyjną interpretację.
2. Przyjęcie i wcielenie w życie administracyjnych aktów.
Amerykańska praktyka wypracowała kilka oficjalnych i nieoficjalnych
sposobów, które stosuj ą się w relacjach administracji z prywatnymi osobami
przy opracowaniu, uchwalaniu i wcielaniu w życie aktów normatywnych.
Najważniejsze wśród nich: 1) petycje, 2) obwieszczenia o przygotowaniu aktu,
3) nadanie obywatelom wolnego dostępu do materiałów urzędu; 4) konsultacje,
konferencje i doradcze komitety; 5) otwarte obrady, 6) rejestracja i
opublikowanie aktów; 7) odłożenie nadania mocy aktów.
Petycje
Zgodnie z 1 poprawką do Konstytucji USA amerykańscy obywatele mają
prawo „zwrócić się do Urzędu z petycją o powstrzymanie nadużyć”, co
naturalnie, zawiera w sobie prawo do przekazanie skarg do administracyjnych
urzędów. Piąty rozdział zbioru ustaw USA także nadaje zainteresowanym
osobom możliwość zwrócenia się do urzędu z petycją o wydanie, zmianę lub
usunięcie normatywnego aktu.
Obwieszczenia o przygotowaniu aktu
Federalne prawo wymaga, żeby każdy urząd powiadomił w oficjalnym
urzędowym
piśmie
„Federalrejestr”
o
przewidywanym
uchwaleniu
normatywnego aktu. Powiadomienie powinno zawierać: 1) wskazówkę o czasie,
miejscu i charakterze ustawodawczej procedury, 2) powołanie na akt, w którym
nadano prawodawcze kompetencje, 3) cel albo powód aktu albo omawiana
problematykę w związku z przygotowaniem aktu.
Nadanie obywatelom wolnego dostępu do informacji publicznej
Obywatele mają wolny dostęp do wszystkich materiałów, które są w
posiadaniu niezależnej agencji, z wyjątkiem tajnych.
Konsultacje, konferencje, doradcze komitety
Instytucja pracuje zwyczajnie w ścisłym kontakcie z osobami fizycznymi i
organizacjami, działalność których ona reguluje. Przy przygotowaniu projektu
normatywnego aktu, zasięga opinii zaciekawionych osób, przesyła im kopie
projektu. Oprócz tego, urzędy często przygotowują konferencje, na które
zapraszają przedstawicieli organizacji. Konferencje często są wykorzystywane
przez Federalną Komisję Handlową. Ta instytucja, zobowiązana jest zapobiegać
nieczystym metodom konkurencji”, formułuje na konferencjach razem z
przedstawicielami organizacji zawodowych kierunki realizacji tych celów.
Doświadczenie konferencji pokazuje i inną formę udziału obywateli w
normatywnym procesie – doradcze komitety. Takie komitety zależnie od czasu
ich istnienia, sposobu organizacji i zakresu kompetencji mogą być podzielone
na: 1) jednorazowe, powołane w celu wsparcia instytucji przy podejmowaniu
decyzji na jakieś odrębne pytanie; 2) tymczasowe, które organizuje urząd na
pewien czas dla podjęcia decyzji w związku z pewną kategorią problemów i 3)
stałe, skład, kompetencje, z nierzadko i porządek działalności których dokładnie
reguluje się uchwałami. Doradcze komitety często wykorzystuje się przez
departamenty wewnętrznych spraw przy przygotowaniu dla nich zasad w
zakresie polowania i rybołówstwa. Doradcze komitety odgrywają także ważna
rolę w regulowaniu spornych relacji i w wielu innych sprawach.
Rozprawy
W zależności od celu wszczęcia rozprawy można podzielić je na formalne i
nieformalne. Pierwsze z nich zwołuje się nie w takich sztywnych ramach, jak te
ustanowione dla sądowych rozpraw. Takie posiedzenia w znacznej mierze są
analogicznie do posiedzeń w komitetach legislatury. Na rozprawach drugiego
typu, formalnych, obecne są dwie strony: producenci tańszych towarów przeciw
producentom droższych towarów przy ustalaniu maksymalnych cen i
minimalnych stawek wynagrodzenia; robotnicy i administracja przeciw
przedsiębiorcom odnośnie wynagrodzenia i umów o pracę; sprzedawcy przeciw
klientom przy regulowaniu handlu. Rozprawy w związku z uczestnictwem stron
mają charakter sądowych rozpraw ze wszystkimi wymogami dociekań,
oskarżeń, sporządzania protokołu, itd.
Publikacje (wydawanie aktów)
Obecnie publikacja administracyjnych aktów dokładni e reguluje się w
rzędzie artykułów kodyfikowanego 44-go rozdziału zbioru ustaw „Rządowe
projekty i publikacje”, jego piątym rozdziałem i innymi ustawami.
Wszystkie administracyjne akty, które podlegają publikacji, składa się
dyrektorowi „Federalregister”, rejestruje się i publikuje. Są wydawane
systematycznie zbiory wchodzących w życie administracyjnych aktów
normatywnych – Przegląd federalnych przepisów.
Odroczenie wejścia w życie aktu
Zgodnie z paragrafem 553 piątego rozdziału Zbioru ustaw przyjętych przez
urząd normatywny akt wchodzi w życie tylko w ciągu 30 dni po jego
opublikowaniu. Są jednak odstępstwa od tej zasady. Oczywiście, jeśli zajdzie
potrzeba urząd może wcielić w aktów życie akt wcześniej, przygotowawszy
odpowiednie powiadomienie o tym fakcie.
3. Administracyjny system prawny
Co spowodowało przekazanie sądowych kompetencji?
Sądy nie mogą uporać się z lawiną nowych spraw. Przekazanie
administracji sądowych kompetencji spowodowały także i inne przyczyny:
szczególna znajomość współpracowników urzędów; obecność w administracji
kontrolnych i śledczych funkcji, prawo z własnej inicjatywy pociągnąć do
odpowiedzialności naruszających prawo (takich kompetencji sądy nie mają);
złożona i niezmienna procedura rozpatrywania spraw w sądach; wysoka wartość
sądowych strat; przychylność sądów do „idących z duchem czasu” sprawców
procederu; koncentracja uwagi sądów na rozpatrzeniu spraw osobnych,
prywatnych
osób
nierzadko
na
szkodę
państwa;
niejaka
wrogość
konserwatywnych kół sędziowskich i adwokackich co do socjalnych reform, ich
zainteresowanie w ograniczeniu złożonej, długotrwałej procedury, która
zabezpiecza prawnikom pracę, znaczne honoraria i wysoki prestiż.
„Sądy” administracyjne, szczególne apelacyjne uprawnienia
Dla tych urzędów przegląd wniosków albo zażaleń prywatnych osób jest
mniejszą częścią ich pracy. Charakterystyczną oznaką, która wyróżnia takie
instytucje od sądów, jest ich położenie przy rozstrzygnięciu sporów. Jeśli sąd
występuje w roli arbitra między dwoma stronami, jedną z których może być
organ państwowy, to urząd jest stroną, do której kieruje si ę problem prywatnej
osoby. Jednak, staje się ona stroną sądzącą w swojej własnej sprawie.
W takich instytucjach formułuje się szczególny system organów
administracyjnego systemu prawnego. Kluczowe miejsce wśród nich zajmuj ą
administracyjne sądy. Oprócz nich w niektórych urzędach są także specjalne
apelacyjne
komisje.
Przy
tym
wyróżnia
się
tendencja
do
dalszego
wyodrębnienia organów administracyjnego systemu prawnego wewnątrz
urzędów i wzmocnienia ich autonomiczności.
Dla innych urzędów rozpatrzenie sporów to jedyna funkcja. Są to np.
stanowe komisje ds. wypłaty rekompensat pracownikom fizycznym i
administracji publicznej. Stworzone w większości specjalistycznych urzędów,
takie organy rozwijają się na ogół w dwóch kierunkach. Jedne z nich na
przykład
Rada
Narodowa
oprócz
relacji
spornych,
posiada
również
prawotwórcze kompetencje i staje się pełnoprawnym administracyjnym
organem. Inne przekształcają się w prawdziwe sądy, np. organ – poprzednik
Federalnego sądy apelacyjnego USA, założony w 1855 r., istniał z początku
jako urząd, który zbierał materiał po zażaleniach prywatnych osób, które
przedstawiał i Kongresowi swoje opinie. Wkrótce, w 1863 r., otrzymał
pełnomocnictwo decydowania o charakterze tych zażaleń. I w końcu, po 99
latach Sąd Najwyższy USA w decyzji z 1962 r. w sprawie Glidden 3 v. Zdanok
uznał go za pełnoprawny organ sądowy.
Quasi-sądowe organy ustanawiają prawa i obowiązki prywatnych osób w
zakresie realizacji przez nie kompetencji dwóch głównych typów: 1)
regulacyjnych – licencjonowania, kontrola nad zastosowaniem prawa i innych
aktów normatywnych, opodatkowanie itd. i 2) dystrybucyjnych – rozdzielanie
pensji i różnego rodzaju pomocy.
Obwieszczenia i rozprawy
Administracja uchwala decyzje, które mogą bezpośrednio zahaczyć o
interesy majątkowe prywatnych osób i nawet pozbawi ć je swobody, jak to ma
miejsce w sprawach o przesiedlenia. Tym czasem w 5 poprawce do Konstytucji
USA mówi się, że „nikt nie powinien być pozbawiony życia, wolności i majątku
bez należytej procedury prawnej.” Pod „należytą prawną procedurą”
Amerykanie rozumieją przede wszystkim, po pierwsze, poinformowanie osoby,
pod adresem, której pojawiają się jakiekolwiek zażalenia, o ich zaistnieniu i po
drugie, danie jej możliwości swobodnie wypowiedzieć się co do tych zażaleń.
Krótko mówiąc te dwa najważniejsze elementy należytej prawnej procedury
nazywa się „obwieszczeniem i rozprawą”.
We wszystkich wypadkach, kiedy administracja realizuje quasi-sądową
działalność, jest zobowiązana nadać osobom, których interesów dotyka decyzją
uchwały, prawo do poinformowania i rozprawy. Uchwały, których nadają
administracji sądowe kompetencje, zwyczajne nadają osobom fizycznym prawo
bycia poinformowanymi i wysłuchanymi. W tych osobnych przypadkach, kiedy
prawo o tym milczy, a sąd znajdzie, że rozpoczęta uchwałą akcja przez swój
charakter jest sądowa, wnosi o nadanie takiego prawa. Uchwała o emigracji z
1917 r. zawiera zapisy o tym, że jakikolwiek cudzoziemiec, który trafił do USA
nielegalnie, powinien być na podstawie przepisu, wydanego przez generalnego
prokuratora (szef departamentu systemu prawnego), skierowany do aresztu i
deportowany. Ustawa nie przewiduje obowiązkowego zorganizowania rozprawy
w takiego typu sprawach. Emigracyjna władza przed aresztowaniem i
wydaleniem cudzoziemca z kraju zobowiązana jest przeprowadzić przesłuchanie
z jego udziałem. Takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w postanowieniu
wydanym w sprawie Japanese Immigrant (1903 r.).
Procedura administracyjna
„Historia wolności była w znacznej mierze historią dotrzymania procedur
gwarancji” – powiedział w 1943 r. sędzia Sądu Najwyższego USA podczas
wystąpienia w sprawie Mcnabb v. United States.
Elastyczność i dostępność administracyjnego procesu.
