PORADNIA PSYCHOLOGICZNO – PEDAGOGICZNA NR 19 W WARSZAWIE KONCEPCJA ROZWOJU NA LATA 2012-2017 BEATA MIERZEJEWSKA maj 2012 „Dzięki pracy zespołowej zwykli ludzie mogą osiągać niezwykłe rezultaty” /Pat Summit/ Beata Mierzejewska KONCEPCJA ROZWOJU PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ NR 19 W WARSZAWIE 1. Charakterystyka placówki Po 5 latach sprawowania funkcji dyrektora PPP 19 z całą odpowiedzialnością mogę stwierdzić, że do mocnych stron tej placówki należą wysokie i różnorodne kwalifikacje zawodowe pracowników, ich gotowość do podejmowania nowych wyzwań, indywidualne możliwości dalszego rozwoju, wysoka motywacja do pracy i wynikająca z powyższego szeroka oferta adresowana zarówno do dzieci jak i do dorosłych. Możliwości wykorzystania potencjału tkwiącego w pracownikach znacznie ogranicza fakt, że poradnia funkcjonuje w bardzo złych warunkach lokalowych. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 19 obejmuje swoim działaniem teren Natolina, Kabat, Moczydła, Grabowa, Pyr i Dąbrówki. Są to stosunkowo młode, ciągle rozbudowujące się osiedla, gdzie problemem były i nadal są: brak kompleksowej opieki nad małym dzieckiem, niedostateczna ilość miejsc w przedszkolach i długie terminy oczekiwania na bezpłatne wizyty u specjalistów. Udzielamy pomocy dzieciom i ich rodzicom, nauczycielom przedszkoli, szkół i placówek mających siedzibę na terenie działania poradni oraz klientom nie uczęszczającym do placówek, ale zamieszkałych w rejonie poradni. Korzystanie z naszych usług jest dobrowolne i bezpłatne. Jesteśmy placówką nieferyjną i pracujemy przez 6 dni w tygodniu. 2. Zadania statutowe Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Zgodnie ze statutem, poradnia musi realizować wiele zadań mających na celu przede wszystkim szeroko rozumiane wspomaganie wszechstronnego rozwoju dzieci i młodzieży, podnoszenie efektywności uczenia się, nabywania i rozwijania umiejętności społecznych oraz wspieranie rodziców i nauczycieli. Do zadań szczegółowych poradni należy m.in.: - diagnozowanie poziomu rozwoju, potrzeb i możliwości oraz zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych dzieci i młodzieży, w tym wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju dziecka w wieku od urodzenia do 7 roku życia, - wspomaganie dzieci i młodzieży odpowiednio do ich potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych; - prowadzenie terapii dzieci i młodzieży w zależności od rozpoznanych potrzeb; - pomoc dzieciom i młodzieży w wyborze kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniu kształcenia i kariery zawodowej; - pomoc rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień dzieci i młodzieży; - podejmowanie działań z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży; - wspomaganie wychowawczej i edukacyjnej funkcji rodziny; - współpraca ze szkołami i placówkami: 1 Beata Mierzejewska KONCEPCJA ROZWOJU PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ NR 19 W WARSZAWIE - w rozpoznawaniu u uczniów specyficznych trudności w uczeniu się, w realizowaniu indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych, oraz planowaniu działań wspierających - w udzielaniu i organizowaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej poprzez udzielanie wsparcia merytorycznego nauczycielom, wychowawcom i specjalistom udzielającym pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolach, szkołach i placówkach. 3. Rozwój placówki jako kontynuacja dotychczasowych działań W tworzeniu koncepcji funkcjonowania i rozwoju takiej placówki, jaką jest poradnia psychologiczno-pedagogiczna niezwykle ważna jest znajomość potrzeb i oczekiwań klientów. Poradnia pozostaje otwarta na propozycje i oczekiwania placówek, z którymi współpracuje i swoją ofertę elastycznie dostosowuje do bieżących potrzeb klientów. Uważam, że to ważne, chciałabym więc tę tendencję utrzymać i rozwijać. W koncepcji z 2007 proponowałam, aby wiodącym kierunkiem rozwoju Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 19 była pomoc psychologiczno-pedagogiczna małemu dziecku i jego rodzinie. Realizując to zadanie udało się m. in. wprowadzić do oferty zajęcia prowadzone metodą ruchu rozwijającego W.Sherborne, Original-Play, zajęcia psychomotoryczne dla małych dzieci (4-5) lat prowadzone metodą Procus – Block, wprowadzono do realizacji program „Dobry rodzic dobry start”, uruchomiono 2 rodzaje logopedycznych zajęć grupowych dla małych dzieci: - stymulacja rozwoju mowy 6-latków i stymulacja komunikacji i