Tematy na wewnętrzną część egzaminu maturalnego z języka polskiego w roku szkolnym 2014/2015 /egzamin ustny/ w Zespole Szkół Zawodowych nr 1 i II Liceum Ogólnokształcącym we Włodawie Nr tematu LITERATURA Temat 1. Przestrzeń labiryntu i jej funkcje w dziele literackim. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów. 2. Przedstaw funkcję maski i kostiumu historycznego w kreacji bohaterów literackich różnych epok. 3. Od dziennikarstwa do literatury. Przedstaw temat, analizując dokonania pisarskie wybranego autora (np. Ryszarda Kapuścińskiego, Hanny Krall), który rozpoczynał swą twórczą działalność na terenie dziennikarstwa, a następnie podejmował formy i gatunki korespondujące z gatunkami literackimi. 4. Na podstawie analizy wybranych przykładów, omów topos labiryntu i jego funkcje w dziele literackim 5. Godność ludzka – wysławiana, respektowana, naruszona, utracona, podeptana... Przedstaw to zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów literatury dawnej i współczesnej. 6. Literatura o ludzkiej samotności. Dokonaj analizy problemu, odwołując się do wybranych utworów różnych pisarzy. 7. Literatura wobec doświadczeń totalitarnych. Omów temat, odwołując się do analizy wybranych utworów pisarzy polskich i obcych. 8. Biblijne i mitologiczne inspiracje w twórczości Zbigniewa Herberta. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory poety. 9. Polemiki, spory, prowokacje czyli starcia pokoleń literackich. Omów zagadnienie na podstawie analizy wybranych tekstów. 10. Groteska jako środek wyrazu artystycznego w dramacie XX wieku. Omów temat na podstawie wybranych utworów. 11. Przedstaw kreacje Żydów w prozie i poezji polskiej. Odwołaj się do wybranych przykładów literackich. 12. Różne obrazy miasta w literaturze. Przedstaw temat, analizując wybrane utwory literatury polskiej i obcej. 13. Norwid - poeta chrześcijański. Analizując wybrane liryki poety, uzasadnij słuszność tej tezy. 14. Dokument i parabola jako dwa sposoby mówienia o współczesności. Uwagi i zalecenia OKE Omów zagadnienie, odwołując się do analizy wybranych tekstów literackich. Analizując wybrane utwory wyjaśnij, w jaki sposób do konwencji 15. bohatera romantycznego nawiązują kreacje bohaterów kolejnych epok. 16. Dokonując analizy wybranych utworów literackich, przedstaw różne sposoby funkcjonowania motywu „vanitas". 17. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj sposoby i cele tego zjawiska, analizując wybrane przykłady. 18. Dialog twórców literatury z filozofią. Scharakteryzuj problem, analizując wybrane dzieła literackie różnych epok. . Współistnienie awangardy i tradycji w literaturze dwudziestolecia. 19. Scharakteryzuj zagadnienie, dokonując analizy wybranych dzieł literackich. 20. Różne sposoby ujęcia motywu szczęścia w literaturze wielu epok. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory literackie. 21. Parabola jako metoda objaśniania świata. Zaprezentuj tę konwencję, odwołując się do analizy wybranych dzieł literackich. . 22. Groteska jako metoda demaskowania rzeczywistości. Przedstaw temat, analizując wybrane utwory literatury XX wieku. 23. Dokonując analizy utworów literackich wybranych epok, przedstaw ukazane w nich zbiorowe portrety społeczeństwa polskiego Przenikanie się świata realnego z nadprzyrodzonym. Przedstaw 24. funkcje tego zabiegu artystycznego, analizując wybrane utwory literackie. 25. Przedstaw różne kreacje zbuntowanych kobiet w wybranych utworach literackich. Rewizja narodowych mitów w wybranych utworach literackich. 