Ekonomia – PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY 27. Wymień i omów podstawowe problemy makroekonomii, czym się zajmuje i na jakie pytania stara się odpowiedzieć. MILEWSKI: Makroekonomia jest działem ekonomii zajmującym się badaniem sposobu działania gospodarki jako całości. Makroekonomia bada zjawiska i procesy ekonomiczne zachodzące w skali całej gospodarki. Makroekonomia posługuje się wielkościami gospodarczymi (agregatami), będącymi miarami zjawisk i procesów w skali całej gospodarki. Są to m.in.: - produkcja - zatrudnienie - inwestycje - konsumpcja - popyt, - ogólny poziom cen, - eksport i import Makroekonomia próbuje określić czynniki decydujące o poziomie i zmianach tych makrowielkości oraz wyjaśnić mechanizmy dotyczące wzajemnych powiązań między nimi. Podstawowe problemy, którymi zajmuje się ekonomia w szczególności dotyczą: 1) czynników określających poziom i wzrost ogólnej produkcji w gospodarce (PKB) w okresie krótkim i długim, 2) cyklicznego rozwoju gospodarki, a zwłaszcza przyczyn cyklu koniunkturalnego i antycyklicznej działalności państwa, 3) bezrobocia i zatrudnienia, a zwłaszcza przyczyn bezrobocia i sposobów jego zmniejszenia, 1 Ekonomia – PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY 4) ogólnego poziomu cen i tendencji inflacyjnych, ich przyczyn i polityki antyinflacyjnej państwa, 5) powiązań gospodarki z zagranicą, bilansu płatniczego kraju oraz kursów walutowych, 6) roli polityki gospodarczej państwa w procesach gospodarczych, a zwłaszcza znaczenia polityki fiskalnej i pieniężnej. SAMUELSON: Makroekonomia zajmuje się zachowaniem gospodarki jako całości czy też zmianami szeroko traktowanych wielkości agregatowych występujących w życiu gospodarczym. Jest to badanie ogólnego poziomu: 1. produkcji, 2. bezrobocia i 3. cen w danym kraju. Najważniejsze obszary z punktu widzenia efektywnej działalności makroekonomicznej obejmują sferę produkcji, zatrudnienia, cen oraz stosunków z zagranicą. 2 Ekonomia – PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY 1) Produkcja – współcześnie podstawowym miernikiem sukcesu gospodarczego kraju jest zdolność do generowania wysokiego poziomu i szybkiego wzrostu produkcji dóbr i usług ekonomicznych. Najpełniejszą miarą poziomu produkcji jest PNB – miernik wartości rynkowej wszystkich wytworzonych w ciągu roku dóbr i usług. PNB można wyrażać w cenach bieżących – PNB nominalny, albo w cenach skorygowanych o inflację, co daje PNB realny. Zmiany PNB realnego są najlepszą i najbardziej dostępną miarą poziomu produkcji. 2) Zatrudnienie i bezrobocie – celem makroekonomii jest wysoki poziom zatrudnienia lub niski poziom bezrobocia przymusowego – zapewnienie dobrej i wysokopłatnej pracy wszystkim, którzy chcą pracować. 3) Ceny i inflacja – ważnym zadaniem jest zapewnienie stabilności cen przy zachowaniu swobodnej gry sił rynkowych. Stabilność cen oznacza, że wzrost lub spadek cen nie są zbyt szybkie, a stopa inflacji (mierzona stopą zmiany cen z okresu na okres) jest bliska zeru. Najpowszechniejszym narzędziem pomiaru ogólnego poziomu cen jest wskaźnik cen konsumpcyjnych, znany pod nazwą CPI. CPI mierzy koszt pewnego ustalonego koszyka dóbr (żywność, mieszkanie, odzież, opieka lekarska), nabywanego przez typowego konsumenta miejskiego. 3 Ekonomia – PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY Zagraniczna polityka gospodarcza – celem makroekonomii jest utrzymywanie stosunków gospodarczych z zagranicą charakteryzujących się stabilnością kursu waluty i zbilansowaniem eksportu i importu. 4