Mi*dzynarodowe stosunki gospodarcze 2010

advertisement
PODSTAWY EKONOMII
Model IS-LM
Model IS - LM
2
Równowaga jest tylko wtedy, gdy równocześnie
spełnione są dwa warunki:
1.
2.
I=S
L=M
Model IS-LM – główne założenia
3

Główne założenia:
 Stałość
cen
 Brak wpływu rządu na krańcową skłonność do
konsumpcji (zakłada się, że jest ona niezmienna, a rząd
może wpływać na wartość mnożnika poprzez stopę
opodatkowania dochodów gospodarstw domowych)
I = S
L = M
 Realna podaż pieniądza jest stała
Wyznaczanie krzywej IS
45°
AD
AD1
AD0
E1
E0
r
r0
Y0
Y1
Y
E0
r1
E1
IS
Y0
Y1
Krzywa IS pokazuje zależność między
równowagą na rynku dóbr a poziomem
stóp procentowych.
Wraz ze zmianą stopy procentowej
przesunięciu ulega krzywa
zagregowanego popytu (w wyniku
wpływu poziomu stóp procentowych na
inwestycje oraz konsumpcję).
Widoczna jest zależność, że wraz ze
wzrostem stopy procentowej dochód w
równowadze staje się coraz mniejszy.
Odwrotna zależność występuje natomiast
przy spadku stóp procentowych.
Y
Na podstawie D. Begg, S. Fisher, R. Dornbusch (2003) Makroekonomia, PWE, Warszawa, s.165
Nachylenie krzywej IS (1)
5
Wzdłuż krzywej IS poruszamy się wtedy gdy zmiany dochodu w
równowadze wynikają jedynie ze zmiany stóp procentowych.
Nachylenie krzywej IS zależy od:
 Wrażliwości zagregowanego popytu (inwestycji) na zmiany stopy
procentowej:
Duże zmiany zagregowanego popytu względem zmian stóp procentowych będą
w przypadku mniejszego kąta nachylenia krzywej IS
 Jeśli popyt nie będzie się znacząco zmieniał pod wpływem zmian stóp
procentowych wtedy krzywa IS będzie bardziej stroma.


Wartości mnożnika (wyższa wartość – bardziej płaska IS):
zależy de facto od stopy podatkowej
 c zakładamy, że jest stała c = const.

1
m=
1 – c(1 – t)
Nachylenie krzywej IS (2)
6
r
t > 0
IS’’
t <0
IS
IS’
Y
Wnioski:
1.
Chcąc pobudzić popyt globalny w przypadku stromej krzywej IS
potrzebna będzie większa zmiana stóp procentowych aniżeli w
przypadku płaskiej krzywej IS
2.
Wzrost stopy podatkowej sprawi, że krzywa IS stanie się bardziej
stroma, czyli popyt będzie mniej wrażliwy na zmiany stóp
procentowych
Przesunięcia krzywej IS
7
Krzywa IS zmienia swoje położenie
(przesunięcia równoległe) w wyniku zmian
autonomicznych składników popytu:
 Konsumpcji autonomicznej
 Inwestycji przedsiębiorstw
 Wydatków rządowych
 Eksportu
r’0
E’0
r0
r’1
E0
E’1
E1
r1
IS
Y0
IS’
Y1
Zmiany ww. czynników prowadzące do wzrostu dochodu w równowadze
będą przesuwały krzywą IS w górę co będzie oznaczało wyższe stopy
procentowe przy danym poziomie dochodu (względem poprzedniego
położenia krzywej IS)
Y
Wyznaczanie krzywej LM
8
r
r1
r0
r
LM
r1
E1
r0
E0
E0
E1
L1
L0
M0
M
Y 0 Y1
Y
Krzywa LM pokazuje kombinację poziomu stóp procentowych i dochodu przy której rynek
pieniądza znajduje się w równowadze.
Realna podaż pieniądza: zakłada się, że jest stała, natomiast zmiana dochodu implikuje
zmiany w popycie na pieniądz.
Widoczna jest zależność, że wraz ze wzrostem dochodu w równowadze stopy procentowe
rosną (na skutek przesunięcia w górę krzywej popytu na pieniądz). Odwrotna zależność
występuje natomiast przy spadku dochodu.
Nachylenie krzywej LM
9
Wzdłuż krzywej LM poruszamy się na skutek zmian stóp
procentowych
Krzywa LM jest bardziej stroma:
 Im silniej przyrost dochodu wpływa na wzrost popytu na
pieniądz, tym większa zmiana stóp procentowych dla
zrównoważenia popytu na pieniądz (przy nie zmienionej
podaży)
Krzywa LM jest bardziej płaska:
 Jeśli przyrost dochodu w mniejszym stopniu wpływa na popyt na
pieniądz, lub
 Słabsza jest reakcja popytu na pieniądz w odpowiedzi na
zmiany stóp procentowych
Przesunięcia krzywej LM
10


