Pisarz i jego legenda. Na wybranych przykładach dokonaj

Szkolna lista tematów do części ustnej egzaminu maturalnego
z języka polskiego w 2014 roku
V Liceum Ogólnokształcącego im. A.Witkowskiego w Krakowie
Nr
tematu
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
LITERATURA
Temat
Polemika z mitami narodowymi w literaturze polskiej. Omów temat, odwołując się
do wybranych utworów z różnych epok.
Na podstawie literatury jednej epoki lub kilku epok omów zjawisko codzienności.
Skup się na próbie zrozumienia statusu codzienności w obrębie systemu
filozoficznego epoki, jej norm estetycznych i praktyki literackiej.
Alegoria w dawnym piśmiennictwie polskim – omów na podstawie wybranych
realizacji literackich.
Między realizmem a kreacją. Romantyczne poematy o miłości Omów, odwołując
się do wybranych przykładów.
Odbiorca w utworze literackim. Omów relacje: utwór – czytelnik, odwołując się do
przykładów.
Ludzie listy piszą… omów formy korespondencji dawnej i dzisiejszej.
Aforyzm, apokryf, parabola… - omów strategie filozofowania w prozie
współczesnej (np. Lec, Mrożek, Lem, Kołakowski….).
Życie – miłość, śmierć… Przedstaw problematykę egzystencjalną w opowiadaniach
J.Iwaszkiewicza.
Skandale i prowokacje literackie. Omów temat, odwołując się do biografii
i twórczości wybranych autorów
Motyw nocy w literaturze i sztuce. Przedstaw różne jego funkcje.
Dramat człowieka uwikłanego w historię. Omów problem, analizując wybrane
przykłady z literatury różnych epok
Analizując wybrane utwory, przedstaw funkcjonowanie motywu tańca w literaturze.
Od dziennikarstwa do literatury (Ryszard Kapuściński i Hanna Krall). Realizując
temat, omów cechy swoiste wypowiedzi dziennikarskiej oraz różnice między
piśmiennictwem dziennikarskim a literaturą.
„Niepojętość Zieloności” – omów sposób ukazania natury w twórczości Brunona
Schulza i Bolesława Leśmiana.
Analizując wybrane przykłady, omów wpływ cenzury na kształtowanie się dzieł
literackich.
Obraz Ukrainy w dziełach polskich pisarzy XIX i/lub XX wieku. Zrealizuj temat na
wybranych przykładach.
Człowiek wobec systemu totalitarnego. Omów zagadnienie, odnosząc się do
wybranych utworów literatury powszechnej i/lub polskiej.
Przedstaw losy Polaków żyjących na dawnych Kresach wschodnich, odwołując się
do wybranych tekstów.
Przyroda w utworach epickich oraz lirycznych. Omów funkcjonowanie tego
motywu w kilku tekstach wybranych autorów.
Omów funkcjonowanie motywu labiryntu w polskiej i obcej literaturze XX wieku.
Sonet – tradycja i współczesność. Omów funkcjonowanie gatunku w różnych
okresach literackich.
Literackie kreacje miasta. Rozwiń temat na wybranych przykładach.
Problem „polskości” – omów jej prezentacje i spory o nią toczone przez pisarzy
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
różnych okresów naszych dziejów.
Dwie Sarmacje – przedstaw swoje stanowisko w dyskusji o tradycji sarmackiej.
Odwołaj się do literatury pięknej i eseistyki.
Człowiek w sytuacji moralnego wyboru. Omów zagadnienie, odnosząc się do kilku
wybranych dzieł literackich i filmowych XX wieku.
Echa motywów i idei starotestamentowych w literaturze oraz kulturze staropolskiej
(do połowy XVIII wieku). Omów na wybranych przykładach.
Problematyka intelektualna i moralna w utworach S.Lema. Omów na wybranych
przykładach.
Polska i Polacy w tekstach C.K.Norwida. Omów zagadnienie, odwołując się do
poezji, listów i pism publicystycznych.
Rosja widziana oczami Czechowa i Gogola lub innych pisarzy rosyjskich XIX
wieku. Przedstaw ich wizje, odwołując się do wybranych utworów.
Warszawskie Łazienki w poezji i prozie.
Topos miejsca przyjemnego (locus amoenus) w literaturze epok dawnych: postacie i
funkcje.
