Klauzule społeczne w zamówieniach publicznych Katarzyna Ołdak-Bułanowska Warszawa, dn. 27 listopada 2014 r. Plan wystąpienia 1. Unijne uregulowania prawne w zakresie klauzul społecznych w zamówieniach publicznych: przepisy obowiązujące i nowe dyrektywy w zakresie zamówień publicznych. 2. Uregulowania prawne dotyczące klauzul społecznych w zamówieniach publicznych wynikające z ustawy Prawo zamówień publicznych i aktów powiązanych. 3. Stan stosowania aspektów społecznych w Polsce, przydatne źródła informacji i przykłady dobrych praktyk. Społeczne zamówienia publiczne – definicja Społecznie Odpowiedzialne Zamówienia Publiczne* odnoszą się do etapów zamówień publicznych, które uwzględniają jeden lub kilka następujących aspektów: • promocja godnej pracy, • poszanowanie praw człowieka i prawa pracy, • wsparcie społecznego włączenia (w tym osób niepełnosprawnych) • ekonomia społeczna i MSP, • promocja równych szans oraz zasady ,,dostępny i przeznaczony dla wszystkich”, • włączenie zrównoważonych kryteriów wraz z uwzględnieniem kwestii uczciwego i etycznego handlu • przy poszanowaniu zasad traktatowych i dyrektyw w sprawie zamówień publicznych. * Podręcznik KE „Buying Social” Aspekty społeczne w zamówieniach publicznych Są to elementy, jakie ze względu na realizację szczególnych potrzeb społecznych, mogą być uwzględniane na poszczególnych etapach procesu udzielenia zamówienia publicznego: poczynając od możliwości istniejących przy definiowaniu przedmiotu zamówienia oraz określaniu specyfikacji technicznej, możliwości zastrzeżenia zamówienia dla określonych podmiotów, poprzez elementy społeczne, jakie mogą być brane pod uwagę przy określaniu podmiotowych kryteriów dyskwalifikacji oferentów oraz kryteriów zdolności technicznej, definiowaniu pozacenowych kryteriów oceny ofert czy badaniu ofert pod względem rażąco niskiej ceny, aż po uwzględnianie warunków społecznych w dodatkowych warunkach realizacji zamówienia. Przyjęło się że jest to pojęcie szersze niż ,,klauzule społeczne” choć czasami mówiąc o klauzulach społecznych ujmuje się także pozostałe aspekty społeczne. Klauzule społeczne w zamówieniach publicznych - definicja • Klauzule społeczne w ścisłym znaczeniu to dodatkowe warunki społeczne odnoszące się do realizacji zamówienia publicznego • W szerszym rozumieniu - najczęściej używanym w Polsce - to zarówno dodatkowe warunki realizacji zamówienia jak również tzw. zamówienia zastrzeżone • Uregulowane w art. 22 ust. 2 oraz art. 29 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych Klauzule społeczne w obowiązujących przepisach prawnych z zakresu zamówień publicznych Na szczeblu unijnym: • Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi • Dyrektywa 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynująca procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych Na szczeblu krajowym: • Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych wraz z rozporządzeniami wykonawczymi. Nowe unijne regulacje w zakresie zamówień publicznych • 26 lutego 2014 r. zostały przyjęte trzy nowe dyrektywy w zakresie zamówień publicznych: dyrektywa klasyczna – 2014/24/UE dyrektywa sektorowa – 2014/25/UE dyrektywa w sprawie udzielania koncesji – 2014/23/UE • Dyrektywy weszły w życie 18 kwietnia bieżącego roku. • Termin implementacji upływa 18 kwietnia 2016 r. Unijne uregulowania prawne w zakresie klauzul społecznych w zamówieniach publicznych Zamówienia zastrzeżone – dyrektywy unijne Zamówienia zastrzeżone w dyrektywie 2004/18/WE Motyw 28 Preambuły Zakłady pracy chronionej oraz programy pracy chronionej skutecznie przyczyniają się do integracji lub reintegracji osób niepełnosprawnych na rynku pracy. Jednakże, zakłady takie mogą być nie zdolne do uzyskania zamówień w normalnych warunkach konkurencji dlatego Państwa Członkowskie mogą zastrzec