Amerykanie przykładają dużą wagę do tego, Żeby uczynić administracyjny
proces otwartym, dostępnym dla wszystkich zaciekawionych osób, dla szerokiej
publiczności, Żeby uchronić ludność od swawoli biurokracji. To dokonuje się
szlakiem szerokiego informowania obywateli o tym, czym administracja
zajmuje się, kontrolą obywateli w związku z interesującymi ich sprawami,
szlakiem przeprowadzania otwartych posiedzeń kolegialnych organów i
otwartych rozpraw w organach ustawodawczych i quasi-sądowych.
4. Quasi-sądowa działalność
Porządek rozpraw i quasi-sądy
Paragraf 552a postanawia, że posiedzenia urzędów mają być otwarte,
kierowanymi przez kolegia składające się z dwóch, trzech członków, co dotyczy
przede wszystkim niezależnych instytucji. W osobnych wypadkach, posiedzenia
mogą mieć charakter zamknięty, jeśli na nich będzie rozpatrywana informacja
tajna o charakterze obronnym lub polityki zewnętrznej. O posiedzeniach, tak
otwartych, jak i zamkniętych, społeczeństwo obowiązkowo uprzednio zostaje
poinformowane. Naruszenie prawa i innych prawnych norm, które dotycz ą tych
posiedzeń, mogą być zaskarżone przez zainteresowane osoby do sądu.
Posiedzenia dotyczące spraw prawodawczych lub quasi-sądowych (paragraf
556) są otwarte dla wszystkich zaciekawionych osób, oprócz wydatków,
przewidzianych w prawie. Powiadomienia o posiedzeniu powinno być
„odpowiednio wczesne”. To oznacza, jak uważają sądy, nadanie stronom
dostatecznego czasu do przygotowania się do posiedzenia.
W odróżnieniu od sądu w cywilnym procesie administracyjne sądownictwo
odgrywa w quasi-sądowym procesie bardziej aktywną rolę. Zgodnie z zasadami
Rady Narodowej w sprawach spornych jest upoważnione powoływać i
przepytywać świadków, zorganizować im przesłuchanie i wnieść do protokołu
pisemne powiadomienia. Nie powinien zamykać protokołu dopóki, nie będzie w
pełni pewien tego, że wszystkie informacje, które zawiera sprawa i zawarte w
prawie przedstawione przez strony albo, jeśli to konieczne, zdobyte przez nich
samym.
Otwarte rozprawy
Rozprawy upowszechnia się w administracyjnym sądownictwie, które
powiadamia nazwę i numer sprawy, a także strony w niej. Rozpatruje się i
wyznacza w protokole obecność uczestników. Potem sąd krótko przedstawia
treść sprawy i stronom proponuje zaakceptowanie takiego stanu rzeczy albo
zaproponowanie poprawek.
W ślad za tym adwokatem obu stron (w ich obecności – samym stronom)
daje się możliwość przygotowania wniosku o charakterze sprawy. Po tym
sądownictwo wywołuje do przysięgi świadków, włącza do protokołu rzeczowe
dowody (na ogół pisemne dokumenty), decyduje o dopuszczeniu dowodów po
zwykłych pytaniach. Wszystko, co odbywa się podczas przesłuchania, a także
decyzje sądu zostaje zobrazowane w protokole: 1) wystąpienia stron, ich
propozycje, 2) procedury wykonania, 3) otrzymane albo rozpatrzone dowody, 4)
znane fakty, 5) ocena dowodów przez strony, 6) projekty decyzji i protesty
przeciw nim, 7) wszelkie decyzje, odnoszące się do sprawy albo wypowiedź
osoby, która przewodniczy na przesłuchaniu, 8) wszystkie służbowe memoranda
i dane, przekazane sądowi przez pracownika instytucji w związku z
rozpatrywaniem sprawy.
By protokół nie był zbyt obszerny, stronom dozwala się umówienie si ę co
do usunięcia z niego mniej znacznych materiałów. Protokół, który zawiera
decyzje sądu, przekazuje się zazwyczaj prezesowi instytucji, która podejmuje
ostateczną decyzję.
Prewencyjne posiedzenia (narady)
W celu przyspieszenia rozpatrzenia wniosków, które rozpatruje się na
przesłuchaniach,
powszechnie
praktykuje
się
przeprowadzanie
narad.
Kierownictwu w tych naradach służą przepisy ZAP, zgodnie z którymi na nich
opiera się: 1) uproszczenie pytań, 2) konieczność i życzenie wniesienia zmian
do wniosku stron, 3) możliwość uznania faktów i dokumentów, 4) ograniczenie
ilości ekspertów itd. Narada może zakończyć się nawet tym, że strony umawiają
się, by nie powoływać rozprawy, ograniczając się w sprawie pisemnym
wyjaśnieniem.
Strony
Strony mogą być obecnie na rozprawie osobiście (z adwokatem albo innym
wykwalifikowanym przedstawicielem, albo bez nich), mają także działać w
sądzie wśród tych osób, nie pojawiając się w sądzie osobiście. Administracja
realizuje kontrolę nad praktykującymi w niej adwokatami. I tak, w 1926 r.
Najwyższy Sąd decyzją w sprawie Goldsmith v Board of Tax Appeals uznał, że
instytucja ma prawo ustanawiać porządek dopuszczenia praktykujących
adwokatów do reprezentowania przed nimi interesów obywateli i organizacji.
Opierając się na tę decyzję sądu, wiele instytucji stworzyło przy nich specjalne
adwokackie grupy z zastrzeżeniem, Że tylko ich członkowie mogą prowadzić
sprawę.
Dowody
Administracja otrzymuje dowody tak od stron w sprawie, jak i w rezultacie
swojego dochodzenia, które jest ważną składową częścią pracy instytucji. Tym
zajmują się poszczególne grupy jej pracowników. W urzędach stosuje się mniej
surowe prawa wyboru i oceny dowodów.
Paragraf 556 Zbioru ustaw przewiduje, że instytucja może przyjąć wszelki
ustny lub pisemny dowód. Kalifornijski ZAP zawiera takie sformułowanie:
„Wszelki dowód w sprawie dopuszcza si ę, jeśli godne zaufania osoby mogą go
wnieść do prowadzonej sprawy, niezależnie do istnienia innej normy ogólnego
prawa albo statutowej, która mogła by nie dopuścić w cywilnej sprawie podobny
dowód.” Sądy uważają, że instytucja może przyjąć i dowody „słyszalne”, tzn.
słowa świadków. Razem z tym tylko te dowody nie są same w sobie
wystarczającymi, choć w paragrafie 556 mówi si ę o tym, że normatywny akt
albo nakaz urzędu powinien gruntować się na „istotnych dowodach, które
odnoszą się do sprawy.”
Postanowienia administracyjne
W odróżnieniu od sądu, który sam roztrząsa sprawę i podejmuje co do niej
decyzje, w instytucji administracji przeprowadzenie rozprawy i podjęcie decyzji
w sprawie realizowało się do 1946 r. przez różne osoby. Dowody w rozprawach
przedstawiało się w administracyjnym sądzie, który przygotowywał wyjaśnienie
z propozycjami. Potem sprawę częściowo zlecało się różnym specjalistom:
prawnikom, księgowym, inżynierom i innym, którzy sprawdzali dowody i
propozycje rozwiązań. W końcu wszystko to docierało do kierownika instytucji,
który albo zatwierdzał proponowane decyzje, albo w wyjątkowych sytuacjach
wnosił swoje poprawki do procesu decyzyjnego.
W rezultacie proces podejmowania decyzji stawał się bezpodmiotowy.
Nierzadko kończyło się tak, że decyzję uchwalała nie konkretna osoba, a w
każdym razie, nie ta, która badała podczas rozprawy do wody, a instytucja jako
całość i jednocześnie nikt z osobna. Szczególnie nie do przyjęcia dla
prywatnych osób było to, że decyzje w istocie uchwalało się przez pracowników
administracji, którzy brali udział w rozprawie i byli skłonni zmniejszać
znaczenie dowodów, które figurowały w sprawie, oddając przewagę zawodowej
wiedzy, swojej i swoich kolegów w urzędzie.
Federalny ZAP częściowo rozwiązał ten złożony problem. W znacznej
mierze wcielił w życie zasadę: „ Ten, kto decyduje, powinien przesłuchiwać”.
Prawo nadało administracyjnemu sądownictwu prawo decydowania. Jeśli ta
decyzja nie dotyczy prezesa instytucji albo ta ostatnia sama nie wtrąca się w
rozpatrzenie sprawy, to decyzja staje się ostateczna. Ostateczna decyzja może
być podjęta także i przez prezesa instytucji, którą on zarządza, na rozprawie.
Temat: System administracyjny Republiki Federalnej Niemiec
1. Administracyjne prawo i kierowanie w Niemczach.
2.System organów publicznej administracji i ich administracyjna
działalność.
3. Rządy krajów związkowych
4.Organy samorządu
Źródła administracyjnego prawa RFN
Źródła administracyjnego prawa RFN jak w formalnym, tak i w
materialnym znaczeniu można przedstawić pod postacią pewnego systemu,
"szczyt" którego twarzą Ustawa zasadnicza (Konstytucja), akty najwyższych
przedstawicielskich organów(Bundestagu i Bundesratu) oraz prawodawstwo
organów publicznej administracji, włączając w to organy administracji
rządowej. Szczególne miejsce w systemie źródeł prawa RFN zajmują orzeczenia
Federalnego Sądu Administracyjnego w niektórych sprawach i normy
międzynarodowych umów.
Socjalne państwo
Teoria ta, stworzona przez E. Forsthofa, zgodnie którą współczesne
państwo, w szczególności niemieckie, „poważnie różni się” od liberalnego
prawnego państwa końca XIX - początki XX stulecia, bazując na zasadzie
socjalnego państwa, przyjętej Konstytucją RFN. Ta zasada nakłada pewne
zobowiązania na prawodawczą władzę i administrację publiczną. Socjalne
państwo zakłada dostosowanie organizacji aparatu państwowego do potrzeb
dzisiejszego społeczeństwa, oznacza ingerencję państwa w dziedziny życia
gospodarczego i socjalnego, co z kolei oznacza przemiany i w stylu kierowania,
w podejmowaniu środków administracyjnego działania. „Przepisy o socjalnym
państwie przypuszczają takie zadanie państwowego rozwoju, w decyzji której u
prawodawczej i wykonawczej władzy otworzyły się zdolności do przejawu
twórczej inicjatywy w rozwiązaniu społeczno-ekonomicznych pytań, do
celowego i celowego tłumaczenia praw i podprawomocnych akt”.
Obecnie państwo RFN -
„zupełne” państwo prawne, zakłada szeroką
obronę praw człowieka przed możliwymi naruszeniami ze strony władzy
publicznej. Jeden z przepisów Ustawy zasadniczej, to jest Konstytucji RFN („st.
19 аrt. 4”), w razie jakiegokolwiek naruszenia praw człowieka w wyniku
działania organów władzy publicznej daje uprawnienie obywatelom RFN do
zaskarżenia takiego działania w określonym trybie do sądu. Z drugiej strony,
sądy, uwzględniając przepisy konstytucyjne, zobowiązane są kontrolować
działalność organów władzy publicznej pod tym kątem.
System organów władzy według Ustawy Zasadniczej
Zgodnie z Konstytucją RFN administracyjne systemy są pięciostopniowe.
Najwyższy stopień tego systemu stanowią organy federacji. To pierwszy
stopień, który odpowiada administracyjnej działalności organów federacji; drugi
stopień - działalności rolnych administracyjnych organów; trzeci stopień działalności administracji okręgów, co znajdują się pod kontrolą rządu ziem;
czwarta stopień - działalności administracji rejonów i miast na poziomie
rejonów; piąty stopień - działalności administracji gromad. Działania (akty)
nazwanych organów, mające generalny (lecz nie indywidualny) charakter, są
źródłami prawa.
