(TGM1) u pacjentki ze zdiagnozowaną chorobą rybiej łuski

Mutacje w genie transglutaminazy 1 (TGM1) u pacjentki ze zdiagnozowaną chorobą
rybiej łuski.
Wstęp
Rybia łuska należy do dużej grupy chorób o podłożu genetycznym,
charakteryzujących się pokryciem całości lub prawie całości ciała nadmiernie zrogowaciałym
i złuszczającym się naskórkiem na kształt rybich łusek. Na świecie wyodrebniono do tej pory
ponad 20 zróżnicowanych fenotypów oraz zidentyfikowano 25 genów odpowiedzialnych za
pojawianie się różnych postaci rybiej łuski. Zespół dziecka kolodionowego stanowi zbiór
cech obecnych w chwili narodzin w licznych postaciach rybiej łuski wrodzonej, a
charakteryzuje się m.in. pokryciem całego ciała półprzezroczystą, naprężoną, błyszczącą
powłoką utrzymującą się przez kilka dni – tygodni. Najczęstsze postacie rybiej łuski to
niepęcherzowa erytrodermia rybiołuskowata, rybia łuska blaszkowata oraz rybia łuska
zwykła.
Obraz Kliniczny
Noworodek płci żeńskiej urodzony przedwcześnie w 34 tygodniu ciąży z masą ciała 2300g i
punktacją wg. skali Apgar 9 punktów. Zaobserwowano objawy zagrażajace niewydolnosci
oddechowej. Stan kliniczny określono jako ciężki. Skóra całego ciała pokryta była zgrubiałym
naskórkiem przypominającym błonę kolodionową. Na skórze obecne były nieliczne, z czasem
coraz liczniejsze pęknięcia, szczególnie w okolicach zgięć. Powieki i wargi były wywinięte
(ektropion, eklabion) a płytki paznokciowe pogrubiałe (fot. 1, 2,3).
Materiały i Metody
Badanie przeprowadzono u noworodka płci żeńskiej, u którego w chwili narodzin
rozpoznano zespół rybiej łuski. DNA pacjentki zamplifikowano metodą PCR, a nastepnie
zsekwencjonowano wszystkie 15 egzonów genu TGM1 wraz z granicami intron/egzon.
Uzyskane wyniki pozwoliły zidentyfikować dwie heterozygotyczne mutacje w genie TGM1.
Mutacja Val379Leu (GTC→CTC) w egzonie 7 transglutaminazy opisana w 1997 roku przez
Laiho i in. oraz delecja 4 par zasad z insercją 1 pary oznaczona jako c.804-807delinsC w
egzonie 5, wcześniej nie opisana (fot. 4). Pierwsza mutacja prowadzi do spadku aktywności
katalitycznej enzymu, druga do delecji kodonu kodującego Valinę w pozycji 268
aminokwasu, powodując zmianę ramki odczytu i przedwczesną terminację transkrypcji 60
kodonów przed kodonem stop. Celem potwierdzenia otrzymanych wyników badano zmiany
konformacji pojedyńczych nici (SSCP) w różnych wariantach temperaturowych.
Zaobserwowano różnice w mobilności prążków w stosunku do kontroli negatywnej, co
powinno ułatwić przyszłe przesiewowe badania w/w kierunku (fot. 5).
Podsumowanie
Etiologia choroby rybiej łuski wrodzonej związana jest z obecnością mutacji w
genach, które odpowiedzialne są za metabolizm białek w komórkach keratynocytów. W
przypadku rybiej łuski blaszkowatej najczęstsze mutacje mapują się genie transglutaminazy 1
(TGM1). Prawidłowy produkt białkowy transglutaminazy 1 odpowiada za tworzenie wiązań
izopeptydowych pomiędzy grupą ε-amidową lizyny, a grupą karboksylową podsatwnika
glutaminowego białka, niezbędnych w produkcji normalnej warstwy zrogowaciałej naskórka
(stratum corneum).
Charakterystyczny obraz kliniczny oraz wyniki badania genetycznego pozwoliły
opisać nową mutację kwalifikując opisany przypadek do grupy fenotypów – rybiej łuski
blaszkowatej.