prawo takich zakładów do udziału w procedurach udzielania zamówień lub zagwarantowania im realizacji zamówień w ramach programów pracy chronionej. Zamówienia zastrzeżone w dyrektywie 2004/18/WE Artykuł 19 Państwa Członkowskie mogą zastrzec prawo udziału w procedurach udzielania zamówień publicznych zakładom pracy chronionej lub przewidzieć możliwość realizacji takich zamówień w ramach programów pracy chronionej, w których większość zaangażowanych pracowników stanowią osoby niepełnosprawne, które ze względu na charakter lub stopień swojej niepełnosprawności nie mogą wykonywać swojej pracy w normalnych warunkach. Zamówienia zastrzeżone – zmiany przewidziane w nowej dyrektywie 2014/24/UE Art. 20 nowej dyrektywy klasycznej 2014/24/UE Państwa Członkowskie mogą zastrzec prawo udziału w procedurach zamówień publicznych dla zakładów pracy chronionej oraz wykonawców, których głównym celem jest społeczna i zawodowa integracja osób niepełnosprawnych lub osób defaworyzowanych, lub mogą przewidzieć możliwość realizacji takich zamówień w ramach programów zatrudnienia chronionego, pod warunkiem że co najmniej 30 % osób zatrudnionych przez te zakłady, przez tych wykonawców lub w ramach tych programów stanowią pracownicy niepełnosprawni lub pracownicy defaworyzowani. Zamówienia zastrzeżone – zmiany przewidziane w nowej dyrektywie 2014/24/UE Nowe dyrektywy: • dodają nową kategorię podmiotów, dla których państwo członkowskie może w swoich krajowych regulacjach zastrzec prawo udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, • zdecydowanie rozszerzają grupę osób będących tzw. beneficjentami końcowymi zamówień zastrzeżonych oraz • zmniejszają wymagany odsetek zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych lub pracowników defaworyzowanych. Nowe regulacje unijne w zakresie zamówień zastrzeżonych na niektóre usługi Art. 77 nowej dyrektywy klasycznej 2014/24/UE Państwa Członkowskie mogą przewidzieć możliwość zastrzeżenia przez zamawiających udziału w procedurach zamówień publicznych na rzecz określonych organizacji. Możliwość taka dotyczy zamówień na niektóre usługi wymienione w załączniku XIV do dyrektywy 2014/24/UE, w tym m.in.: • Usługi w zakresie zdrowia i opieki społecznej • • • • • • Usługi sportowe i kulturalne Usługi w zakresie pozyskiwania pracowników świadczących pomoc domową, oraz pozyskiwania personelu pielęgniarskiego i medycznego Usługi administracyjne w zakresie edukacji i opieki zdrowotnej Usługi szkolnictwa przedszkolnego Usługi szkolenia personelu Usługi e-learningowe i seminaryjne Nowe regulacje unijne w zakresie zamówień zastrzeżonych na niektóre usługi Możliwość ubiegania się o zamówienia na niektóre usługi wskazane w załączniku XIV do dyrektywy, może zostać zastrzeżona dla organizacji, które spełniają łącznie poniższe warunki: • ich celem jest realizacja misji publicznej związanej ze świadczeniem tych usług, • zyski przez nie osiągane są przeznaczane na działalność organizacji, • struktura zarządcza lub własnościowa organizacji powinna być oparta na udziałach pracowniczych lub przynajmniej powinna zakładać aktywny udział pracowników, użytkowników usługi lub innych interesariuszy, • w ciągu ostatnich 3 lat organizacja nie otrzymała zamówienia na daną usługę od tego samego zamawiającego Maksymalny czas trwania takiej umowy o zamówienie publiczne nie może przekraczać 3 lat. Społeczne warunki realizacji zamówienia – dyrektywy unijne Dodatkowe warunki realizacji zamówienia – dyrektywa 2004/18/WE Artykuł 26 Instytucje zamawiające mogą określić warunki szczególne związane z realizacją zamówienia, pod warunkiem że są one zgodne z przepisami prawnymi Wspólnoty oraz zostały wskazane w ogłoszeniu o zamówieniu lub specyfikacjach. Warunki rządzące realizacją zamówienia mogą, w szczególności, dotyczyć względów społecznych i