Prawo administracyjne we Francji jak gałąź prawa
Prawo administracyjne we Francji reguluje ustrój oraz działalność organów
administracyjnych. Organy te zajmują kluczową pozycję w systemie władzy
publicznej
tego
kraju.
Zasadniczym
ich
zadaniem
jest
realizowanie
„politycznych decyzji prawodawców”.
Od wyników ich działalności zależy społeczno-gospodarcza i polityczna
sytuacja w kraju.
Prawo administracyjne zajmują niezwykle ważne miejsce we francuskim
systemie prawnym.
CZĘŚĆ II
Akty indywidualne i normatywne w RFN
Wyznaczając administrowanie jak działalność i funkcję specjalnego systemu
organów wykonawczej (publicznej) władzy, przedstawiciele niemieckiej doktryny
prawa administracyjnego wyróżniają moment działalności w formie wydania aktu
kierowania. Ściślej, kierowanie albo administracyjna- prawna działalność, wyraża się
głównie w formie wydania aktu kierowania.
Prawo o postępowaniu administracyjnym RFN od 25 maja 1976 r. (później od 23
stycznia 2003 r.) rozróżnia dwa rodzaje działalności administracyjno-prawnej –
wydawanie aktów administracyjnych oraz wydawanie „ogólnonormatywnych” aktów
kierowania (art. 35). Zgodnie z tą ustawą jest uważane za „administracyjny akt
rozporządzenie, decyzja albo inne jednostronne i władcze działanie, które spełniają
kompetentne instytucje w celu regulacji indywidualistycznych stosunków w obwodzie
publicznego prawa i które są skierowane zewnątrz".
Za akt „ogólnonormatywny” uznaje się taki akt kierowania, którego działanie odnosi
się do bliżej nieokreślonej grupy osób, których łączą pewne wspólne cechy.
Słownik prawa administracyjnego RFN definiuje akt administracyjny jako „decyzję,
rozporządzenie albo inne władcze działanie, przyjęte organem kierowania dla
regulacji stosunków indywidualnych w celu zabezpieczenia publicznych interesów i
skierowane na powstanie prawnych skutków. Ta forma prawnych działań różni się od
akt ogólnonormatywnego charakteru, <<przewidzianych na nieokreślone koło
jaźni>>". Austriaccy uczeni L. Adamowicz i B. Funk, badając niemiecką teorię akt
kierowania, wyznaczają ich w jakości "działań organów kierowania, obdarzonych
władczymi funkcjami, co ustala jednostronny - obowiązkowe stosunki dla całych
jaźni, co przebywa w zakresie kierowania".
Prawo autonomii wydania aktu
Organ samorządu terytorialnego i niektóre inne niepaństwowe instytucje (np.
uniwersytety), wydając akt kierowania, wykorzystują nadane im prawo tak zwanej
autonomii, na mocy którego mogą one ustalać normy, o administracyjno-prawnym,
czyli obowiązkowym charakterze. Taki akt zazwyczaj opiera się na statutach,
przepisach wewnętrznych, wydanych przez właściwe organy państwowe, które
nadają albo dopuszczają możliwość przyjęcia danymi instytucjami prawnych akt.
Organy administracyjne w Wielkiej Brytanii
Formalnie władza wykonawcza w Wielkiej Brytanii należy Królowej, która nominalnie
staje na czele całego administracyjnego aparatu kraju. Ten aparat dzieli się na
organy centralne i „Szablonowe”.
Centralne organy administracyjne
Do centralnych organów zalicza się, oprócz królowej, premier (prezesa rady
ministrów), gabinet, rząd, Tajemna rada, ministerstwa i resorty.
Premier jest głównym doradcą korony. Jego posada pojawiła się w 1721 r., lecz
pierwsze wspomnienie o nim w prawie jest zrobione tylko w 1917 r. Kluczowe
położenie premiera w systemie wykonawczej władzy bazuje się na tym, że on jest
liderem partii większości w parlamencie. Premier staje na czele rządu, kieruje
działalnością gabinetu, ministerstw i centralnych resortów. On rozwiązuje
zagadnienia o składzie gabinetu, liczbie ministerialnych stanowisk, przepisaniu
ministrów i rozdziałów centralnych resortów i innych głównych kierowników
ministerstw i resortów, wyższych sędziów, wyższego naczelnego składu sił zbrojnych
i innych osób urzędowych.
Gabinet powstał jeszcze w końcu XVII w. w jakości organu przy koronie, w którym
obradowali najbardziej liczący ministrowie. W nasz czas on włącza do swojego
składu są zwyczajne blisko 20 członków. Wśród ich - premier, lord-kanclerz (głowa
izby lordów), kanclerz resortu (sekretarz skarbów) skarbu, państwowi sekretarze
(ministrowie) wewnętrznych spraw, spraw zagranicznych, obrony, handlu i
przemysłu, inne najbardziej szanowne służbowe osoby państwa po wyborze
premiera. Według odczytu Komitetu do mechanizmu państwowego zarządu 1918 r.
(Komitetu Haldane) funkcjami gabinetu zgłaszają się : 1) przedstawienie parlamentu
ostatecznego wariantu polityki; 2) kontrola za odpowiedniością działań organów
wykonawczej władzy politycznemu kursowi, zatwierdzonemu parlamentem; 3)
rozgraniczenie zakresów i koordynacja działalności ministerstw i resortów.
Zwołuje gabinet i prowadzi jego obrady premier. Protokół obrad gabinetu zazwyczaj
nie prowadzi się. Czasami nie protokołują się nawet jego decyzje. Najbardziej liczące
decyzje gabinetu dla nadania im prawnej siły załatwiają się formalnie pod postacią
projektów ustawy, co nakierowuje się do izby gromad, albo pod postacią nakazów
korony w Tajemnej radzie. W innych wypadkach decyzja jest wskazaniem ministrowi
czy innemu służbowemu obliczu centralnego aparatu, jak on musi działać, i nie ma
formalnie mocy wiążącej. Taka decyzja nakłada na adresata polityczną, a nie prawną
odpowiedzialność za jego niewykonanie, tzn. jej wykonanie nie podlega ochronie
sądowej.
Brytyjski rząd nie powinien, zgodnie z prawem, przekraczać 95 członków. W
ostatnich latach składał się zazwyczaj z 75-80 członków. W skład rządu wchodzą
ministrowie, którzy stoją na czele ministerstw (zwanych, z reguły, departamentami), i
ich zastępcy; ministrowie bez teki; parlamentarni sekretarze ministerstw; a także inne
osoby pełniące najwyższe funkcje publiczne, takie jak: lord-kanclerz, lord resortu
skarbu, lord-głowa rady, kanclerz księcia Lancaster, lord-strażnik pieczęci, główny
naczelnik poczty. W pełnym składzie rząd nigdy nie obraduje i nie podejmuje
żadnych decyzji, a ponosi kolegialną polityczną odpowiedzialność przed
parlamentem i podaje się do dymisji wraz z premierem.
W odróżnieniu od rządu Tajemna rada przy Królowej jest organem, który podejmuje
decyzje. Biorąc pod uwagę liczbę jej członków (blisko 300 osób) rada jest
największym organem rządowym. W jej skład wchodzą wszyscy ministrowie gabinetu
i niektórzy inni ministrowie, sędziowie Sądu Apelacyjnego, arcybiskupi Kościoła
anglikańskiego oraz inni członkowie. Zwyczajowo na obrady Tajemnej rady zaprasza
się tylko kilku doradców - zwolenników rządu. Wymagane kworum dla ważności
obrad rady wynosi zaledwie 3 doradców. Na obradach Tajemnej rady podejmuje się
formalnie decyzje gabinetu pod postacią nakazów korony w Radzie. Tymi nakazami
załatwiają się formalnie jak akty, mające ogólny charakter, tzn. normatywny-prawny,
jak i akty indywidualne, odnoszące się do konkretnych osób fizycznych czy
prawnych, w tym rozporządzenia o powołaniu określonych osób na stanowiska
urzędowe w administracji. Sądy uznają za zgodne z prawem tylko te rozstrzygnięcia
Królowej w Radzie, które nie przekraczają granic królewskich prerogatyw bądź
innych uprawnień przekazanych Królowej.
Ministerstwa i centralne resorty (ostatnie nazywają się często publicznymi
korporacjami) są branżowymi czy funkcjonalnymi organami kierowania. Cechą
specyficzną brytyjskiej administracji jest obecność ministerstw terytorialnych do
spraw Szkocji, Walii i Irlandii.
Ministerstwa i resorty wielkiej Brytanii są publicznymi osobami prawnymi, których
rozstrzygnięcia podlegają zaskarżeniu do sądów. Ministrowie i wydziały centralnych
resortów mają prawo wydawać akty normatywno-prawne i indywidualne. Ministrowie
oprócz tego mają liczne uprawnienia do kontroli działalności centralnych resortów i
organów terenowych. W wielu wypadkach centralne organy mają podległe im,
odrębne oddziały terenowe.
Głównym organem polityki zagranicznej jest ministerstwo spraw zagranicznych i do
spraw Wspólnoty. Do siłowych ministerstw odnoszą się ministerstwa obrony i
wewnętrznych spraw. Ministerstwo sprawiedliwości jest nieobecne. Jego funkcje
spełniają faktycznie ministerstwo spraw wewnętrznych, lord-kanclerz (jeden z
głównych prawnych doradców rządu) prokurator generalny i generalny „solysytor”,
„wiodące w sądach w imieniu rządu sprawy cywilne i co czyni kryminalne
prześladowanie, i niektóre inne osoby urzędowe”. Powoływaniem członków aparatu
ministerstw zajmuje się ministerstwo służby cywilnej.
Kierowanie w zakresie gospodarki narodowej należy do ministerstw i publicznych
(państwowych) korporacji. Prywatnie przedsiębiorczy sektor reguluje się stosunkowo
„miękko” i w zasadzie podlega zarządowi ministerstw: finansów; handlu i przemysłu;
energetyki; transportu; gospodarki rolnej, rybactwa i żywności. Znacjonalizowany
sektor (transport kolejowy, atomowy, węglowy, gazowy, elektroenergetyczny i
odlewniczy, a częściowo również dróg publicznych, samochodowy, powietrzny i
wodnych transport) znajduje się pod kontrolą odpowiednich państwowych organów,
do których zalicza się: Brytyjską Komisją Transportową; Radę Kolejową; Radę do
spraw kierowaniem sprawami energii atomowej; Narodową Radą Węglową; Radę
Gazową; Radę Pomocy Elektrycznej, Zarząd brytyjskich portów lotniczych i inne.
Rząd wyznacza szefa i innych członków kolegialnego kierownictwa korporacji, daje
im wskazania w najważniejszych sprawach, kontroluje ich działalność w pełnym
zakresie, na przykład co do spełnienia wkładów kapitałowych.
4. Administracyjny system prawny Wielkiej Brytanii
Administracyjny system prawny. W wielkiej Brytanii administracyjny system prawny
realizowany jest w dwóch formach: orzecznictwa trybunałów, które są swoistymi
sądami administracyjnymi, niezależnymi od innych instytucji oraz tzw. śledztw
ministerialnych. Trybunały działają głównie w wypadkach przyznawania „socjalnych
przewodników” i przyznawania innych usług socjalnych. Śledztwa przeprowadzają
się ministrami wtedy, kiedy rozwiązują się zagadnienia polityki i im należy przed
podjęciem decyzji wysłuchać opinię zainteresowanych jaźni, społeczeństwa. Oni
przeprowadzają się w mieszkalnych sprawach, w zakresie użytkowania ziemi, w
szczególności w wypadkach przymusowego okupu działek rolnych u osób
prywatnych dla celi ogólnego korzystania.