mowy werbalnej – zajęcia dla 3-4-latków. Wprowadzono diagnozę i terapię polegającą na wycofywaniu przetrwałych odruchów pierwotnych, stworzono możliwość przeprowadzenia badań ortoptycznych wśród 5latków uczęszczających do przedszkoli w rejonie działania poradni i przystąpiono do „Koalicji na rzecz profilaktyki krzywdzenia małych dzieci”. Zdobyte nowe umiejętności pracowników oraz doposażenie placówki w nowe pomoce również pozwoliły na rozszerzenie oferty poradni: badanie lateralizacji słuchowej, terapia metodą EEGBiofeedback, badanie z użyciem platformy do badania zmysłów, elementy rehabilitacji ortoptycznej, badanie małego dziecka za pomocą DSR i Testu Leithera, diagnoza i terapia metodą Warnkego. Widząc z jednej strony dobre efekty pracy z małym dzieckiem i jego rodziną, a z drugiej strony ciągle rosnące potrzeby środowiska w tym zakresie, uważam że należy kontynuować ten kierunek rozwoju poradni. Przybywa dzieci z rozpoznaniem zaburzeń ze spektrum autyzmu. Coraz więcej dzieci wymaga interwencji logopedycznej, a w związku z obniżaniem wieku rozpoczęcia realizacji obowiązku szkolnego jest potrzeba stymulacji rozwoju funkcji poznawczych. Chciałabym żeby PPP 19 doskonaliła się w stosowaniu nowoczesnych metod 2 Beata Mierzejewska KONCEPCJA ROZWOJU PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ NR 19 W WARSZAWIE diagnostyczno-terapeutycznych dotyczących rozwoju zmysłów takich jak wzrok i słuch. Nie chodzi tu o pracę z dziećmi niedowidzącymi czy niedosłyszącymi, ale o te które mają kłopot z przetwarzaniem bodźców wzrokowych i słuchowych, co ma niebagatelne znaczenie dla ich możliwości poznawczych. PPP 19 może stać się placówką wyspecjalizowaną (jeśli nie specjalistyczną) w zakresie stymulacji funkcji słuchowo-językowych, wzrokowych i szeroko pojętych funkcji poznawczych. Będziemy doskonalić pracę metodą EEG-Biofeedback, metodą Warnkego z treningiem lateralnym włącznie. W miarę możliwości będę starała się wprowadzać do oferty nowe metody, zwłaszcza treningi słuchowe, które obecnie są w fazie opracowań i ocen klinicznych. Aktualnie przeprowadzamy przesiewowe badania słuchu, wykonujemy badania koncentracji słuchowej i prowadzimy przesiewowe badania ortoptyczne. Zamierzam kontynuować oraz rozwijać tę działalność. W przyszłości, jeśli warunki lokalowe pozwolą, chciałabym powołać przy poradni Zespół Wczesnego Wspomagania Rozwoju. Czas oczekiwania na poszczególne formy terapii jest długi. Często powstają dylematy typu – czy pierwszeństwo powinien mieć 6- klasista, który np. na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne czeka rok, czy dziecko z 1-szej klasy, które właśnie zostało zdiagnozowane i rokowanie w jego przypadku jest dużo lepsze. Planuję podjąć intensywne prace nad udoskonaleniem procedur kwalifikowania na poszczególne formy terapii, tak aby powstał przejrzysty system punktowy. 4. Rozwój jako konsekwencja zmian regulacji prawa Wprowadzone przez MEN zmiany w organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz w systemie kształcenia dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i rozwojowymi spowodowały, że część dotychczasowych zadań poradni np. tych związanych z oceną dojrzałości dziecka do podjęcia realizacji obowiązku szkolnego czy z problemem dysleksji, przejęły przedszkole i szkoła. Poradnia może zatem, w większym stopniu niż dotychczas, realizować zadania edukacyjno-terapeutyczne. W tym kontekście planuję następujące kierunki rozwoju PPP nr 19: A. W zakresie diagnozy: poradnia powinna być miejscem, gdzie jest możliwe przeprowadzanie kompleksowej, wielospecjalistycznej diagnozy dziecka, ze szczególnym uwzględnieniem małego dziecka w wieku 0-6 lat. Chciałbym zacieśnić w tym zakresie współpracę z ursynowskim ZOZ-em, zwłaszcza z Poradniami „D”. Innym pomysłem jest zatrudnienie jako konsultantów (na umowę zlecenie): lekarza neurologa dziecięcego i/lub psychiatrę i/lub rehabilitanta. 