środowiskowych. Dodatkowe warunki realizacji zamówienia – dyrektywa 2004/18/WE Motyw 33 Preambuły Warunki realizacji zamówienia (…) mogą, w szczególności, zachęcać do organizacji wewnętrznych szkoleń zawodowych, zatrudniania osób mających szczególnych trudności z integracją, a także zwalczania bezrobocia lub ochrony środowiska. Można na przykład ustanowić wymóg – odnoszący się do realizacji zamówienia – co do zatrudnienia osób długotrwale poszukujących pracy, co do przeprowadzenia szkoleń dla bezrobotnych lub młodocianych, co do przestrzegania postanowień Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), o ile przepisy te nie zostały wdrożone do prawa krajowego, oraz co do zatrudnienia większej liczby osób niepełnosprawnych, niż przewiduje to ustawodawstwo krajowe. Nowe regulacje unijne w zakresie społecznych warunków realizacji zamówienia Art. 70 nowej dyrektywy klasycznej 2014/24/UE Instytucje zamawiające mogą określić szczególne wymagania dotyczące realizacji zamówienia pod warunkiem, że są one związane z przedmiotem zamówienia i wskazane w ogłoszeniu o zamówieniu lub w dokumentacji zamówienia. Warunki te mogą obejmować aspekty gospodarcze, związane z innowacyjnością, środowiskowe, społeczne lub związane z zatrudnieniem. Nowe regulacje unijne w zakresie społecznych warunków realizacji zamówienia Przykładowe elementy dyrektywy 2014/24/UE wskazane w preambule • Warunki realizacji zamówienia mogą także mieć na celu sprzyjanie wdrożeniu środków służących promowaniu równouprawnienia płci w pracy, większemu uczestnictwu kobiet w rynku pracy oraz godzeniu życia zawodowego i prywatnego, (….) • Warunki realizacji zamówienia związane z dostarczaniem lub wykorzystywaniem produktów sprawiedliwego handlu w trakcie wykonywania zamówienia, które ma zostać udzielone. Warunki dotyczące obrotu i jego warunków mogą np. odnosić się do faktu, że dany produkt pochodzi ze sprawiedliwego handlu, łącznie z wymogiem zapłacenia producentom ceny minimalnej i premii. • Nowe regulacje unijne w zakresie społecznych warunków realizacji zamówienia Przykładowe elementy wskazane w preambule dyrektywy 2014/24/UE • Środki, które mają na celu ochronę zdrowia personelu biorącego udział w procesie produkcji, wspieranie integracji społecznej osób defaworyzowanych lub członków słabszych grup społecznych wśród osób wyznaczonych do wykonania zamówienia lub przeprowadzenia szkoleń z umiejętności potrzebnych przy danym zamówieniu, także mogą stanowić przedmiot warunków realizacji zamówienia, o ile dotyczą robót budowlanych, dostaw lub usług, które mają zostać zrealizowane na podstawie danego zamówienia. • Na przykład takie warunki mogą odnosić się m.in. do zatrudniania osób długo poszukujących pracy, czy wdrożenia działań szkoleniowych dla bezrobotnych lub ludzi młodych w trakcie wykonania zamówienia, które ma zostać udzielone (pkt. 99) Nowe regulacje unijne w zakresie społecznych warunków realizacji zamówienia Przykładowe elementy dyrektywy 2014/24/UE wskazane w preambule • Warunek związku z przedmiotem zamówienia wyklucza jednak kryteria i warunki dotyczące ogólnej polityki firmy (…). Nie można wymagać prowadzenia określonej polityki społecznej lub środowiskowej odpowiedzialności przedsiębiorstw. (pkt. 97) • Niezbędne jest, by kryteria udzielenia zamówienia lub warunki realizacji zamówienia dotyczące społecznych aspektów procesu produkcji miały związek z robotami budowlanymi, dostawami lub usługami, które mają być zrealizowane na podstawie zamówienia (pkt. 98) Klauzule społeczne – polska ustawa Prawo zamówień publicznych Zamówienia zastrzeżone – polska ustawa Prawo zamówień publicznych Zamówienia zastrzeżone – polska ustawa Prawo zamówień publicznych Artykuł 22 ust. 2 umożliwia zamawiającemu zastrzeżenie w ogłoszeniu o zamówieniu, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wyłącznie