Mit faustowski i jego funkcjonowanie w literaturze różnych epok. Omów temat
w oparciu o wybrane teksty literackie i filmowe.
Pisarz i jego legenda. Na wybranych przykładach dokonaj charakterystyki
zagadnienia.
Proza F.Dostojewskiego jako studium natury ludzkiej. Rozwiń temat, odwołując się
do wybranych utworów tego pisarza.
Przedstaw portret bohatera lirycznego w poezji „nowofalowej”. Wykorzystaj
twórczość wybranego poety z tej generacji.
Bohater literacki - dekadent. Przedstaw najciekawsze kreacje w literaturze polskiej
i obcej.
Wyjaśnij przyczyny popularności różnych odmian prozy niefikcjonalnej w XX
wieku (dziennik, esej, autobiografia, wywiad...), odwołując się do wybranych
przykładów.
„Swój” i „obcy” w prozie polskiej XIX i/lub XX wieku – przedstaw uwarunkowania
„swojskości” i „obcości”, odwołując się do wybranych utworów.
Proza awangardowa – dokonaj analizy wybranych przykładów.
Przedstaw i omów problemy poruszane w eseistyce polskiej XX wieku – odwołaj
się do twórców krajowych i emigracyjnych.
Zmierzch fikcji? Wyjaśnij popularność różnych odmian prozy niefikcjonalnej w XX
wieku (dziennik, esej, autobiografia, wywiad...), odwołując się do wybranych
przykładów.
Między indywidualizmem a wspólnotą. Paradoksy ludzkich doświadczeń w
dramacie polskiego romantyzmu.
Europejscy twórcy współczesnego dramatu
(np. S.Beckett, E.Ionesco,
F.Dűrrenmatt, H.Pinter). Zaprezentuj analizę wybranych dzieł.
Motyw straconych złudzeń – omów, odwołując się do wybranych przykładów
literackich.
Nawiązania historyczne i kulturowe w twórczości wybranego poety XX wieku.
Zaprezentuj funkcje dziedzictwa historycznego i kulturowego, odwołując się do
wybranych tekstów.
Wobec Nieskończoności. Omów realizację tego tematu w literaturze romantycznej.
Czy można zrozumieć Rosję? Od „Podróży do Rosji" Markiza de Custine do
„Opowiadań kołymskich" W.Szałamowa. Rozważ problem, odwołując się do
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
wybranych tekstów.
Oblicza Galicji – omów jej prezentacje na podstawie literatury pięknej,
pamiętników, reportaży….
Mistrzowie reportażu – przedstaw widzenie świata i środki wyrazu w różnych
tekstach wybranych autorów.
Komedia kiedyś i dziś – porównanie humoru, jego typów oraz motywów
przewodnich na przykładach komedii współczesnej oraz wcześniejszych okresów.
Metafizyka podróży – omów wybrane realizacje tego toposu.
Wykaz specyfikę literatury skandynawskiej. Omów kilka wybranych tekstów.
Groteska jako sposób ukazania absurdu świata. Omów to zagadnienie w odniesieniu
do tekstów Mrożka (opowiadania i dramaty).
Świat – palimpsest, iluzja, labirynt, tajemnica… - przedstaw teksty ilustrujące
literackie próby poznania zagadek świata i człowieka.
Gry z tradycją w literaturze współczesnej. Omów zagadnienie na podstawie
twórczości wybranego autora lub autorów.
Europejscy twórcy współczesnego dramatu. Dokonaj analizy wybranych dzieł.
Przedstaw główne toposy i loci communes oraz ich funkcje w literaturze
staropolskiej (np. marionetka w teatrze świata, błazen, żegluga, Proteusz, igrzysko
Boże,...)
Przedstaw różne przykłady wykorzystania kostiumu historycznego w literaturze
różnych epok.
Władysław Syrokomla (Ludwik Kondratowicz) - wybitny poeta krajowego
romantyzmu.
Nowe spojrzenie na teatr. Przedstaw nowatorstwo dramatów S.Wyspiańskiego.
Listy Zygmunta Krasińskiego na tle wielkiej epistolografii jego epoki. Przedstaw
temat na podstawie wybranego materiału.