Wzrost realnej podaży pieniądza przesuwa krzywą
LM w prawo, ponieważ przy każdym poziomie
dochodu stopy procentowe będą niższe
Spadek realnej podaży pieniądza będzie oznaczał
przesunięcie krzywej LM w lewo, a więc dla
każdego poziomu dochodu stopy procentowe będą
teraz wyższe
Równowaga na rynku dóbr i pieniądza
11
r
Przypadek A – stopa procentowa r2:
 Dochód jest zbyt niski aby osiągnąć
równowagę na rynku pieniądza
 Występuje nadwyżka podaży pieniądza
 Aby osiągnąć stan równowagi musi dojść do
obniżki stóp procentowych do poziomu rE kiedy
wzrośnie dochód oraz popyt na pieniądz
LM
A
r2
rE
E
r1
IS
B
Y1
YE
Y2
Y
Przypadek B – stopa procentowa r1:
 Dochód jest wyższy od tego, który gwarantuje równowagę na rynku pieniądza
 Występuje nadwyżka popytu na pieniądz
 Aby osiągnąć stan równowagi konieczne są podwyżki stóp procentowych do
poziomu rE kiedy dochód spadnie a wraz z nim popyt na pieniądz
Polityka fiskalna
12
LM
r
r2
rE
E1
E
LM1
E2
r1
IS1
IS
YE
Y1
Y2
Y
Przypadek 1 – wzrost G:
 Wzrost wydatków rządowych finansowany jest
emisją obligacji
 Cel monetarny nie ulega zmianie (krzywa LM się nie
przesuwa)
Wydatki na inwestycje i konsumpcję maleją, ale i tak
dochód rośnie (efekt wypierania)
 Przesunięcie IS do IS1 wywołuje: wzrost dochodu i
stopy procentowej w równowadze
Przypadek 2 – Wzrost G i M:

Ponieważ wraz ze wzrostem dochodu wywołanym przez wzrost G (przesunięcie IS do IS1) rośnie także
realna podaż pieniądza przesuwa się także krzywa LM (z LM do LM1)

Stopa procentowa nie wzrasta nie występuje więc efekt wypierania

Skoro nie występuje efekt wypierania to dochód rośnie więcej aniżeli w przypadku 1 kiedy wzrosła
stopa procentowa (nie wystąpił spadek konsumpcji oraz inwestycji)

Finansowanie wydatków drukiem pieniądza wywołuje większy efekt niż finansowanie emisją obligacji
Polityka monetarna
13
LM
r
rE
r1
LM1
E
E1
IS
YE
Y1
Y
Polityka fiskalna b.z. monetarna zwiększenie podaży pieniądza przy stałych cenach
 Przesuwa się krzywa LM (z LM do LM1)
 Spadek stóp procentowych
 Niższa stopa procentowa wywołuje wzrost konsumpcji i inwestycji
 Rośnie dochód w równowadze
 Efekt: wzrost dochodu i niższe stopy procentowe
Wnioski
14

Wysokie inwestycje sprzyjają wzrostowi powiększając zasób
kapitału – skuteczniejsza w tym wymiarze jest kombinacja
restrykcyjnej polityki fiskalnej i ekspansywnej monetarnej:
Jeśli płacicie ludziom za to, że nie pracują, a każecie im płacić podatki
gdy pracują, nie dziwcie się, że macie bezrobocie
Milton Friedman