Organizacja trybunałów i śledztw, ich procedura regulują się Prawem o trybunałach i
śledztwach 1971 r. Tym że prawem (w pierwotnej redakcji 1957 r.) jest założony stale
czynny Wesoły z trybunałów w jakości nadzorczy-doradczego organu w systemie
wykonawczej władzy.
Trybunały - specyficznie brytyjskie zjawisko. To - swoiste "nieformalne" sądy. Oni
zajmują pośrednie położenie między administracją i ogólnymi sądami. Zadanie
trybunału - ustalanie obecności u konkretnego oblicza prawa do przewodnika czy
usługi, przewidzianego konkretnym prawem. W środku 80-х lat w wielkiej Brytanii
było więcej 2 tys. trybunałów 40 różnych rodzajów. Najbardziej liczne wśród ich trybunały po podatku dochodowym, po narodowej służbie lecznictwa, po
ubezpieczeniu społecznym i po socjalnych przewodnikach. Są najbardziej dociążone
zazwyczaj trybunały, co zajmuje się socjalnymi przewodnikami, pracującymi sporami,
oceną majątku dla celi opodatkowania i komornym. Tak, w 1986 r. apelacyjne
trybunały po socjalnych przewodnikach rozpatrzyły więcej 90 tys. spraw,
szacunkowych sądów lokalnych - więcej 48 tys., trybunały po komornem - więcej 15
tys. spraw, a przemysłowe (po pracujących sporach) trybunały przyjmowały w końcu
lat 80-tych do swojego rozpatrzenia corocznie średnio więcej 39 tys. oświadczeń.
Liczba rodzajów trybunałów przedłuża zwiększać się, ponieważ Anglicy preferują
stwarzać każdorazowo nowe trybunały zamiast tego, żeby reorganizować stare.
Trybunały tak wiele, że istnieje ciężko zorientować się, w której z ich trzeba odwołać
się : na przykład, do trybunału po komornemu, założony w 1946 r., czy do komitetu
według oceny rozmiaru komornego, stworzony w 1965 r.
Brytyjski trybunał powinien być nieuprzedzonym arbitrem w sporze między osobami
prywatnymi i administracją. On nie może występować w imieniu instytucji, jak to
często bywa w USA. Toż trybunały w całości są niezależne od administracji, i
państwa jako taki, co służy, obradować w nich nie mogą. Żeby zabezpieczyć
niezależność trybunałów, oni kompletują się, z reguły, nie z grona państwowych
urzędników. Lecz bywają wyjątki. Na przykład, szczególni pełnomocnicy po podatku
dochodowym - to państwowi urzędnicy, lecz oni w całości są niezależne przy
spełnieniu swoich sądowych uprawnień. Głowami trybunałów są zazwyczaj prawnicy,
pracujące w nich łącząc stanowiska. Oni przeznaczają się odpowiednimi ministrami z
grona jaźni, wskazanych w spisach, co przygotowuje się lordem-kanclerzem.
Inni członkowie trybunału, z reguły, przedstawiają społeczeństwo i nie są prawnikami.
Członkowie trybunałów pracują zazwyczaj niepełny dzień pracujący, a czasami i
bezpłatnie. Sprawa w trybunale rozpatruje się kolegium w składzie głowy i dwóch
członków, co przedstawia różne interesy, na przykład, przedsiębiorców i
pracowników. Taki skład zabezpiecza zrównoważone, zazwyczaj możliwe do
przyjęcia podejście dla obu stron w sprawie. W jakości urzędników w trybunałach
pracują państwowi urzędnicy, co przeznacza się odpowiednimi ministrami. Żeby nie
dopuścić dominacji urzędników, szefami trybunałów wyznacza się „silnych jaźni”.
Procedura w trybunałach brytyjskich jest odformalizowana i koszty sądowe są
znaczne niższe niż w tego rodzaju administracyjnych instytucjach USA. Protokołu, z
reguły, nie prowadzi się, surowe reguły doboru dowodów nie stosują się,
uczestnictwo adwokatów jest nie obowiązkowe, interesy stron często bronią
przedstawiciele związków zawodowych, sprawy nierzadko rozpatrują się nawet
podczas nieobecności stron.
Główne zasady proceduralne dla trybunałów są ustalone przez Prawo o trybunałach i
śledztwach. Oni przewidują otwarte obrady, uczestnictwo adwokatów i innych
przedstawicieli stron, wolne wezwanie świadków, prawo stron do zapoznania się z
wszystkimi dokumentami w sprawie, uzasadnienie na ich żądanie decyzji trybunału.
Dokładniejsze reguły mieszczą się w prawach, co zakłada oddzielne trybunały, albo
detalizują się odpowiednimi ministrami i załatwiają się formalnie nimi pod postacią
normatywnych akt. Te reguły, podobnie wielu innym prawnym aktom, zazwyczaj są
bardzo dokładne i skomplikowane dla rozumienia.
System administracyjnych sądów we Francji
Do administracyjnych sądów należą 1) sądy niższe (regionalne i specjalistyczne), 2)
apelacyjne, 3) Rada Państwa.
Poprzednikami współczesnych regionalnych administracyjnych sądów były rady
prefektur. W 1926 r. te rady były zreorganizowane i przekształcone do
międzydepartamentowych rad prefektur. Potem w 1953 r. oni byli gruntownie
reformują - przekształcone do prawdziwych sądów na wzór
sądów ogólnej
jurysdykcji i przemianowane do regionalnych administracyjnych sądów.
W odróżnieniu od specjalistycznych sądów regionalne są uważane za ogólne
administracyjne. Na dołowym poziomie oni rozpatrują wszystkie te spory, którymi nie
zajmują się specjalistyczne sądy.
Wszystko jest 31 regionalny administracyjny sąd, w skład których wchodzą 320
sędziów - głów i doradców. Największy i najważniejszy z ich rozmieszczony w
Paryżu. Paryski sąd składa się z 50 sędziów i rozdzielony na kilka działów. Sąd jest
również w Wersalu. Władza Wersala sądu rozprzestrzenia się na znaczną część
przedmieści i okolic Paryża. Jeszcze 24 sądy rozmieszczone w innej części
metropolie, a 5 w zamorskich regionach". Na zamorskich terytoriach administracyjne
sądy nazywają się radami administracyjnego systemu (ich zaledwie 3) prawnego.
Specjalistyczne sądy administracyjne
Do specjalistycznych administracyjnych sądów odnoszą się : 1) Liczeniowa izba sam stary, ważny i znaczny z ich; w 1982 r. w regionach były założone regionalne
liczeniowe izby, podległy stołecznej; 2) dyscyplinarne sądy - jak wewnątrz
administracyjnego systemu (na przykład, dla wykładowców publicznych
edukacyjnych zakładów), tak i poza jej zasięgami ( dla architektów, lekarzy i innych
jaźni wolnych fachów); 3) sądy do spraw ubezpieczenia społecznego, co zajmuje się
emeryturami i innymi dopomohami. Specjalistyczne sądy tworzą się w zasadzie z
dwóch przyczyn: 1) w interesach użycia korzyści wąskiej specjalizacji urzędników
administracji (w razie jak Liczeniową izbą) i 2) w celu dołączenie przedstawicieli
społeczeństwa (emerytów, wykładowców, lekarzy itd.) do uczestnictwa do ich.
Apelacyjne sądy administracyjne
Uchwały regionalnych sądów mogą być zaskarżone do apelacyjnych sądów,
stworzone w 1987 r. dla odciążenia Rady Państwa. Jest zaledwie 5.
Każdy z ich pozdzielono na 2 albo 3 wydziały. Na czele sądów stoją członkowie
państwowej Rady. Członkowie sądów są nieusuwalni i bez ich zgody niemożliwie ich
przemieszczenie po służbie, nawet w wypadku awansowania. Orzeczenie, po
rozpoznawaniu skarg, podejmuje się zazwyczaj izbami, a w wyjątkowych wypadkach
całym składem sądów.
CZĘŚĆ III
Prawomocność - główna zasada publicznego kierowania
Główną zasadą publicznego kierowania RFN jest zasada prawomocności. Zasada
prawomocności publicznego kierowania, jak podkreślał Franz Mayer, przedstawia
wyrażenie zasady podziałowi władzy. Według tej zasady prawodawcza władza ustala
podporządkowanie kierowania prawu i wymaga uzasadnienia prawem działań
publicznego kierowania. Zasada prawomocności (albo prawowitości) kierowania
oznacza, że dowolny zachód publicznego kierowania, co zaczepia czyjeś interesy, w
tym i interesy trzecich osób, musi odpowiadać istniejącemu systemowi prawa, czyli
być uzasadniony w materialnej treści i odnośnie do konstytucyjnego ustroju.
Przez niemieckiej prawnej doktrynie każda działalność publicznego kierowania ani
za swoimi praktycznymi skutkami, ani jakimkolwiek innym sposobem nie może
przeczyć istniejącemu porządkowi prawnemu. Więc, na myśl niemieckich prawników,
oddzielny indywiduum jest obroniony od swawoli publicznej władzy. Przypuszcza się,
że dowolny obywatel zawsze może zawczasu znać (albo dowiedzieć się), w którym
wypadku i w którym stopniu publiczna władza może wtrącać się do zakresu jego
prawa i którego charakteru (pozytywny albo negatywny) przyjmie taką inwazję.
Żeby uniknąć negatywnych skutków publiczna administracja coraz, kiedy rozmowa
dotyczy o prawniczo znaczącej ingerencji, musi uzasadniać swoje działania normą
prawa. Konstytucyjna zasada prawomocności, odpowiednio do której zobowiązują
się działać organy administracji RFN, jest sformułowana zasadniczo w art 3 pkt 20
Ustawy zasadniczej RFN. Zgodnie z tym przepisem "Prawodawcza władza jest
powiązana konstytucyjnym ustrojem, wykonawcza i sądowa - prawem". Federalny
rząd, federalny minister albo rządy ziem mogą być upoważnione prawem wydawać
uchwały. Przy czym prawem muszą być określone treść, cel i objętość nadanych im
uprawnień. W uchwale musi wskazywać się jej prawna podstawa. Jeśli prawem
przypuszcza się późniejsze delegowanie uprawnień, tak dla takiego przekazania jest
potrzebna szczególna uchwała". W Konstytucji mówi się, że w tym wypadku, kiedy
jakieś główne prawo jest ograniczony prawem, takie prawo musi nosić ogólny
charakter. Ponadto Ustawa zasadnicza RFN (Konstytucja) przewiduje, że
konstytucyjny ustrój w ziemiach powinien bazować się na zasadzie przewodzenia
prawa i odpowiadać duchowi tejże Konstytucji.
3. Uprawnienia do realizacji procedur administracyjnych w Wielkiej Brytanii
W Wielkiej Brytanii działalność administracji dzielą zazwyczaj na dwie części:
tworzenia przepisów, co nazywa się, z reguły, wydelegowanym ustawodawstwem, i
administracyjny system prawny.
Wydelegowane ustawodawstwo. Anglicy nazywają administracyjne tworzenie
przepisów wydelegowanym ustawodawstwem, ponieważ ono bazuje się głównie na
delegowaniu parlamentem administracji normatywnej władzy. Z wyjątkiem tych
nielicznych wypadków, kiedy administracja przyjmuje normatywne akta na podstawie
królewskiej prerogatywy, ona nie ma własnych uprawnień na ich edycję, a otrzymuje
ich od parlamentu, który uchwala dla tego celu szczególne prawa. Parlament
przekazuje administracje uprawnienia nie tylko po dopełnieniu i detalizowaniu
czynnych praw, lecz czasami i po wprowadzeniu przemian do czynnych praw.
