Zarządzanie logistyczne w produkcji
advertisement
Zarządzanie logistyczne w produkcji opracowanie: dr Wojciech M. BANASIEWICZ PRODUKCJA-definicja Jest to użytkowanie różnego rodzaju surowców, materiałów, wyposażenia technicznego oraz usług dla wytwarzania produktów zaspakajających potrzeby i wymagania nabywców. [1] Koncepcja produkcji (w orientacji przedsiębiorstwa na rynek) jest jedną z najstarszych. Według tej koncepcji konsumenci będą faworyzować te produkty, które są szeroko dostępne i mają niską cenę. Kierownicy organizacji zorientowanych na produkcję, koncentrują się na osiągnięciu wysokiej wydajności produkcji i szerokiej dystrybucji. [2] [1] Tadeusz Sztucki, Encyklopedia marketingu, Agencja Wydawnicza „Placet”, Warszawa 1998 [2] Philip Kotler, Marketing, Warszawa, 1994 PRODUKT- określenie Produkt - jako element marketingu jest agregatem pewnych właściwości. Podstawowym elementem tych właściwości są funkcje podstawowe produktu. Funkcje te są odzwierciedleniem relacji zachodzących między produktem a celem, któremu on służy i który uzasadnia jego istnienie. Relacje między produktem a celem, któremu on służy, decydują o funkcjonalności produktu. Elementem podstawowych funkcji produktu są dwie jego cechy: funkcjonalność i wydajność. Produkt - należy traktować w najszerszym tego słowa znaczeniu, rozumiejąc przezeń zarówno towar jak i usługę. PRODUKCJA- filozofia IN PUT PROCESY OUT PUT PRODUKCJI PROCESY ZASILANIA PROCESY DYSTRYBUCJI PRODUKCJA- filozofia Ostatnimi laty, w nieomal każdym przedsiębiorstwie coraz większą uwagę zwraca się na przebiegające w jego ramach procesy. Pomimo tego, że procesy zawsze były nieodłącznym elementem systemów gospodarczych, dopiero w ostatnich latach zwrócono na nie baczną uwagę. W tym nowym podejściu do tematyki procesów i zarządzania nimi upatruje się możliwości usprawnienia działań przedsiębiorstwa oraz zwiększenia jego efektywności. Stwierdzić można, że proces towarzyszy każdej działalności ludzkiej i zazwyczaj rozumiany jest jako „przebieg następujących po sobie, powiązanych przyczynowo, określonych zmian, stanowiących kolejne stadia, fazy, etapy rozwoju czegoś; przebieg, rozwijanie, przeobrażanie się czegoś”[1]. [ 1] Słownik języka polskiego, pod red. S. Szymczaka. PWN, Warszawa 1978, s. 926-927 PRODUKCJA- filozofia Rozszerzając przyczynowo-skutkowy charakter powyższej definicji, proces ująć można jako ciąg następujących po sobie wydarzeń i wywołanych przez nie działań. Procesy postrzegane jako łańcuchy działań stanowią istotę funkcjonowania każdego systemu. Proces z gospodarczego punktu widzenia postrzegać można jako „zestaw wzajemnie powiązanych zasobów i działań, przekształcających stan wejściowy w wyjściowy”[2]. Definicja ta zwraca uwagę na to, że każdy proces kończy się stanem wyjściowym, czyli rezultatem. Dla odbiorcy efektów procesów – na przykład konsumenta oczekującego dobra, które zaspokoi jego potrzeby – nieważny jest zwykle sam przebieg procesu, liczy się natomiast jego efekt, stan wyjściowy. [2] G. Gruchman: Jak rozpocząć Mapowanie Procesów?. Akademia Procesów (E)Biznesowych 2000, http://www.gruchman.pl PRODUKCJA- filozofia Wychodząc z założenia, że celem działalności organizacji gospodarczych funkcjonujących w otoczeniu konkurencyjnym jest zaspokojenie potrzeb klienta, efekty końcowe procesów w postaci wytworzonych produktów i usług charakteryzować powinny się jak największą wartością dla konsumenta. Tworzące procesy działania podzielić można na dodające wartość do końcowego produktu i na te, które tej wartości nie dodają. Szacuje się, że czas, w którym produkt zyskuje wartość dodaną, stanowi od 0,05 do 5% czasu, w którym przebywa on przedsiębiorstwie. Pozostały czas przypada na oczekiwanie na ukończenie serii produkcji, w którym wytwarzany jest półprodukt i usługa potrzebne do ukończenia danego produktu, czas potrzebny na ukończenie innej czynności produkcyjnej lub