Gleby Klaudia Dropińska Anna Morawska kl.IIF Czym jest gleba? To zewnętrzna warstwa skorupy ziemskiej (od kilkunastu cm. do kilku m. ) Składa się z: *cząstek mineralnych, organicznych *wody *powietrza Powstaje w wyniku długotrwałych i złożonych procesów fizycznych, fizykochemicznych, chemicznych i biologicznych (procesy glebotwórcze). PROCESY GLEBOTWÓRCZE 1. Procesy przygotowawcze wietrzenie fizyczne- prowadzi do zmian fizycznych skał, ale bez zmiany jej składu chemicznego wietrzenie chemiczne- rodzaj wietrzenia doprowadzający do zmian chemicznych, czyli rozkładu skały wietrzenie biologiczne- jest to każdy rodzaj wietrzenia spowodowany przez organizmy żywe 2. Właściwe procesy glebotwórcze humifikacja-końcowe stadium procesu rozkładu substancji organicznych przez mikroorganizmy mineralizacja- zespół procesów, w wyniku których związki organiczne przekształcają się w glebie w związki nieorganiczne 3.PROCESY DEPOZYCJI ZWIĄZKÓW MINERALNYCH I ORGANICZNYCH- prowadzą do miejscowego wzbogacenia lub zubożenia gleby w te związki grawitacja infiltracja wód opadowych krążenie wód zaskórnych działalność organizmów żywych W PEŁNI WYKSZTAŁCONY PROFIL Z POZIOMAMI GLEBOWYMI CZYNNIKI GLEBOTWÓRCZE decydują o rodzaju i tempie wielu procesów glebotwórczych: CZYNNIK CZYNNIKI ABIOTYCZNE klimat Skała macierzysta Warunki wodne CZYYNIKI BIOTYCZNE Rzeźba terenu OPIS ODDZIAŁYWANIA - wpływa na sposób i tempo wietrzenia skał i na rozwój życia organicznego - opady atmosferyczne i wiatr może niszczyć pokrywę glebową -w klimatach suchych prowadzi do zasolenia gleb - decydują o składzie mineralnym gleby -pierwiastki występujące w gleby i wpływające na rozwój roślin: *azot *fosfor *wapń -różne rodzaje zwietrzelin mają odmienne właściwości mechaniczne -umożliwiają rozwój roślin i organizmów żywych -nadmiar opadów może prowadzić do jej zniszczenia - decyduje o stabilności pokrywy glebowej i wpływa na intensywność degradacji gleby -najsilniejsze niszczenia gleb zachodzą w obszarach górskich Czas -powstawanie gleby jest procesem długotrwałym (stadia rozwojowe- od gleby inicjalnej aż do gleby dojrzałej) Rośliny i zwierzęta - obumarłe szczątki roślin i zwierząt dostarczają wiele cennych składników -zwierzęta- spulchniają glebę i wspomagają ruch wody i powietrza -rośliny- chronią przed wiatrem, zapobiegają erozji gleby i łagodzą warunki klimatyczne -sprzyja lub przeciwdziała procesom glebotwórczym - tereny zurbanizowane- rozwój praktycznie niemożliwy -środki ochrony roślin- zmiana właściwości chemicznych gleby Działalność człowieka ŻYZNOŚĆ I URODZAJNOŚĆ ŻYZNOŚĆ -naturalna zdolność gleby do zaspokajania życiowych potrzeb roślin: *dostarczanie składników pokarmowych, *wody, *powietrza. URODZAJNOŚĆ -zdolność gleby do zaspokajania potrzeb roślin, modyfikowana działalnością rolniczą (zdolność produkcyjna gleby) -jej miarą są plony ODCZYN GLEBY wpływa na przyswajalność przez rośliny składników odżywczych Odczyn Kwaśny pH Przyswajalność Poniżej 6,6 Zmniejszona przyswajalność fosforu, magnezu, wapnia (słabszy rozwój roślin) ; wzrasta przyswajalność glinu i żelaza (toksyczne) Obojętny Od 6,6 do 7,2 Optymalna przyswajalność Zasadowy Powyżej 7,2 Spadek przyswajalności niektórych składników ( także fosforu i magnezu) Bibliografia "Oblicza geografii 1" R. Malarz, M. Więckowski wyd. Nowa Era http://www.wiking.edu.pl/article.php?id= 34 http://szejtan.w.interia.pl/geo/002-31.htm