W wielkiej Brytanii przekazanie administracyjnym instytucjom legislacyjnych
uprawnień nie przeczy jej konstytucje. Samodzielnie praktyka delegowania stała się
konstytucyjną normą.
Jednak i parlament, i sądy śledzą za tamtym, żeby administracja nie przekraczała
swoje uprawnienia, żeby ona przyjmowała prawne akta, tzn. formułując ich,
uwzględniła wszystkie przepisy delegującego prawa. Parlament w delegującym
prawie może wskazać warunki i ograniczenia, które administracja zobowiązana
uwzględniać przy opracowaniu i edycji normatywnych akt. Takie położenie wycieka z
zasady przewodzenia parlamentu. Parlament w stanie dosyć efektywnie kontrolować
administracyjne tworzenia przepisów. Rządowa większość w tych wypadkach do
przebiegu zazwyczaj nie puszcza się, ponieważ w administracyjnych aktach, z
reguły, rozwiązują się zagadnienia nie polityki (oni już byli rozstrzygnięte w stadium
uchwały praw), a najbardziej możliwego do przyjęcia przeprowadzenia tej politycy do
życia. Sprawdzając akta instytucji, parlament wyjaśnia, na ile jest celowe zrobione
administracją detalizowanie przepisów delegującego prawa.
Najczęściej tworzenia przepisów uprawnienia delegują się ministrom. Jeśli pytanie
nie stosuje do prowadzenia jakiegoś oddzielnego ministra, odpowiednie uprawnienia
udzielają się koronie. W imieniu korony akta pod postacią nakazów w Radzie wydają
się faktyczno premierem. Procedura regulacyjna w wielkiej Brytanii jest mniej
formalna, czym w USA. Najpierw na mocy Prawa o publikacji reguł 1893 г.
administracja mogła, z zastrzeżeniem pewnych wyjątków, publikować projekty
normatywnych akt przed ich formalnym zatwierdzeniem. Jednakże w 1946 r. ta
ogólna norma została uchylona Prawem o aktach wydelegowanego ustawodawstwa.
Tym samym „były zostawione próby formalizować w instytucjach proces tworzenia
przepisów”.
Tylko w poszczególnych wypadkach prawa (na przykład, Przyfabryczne prawo 1961
r.) zobowiązują administrację zawiadomić społeczeństwo zawczasu o zaznaczanej
edycji aktu, nadać zainteresowanym jaźniom możliwość wyrazić swoje zdanie,
przeprowadzić w sprawie otwarte słuchanie. W praktyce brytyjskich instytucji są
rozpowszechnione każdego rodzaju nieformalne procedury, w szczególności
przeprowadzenie konsultacji i stworzenie doradczych komitetów. Zazwyczaj
administracja
zawczasu
toczy
trwałe
rokowania
z
przedstawicielami
zainteresowanych jaźni i organizacji, urządza spotkania i narady. Na przykład,
wielotomowe przepisania ministra socjalnych służb w sprawach kierowania narodową
służbą lecznictwa są swoistą ugodą między administracją i medykami. Brytyjczycy
nie dopuszczają możliwości opracowania administracyjnego aktu bez
przeprowadzenia konsultacji z zainteresowanymi osobami. Na mocy ustaw często
dopuszcza się na tworzenie niezależnych doradczych komitetów, co włącza, z reguły,
przedstawicieli społeczeństwa. Tak, odpowiednio do ustaw projekty przepisów
dotyczących procedury dla trybunałów kierowane są do Rady w sprawie trybunałów,
projekty przepisów z zakresu ubezpieczenia społecznego - do Doradczego komitetu
do ubezpieczenia społecznego, projektów aktów dotyczących policji - do Policyjnej
rady i Doradczej policyjnej rady itd. Komitety same ustalają tryb rozpatrzenia tych
projektów.
Większość administracyjnych akt kontroluje się parlamentem według delegujących
praw w trybie, przewidzianym Prawem o aktach wydelegowanego ustawodawstwa.
Jeśli delegujące prawo przewiduje, że akt instytucji może być anulowany rezolucją
którejś z izb parlamentu, to każdy parlamentarz może wystąpić z propozycją o jego
anulowaniu w ciągu 40 dni. Czasami delegujące prawo zawiera inne, srogie
formułowanie: administracyjny akt nie wstępuje do działania dopóki on nie będzie
zaakceptowany parlamentem.
Jak uważa prof. Wade, nadzór za wydelegowanym ustawodawstwem w niektórych
stosunkach - bardzo efektywna strona działalności parlamentu". Wszystkie akta, co
podporządkowuje się kontroli parlamentu, przechodzą przez jego Zjednoczony
komitet do akt wydelegowanego ustawodawstwa, co składa się z siedmiu
przedstawicieli od każdej z izb. Komitet przykłada uwaga do szczególną te przepisy
w aktach instytucji, które przewidują zwiększenie opodatkowania, wyjątek sądowej
kontroli nad działaniami administracji, odwrotne ich działanie, niezwykły sposób
spełnienia administracyjnych uprawnień, przepisy, co nie jasno wyłożyło się.
Tworzenia przepisów centralnych i miejscowych organów kierowania kontroluje się
również sądami. Dając prawną ocenę aktu instytucji, sądy kierują się zazwyczaj
doktryną ultra vires, tzn. one same rozwiązują zagadnienie o tym, czy administracja
nie przekroczyła swoich uprawnień, czy nie nadużyła ona władzy. Sądy kontrolują
również dotrzymanie instytucją proceduralnych reguł.
Uznawszy akt za bezprawny, sąd podejmuje wyrok o jego uchyleniu. Orzeczenie to
ma charakter deklaratoryjny. Jedną z bardzo ciekawych w tym zakresie spraw była
sprawa Commissioners of Customs and Excise v. Cure and Decley Ltd. W wyroku
zapadłym w tej sprawie, wniesionej do 1962 r., „członkiem Wysokiego sądu Sachs,
przyznawały się bezprawnymi przepisania, zrobione pełnomocnikami po cłach i
akcyzach, które przewidywały dowolne szacunki towarów w celach przepisania
podatku na kupna”.
Decyzje trybunałów mogą być zaskarżone – co do zgodności z prawem - do
Wysokiego Sądu, potem - do Apelacyjnego Sądu i, na końcu, do Izby Lordów.
5. Kontrola sądów nad proceduralną działalnością Administracji w wielkiej
Brytanii
W systemie władz publicznych kontrolę nad administracją spełniają parlament i sądy.
Inne organy grają w tej sprawie mniej znaczną rolę. Tak, na przykład, parlamentarni
pełnomocnicy (rzecznicy praw obywatelskich) po administracji, lecznictwie,
miejscowym kierowaniu mają ograniczoną kompetencję. Oni tylko przeprowadzają
śledztwo wypadków "złego" kierowania i nakierowują materiały śledztwa członkom
parlamentu, które same decydują które środki należy przyjąć. Żadnych
obowiązkowych akt nie przyjmuje i Wesoły z trybunałów. On wynosi rekomendacje
po projektach praw i innych prawnych akt, odnoszących się do administracyjnych
trybunałów i ministerialnych śledztw, rozpatruje skargi na naruszenia administracją
prawomocności i opiniuje swoją o tym, jak te naruszenia usunąć. Jeśli parlament
spełnia nad administracją głównie polityczną kontrolę, to główne obciążenie po
prawnym nadzorze za administracją niosą sądy.
Inspektor, prowadzący śledztwo w wielkiej Brytanii, wynosi tylko polecającą uchwałę.
Ostateczne rozwiązanie pytania zostaje zazwyczaj za ministrem. W istocie, ma
miejsce separacja funkcji. Zadanie inspektora - ujawnienie wszystkich faktów w
sprawie, zadanie ministra - podjęcie decyzji, przy czym, jak uważają Brytyjczycy,
politycznych. W stosunku do inspektora minister występuje jakby w roli apelacyjnego
sądu: on stosuje normy prawa do ustalonych faktów i zastosować może po swojemu.
Jeśli minister jest nie zgodny z inspektorem w układaniu po fakcie czy okazują się
nowe fakty, strony zawiadamiają się o przemianie faktycznej strony sprawy, śledztwo
odnawia się i stronom nadaje się możliwość wypowiedzieć swoje rozumowania za
okolicznościami, co znów otworzyło się.
1. System administracji wielkiej Brytanii
W wielkiej Brytanii administracyjne prawo długi czas nie wyznawało w jakości
samodzielnej branży prawa. Aż do końca ubiegłego stulecia ingerencja państwa do
życia społecznego była stosunkowo znikoma, kraj nie miał stałej armii, aparat
wykonawczej władzy był niewielki. Wzmacnianie aktywności państwa w XX w.
zwiększenie liczby organów kierowania, wzrost ilości urzędników doprowadziły w
wyniku do kształtowania kompleksu prawnych norm regulującą organizację i
działalność administracyjnych, instytucji.
Dla brytańskiego administracyjnego prawa jest charakterystyczny szereg
właściwości, uwarunkowanych specyfiką systemu kierowania. Nimi są: przewodzenie
parlamentu, separacja uprawnień między administracją i sądami, odpowiedzialność
ministrów, panowanie prawa.
Parlament - najwyższy państwowy organ wielkiej Brytanii.
Uchwalając prawa, on formuje prawo kraju, w tym i administracyjne. Sądy nie mają i
nie przyznają za sobą uprawnień ogłosić akt parlamentu nie konstytucyjnym tym
więcej, że konstytucje jak jedynego dokumentu w wielkiej Brytanii nie ma i nowe
prawo może zmienić czy skasować dowolny stary i stać się członem brytańskiej
konstytucji.
Sądy toż przez wyrafinowane (czasami bardzo wolnego) tłumaczenie prawa szukają
okólne drogi po to, żeby "poprawić" czasem ustawodawcy, kiedy prawo, na myśl
sędziów, okaże się sformułowanym niezupełnie umiejętnie. Anglicy uważają, że teren
działania ministrów - to przyjęcie i spełnienie politycznych decyzji. Teren sądowego
działania - nie polityka, a prawo. Administracja podejmuje polityczne decyzje,
wspierając się na fakty, które ona ma w rozporządzeniu. Przy czym ona musi
kierować się prawami, działać w ich ramkach. Sąd, sprawdzając za skargą co
pocierpiało administracyjne działania, okazuje główną uprzejmość prawnej stronie
sprzeczki, kontroluje to, jak działania administracji wpisują się do norm prawa.
Ministrowie - główni przedstawiciele państwa. Oni odpowiadają za wszystko w swoim
zakresie: za własne działania i działania podległych im urzędników. Wszystkie
pretensje do centralnym rządowym organom koniec końcem adresują się im. Przed
parlamentem ministrowie ponoszą polityczną odpowiedzialność - aż do wyjścia w
dymisję. Przed sądami oni ponoszą odpowiedzialność za prawną bezprawne
działania, swoje i swoich podległych.
Różnorodność organów publicznej administracji
Dla Włoch, jak i dla innych krajów, co jest należące do Rzymsko-Germańskiego
prawnego systemu, jest charakterystyczne wydzielanie administracyjnego prawa, co
reglamentuje specyfikę działalności organów publicznej administracji, do
samodzielnej branży publicznego prawa. Na myśl znanego włoskiego znawca prawa
administracyjnego M.S Giannini, obecnie dosyć skomplikowano dać wyczerpującą
listę organów publicznej administracji. To uwarunkowano szeregiem przyczyn. Po
pierwsze, liczba tych organów stanowczo rośnie. A po drugie, w rozwiniętych
państwach praktycznie nie ma takich stron ludzkiej działalności, które by nie
zaczepiały podczas swojej działalności organy publicznej administracji.