wykonawcy, u których ponad 50 % zatrudnionych pracowników stanowią osoby niepełnosprawne w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych lub właściwych przepisów państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Zamówienia zastrzeżone – Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane polska ustawa Prawo zamówień publicznych Paragraf 5 przewiduje, że zamawiający może żądać oświadczenia wykonawcy o zatrudnianiu ponad 50% osób niepełnosprawnych w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych lub w rozumieniu właściwych przepisów państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w celu potwierdzenia spełniania wymogu określonego w artykule 22 ust.2. Orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej oraz interpretacja Urzędu Zamówień Publicznych dotyczące zamówień zastrzeżonych Sygn. akt: KIO 2249/12 oraz KIO 2255/12, WYROKI z dnia 30 października 2012 r. Izba orzekła że : Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia spełnią warunek, o którym mowa w art. 22 ust. 2 Pzp, jeśli wykażą że ponad 50% łącznie zatrudnianych przez konsorcjantów pracowników stanowią osoby niepełnosprawne. Spełnianie warunku zamówień zastrzeżonych przez konsorcja – interpretacja Urzędu Zamówień Publicznych W przypadku ubiegania się o zamówienia zastrzeżone przez konsorcja złożone z kilku podmiotów zachodzi potrzeba dokonania ścisłej wykładni przepisu artykułu 22 ust. 2 ustawy w związku z tym: każdy z członków konsorcjum musi wykazać, że samodzielnie spełnia warunek dotyczący zatrudnienia ponad 50% osób niepełnosprawnych spośród wszystkich zatrudnionych przez niego pracowników. Społeczne warunki realizacji zamówienia przy opisie przedmiotu zamówienia – ustawa Prawo zamówień publicznych Społeczne warunki realizacji zamówienia przy opisie przedmiotu zamówienia – ustawa Prawo zamówień publicznych Artykuł 29 ust. 4 umożliwia zamawiającemu zawarcie w opisie przedmiotu zamówienia wymagań związanych z realizacją zamówienia, dotyczących zatrudnienia osób bezrobotnych lub młodocianych w celu przygotowania zawodowego, niepełnosprawnych, innych, o których mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym, a także utworzenia funduszu szkoleniowego, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy czy zwiększenia wpłat pracodawców na rzecz tego funduszu. Artykuł 36 ust. 2 pkt 9 dotyczy specyfikacji istotnych warunków zamówienia, która - o ile zamawiający przewiduje takie wymagania, zgodnie z art. 29 ust. 4 - zawiera określenie w szczególności liczby osób, okresu ich zatrudnienia, sposobu dokumentowania ich zatrudnienia oraz uprawnienia zamawiającego w zakresie kontroli spełniania przez wykonawcę tych wymagań oraz sankcji z tytułu ich niespełnienia. Grupy osób, jakich zatrudnienia może wymagać zamawiający - Art. 29 ust. 4 pkt 1 Pzp Zamawiający na potrzeby realizacji zamówienia może wymagać zatrudnienia: • osób bezrobotnych o których mowa w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy • młodocianych w celu przygotowania zawodowego czyli pracowników, którzy nie ukończyli 16 lat a nie przekroczyli 18 lat i nie posiadają kwalifikacji zawodowych zgodnie z działem IX Kodeksu pracy. • osób niepełnosprawnych zgodnie z ustawą z 27 sierpnia 1997 o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych. • bezdomnych realizujących indywidualny program wychodzenia z bezdomności, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, • uzależnionych od alkoholu, po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego, • uzależnionych od narkotyków lub innych środków odurzających, po zakończeniu programu terapeutycznego w zakładzie opieki zdrowotnej, • chorych psychicznie, w rozumieniu przepisów o ochronie zdrowia psychicznego • zwalnianych z zakładów karnych, mających trudności w integracji