26. Zaprezentuj temat na podstawie analizy wybranych dzieł literatury XX wieku. 27. Epistolografia romantyczna jako źródło wiedzy o autorze i epoce. Zaprezentuj temat na podstawie analizy wybranych przykładów. Toposy baśniowe i ich kontynuacje literackie. Omów zagadnienie na wybranych przykładach, zastanawiając się nad konsekwencjami 28. zastosowania wzorców baśniowych w sferze wartościowania osób i zjawisk przedstawionych w utworach. 29. Omów funkcjonowanie toposu świata- teatru na podstawie analizy wybranych dzieł literackich różnych epok. Polski dwór - od sielanki do parodii. Przedstaw sposoby 30. funkcjonowania tego motywu w literaturze na podstawie wybranych przykładów. Sposoby przedstawiania i funkcje pejzażu w polskiej literaturze XIX i 31. pierwszej połowy XX wieku. Omów problem na podstawie analizy wybranej prozy narracyjnej /np. powieść, opowiadanie, reportaż/. 32. Funkcje i sposoby heroizacji bohaterów. Omów zjawisko, analizując wybrane utwory literackie. 33. Obraz świata w poezji Nowej Fali. Omów sposób jego ujęcia, odwołując się do wybranych wierszy. 34. Motto, cytat, ostatnia scena, tytuł jako klucze do interpretacji dzieła literackiego. Omów na wybranych przykładach. 35. Motywy średniowieczne w literaturze fantasy. Omów problem na wybranych przykładach. 36. Motyw teatru świata w literaturze. Omów sposoby funkcjonowania motywu, odwołując się do wybranych utworów różnych epok. 37. Narrator wobec świata przedstawionego. Omów jego funkcje w dziele literackim, odwołując się do wybranych utworów z XIX i XX wieku. Dylematy moralne człowieka współczesnego. Dokonaj analizy 38. problemu, odwołując się do wybranych utworów poetów i pisarzy XX oraz XXI wieku. 39. Mity romantyczne i ich współczesne interpretacje. Omów zagadnienie na przykładach z literatury. 40. Artysta jako bohater literacki. Omów temat na wybranych przykładach utworów różnych epok Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Odwołując się do 41. wybranych utworów, przedstaw sposoby kreowania portretów i określ ich funkcje. 42. Polska pieśń narodowa. Odwołując się do wybranych przykładów, omów jej odmiany, funkcje i związki z dziejami narodu. 43. Dramat polskiego emigranta w literaturze romantycznej i współczesnej. Przedstaw temat na wybranych przykładach. 44. Poetycki obraz zagubienia człowieka - dekadenta. Omów na wybranych przykładach literackich przełomu XIX i XX. 45. Scharakteryzuj i porównaj obrazy mieszczaństwa w wybranych utworach XIX i XX wieku. 46. Rosja w oczach pisarzy - porównaj sposoby mówienia o państwie i społeczeństwie na podstawie dzieł wybranych autorów. 47. Skandale i prowokacje literackie. Omów temat, odwołując się do biografii i twórczości wybranych autorów. Różne sposoby wykorzystywania struktury baśniowej w literaturze XX wieku. Omów temat , dokonując interpretacji wybranych utworów 48. (np. „Alchemik" P. Coelho, „Mały Książę" A. Saint-Exupery'ego, „Sto lat samotności" G. G. Marqueza). 49. Rzeczy w świecie człowieka. Literacki obraz przedmiotów i ich funkcje. Omów na wybranych przykładach. Twórczość wybranego poety współczesnego jako gra z tradycją i 50. kulturą współczesną. Omów problem, dokonując analizy wybranych tekstów literackich. Don Kichot – postać komiczna czy tragiczna? Jego rola i naśladownictwo we współczesnym świecie. Omów temat na 51. wybranych przykładach literackich. 52. Doświadczenia Holocaustu. Pisarskie świadectwa z obu stron muru. Omów problem, analizując wybrane utwory literackie. 