CZĘŚĆ IV
Regulacja administracyjnej działalności w Francji
Uprawnienie administracji. Administracja w Francji ma uprawnienie na przyjęcie i
wykonanie administracyjnych decyzji. Te uprawnienia są nadane jej Konstytucją i
innymi prawami. Administracyjna decyzja jest prawnym aktem, który wprowadza
przemiany do istniejących stosunków prawnych. Ono może nadać jaźni prawa albo
nałożyć na jego obowiązki albo to i inne razem. Administracja przy czym musi użyć
środków co do wykonania swoich decyzji, odwoławszy się w skrajnym wypadku do
przymusu.
Podejmując decyzję, administracja korzysta przewagą lekceważyć zgodą na tę
decyzję z boku innej jaźni, przede wszystkim prywatnej. Ona działa samodzielnie
korzystając nadanymi jej uprawnieniami, zwracając się do sądu tylko w tych
wypadkach, kiedy konieczny przymus, na przykład, przy wyprowadzce lokatora
właściciel domu albo przy wysyłce z kraju cudzoziemca.
Administracja, z reguły, nie ma prawa odmówić od spełnienia administracyjnego
działania. Ona nie ma prawa nie być czynny, kiedy prawo wymaga, żeby instytucja
zrealizowała swoje uprawnienia. Takie uprawnienia są dane nie w jej własnych, a w
społecznych interesach.
Administracja może podejmować tylko decyzje, dozwolone prawem.
Prawa że nadają jej prawo wynosić decyzję dwojakiego rodzaju : 1) pod postacią
normatywnych akt, na przykład w formie praw drogowych albo cen na produkcję; 2)
pod postacią indywidualistycznych akt administracyjnego albo finansowego
charakteru, jak, na przykład, przy usuwaniu niskogatunkowej żywności albo ustaleniu
stawek podatku dla oddzielnych osób.
Jeśli decyzja administracji nie wykonuje się, to ona ma prawo działać do dwóch
sposobów : domagać się jego wykonania przez sąd albo samodzielnie. Tak, jaźń
może być przyciągnięta w sądzie do kryminalnej odpowiedzialności za niewykonanie
policyjnych reglamentów. W wypadkach pilnej konieczności administracja działa
samodzielnie. Przy gaszeniu pożarów, na przykład, strażacy mogą bez pozwolenia
właścicieli domów i dotrzymania zwyczajnych formalności przenikać do
pomieszczenia, zaszkodzić mignę itd. Toż samo odbywa się przy wojskowych
rekwizycjach majątku, przy znoszeniu starych budowl, przy naruszeniu reguł
parkowania ewakuacji nieprawidłowo zaparkowanych samochodów. Przy czym
działanie administracji musi być prawne, i ona nie ma prawa wychodzić za granice
dozwolonego, czyli musi czynić tylko to, że koniecznie dla wykonania operacji.
Odszkodowanie wyrządzonych strat
Bezprawne decyzje o stosowaniu przymusowych środków podporządkowują się
skasowaniu, i administracja zobowiązana odszkodować wyrządzony jej działaniami
strata. Tak samo ona musi odszkodować stratę, wyrządzoną prawnym, lecz
nieprawidłowo dokonaną decyzją.
Prawa przewidują również pewne formy obrony państwem urzędników
państwowego majątku w celu swobodnego funkcjonowania administracji.
i
Jeśli urzędnik przy wykonaniu im służbowych obowiązków swoimi działaniami i ze
swojej winy wyrządził szkody, to rekompensuje stratę nie on, a administracja. Lecz
immunitet urzędnika nie jest pełny. Administracja może wyegzekwować z jego sumę
odszkodowania. Jednak w praktyce takie zdarza się rzadko. Oprócz tego, za
Francuskim ustawodawstwem urzędnicy, korzystają również szczególną obroną od
obrazy, obraźliwych wypowiedzeń i od zamachów na nich osobiście i na ich majątek.
Szczególny status państwowej własności.
Do majątku państwa odnoszą się państwowe zabudowania, państwowa własność i
majątek organów kierowania. Państwowe zabudowania (drogi, groble, mosty - wynik
społecznych prac), nawet zbudowane nie za regułami, w szczególności bez
pozwolenia właścicieli działek rolnych, oni nie podporządkowuje się znoszeniu. Oni
zachowują się przez ich społeczną przydatność. Przy czym państwem muszą być
odszkodowane straty poszkodowanym. Państwowa własność (ziemi, wody, majątek
państwowych gospodarczych przedsiębiorstw itd.) jest uważana za nieugiętą i
niezbywalny. Sama administracja nie ma prawa sprzedać albo ustąpić państwową
własnością. Ona może zadysponować nią za swoim mniemaniem tylko w
wyjątkowych wypadkach z dotrzymaniem ustalonych prawem procedur. Na majątek
administracyjnych organów i instytucji (domowi, zabudowań itp) w odróżnieniu od
prywatnego majątku nie może być obciążone ściągnięcie, ponieważ do administracji
nie mogą pozywać się majątkowe.
Szczególny status państwowego majątku stawia w znacznej mierze do
uprzywilejowanego położenia państwowe gospodarcze przedsiębiorstwa w
porównaniu z prywatnymi.
Obowiązki administracji.
Przywileje, którymi korzystają administracja i jej funkcjonariusze, mają swoim
odwrotnym bokiem odpowiednie im obowiązki. Obowiązki w rozumieniu francuskich
prawników to wymogi, którym musi zadowalać administracja w jej działalności.
Takimi głównymi wymogami są: 1) pod prawomocność działalności administracji, 2)
odpowiedzialność administracji. Prawomocność w działalności administracji
przedstawia całokształt obowiązków, pozwoleń i zakazów, ustalonych prawem.
Najpierw administracja musi wykazywać inicjatywę w przeprowadzeniu do życia
uchwalonych ustaw.
W szczególności, ona zobowiązana szybko opracowywać podprawomocne akta w
celu detalizowania przepisów prawa. Czasami sam ustawodawca wskazuje w prawie
taki termin. W praktyce, jednak, administracyjne akta czasem długo nie uchwalają się
i prawa nie być czynny. Tak, w sprawie wdowy Renard, po którym Państwowa rada
wyniosła decyzję w 1964 r., miała miejsce " referencyjna чехарда". Jednym z
administracyjnych akt przypuszczało się mianowanie emerytur. Lecz sam ten akt
odsyłał do innego administracyjnego aktu po pytaniu warunków mianowania
emerytur. A ten ostatni akt nie być czynny. W wyniku ludzie nie otrzymywali
emerytur. Państwowa rada uznała za winną administrację i zobowiązała ją wypłacić
emerytury.
W wyniku ludzie nie otrzymywali emerytur. Państwowa rada uznała za winną
administrację i zobowiązała ją wypłacić emerytury.
Administracja zobowiązana zastosować przymus, jeśli to koniecznie. W takich
wypadkach ona musi, na przykład, wszczynać administracyjne sprawy, pozywać w
sądzie, załączać do dyscyplinarnej odpowiedzialności. Przy bezczynności instytucji
administracyjny sąd ma prawo zobowiązać jego wypłacić poszkodowanemu
odszkodowania. Pod podprawomocnością administracji rozumie się najpierw
bezwzględne jej podporządkowywanie nie tylko Konstytucji Francji i ratyfikowanym
nią międzynarodowym umowom, lecz podporządkowywanie również i wszystkim
innym francuskim prawom. W odróżnieniu od USA ani zwyczajne, ani
administracyjne sądy Francji nie przyznają za sobą prawa kontroli nad
konstytucyjnością praw. Tylko Konstytucyjna rada, założona Konstytucją 1958 r.,
zajmuje się pytaniami konstytucyjności.
Główne reguły administracji.
W swojej organizacji i działalności administracja zobowiązana dotrzymywać się
trzech główne reguł: ciągłości, hierarchii i samodzielności. Administracyjne organie i
instytucje muszą funkcjonować zawsze, i tylko w 1950 r. państwowa Rada w decyzji
w sprawie Deazna uznała prawo państwowych urzędników do strajku.
Zarazem administracja musi jak wcześniej wyraźnie dotrzymywać się zasady
ciągłości w pracy przedsiębiorstw i służb ogólnego korzystania, takich, na przykład,
jak służby dostawy gazu. Według reguły o hierarchia minister albo inna wyższy
odnośnie funkcjonariusz ma prawo w ramach swoich uprawnień skasować albo
zmienić w ustalonych zasięgach akt podwładnej jemu instytucje. Samodzielność
instytucji polega na tym, że w jakości publicznej osoby prawnej ona jest samodzielna.
w stosunkach z innymi takimi samymi jaźńmi i nadzór za nimi może spełniać się tylko
na mocy szczególnego aktu.
Prawa obywateli w stosunkach z administracją
Administracja zobowiązana przestrzegać praw obywateli w tych wypadkach, kiedy
oni wstępują współdziałają z nią. Do takich głównych praw należą najpierw wolność i
równość. Wolność przesuwania, sumienia, handlu i przemysłu, wolność myśli i słowa
i wiele innych wolności, przewidzianych prawami, muszą dotrzymywać się
administracją, i za tym stricte śledzą sądy. Wszyscy obywatele są równe przed
administracją. Państwowym energia przedsiębiorstwem nie mogą, na przykład,
stosować się różne taryfy na energię elektryczną dla obywateli, co przebywa w
jednakowym położeniu. Wszyscy obywatele mają dostęp równy na państwową
służbę niezależny, w szczególności, od ich politycznych poglądów. Administracja i
sądy wyprodukowały również system procesualnych gwarancji praw obywateli i
wśród ich najpierw prawo do obrony. Pierwotne prawo do obrony było nadano w
1905 r. państwowym urzędnikom Prawem o prawie do doprowadzenia materiałów
osobistej sprawy do uwagi urzędników. Państwowa rada poszerzyła zakres
stosowania tej normy.
W ten czas dowolnym przymusowym. środkom, przyjętym względem urzędnika, musi
poprzedzać rywalizuje proces, który zawiera w sobie ogłoszenie zainteresowanych
jaźni, zapoznania się ich z materiałami sprawy i przeprowadzenia słuchania sprawy
za regułami, bliskimi do sądowych. Taki tryb, w szczególności, stosuje się przy
nałożeniu dyscyplinarnych ściągnięć, przy wyjaśnieniu pytania o odpowiedniości jaźni
zajmowanemu stanowisku, a także przy użytku dyscyplinarnych środków względem
funkcjonariuszy, które przeznaczają się rządem.
W 1944 r. państwowa Rada rozpowszechniła sądową praktykę do spraw obrony na
całych innych obywatelów, co wstępuje w stosunki z administracją. Oprócz prawa do
obrony obywatelom jest nadane również prawo do zaskarżenia dowolnej decyzji
administracji albo do sądu. Zgodnie z decyzją państwowej Rady takie zaskarżenie
jest możliwe nawet wtedy, kiedy w prawie specjalnie przestrzegło się, że decyzja nie
podporządkowuje się zaskarżeniu. W tych wypadkach może być zaskarżone
przekroczenie władzy administracją albo uchwała administracyjnego sądu.
Uznaniowe uprawnienia administracji.