nieprodukcyjnej, lub też czas upływający na podjęcie decyzji o przesłaniu serii produkcyjnej do następnego etapu wytwarzania[3]. Jednym z kluczowych aspektów zwiększenia efektywności procesów jest zmiana ich w sposób, który pozwoli na zmniejszenie nakładów poświęcanych na działania nie dodające wartości do końcowego efektu. [3] M. Chaberek: Makro- i mikroekonomiczne aspekty wsparcia logistycznego, wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2002, s. 16-17. PRODUKCJA- filozofia Odbiorca finalny zazwyczaj nie jest zainteresowany przebiegiem procesów, za sprawą których wytwarzane i dostarczane są potrzebne mu dobra. Interesuje go końcowy efekt, czyli produkty i usługi, które zaspokajają jego potrzeby. Z kolei dla producenta zwiększenie efektywności procesów, a tym samym organizacji jako całości, jest jednym z kluczowych elementów osiągnięcia przewagi nad konkurencyjnymi podmiotami. Za podstawowe kryteria współczesnej konkurencji przyjmuje się trzy czynniki: czas, koszt i jakość[4]. Patrząc na procesy z punktu widzenia działających na rynku podmiotów te trzy czynniki mają decydujący wpływ na efektywność ich działania. Kryteria czasu, kosztu i jakości wzajemnie się subsydiują – obniżenie kosztów wiąże się zazwyczaj ze zmniejszonym poziomem jakości, podwyższenie jakości – z koniecznością zwiększenia nakładów czasu. Zjawisko subsydiowania tych trzech kryteriów określa się terminem trade-off. Za zapewnienie satysfakcji odbiorcy wytwarzanych dóbr czy usług odpowiedzialne jest kryterium jakości, koszt i czas decydują o długoterminowych korzyściach, osiąganych przez organizację. [4] M. Chaberek: Model systemu wsparcia logistycznego organizacji. Modelowanie procesów i systemów logistycznych, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2001, s. 14-15. PRODUKCJA- filozofia Jednym z możliwych podejść w analizie działalności (funkcjonowaniu) organizacji produkcyjnej jest identyfikacja procesów składających się na efekt końcowy. Wiąże się z tym konieczność sprecyzowania co jest efektem końcowym działania organizacji produkcyjnej (przedsiębiorstwa produkcyjnego). Kontekstem dwóch powyższych warunków jest podejście zgodne z filozofią logistyki (przepływy) PRODUKCJA- filozofia, procesy PROCES zestaw wzajemnie powiązanych lub wzajemnie oddziałujących działań, które przekształcają wejście w wyjście WEJŚCIE proces działanie - operacja, podproces, transformacja; wejście - stan początkowy, przedmiot transformacji; wyjście - stan końcowy, skutek transformacji. WYJŚCIE Produkcja – procesy (logistyczne) Pojęcie procesu nie jest jednoznaczne. Inne znaczenia ma dla przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych PROCES to sekwencja lub częściowo uporządkowany zbiór powiązanych ze sobą działań zintegrowanych przez: • czas, • koszty, • łączną ocenę wykonania i realizowanych, aby osiągnąć określony cel organizacji. Cechą wspólną różnych interpretacji jest następstwo pewnych zdarzeń i do niego się odwołujemy przy formułowaniu definicji procesu – procesu biznesowego proces logistyczny podstawowe pojęcia ŚRODOWISKO PROCESU tworzy zbiorowość biernych i aktywnych, stymulujących lub utrudniających, podmiotów, których istnienie i specyficzne własności musimy uwzględniać w planowaniu i realizacji procesu. INFRASTRUKTURĘ PROCESU określają wyróżnione w środowisku podmioty zaangażowane w ten proces, wykorzystywane obiekty oraz relacje między podmiotami a obiektami. proces logistyczny podstawowe pojęcia Logistyka obejmuje planowanie koordynację i sterowanie, zarówno w aspekcie czasu jak i przestrzeni, przebiegiem procesów realnych, których organizacja jest uczestnikiem, w celu efektywnego osiągania celów tej organizacji. Wymienione aktywności dotyczą w szczególności przestrzennego i czasowego rozmieszczenia, stanu, przepływu dóbr będących składowymi tych procesów, a więc ludzi, dóbr materialnych, informacji i środków finansowych. proces logistyczny