Elastyczność cenowa popytu

cena
Popyt jest funkcją cen.
krzywa popytu
wielkość popytu
Zależność zapotrzebowania na jakieś dobro w zależności od ceny tego dobra
S
cena
D
nadwyżka
40
cena równowagi rynkowej
30
20
niedobór
10
1
2
3
4
5
6
7
8
wielkość popytu i
podaży (w tonach)
D – krzywa popytu
S – krzywa podaży
Cena równowagi rynkowej – kiedy nie występują niedobory lub nadwyżki.
Dla ceny (na wykresie) 40 popyt maleje do 4 t/jc (jc – jednostka czasu) a podaż rośnie
do 6,5 t/jc tzn. że wystąpi nadwyżka w wysokości 2,5 t/jc; podobnie dla ceny 20 popyt
rośnie (bo ceny spadają) do 6,5 t/jc a podaż spada do 3 t/jc wiec mamy niedobór w
produkcji danego dobra w wysokości 3,5 t/jc. Dla ceny 30 krzywe popytu i podaży
przecinają się i w tym miejscu powstaje cena równowagi rynkowej (najkorzystniejsza) –
nie ma niedoborów ani nadwyżek w produkcji danego dobra.
S
wzrost ceny
D2
.
.
wzrost popytu
Kiedy krzywa popytu przesuwa się w prawo
(co może być spowodowane zwiększeniem
zarobków konsumentów), cena równowagi
rynkowej też się zwiększa (wzrastają
zarobki – wzrastają ceny)
D1
spadek ceny
D1
S
D2
.
.
spadek popytu
Kiedy krzywa popytu przesuwa się w lewo
(co może być spowodowane zmniejszeniem
zarobków konsumentów), cena równowagi
rynkowej też spada (maleją zarobki –
maleją ceny)
S1
.
D1
S2
.
wzrost podaży
Kiedy krzywa podaży przesuwa się w prawo
(np. potaniały surowce potrzebne do
wyprodukowania danego dobra), cena
równowagi rynkowej się zmniejsza (tanieją
surowce – tanieją produkty)
wzrost ceny
spadek ceny
D1
S2
.
S1
.
spadek podaży
Kiedy krzywa podaży przesuwa się w lewo
(np. podrożały surowce potrzebne do
wyprodukowania danego dobra), cena
równowagi rynkowej się zwiększa (drożeją
surowce – drożeją produkty)
Elastyczność popytu...............
Elastyczność popytu:
- elastyczność jest miarą określania intensywności reakcji popytu na produkt w
zależności od zmiany jakiegoś czynnika
- reakcja popytu na dany produkt ze względu na zmianę ceny
- reakcja popytu na zmianę cen innego towaru określa się za pomocą krzyżowej
(mieszanej) elastyczności popytu
Wyróżniamy:
1. elastyczność cenową popytu
2. elastyczność dochodową popytu
3. elastyczność krzyżową (mieszaną) popytu
Ad. 1.
Elastyczność cenowa popytu to miara intensywności reakcji popytu na dobro X na zmianę
ceny dobra X
Elastyczność cenowa popytu =
Ecp 
% zmiana wielkości
popytu
% zmiana ceny
%QDx
%Px
Elastyczność cenowa popytu określa o ile procent zmieni się popyt na określone dobro
gdy jego cena zmieni się o 1%. Jest ważny dla producentów, bo mogą analizować jak
zmieniać ceny na dany produkt żeby popyt na ten produkt nie spadał.
Popyt
Popyt
 Ecp 
Cena
Cena
Popyt sztywny, nieelastyczny – gdy cena się zmienia a popyt niebardzo...
Ad. 2.
Elastyczność dochodowa popytu – określa jak się zmienia popyt na towar w zależności od
dochodów konsumentów.
