zakażenia szpitalne

ZAKAŻENIA SZPITALNE
- ZAGADNIENIA OGÓLNE
OKREŚLENIA

Zakażenia nozokomialne
(gr. nosos – choroba, komeion –
opiekować się, szpital)

Zakażenia szpitalne

Zakażenia zakładowe
DEFINICJA
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu
oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
Art.2, pkt. 5:
„Zakażenie, które wystąpiło w związku z
udzieleniem świadczeń zdrowotnych, w przypadku gdy
choroba:
a) nie pozostawała w okresie udzielania świadczeń
zdrowotnych w okresie wylęgania,
b) wystąpiła po udzieleniu świadczeń zdrowotnych, w
okresie nie dłuższym niż najdłuższy okres jej
wylęgania.”
CZAS WYSTĄPIENIA
ZAKAŻENIA SZPITALNEGO

RÓŻNY

do 2 tygodni dla L.pneumophila

do 30 dni po zabiegu operacyjnym

do 6 m-cy – zakażenia wirusami
hepatotropowymi (HBV, HCV)

do roku – wszczepienie ciała obcego
ZNACZENIE



CZĘSTOŚĆ
KOSZTY
(MEDYCZNE, EPIDEMIOLOGICZNE,
EKONOMICZNE)
NASTĘPSTWA PRAWNE
PRZYCZYNY

FLORA ENDOGENNA

FLORA EGZOGENNA
FLORA WŁASNA








Gronkowce (S.aureus, S.epidermidis)
Corynebacterium sp.
E.coli
Bacteroides sp.
Enterokoki
Paciorkowce
Veillonella sp.
Fusobacterium sp.
PODZIAŁ CZYNNIKÓW RYZYKA

JATROGENNE

ORGANIZACYJNE

ZALEŻNE OD PACJENTA
RÓŻNE KONSTELACJE CZYNNIKÓW RYZYKA
U POJEDYNCZEGO PACJENTA !!
CZYNNIKI RYZYKA –
JATROGENNE



PROCEDURY INWAZYJNE
LECZENIE IMMUNOSUPRESYJNE
(farmakologiczne, naświetlania)
ŁAMANIE ZASAD HIGIENY SZPITALNEJ
(MYCIE RĄK !!)
CZYNNIKI RYZYKA –
ORGANIZACYJNE



PRZELUDNIENIE SAL CHORYCH
NIEDOSTATEK PERSONELU
PIELĘGNIARSKIEGO
SKAŻENIE WODY LUB URZĄDZEŃ
KLIMATYZACYJNYCH
CZYNNIKI RYZYKA –
ZALEŻNE OD PACJENTA


CHOROBA PODSTAWOWA
ORAZ SCHORZENIA I STANY
WSPÓŁISTNIEJĄCE
SKRAJNE GRUPY WIEKOWE
ODDZIAŁY WYSOKIEGO RYZYKA






INTENSYWNA TERAPIA
LECZENIA OPARZEŃ
HEMATOLOGIA
HEMODIALIZY
CHIRURGIA
NEONATOLOGIA
POSTACI KLINICZNE





ZAKAŻENIA UKŁADU MOCZOWEGO
ZAPALENIA PŁUC
ZAKAŻENIA MIEJSCA OPEROWANEGO
zakażenia związane z cewnikami
naczyniowymi
BAKTERIEMIA / POSOCZNICA
PIERWOTNA
POSTACI KLINICZNE
- RZADSZE

ZAKAŻENIA WIRUSAMI HEPATOTROPOWYMI

ODLEŻYNY

ZAPALENIE OPON MÓZGOWO-RDZENIOWYCH

ZAKAŻENIA RANY OPARZENIOWEJ

ZAKAŻENIA PRZEWODU POKARMOWEGO
DROBNOUSTROJE ALARMOWE
Czynnik alarmowy – biologiczny czynnik
chorobotwórczy o szczególnej
zjadliwości lub oporności
Art.2, pkt.5 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu
oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
LISTA CZYNNIKÓW ALARMOWYCH
Załącznik 1 do rozporządzenia Ministra
Zdrowia z dnia 11 marca 2005r. w
sprawie rejestrów zakażeń zakładowych
oraz raportów o występowaniu tych
zakażeń
DROBNOUSTROJE ALARMOWE
– BAKTERIE














MRSA, VISA lub VRSA
S.pyogenes
VRE
ESBL
Pałeczki G(-) oporne na karbapenemy
P.aeruginosa lub Acinetobacter oporne na karbapenemy lub 2
odmienne grupy leków
C.difficile
Shigella lub C.jejuni
Szczepy toksynotwórcze C.diphteriae
B.pertussis
N.meningitidis
S.pneumoniae oporny na C3G lub PENI
L.pneumophila
Prątki chorobotwórcze*
* =zakażenia ostre lub pierwszorazowe
MECHANIZMY OPORNOŚCI BAKTERII




ENZYMY ROZKŁADAJĄCE LEKI
UNIEMOŻLIWIENIE WNIKNIĘCIA LEKU DO
KOMÓRKI BAKTERYJNEJ
AKTYWNE USUWANIE LEKU
MODYFIKACJA MIEJSCA DOCELOWEGO DLA
LEKU
DROBNOUSTROJE ALARMOWE
– WIRUSY








VZV
Wirus odry
Wirusy grypy
Rotawirusy
RSV
HBV*
HCV*
HIV*
* =zakażenia ostre lub pierwszorazowe
ZAPOBIEGANIE

E-D-U-K-A-C-J-A PERSONELU !!

NADZÓR (ODDZIAŁY WYSOKIEGO RYZYKA)

HIGIENA SZPITALNA (MYCIE RĄK !!)


STRATEGIA POSTĘPOWANIA (KOLONIZACJA
BAKTERIAMI LEKOOPORNYMI)
POLITYKA ANTYBIOTYKOWA
PODSUMOWANIE



SZPITAL – MIEJSCE POTENCJALNIE
NIEBEZPIECZNE
ISTOTNY PROBLEM WSPÓŁCZESNEJ
MEDYCYNY
MYCIE RĄK – PROSTE (?), TANIE,
SKUTECZNE !!