podstawowe pojęcia Prawidłowe określenie procesu wymaga: wskazanie kto zarządza procesem; określenie, co jest niezbędne do jego zapoczątkowania; określenie pożądanych lub oczekiwanych wyników końcowych; wskazanie jednostek, które mają być odbiorcami wyników (adresatami efektów); identyfikacja czynników mogących stymulować względnie utrudniać realizację; przyporządkowanie niezbędnych wykonawców i środków do realizacji; przyporządkowanie uprawnień do kontrolowania i sterowania przebiegiem procesu; przemyślenia ewentualnych działań umożliwiających odpowiednią reakcję na nieplanowane odchylenia. S. Krawczyk, Logistyka w zarządzaniu marketingiem, AE, Wrocław, 1998. PRODUKCJA- filozofia, procesy L1 L2 O1 L=O L3 O2 O3 L1 L2 L=f(O) O L3 O1 L O = f(L) O2 O3 L1 L2 L3 LRO O1 O2 O3 O4 PRODUKCJA- filozofia, procesy Rynek dostawców Logistyka pośrednicy zaopatrzenia Magazyn surowców Logistyka Proces produkcji produkcji Magazyn wyrobów gotowych pośrednicy Rynek użytkowników Logistyka dystrybucji LOGISTYKA PRODUKCJI - filozofia, procesy Zadanie logistyki produkcji polega na zapewnieniu optymalnego przepływu materiałów i informacji w procesie produkcji. Jest to ujęcie bardzo skrótowe. Pełne rozwinięcie obejmuje szerokie spektrum procesów logistycznych wynikających z różnorodnych rodzajów produkcji i celów, jakie ma ona spełniać. LOGISTYKA PRODUKCJI - typowe modele przepływów produkcyjnych. Aktualnie, obserwowaną od lat 90’ fazą ewolucji przepływów materiałowych jest tzw. kanałowe zarządzanie (chanel management), zwane także łańcuchem dostaw. [1] Stopień wykorzystania zintegrowanego logistycznego podejścia do zarządzania wspomnianym przepływem jest jednak uwarunkowany rodzajem wykonywanej produkcji. [1] P.W. Bolt, Zarządzanie przepływem produktów (Pipeline Management), „Problrmy Magazynowania i Transportu”, 1992, zeszyt specjalny, s.33 LOGISTYKA PRODUKCJI - typowe modele przepływów produkcyjnych. Z punktu widzenia procesów logistycznych produkcji i stopnia złożoności nimi możemy wyróżnić procesy produkcyjne: aparaturowe; obróbczo-montażowe; LOGISTYKA PRODUKCJI - typowe modele przepływów produkcyjnych najczęściej spotykane rozwiązania procesów obróbczo-montażowych: linie potokowe stałe, zsynchronizowane; linie potokowe stałe, niezsynchronizowane; linie potokowe zmienne; gniazda podmiotowe o produkcji powtarzalnej; gniazda o produkcji niepowtarzalnej. LOGISTYKA PRODUKCJI - typowe modele przepływów produkcyjnych Metody międzykomórkowego sterowania przepływem produkcji (najważniejsze): taktu produkcji; okresu powtarzalności produkcji; programu i zapasów, poziomu minimum – maksimum zapasów; poziomu zapasu krytycznego; wyprzedzeń. LOGISTYKA PRODUKCJI -nowoczesne metody sterowania przepływami Wzrost roli konsumenta (rynku) w procesach wytwórczych powoduje zmianę obowiązującej w nich dotychczas zasady: „wytwórz produkt i poszukaj jego nabywcy”, na zasadę: „znajdź nabywcę i wytwarzaj według jego życzenia” [1] Wygenerowało to dwa systemy: Just-in-Time oraz kanban (jap: kartka, nalepka). E.A Silver i R. Peterson nazywają system JIT systemem JITM, czyli Just-in-Time-Manufacturing [2], dla zaznaczenia jego zastosowania w procesach wytwarzania (produkcji) [1] R.Jansen, M. Hertlein, Kurs 2000 – Logistyka lat dziewięćdziesiątych – wymogi i rozwiązania, „Problemy Magazynowania i Transportu” 1992, zeszyt specjalny. [2] E.A Silver i R. Peterson, Decision Systems for Inventory Management and Production Planning, J. Willey & Sons, New York 1985. LOGISTYKA PRODUKCJI -nowoczesne metody sterowania przepływami Podstawowymi założeniami systemu kanban są zwłaszcza: konieczność dotrzymania wysokiej jakości produkowanych części, podzespołów i zespołów; maksymalne skracanie czasów przygotowawczo-zakończeniowych (np. w celu przezbrojenia linii); minimalizacja liczebności partii produkcyjnych (obowiązują ustalone normatywy). LOGISTYKA PRODUKCJI -nowoczesne metody sterowania