Czasami administracji nadaje się wolność mniemania (dyskrecjonalne władza), czyli
prawo do wyboru wariantów działania po jej mniemaniu. Instytucja, wykorzystując
dyskrecjonalni uprawnienia, zobowiązana najpierw słusznie ocenić fakty w sprawie,
poprawnie zastosować do ustalonych faktów czynne prawne normy, nie dopuścić
przy czym nadużycia władzą, czyli wykorzystywać ją w interesach obywateli, a nie w
osobistych chciwych interesach. W takich wypadkach administracja musi obiektywnie
oceniać okoliczności sprawy. Nareszcie, dla osiągnięcia postawionego celu ona
zobowiązana użyć odpowiednie środki.
Delegowanie uprawnień.
Administracyjny organ może delegować swoje uprawnienia albo prawo podpisu
innemu organowi, związanemu z nim za rodzajem działalności albo podległemu
jemu. Takie przekazanie władczych uprawnień jest możliwe tylko na podstawie
prawa albo dekretu rządu. Przekazane uprawnienia muszą być dokładnie opisane.
Dopuszcza się delegowanie tylko części kompetencji, lecz nie wszystkiej. Ponownie
delegacji uprawnień niedopuszczalny.
Konsultacje przed podjęciem decyzji
Przed podjęciem decyzji administracja zobowiązana przeprowadzić konsultacje z
zainteresowanymi jaźńmi i organizacjami. Często dla tego tworzą się specjalne
doradcze organy: komisje, rady, komitety. Te doradcze organy, z reguły, kompletują
się z z zewnątrz dla instytucji obywateli.
Motywowanie swoich decyzji
Aż do niedawnego czasu administracja nie była zobowiązana motywować swoje
decyzje, działy się tylko oddzielne wyjątki.Tak, uzasadniały się decyzje o nałożeniu
dyscyplinarnych ściągnięć. W pytaniu motywacji administracyjnych decyzji Francja
jawnie odstawała od wielu innych rozwiniętych krajów. Toż Prawem 1979 r. liczba
wypadków obowiązkowego uzasadnienia administracyjnych decyzji była znacznie
powiększona. Prawo między innymi przewidziało obowiązkowe motywowanie
szeregu negatywnych albo niesprzyjających decyzji.
W odróżnieniu od administracji sądy, w tym i administracyjne, zobowiązane zawsze
uzasadniać swoje decyzje. Umotywowana uchwała sądu jest bardziej zrozumiała i
zainteresowanym jaźniom ułatwia jej zaskarżenie. Administracyjne prawo przewiduje
szczególne środki obrony od bezprawnych działań i bezprawnych akt administracji.
Za ustawodawstwem Francji bezprawne są akta, 1) przyjęte niepełnomocnym
organem albo 2) w bezprawnym trybie, albo akta, 3) że zawierają błędne
motywowania.
Bezprawny akt.
Bezprawny akt przyznaje się nieważnym. On albo nie stosuje się, albo specjalnie
kasuje się. Akt nie stosuje się, jeśli sąd, ogólny albo administracyjny, jest
ograniczony tylko konstancją jego nieprawomocności, lecz nie unieważnia jego. Akt
przedłuża istnieć, lecz nie stosuje się.
Ani kryminalna, ani cywilna odpowiedzialność za naruszenie jego nie nastaje.
Najrozpowszechnione skasowanie bezprawnego aktu samą administracją albo
anulowanie jego drgawek.
Skasowanie aktu samą administracją - to faktyczno jego odwołanie. Odwołanie
administracją jej aktu oznacza zwyczajne niestosowania jego w przyszłości. Lecz
przyjęty akt ona, z reguły, unieważniać nieskłonna. Częściej zdarza się anulowanie
aktu drgawek. Przy czym sąd działa nie z własnej inicjatywy, a za skargą, która musi
być podana w dwumiesięczny termin. Podanie skargi nie zaprzestaje działanie aktu.
Które skutki anulowania aktu? Oni są dosyć poważne. Akt jest uważany za nieważny.
Skasowanie aktu drgawek ma odwrotną czynność, czyli kasuje się wszystko, że już
było zrobiono na jego wykonanie. Jednak nie zawsze takie być może. Na przykład,
zbudowany dom, z reguły, nie wyburza się. W razie niewykonania orzeczenia sądu o
anulowaniu bezprawnego aktu na administrację może być nałożony obowiązek
wypłaty poszkodowanym odszkodowania. Państwowa rada może również zażądać
wypłaty grzywnie za każdy dzień niewykonania uchwały sądu.
Administracyjne procedury w Bułgarii
Organy administracyjne
Konstytucja Bułgarii zamocowała zasadę rozdziału władzy. Odpowiednio do st. 8
państwowa władza rozdziela się na prawodawczą, wykonawczą i sądową". Jednak,
jeśli o zebraniu Ludowym prosto powiedziano, że ono spełnia prawodawczą władzę
(st. 62), a rozdział szósty, poświęcony prawnemu statusowi sądowych organów, nosi
nazwę "Sądowa władza", to odnośnie do wykonawczych organów takich wskazań
prawie nie ma (wyjątek składa st. 139 Konstytucji, w której powiedziano, że "organem
wykonawczej władzy we wspólnocie jest kmet"). To nie przypadkowo, ponieważ
Konstytucja obdarza szeregiem uprawnień w zakresie wykonawczej działalności
Prezydenta, Rada Ministrów, ministrów, obwodowych władców i kmetów. Prezydent
spełnia państwową władzę w jakości rozdziału państwa (st. 92). Ponieważ Prezydent
"wciela jedność narodu", jemu jest nadany szereg uprawnień, co pozwala efektywnie
wpływać na wszystkie trzy gałęzi władzy.
Prezydent bierze udział w kształtowaniu Rady Ministrów.
Odpowiednio do st. 99 Konstytucji po konsultacjach z parlamentarnymi grupami
Prezydent pokłada na kandydata в Ministrowie-głowy od największej według
liczebności parlamentarnej grupy obowiązek po kształtowaniu rządu. Jeśli temu
kandydatowi wdaje się sformować rząd, to Zebranie Ludowe przeprowadza
głosowanie po tej kandydaturze.
Konstytucja przewiduje sytuację, kiedy kandydat в Ministrowie - głowy od największej
według liczebności parlamentarnej grupy nie potrafi do siedmiodniowego terminu
zaproponować skład Rady Ministrów. W tym wypadku Prezydent pokłada ten
obowiązek na kandydata в Ministrowie-głowy od drugiej według liczebności
parlamentarnej grupy. Jeżeli i wtedy nie będzie zaproponowany skład Rady
Ministrów, Prezydent pokłada ten obowiązek na kandydata в Ministrowie-głowy,
nazwanego jakąkolwiek następną parlamentarną grupą. Pod warunkiem, że ten
mandat jest zrealizowany pomyślnie, Prezydent proponuje zebraniu Ludowemu
obrać kandydata в Ministrowie-głowy. Jeśli że zgoda o utworzeniu rządu jest nie
dosięgnięta, to Prezydent przeznacza "służbowy" rząd, rozpuszcza Zebranie Ludowe
i rozpisuje nowe wybory.
W praktyce Bułgarii już miały miejsce takie sytuacje: potem, jak wszystkie próby
sformować rząd okazały się bezskutecznymi i 12 października 1994 r. zebranie
Ludowe nie obrało Ministrem - głową D. Ludzheva, Prezydent rozpuścił zebranie
Ludowe, rozpisał nowe wybory i przeznaczył "służbowy" rząd na czele z Reinette
Indzhovoy. Jak najwyższy głównodowodzący siłami zbrojnymi, Prezydent przeznacza
i zwalnia wyższy naczelny skład sił zbrojnych. Prezydent staje na czele Doradczego
wesołego z narodowego bezpieczeństwa, w skład którego wchodzą głowa zebrania
Ludowego, Minister, - głowa, minister obrony, minister spraw zagranicznych, minister
wewnętrznych spraw, sekretarz skarbów, kierownik generalnego sztabu bułgarskiej
armii i po jednym przedstawicielu od każdej parlamentarnej grupy.
Doradczy wesoły z narodowego bezpieczeństwa: omawia pytania zewnętrznej i
wewnętrznej polityki; zabezpiecza cywilny świat, porządek publiczny, prawa i interesy
bułgarskich obywateli; podejmuje działania, skierowane na wstrzymanie czy
odwrócenie powstania zagrożenia narodowego bezpieczeństwa. Na kolejne obrady
Rada zbiera się jeden raz do trzech miesięcy, przedterminowe obrady
przeprowadzają się w wypadku konieczności z inicjatywy Prezydenta czy przy
ogłoszeniu ogólnej czy cząstkowej mobilizacji, wojennego stanu i w niektórych innych
wypadkach, prosto przewidzianych Konstytucją (p. 4 i 5 st. 100).
Obrady Rady - są zamknięte. Kworum składa 2/3 składy Rady. Prezydent wyznacza
organizację służb przy Prezydencie i przeznacza personel.
Poza tym, Prezydent spełnia cały szereg treściwych uprawnień w wykonawczym
zakresie. Ogłasza ogólną czy uprawnienia do cząstkowej mobilizacji w
przewidzianych prawem wypadkach zawiera międzynarodowe umowy, zatwierdza
przemiany zasięgów i centrów administracyjno-terenowych jednostek na wniosek
Rady Ministrów. W Bułgarii jest przewidziany instytut kontrasygnaty : znaczna część
akt Prezydenta wzmacnia się również podpisem Ministra - głowy czy odpowiedniego
ministra (st. 102). Wyjątek składają akta o przepisaniu "służbowego" rządu, o
pokładaniu mandatu na utworzenie rządu, wyznaczeniu organizacji i trybu
działalności służb przy Prezydencie i przepisaniu personelu, przepisaniu wyborów i
niektóre inne, prosto wskazane w p. 3 st. 102 Konstytucja.
Kierownictwo zewnętrzną i wewnętrzną polityką kraju Konstytucja pokładła na Radę
Ministrów. St. 2 Przepisy o strukturze i organizacji pracy Rady Ministrów i jego
administracji, zatwierdzonej Uchwałą № 45 Rady Ministrów od 5 marca 1993 r.,
ustala, że Rada Ministrów kieruje wykonawczą władzą w Republice Bułgaria. Ten że
akt ustala, że zasadami działalności tego organu są: prawomocność, kolegialna,
hierarchiczna i decentralizacja operatywnych funkcji i uprawnień. Rada Ministrów
składa się z Ministra-głowy, jego zastępców i ministrów.
Członkami Rady Ministrów mogą być bułgarscy obywatele, co odpowiada warunkom
wybrania ludowymi przedstawicielami (tzn. którzy ukończyli 21 rok życia, mają pełną
zdolność do czynności prawnych i nie odbywają kary pozbawienia wolności).
Członków Rady Ministrów dotyczy też zasada „niezgodności posad i działalności”,
ustalona dla ludowych przedstawicieli. Poza tym, do siły p. 2 st. 113 Konstytucja dla
ich mogą być ustalone dodatkowe ograniczenia. Uprawnienia ludowego
przedstawiciela, wybranego przez ministra, przysługują przez okres zajmowania
stanowiska ministra (ч. 2 st. 68).
Decyzją Zebrania Ludowego do 1992 r. była stworzona Rada Ministrów w składzie
Ministra-głowy i 14 ministrów, w tej liczbie : ministra handlu, ministra transportu,
ministra pracy i ubezpieczenia społecznego, ministra rolnictwa, ministra spraw
zagranicznych, ministra w sprawach środowiska przyrodniczego, sekretarza
skarbów, ministra zdrowia, ministra obrona, minister wewnętrzny sprawa, minister
wymiar sprawiedliwości, minister przemysł, minister terytorialny rozwój i
budownictwo, minister edukacja, nauka i kultura. Pierwsze trzy z przelanych
ministrów były jednocześnie zastępcami Ministra-głowy.