Elastyczność dochodowa popytu =
-
% zmiana wielkości
popytu
% zmiana dochodu
jest liczbą dodatnią dla dóbr normalnych(luksusowych) [np. chleb], a ujemną dla dóbr
Edp 
%QDx
%DP
Popyt
Popyt
Edp 
Dochód
Dochód
-
podrzędnych.
gdy Edp dla jakiegoś dobra jest >=1 to jest to dobro normalne (luksusowe).
gdy Edp dla jakiegoś dobra jest <1 to jest to dobro podrzędne.
im wyższa Edp produktu tym więcej rośnie jego cena przy wzroście dochodów
konsumentów (Edp>1)
Ad. 3.
Elastyczność mieszana (krzyżowa) popytu to miara intensywności reakcji popytu na
dobro X na zmianę ceny dobra Y.
Elastyczność mieszana popytu =
-
% zmiana wielkości popytu na dobro X
% zmiana ceny na dobro Y
jeżeli dobra X i Y są w stosunku do siebie dobrami substytucyjnymi (tzn.
Emp 
%QDx
%Py
Popyt X
Popyt X
Emp 
Cena Y
Cena Y
-
zastępującymi się np. masło i margaryna) to Emp tych dóbr > 0
jeżeli dobra X i Y są w stosunku do siebie dobrami komplementarnymi (tzn.
uzupełniającymi się np. benzyna i autobus) to Emp tych dóbr < 0
cena
7
Ed>1
6
5
4
.
Ed=1
4
5
Ed<1
3
2
1
1
2
3
6
7
8
wielkość popytu
(w tonach)
cena
Elastyczność się zmienia w każdym punkcie krzywej popytu
D
7
6
5
d
4
3
d
2
1
1
2
3
4
5
6
7D 8
wielkość popytu
tonach)
dd – duża elastyczność(w popytu
DD – mała elastyczność popytu
Elastyczność podaży – tak ja wyżej tylko dotyczy podaży a nie popytu...
Elastyczność podaży =
% zmiana wielkości podaży
% zmiana ceny
Podaż
Es  Podaż
Cena
Cena
C
Es<1
C
Es=1
C
Es>1
Q
Q
Podaż doskonale elastyczna
Es
Q
Podaż doskonale sztywna
Es = 0
Teoria zachowania (wyboru) konsumenta...
1. Model zachowań konsumenta
2. Użyteczność i użyteczność krańcowa (marginalna)
- użyteczność marginalna a ceny dóbr
3. Preferencje konsumenta
4. Krzywa obojętności konsumenta
5. Budżet konsumenta
6. Krańcowa stopa substytucji
7. Opinia konsumenta
Ad. 1.
Na model zachowań konsumenta składają się:
- dochód który może wydać konsument
- ceny, po których mogą być kupione dobra
- upodobania konsumenta
- przyjmuje się iż konsument posiadając pełną i prawdziwą informację rynkową
zachowuje się racjonalnie. (nie kupuje byle pierdoły, która mu nie jest potrzebna, wie
ile co kosztuje i takie tam...)
Ad. 2.
Użyteczność jest to miara zadowolenia jaką osiąga konsument z tytułu konsumowania lub
posiadania danego dobra. (subiektywna miara stopnia zadowolenia)
Użyteczność krańcowa (marginalna) – zmiana użyteczności całkowitej spowodowana
zmniejszeniem lub zwiększeniem konsumpcji dobra o jednostkę.
Użyteczność całkowita:
Uc
najedzony
głodny
Użyteczność marginalna: Q
Um
Q – ilość dobra
Uc – użyteczność całkowita
Um – użyteczność marginalna
Q
Objaśnienie do Uc : Na początku konsument zerowe zadowolenie z dobra, którego nie ma,
potem w miarę zwiększania ilości posiadanego dobra użyteczność też wzrasta, po
pewnym czasie dobra jest coraz więcej a użyteczność wzrasta coraz wolniej aż w końcu
przestaje się zwiększać (konsument ma już tak dużo danego dobra że różnica w ilości nie
zmienia jego zadowolenia z posiadania ów dobra, czy też konsumowania go).
Prawo malejącej użyteczności marginalnej:
Wraz ze wzrostem ilości posiadanego dobra użyteczność marginalna maleje.