ze środowiskiem, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, • uchodźców realizujących indywidualny program integracji, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej. Społeczne warunki realizacji zamówienia przy opisie przedmiotu zamówienia – nowa klauzula społeczna Art. 29 ust. 4 pkt. 4 ustawy Pzp Wymóg zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przez wykonawcę lub podwykonawcę osób wykonujących czynności w trakcie realizacji zamówienia na roboty budowlane lub usługi, jeżeli jest to uzasadnione przedmiotem lub charakterem tych czynności. Przepis dodany na podstawie art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 1232) – obowiązuje od dnia 19 października 2014 r. Artykuł 36 ust. 2 pkt 9 ustawy Pzp dotyczy specyfikacji istotnych warunków zamówienia, która - o ile zamawiający przewiduje takie wymagania, zgodnie z art. 29 ust. 4 pkt. 4 zawiera określenie rodzaju czynności niezbędnych do realizacji zamówienia, których dotyczą wymagania zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przez wykonawcę lub podwykonawcę osób wykonujących czynności w trakcie realizacji zamówienia. Stan stosowania aspektów społecznych w Polsce Potencjał zamówień publicznych jako instrumentu wsparcia celów społecznych • Według danych KE instytucje publiczne corocznie przeznaczają na towary, usługi i roboty budowlane kwoty odpowiadające łącznie ok. 19 proc. PKB UE • W Polsce wartość rynku zamówień publicznych w 2013 r. wyniosła 143,2 mld zł (8,78% PKB) – jest to wzrost o 8% w stosunku do 2012 r. (132,7 mld zł) Społecznie odpowiedzialne zamówienia publiczne. Wyniki badania przeprowadzonego przez UZP za 2013 rok • 4,5% wszystkich zamówień publicznych opublikowanych przez polskich zamawiających w Suplemencie do Dziennika Urzędowego UE (TED) i Biuletynie Zamówień Publicznych • Klauzula na podstawie art. 22 ust. 2 ustawy Pzp – 0,23 % wszystkich zamówień publicznych ogłoszonych w Biuletynie Zamówień Publicznych (ok. 400 postępowań) Pierwszy kwartał 2014: Społeczne zamówienia publiczne 3,1 % TED - Tender Electronic Daily – 2,9% BZP – Biuletyn Zamówień Publicznych – 4,62 % Społecznie odpowiedzialne zamówienia publiczne. Wyniki badania przeprowadzonego przez UZP za 2012 rok Społeczne zamówienia publiczne TED - Tender Electronic Daily - 1,8% BZP – Biuletyn Zamówień Publicznych - 4 % Ogółem 2,9% Klauzula na podstawie art. 22 ust. 2 Pzp w ogłoszeniach z BZP 107 postępowania w stosunku do 81 191 postępowań ogłoszonych w BZP – 0,13% Przydatne źródła informacji oraz działania informacyjno-promocyjne Podręcznik Komisji Europejskiej ,,Kwestie społeczne w zakupach. Przewodnik dotyczący uwzględniania kwestii społecznych w zamówieniach publicznych" Jest to dokument odnoszący się w sposób kompleksowy do zagadnienia społecznie odpowiedzialnych zamówień publicznych nie tylko kwestii tzw. klauzul społecznych. Podręcznik zawiera: 1.Definicję, omówienie korzyści oraz podejścia prawnego i politykę UE w zakresie społecznie odpowiedzialnych zamówień publicznych. 2.Omówienie strategii organizacyjnej, sposobu określania potrzeb i planowania zamówień, tak aby uwzględniały one kwestie społeczne. 3.Omówienie możliwości uwzględniania kwestii społecznych w poszczególnych etapach postępowania przetargowego: od definiowania przedmiotu zamówienia po wykonanie zamówienia. Podręcznik Urzędu Zamówień Publicznych ,,Aspekty społeczne w zamówieniach publicznych” 2014 Zawiera: • Kompleksowe omówienie unijnych i polskich regulacji prawnych dotyczących uwzględniania aspektów społecznych w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego • Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania i wątpliwości związane z praktycznym stosowaniem klauzul społecznych w zamówieniach publicznych • Przykładowe zapisy w zakresie formułowania społecznych w dokumentacji