przepływami W przytoczonym systemie, opartym na zasadzie „ssania”, korzysta się z dwóch rodzajów kart kanban: Kart przepływu (ruchu, transportu) Są one sygnałem do przemieszczenia jednego pojemnika z gniazda nadania (wytworzenia) do gniazda odbioru (wykorzystania). Jedna karta odpowiada standardowej liczbie części (podzespołów, zespołów) określonej dla danego pojemnika i dwóch współpracujących ze sobą gniazd. Kart produkcji. Sygnalizują one konieczność niezwłocznego wytworzenia części (podzespołów, zespołów) w ustalonej ilości. LOGISTYKA PRODUKCJI -nowoczesne metody sterowania przepływami System JIT nie powinien być traktowany tylko jako system regulujący przepływ produkcji. W gruncie rzeczy jest to nowa „filozofia” podejścia do problemów gospodarczych (problemów logistycznych). Z tej „filozofii zdrowego rozsądku” w zarządzaniu procesami (zarządzaniu logistyką) wypływają dwie nieodłączne przesłanki: nawyk doskonalenia; eliminacja marnotrawnych praktyk LOGISTYKA PRODUKCJI -nowoczesne metody sterowania przepływami Nawyk doskonalenia musimy aktywnie i konsekwentnie doskonalić wszelkie działania. W systemie JIT akcent jest położony nie na „musimy” a na „doskonalić”. Eliminacja marnotrawnych praktyk należy tu odróżnić cel „eliminacji marnotrawnych praktyk” od celu „minimalizacji kosztów” LOGISTYKA PRODUKCJI nowoczesne metody sterowania przepływami – proces logistyczny z pozycji przedsiębiorstwa. A. Należy wyróżnić następujące procesy: Pozyskiwania klienta, w którym ofertą rynkową i promocją produktów kierowaną do klientów znanych producentowi (hurtowni, sieci sklepów) oraz klientów anonimowych zachęca się potencjalnych klientów do zakupu; B. Gromadzenia informacji o popycie zarówno przez akwizycję zamówień, jak i prognozy popytu; C. Planowania produkcji, w tym określenia zapotrzebowania na dobra, które powinny być zakupione u dostawców; D. Zakupów, w tym wyszukiwania i wyboru dostawców, składania zamówień i samej transakcji zakupu; E. Dostaw obejmujące organizację łańcuchów dostaw, w tym samego transportu i przyjmowania dostaw wraz z magazynowaniem; F. G. Produkcji i dystrybucji wewnętrznej do własnych centrów dystrybucji; Dystrybucji do klienta; LOGISTYKA PRODUKCJI nowoczesne metody sterowania przepływami – proces logistyczny z pozycji przedsiębiorstwa. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) Za procesy podstawowe w logistyce produkcji uznaje się: rozwój produktu – od rozpoznania potrzeb rynkowych do wprowadzenia produktu na rynek; sprzedaż – od wskazania potencjalnych klientów do podjęcia przez klienta decyzji o zakupie; realizację zamówienia – od złożenia zamówienia do otrzymania zapłaty; zaopatrzenie – od identyfikacji zapotrzebowania na materiał do jego otrzymania i uregulowania zobowiązania wobec dostawcy; produkcję – od zidentyfikowania zapotrzebowania na produkt do jego wykonania; dystrybucję – od wyprodukowania wyrobu gotowego w przedsiębiorstwie do dostarczenia go do klienta; obsługę posprzedażną – celem jest utrzymanie klienta (od momentu sprzedaży do nieskończoności). Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży WYMAGANIA STAWIANE PRZEZ ŁAŃCUCH PODAŻY PROJEKTOWANIE WYROBÓW DLA ŁAŃCUCHA PODAŻY STRATEGICZNE UJĘCIE PROCESÓW WYTWARZANIA RÓŻNE WARIANTY TECHNOLOGII PRODUKCJI NOWE KONCEPCJE PRODUKCJI Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży WYMAGANIA STAWIANE PRZEZ ŁAŃCUCH PODAŻY łańcuch procesów; elastyczność produkcji; środowisko produkcyjne; Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży WYMAGANIA STAWIANE PRZEZ ŁAŃCUCH PODAŻY łańcuch procesów; globalny charakter produkcji rozwój łańcucha podaży. Inwestowanie w fabryki staje się strategią operującą kategoriami czasu i dostępu do korzystnych możliwości. Technologie produkcji są rozsiane po całym świecie, tak, że wytwarzanie na rynku globalnym jeśli ma być konkurencyjne, z konieczności wykazać się musi porównywalną do innych