Objaśnienie do Um : bo np. kiedy mam jedno dobro jakiegoś typu to każde następne
powoduje duże zwiększenie mojego zadowolenia, ale po pewnym czasie dokupienie
jednego (i każdego następnego) dobra już nie daje takiej satysfakcji jak na początku.
UM x Px

UM y Py
UMx
UMy
Px –
Py –
- maksymalna użyteczność (stała równowagi konsumenta)
– użyteczność marginalna dobra X
– użyteczność marginalna dobra Y
cena dobra X
cena dobra Y
Ad. 3.
Preferencje konsumenta (określają jego subiektywne pragnienia)
Na kształtowanie preferencji konsumenta mają wpływ:
- wychowanie
- środowisko społeczne
- wykształcenie
- dochody
Koszyk dóbr – zestaw dóbr najbardziej typowy dla danego konsumenta.
Założenia dotyczące konsumenta:
- założenie kompletności preferencji – każdy konsument potrafi uporządkować
dobra według własnego uznania, potrafi ocenić znaczenie
dobra dla siebie...
- założenie przechodniości preferencji – jeżeli konsument woli bardziej dobro A
niż dobro B, a dobro B woli od dobra C, to wynika z tego,
że konsument woli dobro A bardziej niż dobro C
- założenie nienasyconości zadowolenia konsumenta – konsument zawsze woli
więcej niż mniej. Będzie wybierał produkty dające mu
więcej zadowolenia.
Ad. 4.
Krzywe obojętności konsumenta.
odzież
.A
.B
.C .D
żywność
Krzywa obojętności – jest obojętne dla konsumenta kombinacja odzieży i żywności, bo
dają w sumie taką samą satysfakcję (np. w pkt. A konsument ma więcej odzieży a mniej
żywności, ale suma zadowolenia jest taka sama jak w pkt. C gdzie konsument ma więcej
żywności niż odzieży.
Cechy:
-
ma zawsze nachylenie ujemne (tzn. że wzrost ilości jednego z produktów musi
powodować spadek ilości innego produktu),
-
krzywe obojętności nie mogą się przecinać
jest ich nieskończenie wiele
są wypukłe
Ad. 5.
Budżet konsumenta (suma pieniędzy, którą konsument może wydać na zakup dóbr i
usług)
Składniki:
- dochody (pensje, emerytury, renty, dywidendy, darowizny)
- kredyty, pożyczki
- oszczędności
linia ograniczenia budżetowego
dobro 10
Y
y
x
Budżet = 100 zł.
Py = 10 zł
Px = 20 zł
5
dobro
X
 y  Px

x
Py
nachylenie linii budżetu – mówi z ilu jednostek dobra Y konsument musi zrezygnować
aby uzyskać dodatkową jednostkę dobra X.
Gdyby np. ceny dwóch produktów wzrosły to linia budżetu przesuwa się równolegle ku
początkowi układu współrzędnych, a gdyby ceny spadły to linia przesuwa się w drugą
stronę:
Ceny rosną
Ceny spadają
Y
Y
X
X
Cena dobra X rosnie
Cena dobra X spada
Y
Y
X
X
Ad. 6.
Krańcowa stopa substytucji. (jest to ilość danego dobra, którą konsument skłonny jest
oddać aby uzyskać dodatkową jednostkę innego dobra). Jej wartość algebraiczna jest
ujemna. Oznacza się MSS lub MRS.
Ilość
dobra
Y
MSS 
Y
X
X=1
Y=1
Ilość
dobra
Prawo malejącej marginalnej stopy substytucji – konsument jest
skłonny zrezygnować z
X
coraz mniejszych ilości dobra Y w zamian za powiększenie
konsumpcji dobra X o dodatkową jednostkę.
Optimum budżetowe konsumenta.
odzież
Punkt optimum (równowagi)
konsumenta
.
Krzywa obojętności
konsumenta
Linia ograniczająca budżetu
żywność
W punkcie optimum - MRS XY
P
 x
Py