zamówienia aspektów • Przykłady dobrych praktyk w zakresie uwzględniania aspektów społecznych zidentyfikowane w zamówieniach publicznych udzielanych przez polskie instytucje zamawiające Zalecenia Ministra Rozwoju Regionalnego oraz Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych dotyczące stosowania klauzul społecznych w zamówieniach publicznych Zalecenia zawierają: 1. Wymagania jakie należy wziąć pod uwagę stosując art. 29 ust. 4 Pzp: • w zakresie zatrudnienia • w zakresie szkoleniowym • określone w porządku prawnym UE. 2. Procedurę określenia tych wymagań w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia: • • • • • liczba osób, okres zatrudnienia, sposób dokumentowania, uprawnienia kontrolne, sankcje. Opinia prawna UZP ,,Opis wymagań związanych z realizacją zamówienia publicznego, dotyczących zatrudnienia osób niepełnosprawnych” Opinia wskazuje na elementy, jakie zamawiający powinien umieścić w SIWZ w przypadku określenia w opisie przedmiotu zamówienia wymagań związanych z realizacją zamówienia, dotyczących zatrudnienia osób niepełnosprawnych a mianowicie: • sposób dokumentowania przez wykonawcę zatrudnienia osób niepełnosprawnych, • uprawnienia zamawiającego w zakresie kontroli spełniania przez wykonawcę wymagań, dotyczących zatrudnienia osób niepełnosprawnych w związku z realizacją zamówienia, • sankcje z tytułu niespełnienia wymagań w zakresie zatrudnienia osób niepełnosprawnych w związku z realizacją zamówienia. Opinia prawna UZP ,,Możliwość zobowiązania wykonawców lub podwykonawców do zatrudniania na podstawie umowy o pracę osób wykonujących czynności w trakcie realizacji zamówienia na roboty budowlane lub usługi” Opinia wskazuje na elementy, jakie zamawiający powinien umieścić w SIWZ w przypadku określenia w opisie przedmiotu zamówienia wymagań związanych z realizacją zamówienia, dotyczących zatrudnienia na podstawie umowy o pracę a mianowicie: • zakres prac niezbędnych do realizacji zamówienia, których dotyczą wymagania zatrudnienia personelu wykonawcy i/lub podwykonawcy na podstawie umowy o pracę • sposób dokumentowania przez wykonawcę/podwykonawcę zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, • uprawnienia zamawiającego w zakresie kontroli spełniania przez wykonawcę wymagań, dotyczących zatrudnienia na podstawie umowy o pracę • sankcje z tytułu niespełnienia wymagań w zakresie zatrudnienia osób na podstawie umowy o pracę Zwraca również uwagę na spełnienie warunku za pomocą umowy o pracę tymczasową. Krajowy Plan Działań w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych na lata 2013 -2016 Działania UZP: • • • • • • • • • Szkolenia dla zamawiających Coroczne konferencje uwzględniające aspekty społeczne w zamówieniach publicznych Zakładka „Społeczne zamówienia publiczne” na stronie UZP Podręcznik „Aspekty społeczne w zamówieniach publicznych” Analiza nowych unijnych rozwiązań Podręcznik dot. zmian prawnych wynikających z nowych dyrektyw unijnych Ankieta skierowana do zamawiających nt. posiadanej wiedzy oraz doświadczeń w praktycznej realizacji zrównoważonych zamówień publicznych Badanie „popularności” zamówień społecznych Współpraca z Fundacją Fundusz Współpracy i Instytutem Spraw Publicznych przy realizacji zadania dotyczącego klauzul społecznych w zamówieniach publicznych w ramach projektu systemowego „Zintegrowany system wsparcia ekonomii społecznej” Gdzie warto szukać informacji na temat aspektów społecznych w zamówieniach publicznych • Strona internetowa Dyrekcji Generalnej ds. Rynku Wewnętrznego i Usług ec.europa.eu/internal_market/publicprocurement/index _en.htm • Strona internetowa Urzędu Zamówień Publicznych – zakładka Społeczne zamówienia publiczne www.uzp.gov.pl • Strona projektu realizowanego przez Fundację Fundusz Współpracy http://www.klauzulespoleczne.pl/ Dziękuję za uwagę