skutecznością. Wiele nowych koncepcji produkowania wprowadza się do nowo zbudowanych fabryk w krajach rozwijających się, gdzie nie istnieją tradycje starszych systemów produkcji. Globalny system produkcji stanowi sieć. System transportu ostatecznie określa czas realizacji zamówień i możliwości sprawnego reagowania na zmiany. Niektóre fabryki rozmyślnie umiejscowiono na rynkach lokalnych, mimo wyższych kosztów siły roboczej, po to, by szybko reagować na tamtejsze zapotrzebowanie na wyroby. Produkcja może przebiegać etapami następującymi kolejno po sobie bądź też równoległymi. Sieci globalne są poddawane naciskom, by tworzyły miejscowe źródła podaży, zarówno w celu zaspokojenia potrzeb, jak i przekazywania technologii. Istotne są także dwa czynniki: infrastruktura i kultura. Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży WYMAGANIA STAWIANE PRZEZ ŁAŃCUCH PODAŻY !!!!!!!!!!!!!!!! elastyczność produkcji. Klienci potrzebują wyrobów dla zaspokojenia swoich indywidualnych potrzeb. Wymagania rynku globalnego wzrastają zarówno w zakresie rodzaju wytwarzanych w fabryce wyrobów jak i wielkości produkcji. Cykle życia produktu ulegają skróceniu, kładzie się nacisk na ograniczenie zapasów i większy popyt na różnorodność wyrobów. Zadaniem łańcucha podaży jest zwiększenie elastyczności, szybsze przestawianie się oraz zdolności zwiększania produkcji w obrębie fabryki. Poza fabryką łańcuch podaży musi również organizować elastyczne sieci produkcji w powiązaniu z dostawcami. Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży WYMAGANIA STAWIANE PRZEZ ŁAŃCUCH PODAŻY Środowisko produkcyjne. Przechodzenie od „popychania” do „pociągania” wywołuje zmiany w harmonogramach produkcji i polityce składowania zapasów (uwzględnia się zamówienia w miarę ich napływania i produkuje wyroby w krótkich seriach). zapewnia elastyczność i możliwość spełnienia wymagań klienta, ogranicza i całkowicie eliminuje zapasy między fabryką a klientem z wyjątkiem towarów będących w trakcie transportowania. Interakcja w czasie rzeczywistym między klientami a produkcją skraca czas cyklu zamówień co pozwala na realizacje zamówień zindywidualizowanych. Szerszy wachlarz wyrobów wymaga od systemów produkcji szybkiego przestawienia się z jednego wyrobu na inny. Pojęcie masowej indywidualizacji dostosowanie wyrobów do jednostkowych wymagań klientów. Komputery i inne wyroby techniki informacyjnej stają się istotną częścią fabryki. Jakość stanowiąca szczególne zainteresowanie fabryki, jest relatywnie nowym zjawiskiem. Systemami obywającymi się bez zapasów jest JIT oraz kanban. Produkcja „dokładnie na czas” to także filozofia, której istota wykracza poza problem zapasów, a mianowicie kaizen - ciągłe ulepszanie produkcji poprzez tzw. kręgi jakości. Organizacja fabryki również ulega zmianie. Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży PROJEKTOWANIE WYROBÓW DLA ŁAŃCUCHA PODAŻY wyroby modułowe; równoległe opracowywanie wyrobu; projektowanie uwzględniające możliwości logistyki; Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży PROJEKTOWANIE WYROBÓW DLA ŁAŃCUCHA PODAŻY Wyroby modułowe. Modułowość wyrobów nadaje łańcuchowi podaży elastyczność pozwalają na wytwarzanie szerokiego wachlarza wyrobów bez potrzeby wprowadzania wyspecjalizowanej produkcji oddzielnych wyrobów. Definicja modułu określa zarazem zakres partnerstwa w łańcuchu podaży – ilu partnerów będzie w nim uczestniczyło. Można wyróżnić trzy poziomy produkcji modułowej: wyrób, grupę wyrobów, proces. Moduły wyrobów to są to elementy jednostkowych wyrobów. Moduły grupy wyrobów to znormalizowane moduły wymienne w pewnym zbiorze wyrobów. Modularność określa również kształty organizacji, wyznaczając im poszczególne role, jakie mają pełnić w procesie opracowywania wyrobów. Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży PROJEKTOWANIE WYROBÓW DLA ŁAŃCUCHA PODAŻY równoległe opracowywanie wyrobu Istotne znaczenie dla rynku ma czas mijający miedzy powstaniem koncepcji wyrobu a wprowadzeniem tego wyrobu na rynek. Zmiana sekwencyjnych sposób projektowania wyrobu na równoległą metodę. W której zespoły zadaniowe składają się z różnych specjalistów i „równolegle” do siebie tworzą elementy produktu. Projektowanie za pomocą komputera. Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży PROJEKTOWANIE WYROBÓW DLA ŁAŃCUCHA PODAŻY projektowanie uwzględniające możliwości logistyki; Zagadnienie przemieszczania produktu, Zagadnienie składowania/magazynowania produktu, Zagadnienie pakowania produktu, Zagadnienie paletyzacji i konteneryzacji produktu, Zagadnienie ochrony środowiska, Nasycenia wartością produktu, Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży STRATEGICZNE UJĘCIE PROCESÓW WYTWARZANIA warianty strategiczne; Pojedyncze przedsięwzięcia, Roboty warsztatowe, Wytwarzanie niewielkich partii wyrobów, Produkcja całego asortymentu wyrobów, Ciągły przepływ/procesy aparaturowe (charakterystyczne dla procesów chemicznych) WYTWÓR PROCES Przepływ luźno powiązany Przepływ przerywany Nieliczne jednostki Wiele wyrobów w Główne wyroby w wyroby małych ilościach dużych ilościach Wyroby znormalizowane w dużych ilościach Pojedyncze przedsięwzięcie …….. Roboty warsztatowe ……… Wytwarzanie niewielkich partii towaru Przepływ luźno powiązany Produkcja całego asortymentu wyrobów ........ Przepływ ciągły Proces ciągłego przepływu Wielkość produkcji a jej poziom Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży RÓŻNE WARIANTY TECHNOLOGII PRODUKCJI system produkcyjny Toyoty; produkcja z „pomyślunkiem”; wytwarzanie komórkowe; wytwarzanie zintegrowane komputerowo; elastyczne systemy wytwarzania; system produkcji „dokładnie na czas” oraz system kanban; Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży RÓŻNE WARIANTY TECHNOLOGII PRODUKCJI system produkcyjny Toyoty Opisywany jest jako wytwór społeczności uczonych, stosujących rygorystyczne metody formułowania i sprawdzania sposobów rozwiązywania problemów, które są głęboko zakorzenione w organizacji. Opiera się on na czterech zasadach: 1. Cała praca jest ściśle określona i precyzyjnie mierzona, co pozwala pracownikom badać zmienione metody i porównywać je z metodami typowymi. 2. Wszystkie związki miedzy dostawcami a klientami mają charakter bezpośredni i jednoznaczny. (zarówno w układzie wewnętrznym jak i zewnętrznym). 3. Drogi, którymi porusza się każdy wyrób, powinny być bezpośrednie i proste. W tym zarówno schemat fizycznej produkcji, jak i obsługi, np. udzielanie pomocy na życzenie. Wyroby przepływają do specjalnie przeznaczonych maszyn. 4. Należy wprowadzać udoskonalenia oparte na metodach naukowych na możliwie najniższym poziomie. Istnieje precyzyjna procedura uczenia się, nastawiona na podważanie ustalonych metod i założeń. Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży RÓŻNE WARIANTY TECHNOLOGII PRODUKCJI W jaki sposób Toyota zdołała osiągnąć elastyczność, dążąc do efektywności? jednym z posunięć, które to umożliwiły jest stworzenie znormalizowanego systemu rozwiązywania problemów sprzyjającego twórczemu podchodzeniu do nich, przyjęcie zasady wzbogacania przez pracę w celu zachęcenia robotników do większej innowacyjności i elastyczności, przechodzenie od zadań typowych do zadań nietypowych i na odwrót oraz podział funkcji w celu umożliwienia robotnikom doskonalenia własnych umiejętności. W systemie Toyoty funkcjonującym w NUMMI, wspólnej fabryce General Motors w Toyoty w Kalifornii, dostawcy biorą udział w opracowywaniu wyrobów, zamiast zachować dystans charakterystyczny dla Stanów Zjednoczonych. Robotnicy uczestniczą w „zespołach pilotażowych” gdzie uczą się nowych umiejętności zanim jeszcze rozpocznie się produkcja, biorą też udział we wprowadzaniu ostatnich zmian konstrukcyjnych w projekcie przed uruchomieniem produkcji. Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży RÓŻNE WARIANTY TECHNOLOGII PRODUKCJI Produkcja „z pomyślunkiem” (reflektive production) w Volvo w Udevalli i Kalmarze oraz w zakładach montażowych Saab w Malmö stworzono filozofię produkcji konkurencyjnej do produkcji „odchudzonej” – czyli „z pomyślunkiem”. Odbiega ona od koncepcj i taśmy montażowej stosowanej powszechnie przez światowych producentów na a skupia się na wartościach społeczeństwa przemysłowego takich jak: zadowolenie z pracy i wzbogacanie przez pracę. Główne zasady reflective production są następujące: * proces montażu oparty na uczeniu się całościowym, kładący nacisk na sensowną spójność procesów pracy; * równoległe przepływy organiczne, które zapewniają nadzór i kontrolę; * około dziesięcioosobowe zespoły montujące cały samochód, w których skład wchodzi dwóch lub czterech robotników. Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży RÓŻNE WARIANTY TECHNOLOGII PRODUKCJI Wytwarzanie komórkowe. Metoda ta dzieli produkcję między zespoły odpowiedzialne za wytworzenie całego wyrobu bądź elementu Stanowiska pracy ustawione są w kształcie litery U, tak aby każdy członek widział efekty działania zespołu. Zadania produkcyjne różnią się między sobą, lecz robotnicy mają wszechstronne przygotowanie i mogą się podjąć każdego zadania w komórce Wytwarzanie komórkowe Stanowisko pracy Taśma montażowa Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży RÓŻNE WARIANTY TECHNOLOGII PRODUKCJI Wytwarzanie zintegrowane komputerowo Programy komputerowe zarządzają procesem produkcji od projektu aż po pełną produkcję. Istnieją systemy produkcji wspomaganej komputerowo, które tworzą plany, harmonogramy oraz kontrolują proces produkcji. Systemy produkcji wspomaganej komputerowo obejmują: 1.wykaz materiałowy, który wyszczególnia zespoły elementów, składniki i materiały potrzebne do wytworzenia gotowego wyrobu, 2.listę operacji niezbędnych do wyprodukowania poszczególnych składników określonych w wykazie materiałowym, podzieloną na pozycję według niezbędnego czasu pracy maszyn, narzędzi oraz ludzi, 3.potrzebne ośrodki robocze wraz z ich zdolnościami produkcyjnymi, 4.wymagania klientów dotyczące dostaw, oraz 5.dostępne składniki i materiały oraz wymagania dotyczące zaopatrzenia. Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży RÓŻNE WARIANTY TECHNOLOGII PRODUKCJI Elastyczne systemy wytwarzania. Systemy te obejmują operacje przeprowadzane wewnątrz fabryki, w przeciwieństwie do systemów produkcji wspomaganej komputerowo, które są nastawione na zarządzanie. Elastyczny system wytwarzania nastawiony jest na technikę grup, gdzie podobne grupy części są gromadzone razem do produkcji, tworząc rodzaj elektronicznie nadzorowanego warsztatu. System produkcji „dokładnie na czas” oraz system kanban (były omawiane wcześniej) Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży PLANOWANIE PRODUKCJI * struktura planowania produkcji; * planowanie potrzeb materiałowych; Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży PLANOWANIE PRODUKCJI struktura planowania produkcji Prognoza zazwyczaj formułowana na podstawie sprzedaży albo marketingu, stanowi podstawę sporządzenia planu prowadzonej działalności oraz planu produkcji. Plan ten staje się punktem wyjścia do stworzenia głównego harmonogramu produkcji. Harmonogram ten może ulegać zmianom wskutek działań zarządu zmierzających do modyfikacji popytu, np. przydziału produkcji według wyrobów. Główny harmonogram produkcji wywiera wpływ na dystrybucję za pomocą planowania potrzeb dystrybucyjnych. Główny harmonogram produkcji pozwala następnie na pierwsze oszacowanie zdolności produkcyjnych, umożliwiające sprawdzeni jego wykonalności. schemat planowanie prowadzonej działalności prognozowanie planowanie potrzeb dystrybucyjnych zarządzanie popytem planowanie produkcji główny harmonogram produkcji przybliżone planowanie zdolności produkcyjnych planowanie potrzeb materiałowych planowanie potrzeb związanych ze zdolnościami produkcyjnymi Nadzór nad produkcją zaopatrzenie PLANOWANIE PRODUKCJI Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży PLANOWANIE PRODUKCJI Planowanie potrzeb materiałowych Logika takiego postępowania (materials requirements planning MRP) polega na tym, że prognoza wyznacza harmonogram produkcji nałożonej na konkretne rozplanowanie czasu. 