Etyka społeczna

PROGRAM KSZTAŁCENIA NA ROK AKADEMICKI 2011/2012
Przedmiot: Etyka społeczna
Poziom kształcenia: I stopień/ stacjonarne
Kierunek/rok studiów/semestr: Socjologia/ I rok/ letni (II)
Forma zajęć*: wykład
Liczba godzin: 30
Punkty ECTS:
Prowadzący: dr Alicja Łaska - Formejster
I. WYMAGANIA/PREFERENCJE WSTĘPNE (dotyczy studentów II stopnia):
II. EFEKTY KSZTAŁCENIA:
1. Wiedza:
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie:
1.1. Zdefiniować pojęcia i kategorie z zakresu etyki społecznej, dokonać charakterystyki założeń
omówionych stanowisk i teorii etycznych, aksjonormatywnych podstaw życia społecznego, umieć
klasyfikować stanowiska etyczne
1.2. Objaśnić mechanizmy podejmowania decyzji o charakterze etycznym (wskazać czynniki
wpływające na moralność jednostki, rozwój moralny), umieć wybrać i przywołać założenia teorii,
jako teoretycznego wykładnika prezentowanych przez siebie stanowisk i opinii
1.3. Scharakteryzować związek etyki ogólnej z etyką zawodową
2. Umiejętności:
W wyniku przeprowadzonych wykładów student powinien umieć:
2.1. Posługiwać się systemami normatywnymi oraz konkretnymi regułami i normami do opisu
problemów społecznych w kategoriach etycznych. Rozumieć znaczenie kodeksów etycznych; potrafić
wyodrębniać zasady etyki zawodowej z ogólnych zasad etycznych
2.2. Samodzielnie analizować i interpretować indywidualne i społeczne dylematy etyczne, problemy
aksjonormatywne, osadzić je na gruncie teoretycznym; umieć wyrażać opinię na ich temat
2.3. Wykorzystać wiedzę z zakresu etyki społecznej w wymiarze praktycznym - do analizy ważnych
problemów społecznych nawiązujących do wartości życia, godności, podmiotowości, zdrowia, praw
itp. (np. eutanazja, aborcja, In vitro, kara śmierci, tolerancja wobec odmienności seksualnych, etyka
mediów) z uwzględnieniem różnic wykładni teoretycznej, różnic kulturowych, wyznaniowych,
czasowych
3. Postawy/Kompetencje:
W wyniku przeprowadzonych zajęć student nabędzie następujące kompetencje:
3.1. Potrafi porównywać, rozróżniać stanowiska etyczne z uwzględnieniem ich źródeł, przedstawiać
argumenty charakteryzujące różne stanowiska odnośnie określanego problemu etycznego
3.2. Potrafi bronić i wyjaśniać w wymiarze aksjonormatywnym i etycznym prezentowane przez siebie
postawy
3.3. Powinien dostrzegać korzyści płynące z bycia osobą etyczną oraz chcieć pogłębiać
takiego rodzaju kompetencje w przyszłości.
III. TREŚCI KSZTAŁCENIA:
1. Pochodzenie terminu „etyka”, operacjonalizacja podstawowych pojęć i omówienie zakresu ich
znaczenia. Charakterystyka działów etyki, jako dyscypliny filozoficznej
2. Podstawowe kategorie etyczne; etyka a moralność. Ogólne wskazówki dotyczące podejmowania
decyzji etycznych. Geneza etyki – wymiar ogólny
3. Ludzka osoba i jej godność
4. Etyka ogólna vs etyka zawodowa
5. Moralność i rozwój psychologiczny
6. Charakterystyka wybranych stanowisk etycznych
7. Charakterystyka wybranych teorii i orientacji etycznych. Teoria prawa naturalnego.
Charakterystyka zjawiska „homoseksualizmu” w kontekście prawa naturalnego
8. Teoria praw (uprawnień). Charakterystyka problemu niezależności mediów, wolność słowa,
wypowiedzi, obrazu
9. Teorie konsekwencjalistyczne: utylitaryzm; J. Bentham, J.S. Mill; Problem aksjonormatywny –
współczesnej sztuki
10. Formalizm. Etyka kantowska. Charakterystyka argumentów wobec kary śmierci
11. Etyka cnoty. Charakterystyka problemu prostytucji
12. Deontologia współczesna. Aksjonormatywny kontekst problemu aborcji
13. Społeczny kontekst rozważań o życiu i śmierci. Sztuczna prokreacja; czy in vitro, to rodzaj
wyrafinowanej aborcji?
14. Problem umierania - eutanazja; argumenty za/przeciw; kategoryzacje
15. Instytucja matki zastępczej, płaszczyzna legislacyjna, moralna i społeczna
IV. KONTROLA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA:
Zaliczenie pisemne
V. AKTUALNA LITERATURA:
Podstawowa:
1. Singer P. (red.) 2002, Przewodnik po etyce, Warszawa
2. Vardy P., Grosch P., 1995, Etyka. Poglądy i problemy
3. Olech A., 2006, Etos zawodowy pracowników socjalnych. Wartości, normy, dylematy etyczne,
Katowice
Uzupełniająca:
1. Hołówka J., 2001, Etyka w działaniu, Warszawa
2. Ślipko T., 2008, Bioetyka. Najważniejsze problemy, Kraków
3. Sułek M., Świniarski J. 2001, Etyka jako filozofia dobrego działania zawodowego, Warszawa