1) Arabowie we wczesnym średniowieczu

1) Arabowie we wczesnym średniowieczu
a) 1. Cele lekcji
i) a) Wiadomości
Po przeprowadzonej lekcji uczeń:
1) wie, kim był Mahomet, kiedy żył, jaką działalność prowadził,
2) wie, co to jest islam, zna podstawowe zasady islamu – pięć filarów,
3)
zna następujące pojęcia i postacie: Koran, Sunna, szyici, sunnici, Mekka, Medyna, hidżra,
Kaaba, kalif, Allah, dżihad, Awicenna, Awerroes, Ibn Chaldun,
4) zna datę bitwy pod Poitiers – 732 r.,
ii) b) Umiejętności
Po przeprowadzonej lekcji uczeń:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
potrafi wskazać na mapie Półwysep Arabski oraz zasięg państwa arabskiego w VIII wieku,
wskazać Mekkę, Medynę, Poitiers, a także wyjaśnić kto, gdzie i kiedy powstrzymał ekspansję
arabską w Europie Zachodniej,
potrafi wymienić osiągnięcia kultury arabskiej w średniowieczu;
potrafi określić położenie geograficzne, warunki naturalne, klimat Półwyspu Arabskiego;
potrafi wskazać różnice i umieć dokonać porównania islamu z innymi religiami,
zna inne religie,
przyjmuje postawę tolerancji religijnej i szacunku wobec innych wyznań,
umie pracować z tekstami źródłowymi.
b) 2. Metoda i forma pracy
wykład nauczyciela
pogadanka (rozmowa nauczająca)
praca z podręcznikiem, mapą, atlasem historycznym, literaturą pomocniczą, tekstem źródłowym
c) 3. Środki dydaktyczne
mapa Bliskiego Wschodu
atlas historyczny
podręcznik
ilustracje
tekst źródłowy
fragmenty literatury pomocniczej: Mahomet, Historia Powszechna. Średniowiecze
d) 4. Przebieg lekcji
i) a) Faza przygotowawcza
Nawiązanie do wiedzy uczniów z gimnazjum: pogadanka na temat państw arabskich, ich kultury i
religii. Poznanie, jakim zasobem wiedzy dysponują uczniowie.
ii) b) Faza realizacyjna
1. Pokazanie uczniom na mapie Półwyspu Arabskiego, określenie położenia geograficznego,
warunków naturalnych, klimatu.
2. Wykład nauczyciela na temat islamu, jego zasad, najstarszych dziejów Półwyspu Arabskiego, życiu
i działalności Mahometa: ilustracje w podręczniku, czytanie fragmentów literatury pomocniczej.
3. Samodzielna praca uczniów z mapą w podręczniku i atlasem historycznym: uczniowie określają
kierunki podbojów arabskich w VII-VIII wieku oraz jak wyglądały granice imperium arabskiego w
okresie największego jego rozkwitu. Następnie jeden z uczniów pokazuje granice państwa i podbite
ziemie na mapie ściennej.
4. Referat czytany przez ucznia (zadany na wcześniejszej lekcji) na temat Koranu i Sunny wsparty
ilustracjami. Uczniowie wypisują najważniejsze informacje do zeszytów.
5. Praca nad tekstem źródłowym z podręcznika. Analiza hadisów (wypowiedzi Mahometa). Próba
odpowiedzi na pytanie: Jaką postawę wobec wiedzy zaleca Mahomet wyznawcom islamu?
iii) c) Faza podsumowująca
Dyskusja nauczyciela z uczniami. Przykładowe pytania:
- Jaką rolę odgrywa w życiu Arabów religia?
- Jak dziś wygląda świat islamu?
- Jak wygląda życie kobiety w świecie arabskim?
- Jaką rolę odegrał Mahomet?
- Dlaczego mówi się, że Arabowie pomogli utrwalić zdobycze starożytnego świata?
e) 5. Bibliografia
1. Burda B., Halczak B., Józefiak R. Roszak A., Szymczak M., Historia 1. Część II. Zakres
rozszerzony, Gdynia, Operon 2004.
2. Manteuffel T., Historia Powszechna. Średniowiecze, Warszawa, PWN 1999.
3. Rodison M., Mahomet, Warszawa, PIW 1991.
f) 6. Załączniki
i) Zadanie domowe
Uczniowie mają udzielić odpowiedzi na dwa pytania z podręcznika:
- Wypisz główne zasady islamu.
- Napisz w formie rozprawki: Które z osiągnięć kultury arabskiej uważasz za najtrwalsze?
Odpowiedź uzasadnij. (zadanie dla chętnych)
g) 7. Czas trwania lekcji
45 minut
h) 8. Uwagi do scenariusza
Lekcja dla I klasy liceum ogólnokształcącego.