1. 2. 3. Planowanie potrzeb materiałowych wymaga wykonania trzech kroków: sporządzenia głównego harmonogramu produkcji, 2. opracowanie wykazu materiałowego, oraz 3. powiązania głównego harmonogramu produkcji z wykazem materiałowym, w celu określenia potrzeb wyjściowych produkcji. Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży NOWE KONCEPCJE PRODUKCJI sporządzanie harmonogramów produkcji; wytwarzanie wirtualne; „sprawne wytwarzanie”; Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży NOWE KONCEPCJE PRODUKCJI Sporządzanie harmonogramów produkcji Produkcja wkroczyła w środowisko czasu rzeczywistego, szybkiego przestawiania się na inne wyroby, zmian wielkości i harmonogramów przeprowadzanych na bieżąco, w miarę napływania zamówień. Ważnym elementem jest rozwinięty system opracowywania harmonogramów i planowania. Stał się on czynnikiem ściśle powiązanym z innymi programami zarządzającymi procesami a mianowicie z planowaniem zasobów przedsiębiorstwa, które wykracza poza produkcję i obejmuje całe przedsiębiorstwo. Typowy rozwinięty program opracowywania harmonogramów i planowania tworzy zbiór potencjalnych harmonogramów produkcji za pomocą symulacji. Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży NOWE KONCEPCJE PRODUKCJI Wytwarzanie wirtualne. Zasadnicze znaczenie ma łącznośc komputerowa. Najistotniejszymi elementami są: 1. Możliwość nadania projektowi postaci pozwalającej na przesyłanie go, przekazywanie potrzeb produkcyjnych do produkcji miejscowej prowadzonej gdziekolwiek na świecie oraz 2. Sposoby szybkiego opracowywania wyrobów za pomocą modelowania opartego na technice komputerowej. Dzięki technice cyfrowej fizyczne wyroby mogą zostać zastąpione bitami. Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży NOWE KONCEPCJE PRODUKCJI Wytwarzanie wirtualne (2). Wykonywanie masywnych modeli w końu zastąpi rysunki kreskowe. Współpraca przy projektowaniu modeli ma miejsce już obecnie (ułatwia to specjalne oprogramowanie komputerowe do pacy grupowej). Szybkie konstruowanie prototypów oznacza tworzenie komputerowych modeli wyrobów fizycznych oraz oprogramowania komputerowego. Wykonalność wytwarzania można badać za pomocą modelowania procesów produkcji. Symulacyjne wypróbowywanie procesów fabrycznych można stosować w celu planowania operacji fabrycznych zapewniających koordynację produkcji i przepływ wyrobów przed wdrożeniem tych operacji. Przekazywanie projektów do i od dostawców usprawnia koordynację. Nabiera ono zasadniczego znaczenia przy produkcji wyrobów modułowych oraz przy precyzowaniu i modyfikowaniu cech wyrobu. Produkcja zdalnie kierowana ogranicza koszty transportu i usprawnia reakcje na zmiany zachodzące na rynku dzięki większej jego bliskości. Staje się ona możliwa gdy rysunki, a nawet komputerowe instrukcje do maszyn. Można przesyłać ze wszystkimi szczegółami. Zagadnienia produkcji w łańcuchu podaży NOWE KONCEPCJE PRODUKCJI „sprawne wytwarzanie” Zadaniem określenia „SPRAWNE WYTWARZANIE” jest zwrócenie uwagi na zbiór współcześnie dostępnych technik i ich zastosowań, obrazujących zmianę nastawienia z produkcji masowej na wytwarzanie wyrobów zindywidualizowanych. Sprawne wytwarzanie ma dominować w konkurencyjnym środowisku przyszłości. Na miejsce modelu samowystarczalnej fabryki – z klientami dostawcami, marketingiem i zaopatrzeniem – pojawia się model wzajemnych zależności między wszystkimi tymi elementami. Nowy model to model ścisłej integracji mającej na celu zaspokojenie indywidualnych wymagań klienta i realizacji strategii sięgającej poza granice produkcji.