6. Sądowa kontrola za dotrzymaniem prawomocności w państwowym
kierowaniu
Odpowiednio do st. 7 Konstytucji Bułgarii "państwo niesie odpowiedzialność za
szkodę, wyrządzoną bezprawnymi aktami czy działaniami jego organów czy osób"
urzędowych, a st. 56 ustala, że "każdy obywatel ma prawo do obrony, jeśli są
poruszone czy dotknięte jego prawa czy prawne interesy. Do instytucji państwowych
on może zgłaszać się z obrońcą". Odpowiednio do st. 120 Konstytucji sądy spełniają
kontrola za prawomocnością akt i działań administracyjnych organów. Obywatele i
osoby prawne mogą zaskarżyć wszystkie administracyjne akta. Zadaniem sądowej
władzy jest obrona praw i prawnych interesów obywateli, osób prawnych i państwa.
Sądowa władza ogłasza się w Konstytucji niezależnej (jedną z gwarancji tego służy
jej samodzielny budżet) i spełnia się kasacyjnym sądem Najwyższym,
administracyjnym sądem Najwyższym, apelacyjnymi, obwodowymi, wojskowymi i
rejonowymi sądami.
Kasacyjny sąd najwyższy spełnia najwyższy sądowy nadzór za dokładnym i
jednakowym stosowaniem praw wszystkimi sądami.
Administracyjny sąd najwyższy spełnia najwyższy sądowy nadzór za dokładnym i
jednakowym stosowaniem praw w administracyjnym prawo stosowaniu.
Struktura prokuratury odpowiada strukturze sądowych organów.
Główny prokurator spełnia nadzór za prawomocnością i metodyczne kierownictwo
działalnością wszystkich prokuratorów.
W rozwiązaniu służbowych pytań w sądowym systemie Bułgarii dużą rolę gra
specjalny organ - Wyższa sądowa rada, która składa się z 25 członków, przy czym
głowy Najwyższego kasacyjnego i Najwyższego administracyjnego sądów i główny
prokurator są jego członkami słusznie, jedenaście członków obierają zebranie
Ludowe, a inne jedenaście - organy sądowej władzy. Mandat obieralnych członków
Wyższej sądowej rady składa 5 lat. Przewodniczy na obradach minister
sprawiedliwości, co nie bierze udział w głosowaniu.
Wyższa sądowa rada przeznacza, podwyższa, obniża, przemieszcza i zwalnia ze
stanowiska sędziów, prokuratorów i śledczych, proponuje kandydatury głowy
kasacyjnego sądu Najwyższego, głowy administracyjnego sądu Najwyższego i
Głównego prokuratora Prezydentowi dla przepisania.
Termin uprawnień Głowy kasacyjnego sądu Najwyższego.
Głowy administracyjnego sądu Najwyższego i głównego prokuratora - siedem lat bez
prawa ponownego wybrania; sędziowie, prokuratorzy i śledczy stają się
niezastąpionymi po trzech latach pobytu na posadzie.
Sędziowie, prokuratorzy i śledczy korzystają immunitetem ludowych przedstawicieli,
pytanie o zdejmowaniu immunitetu decyduje Wyższą sądową radę.
Adwokatura wolna, niezależna i samorządowa.
Ona pomaga obywatelom i osobom prawnym w obronie ich praw i prawnych
interesów. Poza tym, ustawodawstwem jest przewidziana możliwość zaskarżenia
decyzji organów państwowych w administracyjnym trybie, tzn. po linii pionowej.
Ostatecznym w tym wypadku służy albo decyzja ministra, albo innego organu, prosto
ustalonego w prawie czy administracyjnym akcie. Przykładem administracyjnego
trybu zaskarżenia może służyć regulacja pytania o nadaniu roboczych wiz. Z
podaniem o pozwoleniu pracować w Bułgarii cudzoziemcowi i wydaniu roboczej wizy
pracodawca zwraca się do dołowego biura po pracy, kompetencja której
rozprzestrzenia się na terytorium miejsca rozmieszczenia pracy. To biuro po pracy
albo odmawia w nadaniu wizy, albo nakierowuje dokumenty do regionalnego biura po
pracy. Regionalne biuro po pracy również ma prawo odmówić, albo skierować
dokumenty do centrali Narodowej służby nawału pracy, które i wydaje robocze wizy.
Odmowa każdego ogniwa może być zaskarżona do wyższy, przy czym decyzja
centrali narodowej służby nawału pracy jest ostateczna.
Prowincje we Włoszech
W 1992 r. we Włoszech były 95 prowincji, a 8 znajdowały się w stadium
kształtowania się. Nowe prowincje nie mogą mieć mniej 200 tysięcy ludności, a dla
efektywnego spełnienia administracyjnych funkcji w nich nie mogą tworzyć się
administracyjne okręgi. Prowincja zbiera propozycje komun, bierze udział w
opracowaniu obwodowych planów i programów rozwoju, a także przyjmuje
odpowiednio do ich własne wieloletnie секторальные programy i plan rozwoju
terytorium. Na mocy odpowiednich programów prowincja koordynuje działalność
komun i samodzielnie działa w obwodzie gospodarki, produkcji, komercji, turyzmu, a
także socjalnego zakresu, sportu i kultury.
Do przedmiotów prowadzenia prowincji odnoszą się : ochrona środowiska
przyrodniczego, przyrodniczej warstwy gruntu, flory, fauny, przyrodniczych parków i
rezerwatów; użycie hydro- i zasobów energetycznych, dóbr kulturowych; transport i
podróżna sieć; chęć i rybny połów w wewnętrznych wodach; przerób odpadów,
sanitarne służby, higiena i profilaktyka; średnia, artystyczna i zawodowa edukacja,
jeśli uprawnienia w tym zakresie są przewidziane państwowymi i obwodowymi
prawami; administracyjno-techniczna pomoc miejscowym organom i zdobywanie
informacji.
Akty normatywne w Bułgarii
Akty normatywne publicznej administracji są dosyć rozmaite. Chociaż
administracyjne prawo Bułgarii trwały okres rozwijało się przez proste zapożyczanie
idei i instytutów radzieckiego prawa, były wyrobione swoiste formy administracyjnych
akt.
1. Uchwały - akta Rady Ministrów, co wydaje się po szerokim kole pytań, co stosuje
do kompetencji tego organu. W uchwałach zaznaczają się środki w jakimkolwiek
terenie działania czy życia społeczeństwa (na przykład, uchwały Rady Ministrów :
№140 1994 r. "O wyznaczeniu ostatecznych cen na rafinowany olej" słonecznikowy;
№ 27 1994 r. "06 wyznaczeniu minimalnej płacy zarobkowej, podwyższeniu rozmiaru
socjalnej emerytury i kompensacji niektórych dochodów ludności"); uchwałami
wprowadzają się przemiany i dopełnienia do wydanych przedtem uchwał i takich akt,
jak "Pravilnik; zatwierdzają się różne spisy i programy (uchwała Rady Ministrów №
180 1994 r. "O przyjęciu spisu przedsiębiorstw i ich wyodrębnionych części, które nie
mogą być prywatyzowane w trybie st. 35 Prawa o przekształceniu i prywatyzacji
państwowych i społecznych przedsiębiorstw"; uchwała Rady Ministrów № 187 1994
r. "O przyjęciu Narodowego programu przeciwdziałania przestępczości").
2. " Pravilnik " - akt, co wydaje się Radą Ministrów czy ministrami. Bułgarscy autorzy
zaznaczają, że dla tego, że "u nas nazywa się " Pravilnik ", w języku rosyjskim
stosują się kilku terminów: położenie, statut, reglament, reguły, uchwała". Analiza akt
wydanych pod tą nazwą, potwierdza to. Tak, do 1994 r. pod tą nazwą były wydane
akta "O urządzeniu i działalności Głównego kierowania "Państwowa rezerwa i zapasy
wojskowego czasu przy Radzie Ministrów"; "O trybie spełnienia prawa własności na
państwowych przedsiębiorstwach"; "O stosowaniu Prawa o tytoniu i tytoniowych
wyrobach" ta ін. Różnorodność treści tych akt pokazuje, że " Pravilnik" - termin
обобщающего charakteru dla ogólnego administracyjnego aktu.
3. " Naredba " - również ogólny administracyjny akt, co wydaje się Radą ministrów
czy ministrami i odnoszący się do zazwyczaj albo jednego resortu, albo jednego
konkretnego pytania, albo wydany do dodatku do jednej czy kilku artykułów prawa
czy uchwały Rady Ministrów. Ten termin przekłada się jak decyzja czy
rozporządzenie. Jak " Naredba " były wydane 1994 r. akta Rady Ministrów "O
działalności, otrzymaniu i traceniu środków według funduszu "Tytoń" przy
Ministerstwie rolnictwa"; "O kontroli za złotymi i srebrnymi wyrobami"; "O nadaniu i
reglamentacji statusu uciekinierów"; "O wydaniu pozwoleń na organizację ferworów
gier" ta in.
4. "Decyzje" - akta Rady Ministrów w konkretnych sprawach przepisania na posadę i
zwolnienia z posady (na przykład, obwodowych kierowników), finansowania i пр. Na
przykład, do 1994 r. były podjęte następne decyzje Rady Ministrów Bułgarii : "O
wyznaczeniu dni religijnych świąt wyznań wiary, odmiennych od wschodnioprawosławnego"; "O tłumaczeniu na letni czas"; "O odkryciu bułgarskiej państwowej
fachowej szkoły z niemieckim uczestnictwem"; "O finansowaniu przedwyborczej
kampanii po wybraniu ludowych przedstawicieli" ta іn.
5. "Nakaz" - analogiczny rosyjskiemu pojęciu o tym rodzaju aktu. Na przykład, nakaz
Ministerstwa kultury o prywatyzację Reklamowo-wydawniczego centrum "Kultura"
(Sofia) czy nakaz Ministerstwa rolnictwa o wyznaczeniu reżimu rybnego połowu w
wodach rzeczki Dunaj w ustawie z 1994 г. przewidziano również edycja organami
państwowymi indywidualistycznych administracyjnych akt.
Skład niezależnych resortów USA
Kierownicy niezależnego resortu (z reguły, członkowie kolegium, co nalicza
zazwyczaj od 5 do 11 osób) również przeznaczają się prezydentem i
podporządkowują się twierdzeniu senatem. Jednak w odróżnieniu od kierowników
departamentów oni przeznaczają się zazwyczaj w ustalonym przez prawo terminie,
który przekracza termin uprawnień prezydenta, a w niektórych najbardziej liczących
resortach (w Komisji pomiędzy rodzimych handlu. Federalnej morskiej komisji.
Federalnej handlowej komisji, Federalnemu rezerwowemu systemowi, Narodowym
wesołym z pracujących stosunków, Komisji do bezpieczeństwa spożywczych
towarów) mogą być odsunięte prezydentem przedterminowo tylko za poważne
przestępstwa, wskazane w prawie.
Dla zabezpieczenia dziedziczności w pracy kierownictwo niezależnych resortów
odnawia się, z reguły, nie w całości, lecz częściowo, z tym, że zazwyczaj nieco
więcej niż połowa składu kolegialnego kierownictwa resortu może być przeznaczona
z grona przedstawicieli jednej i partii politycznej, żeby niezależny resort nie mógł być
posądzony w jednopartyjnym podejściu. Tak, obecnie Komisja pomiędzy rodzimych
handlu składa się z 11 członków, przeznaczonych prezydentem na 7 lat "za radą i z
wiedzy" senatu. Tylko 6 z ich mogą być członkami jednej i tejże politycznej partii.
Download