Gospodarka potrzebuje jednak nie tylko inwestycji prywatnych ale
także rządowych np. infrastruktura, nauka, które wspierają
konkurencyjność międzynarodową kraju
Ryzyko ekspansywnej polityki monetarnej - inflacja
W okresie recesji ekspansywna polityka fiskalna i monetarna mogą
sprzyjać stymulowaniu wzrostu (jeśli zadłużenie państwa i poziom
cen pozwalają na tego typu politykę)
Krzywa popytu makroekonomicznego
15
Krzywa popytu makroekonomicznego (MDS – Macroeconomic
Demand Schedule) pokazuje kombinację różnego rodzaju poziomu
cen oraz dochodu realnego w gospodarce przy stanie
równowagi na rynku dóbr i usług (planowane wydatki są równe
produkcji) oraz na rynku pieniądza (popyt na pieniądz równy jest
podaży pieniądza przy odpowiedniej stopie procentowej)
Innymi słowy krzywa MDS pokazuje, w jaki sposób niższe ceny
zwiększą popyt globalny poprzez wzrost realnej podaży pieniądza
oraz obniżkę stopy procentowej równoważącej rynek pieniądza
Krzywa popytu makroekonomicznego
16
r
r0
E0
E1
r1
P
P0
Spadek P powoduje zwiększenie realnej
podaży pieniądza (LM0  LM1)
 Wzrost realnej podaży pieniądza
powoduje obniżkę stopy procentowej oraz
wzrost dochodu w równowadze
IS1  Nowy poziom równowagi E1 jest osiągnięty
IS0
przy poziomie cen P1
Y  Obniżka stóp procentowych powoduje
LM1 wzrost wydatków na dobra i usługi więc
krzywa IS0 przesuwa się do IS1 wyznaczając
nowy punkt równowagi na rynku dóbr i usług
oraz pieniądza przy danym poziomie cen P1
LM0 LM1
Y0
Y1
E2
Y2
E0
P1
E1
E2
MDS1
Y0
Y1
MDS0
Y2
Y

Skutki zmian popytu makroekonomicznego
17
Poziom cen
AS
P1
E1
P0
E0
MDS0
MDS1
YP
Produkcja
W ujęciu klasycznym zmiany popytu makroekonomicznego
nie wywołują zmian podaży, a zatem i produkcji
potencjalnej lecz tylko zmiany poziomu cen
Czynniki powodujące zmiany produkcji
potencjalnej
18
Poziom cen
AS
P
E
MDS
YP
Produkcja


Zmiany podaży pracy(LF) – wzrost zasobu siły roboczej, chętnych do
pracy zwiększa możliwości produkcyjne
Zmiany zasobów kapitału rzeczowego (wzrost zasobu kapitału
rzeczowego powoduje wzrost wydajności pracy, produkcji
potencjalnej i zatrudnienia)
Skutki wybranych policy mix
* Na podstawie: Górski M., Materiały do studiowania polityki pieniężnej, Wydział Zarządzania UW, Warszawa 2009
Policy mix
Wpływ na PKB
Wpływ na st. %
Ekspansywna pieniężna
+
Ekspansywna fiskalna
+
-
+
+
Ekspansywna pieniężna
+
Restrykcyjna fiskalna
+
-
-
-
Restrykcyjna pieniężna
+
Ekspansywna fiskalna
-
+
+
+
19
Restrykcyjna pieniężna
+
Restrykcyjna fiskalna
mgr Tomasz Rosiak
-
Skutki makroekonomiczne
Wzrost PKB
Stabilizacja st. %
Presja inflacyjna, możliwość
wzrostu długu publicznego
Spadek st. %
Stabilizacja PKB z możliwością
wzrostu
Spadek długu publicznego
Wzrost st. %
Stabilizacja PKB
Efekt wypierania, wzrost długu
publicznego
Spadek PKB
Stabilizacja st. %
Hamowanie inflacji, spadek
Zakład Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych
długu publicznego
+
Download