3 Beata Mierzejewska KONCEPCJA ROZWOJU PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ NR 19 W WARSZAWIE B. W zakresie terapii: prowadzenie różnorodnych, nowoczesnych form terapii psychologicznej i pedagogicznej dziecka i rodziny, stałe rozszerzanie oferty terapeutycznej. Najczęściej problemy, z którymi rodzice zgłaszają się do psychologa w poradni dotyczą dzieci, ale warunkiem skuteczności pomocy są wielokierunkowe oddziaływania terapeutyczne, obejmujące nie tylko dziecko, ale i członków jego rodziny. Problemów takich jak trudności emocjonalno-adaptacyjne, trudności w nauce, fobie szkolne, depresje, lęki separacyjne, natręctwa, zaburzenia jedzenia, objawy psychosomatyczne, zaburzenia zachowania nie udaje się zwykle rozwiązać przez tradycyjnie rozumiane poradnictwo. Efektywna pomoc w problemach rodzinnych wymaga stworzenia zespołu terapeutycznego. Miałoby to na celu wypracowanie procedur kierowania do konkretnej formy pomocy (terapia indywidualna, grupowa, długo- lub krótkoterminowa) i ułatwienie współpracy między terapeutami, zajmującymi się członkami jednej rodziny. W ten sposób poradnia będzie mogła, w większym stopniu niż dotąd, realizować zadania związane z pomocą rodzinie. Terapeuci pracujący w tym zespole stanowiliby dla siebie koleżeńską grupę superwizyjną. C. W zakresie edukacji: doradztwo, wsparcie, edukacja rodziców i nauczycieli; Od wielu lat z powodzeniem prowadzimy warsztaty „Szkoła dla Rodziców i Wychowawców”. Wśród pracowników poradni są osoby, które są również edukatorami dla realizatorów tych warsztatów. Chciałabym aby PPP 19 stała się ośrodkiem superwizyjnym dla osób, które realizują ten program w innych placówkach. Ponadto proponuję rozszerzyć pracę z rodzicami wprowadzając cykliczne, tematyczne otwarte spotkania edukacyjne dla rodziców. W związku ze zmianami w organizacji pomocy psychologiczno- pedagogicznej w przedszkolach, szkołach w poradni została opracowana strategia bezpośredniego wsparcia nauczycieli. W ramach oferty przewidziane są indywidualne konsultacje dla nauczycieli i reedukatorów, szkolenia dla Rad Pedagogicznych, cykliczne spotkania dla logopedów, warsztaty umiejętności wychowawczych dla nauczycieli, tematyczne spotkania otwarte, prowadzenie mediacji w placówkach i inne. Taką ofertę będziemy przygotowywać na każdy rok szkolny, dopasowując ją elastycznie do zapotrzebowania. 5. Proponowany styl zarządzania Dyrekcja powinna stwarzać właściwą atmosferę pracy, popierać współpracę, koleżeńskość, pomagać w rozwiązywaniu problemów. Ma to zasadniczy wpływ na kształtowanie kultury organizacyjnej placówki. Podejmując się dalszego kierowania poradnią chcę kontynuować dotychczasowy styl zarządzania. Uważam, że dyrektor powinien być jednym z członków zespołu, być z ludźmi, a 4 Beata Mierzejewska KONCEPCJA ROZWOJU PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ NR 19 W WARSZAWIE nie ponad nimi. Wyraźnie zaznaczając swoją pozycję w zespole, dyrektor powinien dawać pracownikom poczucie możliwości rzeczywistego wpływu na funkcjonowanie placówki. Aby osiągnąć ten cel zamierzam nadal regularnie, co najmniej raz w miesiącu, zwoływać robocze posiedzenia całego zespołu, na których omawia się sprawy bieżące, dyskutowane są nowe pomysły i wspólnie podejmowane są ważne decyzje dotyczące działań placówki. Kierując zespołem staram się dbać o dobrą atmosferę pracy, w miarę własnych możliwości, służę pomocą merytoryczną oraz dbam o rozwój zawodowy swoich pracowników. Taka postawa owocuje lepszą efektywnością pracy, zatem zamierzam dołożyć wszelkich starań, aby utrzymać ten stan rzeczy. 6. Kwestia promowania placówki i jej osiągnięć Poradnia ma duży potencjał, dlatego należy kłaść nacisk na wzrost i umocnienie naszej pozycji w środowisku. Współpracujemy z wieloma partnerami zewnętrznymi i ośrodkami, które zajmują się wspomaganiem rozwoju dziecka, a nie są placówkami oświatowymi i nie znajdują się w rejonie działania poradni. Do takich należą m.in.: ORE, Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Centrum Audio-Psychofonologii, Instytut Matki i Dziecka, Centrum Terapii Poznawczo-Behawioralnej (CBT), Instytut Psycho-Neurologiczny, MEN, Polskie Towarzystwo Dysleksji, Pracownia testów Psychologicznych, BIOMED we Wrocławiu, warszawskie uczelnie, OPS, policja i Sąd Rodzinny. Poradnia jest miejscem, gdzie systematycznie odbywają się praktyki i staże studenckie. Będę motywować pracowników Poradni, aby reprezentowali placówkę na różnych konferencjach, sympozjach, kongresach itp. Ważnym punktem w koncepcji rozwoju z 2007 roku było zobowiązanie do podjęcia starań o nowy lokal Poradni. Ponieważ, jak dotąd, nasze starania o nowy lokal nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, nadal będę intensywnie zabiegać o poprawę warunków pracy poradni. Lokal, który aktualnie zajmuje poradnia, zdecydowanie nie pozwala na wykorzystanie potencjału tkwiącego w kadrze tej placówki. Warunkiem koniecznym do dalszego rozwoju PPP nr 19 jest poprawa warunków lokalowych! Wytworzyła: Beata Mierzejewska, Maj 2012r. Odpowiada: Beata Mierzejewska, dn. 6.02.2013r. 5