AKTUALNE DANE NA TEMAT ZAKAŻEŃ MERS-COV NA ŚWIECIE MERS-CoV (Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus) należy do tej samej grupy co wirus SARS, który był czynnikiem etiologicznym wystąpienia zachorowań na zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej (SARS) na przełomie 2002 i 2003 roku (8422 przypadki, w tym 916 śmiertelnych). Pierwsze dwa przypadki zakażeń MERS-CoV zgłoszone zostały przez WHO we wrześniu 2012 r. i dotyczyły obywatela Kataru i obywatela Arabii Saudyjskiej. Zgodnie z danymi ECDC na dzień 22 maja 2014 r. całkowita liczba przypadków zakażeń wywołanych MERS-CoV na świecie wynosiła 665, w tym 205 przypadków śmiertelnych. Przypadki zgłoszono z: Arabii Saudyjskiej (548 przypadków, w tym 177 śmiertelnych) Zjednoczonych Emiratów Arabskich (67 przypadków, w tym 9 śmiertelnych) Kataru (7 przypadków, w tym 4 śmiertelne) Jordanii (16 przypadków, w tym 4 śmiertelne) Omanu (2 przypadki, w tym 2 śmiertelne) Kuwejtu (3 przypadki, w tym 1 śmiertelny) Egiptu (1 przypadek) Jemenu (1 przypadek śmiertelny) Libanu (1 przypadek) Wielkiej Brytanii (4 przypadki, w tym 3 śmiertelne) Niemiec (2 przypadki, w tym 1 śmiertelny) Francji (2 przypadki, w tym 1 śmiertelny) Włoch (1 przypadek) Grecji (1 przypadek) Holandii (2 przypadki) Tunezji (3 przypadki, w tym 1 śmiertelny) Malezji (1 przypadek śmiertelny) Filipin (1 przypadek) Stanów Zjednoczonych (2 przypadki) Większość zachorowań wystąpiła na terenie Bliskiego Wschodu lub są one bezpośrednio powiązane z osobami, u których do zakażenia doszło na terenie Bliskiego Wschodu. Początkowe objawy zachorowania to złe samopoczucie, gorączka, kaszel, kichanie, trudności w oddychaniu, bóle mięśni, niekiedy biegunka. W poważniejszych przypadkach, w przebiegu zakażenia dochodzi do zapalenia płuc oraz niewydolności nerek i w około 30 % do śmierci. Obecnie nie ma szczepionki zabezpieczającej przed chorobą, a postępowanie terapeutyczne polega jedynie na leczeniu objawowym. U niektórych osób pomimo zakażenia MERS-CoV mogą nie występować kliniczne objawy choroby. Obecnie uważa się, że zwierzęciem, które może być nosicielem wirusa i odgrywać rolę w transmisji zakażenia na człowieka jest wielbłąd jednogarbny (dromader). Stwierdzono, że wirus może szerzyć się także z człowieka na człowieka, co ma miejsce szczególnie w ostatnim okresie w placówkach służby zdrowia. ZALECENIA DLA OSÓB PODRÓŻUJĄCYCH Z KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ DO KRAJÓW PÓŁWYSPU ARABSKIEGO (WYDANE PRZEZ ECDC) Podróżujący do krajów Półwyspu Arabskiego oraz państw sąsiadujących powinni być świadomi występowania MERS-CoV na tym obszarze geograficznym oraz niewielkiego ryzyka zakażenia tym wirusem. Podróżujący do krajów Półwyspu Arabskiego: Przewlekle chorzy (np. na cukrzycę, przewlekłą chorobą płuc lub nerek czy z niedoborami odporności) powinni przed decyzją o wyjeździe zasięgnąć porady lekarskiej. Osoby takie w trakcie pobytu na Półwyspie Arabskim są bardziej narażone na zakażenie MERS-CoV lub wystąpienie zachorowania na inne choroby wymagające wizyty w tamtejszych placówkach ochrony zdrowia, co może zwiększyć także ryzyko zakażenia MERS-CoV. Chorzy na jakąkolwiek chorobę zakaźną powinni unikać wyjazdu. Pielgrzymi, którzy planują uczestnictwo w pielgrzymkach Hadżdż lub Umra powinni zastosować się do przepisów wydawanych przez Ministerstwo Zdrowia Arabii Saudyjskiej. Zgodnie z nimi osoby powyżej 65 r.ż., kobiety ciężarne, dzieci poniżej 12 r.ż. oraz osoby przewlekle chore (np. choroba serca, nerek, układu oddechowego, cukrzyca) oraz osoby z niedoborem odporności powinny zaniechać uczestnictwa w tych pielgrzymkach z uwagi na własne bezpieczeństwo. Obywatele państw Unii Europejskiej odwiedzający kraje Półwyspu Arabskiego lub mieszkający na stałe na Półwyspie Arabskim powinni: o Przestrzegać ogólnych zasad higieny, które zmniejszają ryzyko zakażenia się różnymi patogenami: często myć ręce z użyciem wody, mydła oraz środka dezynfekującego, unikać spożywania niedogotowanego/niedosmażonego mięsa i niepasteryzowanego mleka, zwłaszcza pochodzącego od wielbłądów, unikać spożywania żywności przygotowanej w nieodpowiednich warunkach sanitarnych, myć owoce i warzywa przed spożyciem, zachowywać odpowiednie środki ostrożności w kontaktach z osobami chorymi, zwłaszcza mającymi objawy grypopodobne, biegunkę (lub inne objawy nieżytu żołądkowo-jelitowego). Powyższe zalecenia są szczególnie ważne podczas wizyty lub pobytu w placówkach ochrony zdrowia, gdzie dochodzi do większości zakażeń wtórnych. o Unikać odwiedzania farm z domowymi lub dzikimi zwierzętami, a w szczególności z wielbłądami. o Unikać kontaktu z wydzielinami i wydalinami zwierząt (zwłaszcza moczu i kału) w szczególności pochodzących od wielbłądów i nietoperzy. o Zgłosić się do lekarza, jeśli wystąpią u nich objawy choroby ze strony układu oddechowego podczas przebywania na obszarze Półwyspu Arabskiego lub w ciągu 14 dni od daty powrotu, udzielając informacji na temat historii podróży, możliwych kontaktów ze zwierzętami lub chorymi ludźmi. W miarę możliwości, informacja o historii podróży na Półwysep Arabski powinna być przekazana jeszcze przed wejściem na teren pomieszczeń placówki ochrony zdrowia. o Osoby choree powinny: zachować odpowiednie środki higieny podczas kaszlu, kichania (w czasie kaszlu i kichania zakrywać nos i usta chusteczką jednorazową, a w przypadku braku chusteczek – kaszleć i kichać w zgięcie łokciowe), unikać bliskiego kontaktu z innymi osobami, unikać udziału w przygotowaniu posiłków, często myć ręce z użyciem wody, mydła i środka dezynfekującego, stosować się do zasad higieny osobistej. Więcej informacji na temat zakażeń koronawirusem MERS można znaleźć pod następującymi adresami: http://www.who.int/csr/disease/coronavirus_infections/en/ http://www.ecdc.europa.eu/en/healthtopics/coronavirus-infections/pages/index.aspx