53. Nr tematu Twórcy literatury faktu XX wieku jako kronikarze czasów nieludzkich. Przedstaw temat, analizując utwory różnych pisarzy. KORESPONDENCJA SZTUK Temat 1. Socrealizm - kierunek w sztuce i literaturze. Scharakteryzuj wyznaczniki kierunku, analizując wybrany materiał literacki i plastyczny. 2. Wizja świata w wybranych dziełach średniowiecz . Omów temat, dokonując analizy wybranych dzieł literackich, plastycznych i architektonicznych. 3. Dokonując analizy wybranych dzieł, porównaj sposoby prezentacji scen batalistycznych w literaturze i malarstwie wybranych epok. 4. Synkretyzm sztuk we współczesnym teatrze. Omów zagadnienie, dokonując analizy wybranych spektakli teatralnych. 5. Teatr telewizji - jego swoiste właściwości, możliwości, upodobania repertuarowe. Omów temat, dokonując analizy wybranych inscenizacji. 6. Scharakteryzuj funkcje snu i widzenia w wybranych dziełach literackich, plastycznych i filmowych. 7. Tendencje do ozdobności i ekspresji w literaturze i sztuce barokowej. Omów zjawisko, analizując wybrane dzieła literackie i plastyczne. 8. Fantastyka i realizm jako dwie metody opisywania świata w malarstwie i literaturze. Scharakteryzuj zagadnienie, analizując wybrane teksty kultury. 9. Zaprezentuj różne ujęcia ogrodu w literaturze i sztuce, odwołując się do wybranych przykładów. 10. Historia narodu polskiego źródłem inspiracji dla teksów kultury. Przedstaw różne ujęcia tematu na podstawie analizy wybranych dzieł. 11. Koncepcje bohaterstwa w literaturze i filmie XX wieku . Omów Uwagi i zalecenia OKE złożoność problemu, analizując wybrane dzieła. 12. Powstanie warszawskie w literaturze i filmie. Przedstaw temat na podstawie analizy wybranych przykładów. 13. Dramat człowieka uwikłanego w historię. Przedstaw temat, analizując różne teksty kultury . 14. Brzydota w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw temat, dokonując analizy wybranych tekstów kultury. 15. Przedstaw i porównaj obrazy prowincji obecne w wybranych tekstach literackich i sztuce na podstawie ich analizy. Współistnienie awangardy i tradycji w literaturze i sztuce. 16. Scharakteryzuj zagadnienie, dokonując analizy wybranych dzieł kultury. 17. Omów sposoby nawiązywania do biblijnej Księgi Genesis w literaturze i malarstwie różnych epok. 18. Motyw anioła w literaturze i sztuce. Omów sposoby jego przestawiania w wybranych epokach. 19. Porównaj wizerunek powstańca w literaturze i malarstwie, odwołując się do dzieł okresu romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski. Stereotypowy i niestereotypowy obraz Żyda w polskiej kulturze.. 20. Omów problem, wykorzystując dzieła literackie i malarskie XIX wieku. 21. Deformacja świata i jej funkcje w różnych tekstach kultury. Zaprezentuj zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 22. Sposób przedstawienia i funkcja postaci fantastycznych w dziele literackim i filmie. Rozważ na wybranych przykładach. 23. Najsłynniejsze adaptacje teatralne i filmowe III cz. „Dziadów" Adama Mickiewicza. Porównaj i oceń wybrane dzieła. Powstanie warszawskie i sposób jego ujęcia w literaturze, filmie i 24. fotografii. Zaprezentuj temat na podstawie wybranych tekstów kultury. 25. Przedstaw sposób kreowania postaci historycznych w literaturze i sztuce polskiej. Wybierz przykłady z różnych epok. 26. Porównaj motywy i symbole pojawiające się w twórczości literackiej i grafice Brunona Schulza. 27. Totalitaryzm w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw i porównaj sposoby przedstawiania tematu w wybranych tekstach kultury. Kara jako konsekwencja zbrodni. Omów zagadnienie, zwracając 28. uwagę na sposób jego ujęcia w wybranych utworach literackich i filmie. 29. Od Adama do Batmana. Ukaż różnorodne kreacje mężczyzn w literaturze i innych tekstach kultury. 30. Opowiadania J. Iwaszkiewicza w filmach Andrzeja Wajdy. Omów walory artystyczne wybranych ekranizacji. Nr tematu JĘZYK Temat 1. Retoryczność w piśmiennictwie epok dawnych. Omów zagadnienie, dokonując analizy wybranego materiału. 2. Język a płeć - perspektywy historycznoliterackie, lingwistyczne, feministyczne. Przedstaw własną próbę rozumienia tematu, odwołując się do podbudowanej lekturą analizy zebranych przez siebie co najmniej dziesięciu zróżnicowanych stylowo przykładów pochodzących z tekstów dawniejszych i współczesnych. 3. Troska o język narodowy dawniej i dziś. Omów rolę języka jako jednego z czynników integrujących wspólnotę etniczną i stanowiących podstawę tożsamości narodowej, a także przeanalizuj stan polszczyzny współczesnej i zachodzące w niej zmiany. 4. Sposoby pisania o przyrodzie. Analizując wybrane teksty literackie, określ ich funkcje i scharakteryzuj język opisów. 5. Na podstawie analizy języka wybranych powieści historycznych omów zjawisko stylizacji archaicznej. 6. Analizując wybrany materiał literacki i teksty języka codziennego, omów zjawisko komizmu językowego. 7. Omów funkcję indywidualizacji języka, dokonując analizy wybranych utworów literackich. 8. Dokonując analizy wybranych przykładów, scharakteryzuj rodzaje twórczości literackiej i publicystycznej wykorzystujące impresywną funkcję języka. 9. Dokonując analizy współczesnych fraszek, określ funkcje występujących w nich homonimów. 10. Funkcje językowe w tworzeniu groteskowych i satyrycznych obrazów świata. Omów temat na podstawie wybranych przykładów. 11. Język utworów Gombrowicza i Witkacego jako wyzwanie wobec tradycji. Omów zagadnienie, dokonując analizy wybranych przykładów. 12. Zanalizuj wybrane kazania Jana Pawła II , uwzględniając zastosowane zasady retoryki. 13. Eksperymenty językowe w polskiej poezji powojennej. Omów zjawisko, odwołując się do analizy wybranych przykładów. Uwagi i zalecenia OKE 14. Dokonując analizy wybranych przykładów, omów zjawisko stylizacji gwarowej i jej funkcje w literaturze. 15. Omów funkcje stylizacji biblijnej, odwołując się do analizy utworów literackich różnych epok. 16. Omów zjawisko nowomowy, dokonując analizy wybranych utworów literatury polskiej. 17. Neologizmy w utworach literackich. Omów zjawisko, odwołując się do analizy wybranych przykładów. 18. Źródła żartu językowego. Omów zjawisko, odwołując się do analizy wybranych przykładów. 19. Aluzja, parodia i pastisz. Scharakteryzuj te typy stylizacji językowej, analizując wybrane przykłady. 20. Przedstaw istotę aluzji literackiej jako zjawiska stylistycznego (na wybranych przykładach). 21. Funkcje komizmu językowego w wybranych utworach dawnych i współczesnych. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów. 22. Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj wybrane przykłady i oceń, jak ma się tytuł artykułu do jego treści 23. Na wybranych przykładach przedstaw cechy języka komentatorów wydarzeń sportowych. 24. Budowa i funkcja neologizmów w wybranych utworach dwu polskich poetów (np.Bolesława Leśmiana, Juliana Tuwima, Mirona Białoszewskiego). Zanalizuj temat, odnosząc się do wybranych tekstów literackich