W poszukiwaniu straconego czasu. Pamięć jako mechanizm psychologiczny, zasób
kulturowy i tworzywo literackie.
Dziennik – spotkanie biografii i literatury. W jaki sposób pisarze wykorzystują
biografię jako tworzywo literackie?
Porównaj twórczość dwóch autorek XX wieku reprezentujących nurt poezji
kobiecej.
Groteska jako kategoria estetyczna i światopoglądowa. Omów to zagadnienie,
odwołując się do kilku przykładów literackich.
Przedstaw mit artysty w literaturze Młodej Polski, odwołując się do różnych
tekstów.
Problem teatralizacji życia przedstawiony w literaturze. Wyjaśnij przyczyny tego
zjawiska ukazane w różnych utworach.
Omów różne koncepcje poezji na przestrzeni wieków, odwołując się do twórczości
wybranych autorów.
Rozważ problem wolności człowieka, odwołując się do wybranych tekstów
literatury pięknej, eseistyki i/lub publicystyki.
Zaprezentuj funkcje dziedzictwa historycznego i kulturowego w twórczości
wybranego poety XX wieku, odwołując się do wybranych tekstów.
Francuska poezja dekadencka i jej wpływ na literaturę młodopolską. Przedstaw
zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów.
Obrazy wojny w literaturze różnych epok i kultur. Omów wybrane przykłady, weź
pod uwagę podobieństwa i różnice przedstawień.
Czas bohaterów... Przedstaw wpływ dzieł Homera na kulturę europejską.
74.
75.
76.
77.
78.
79.
80.
81.
82.
83.
84.
85.
86.
87.
88.
89.
90.
91.
92.
93.
94.
95.
96.
97.
98.
99.
100.
Motyw theatrum mundi. Omów na wybranych przykładach dzieł literackich różnych
epok.
Przedstaw funkcjonowanie obrazów emigracji w literaturze współczesnej.
Od dialogu do dramatu. Przedstaw gatunki dramatyczne w dawnej literaturze
polskiej (od średniowiecza do końca XVIII wieku).
„Życie duszy, czyż nie jest warte badań ludzi?” (Dziady cz.III) Porównaj wiersze
późne Mickiewicza i Słowackiego.
Narracja autobiograficzna i dokumentarna. Przedstaw dwa sposoby prowadzenia
narracji, odwołując się do wybranych tekstów.
Jak zmienia się pisanie o historii. O współczesnej prozie historycznej. Przedstaw
zagadnienie na wybranych przykładach.
Polski esej współczesny. Od Stempowskiego do Stasiuka. Przedstaw, odwołując się
do wybranych przykładów.
Omów motyw zdrady obecny w tekstach literackich różnych epok.
Literatura francuska XIX i/lub XX wieku wobec problemów tych stuleci. Omów
zagadnienie, analizując twórczość wybranych autorów.
Biografia jako klucz do odczytania twórczości pisarza. Omów wybrany/e
przykład/przykłady.
Stereotypy – jak problem ich funkcjonowania przedstawiają twórcy literatury
polskiej i/lub obcej?
Przedstaw program i jego realizację wybranej grupy poetyckiej polskiej literatury
współczesnej, odwołując się do twórczości jej przedstawiciela/przedstawicieli.
Nawiązania historyczne i kulturowe w twórczości wybranego pisarza XX wieku.
Odwołaj się do wybranych tekstów.
Przedstaw motyw emigracji funkcjonujący w literaturze polskiej XIX i/lub XX
wieku.
Bohater prozy XIX i/lub XX wieku w poszukiwaniu tożsamości. Omów
na wybranych przykładach.
Literatura amerykańska XIX i/lub XX wieku wobec problemów tych stuleci..
Omów zagadnienie, analizując twórczość wybranych autorów.
Powieść grozy w epoce romantyzmu. Przedstaw jej poetykę, odwołując się
do wybranych tekstów.
Literatura angielska XIX i/lub XX wieku wobec problemów tych stuleci. Omów
zagadnienie, analizując twórczość wybranych autorów.
Omów wybrane zjawiska charakterystyczne dla literatury polskiej po 1989 roku.
Hermeneutyka, psychoanaliza, semiotyka…gender, queer, postkolonializm - omów
wybrane teorie w badaniach literatury.
Powieść kryminalna – zaprezentuj wybrane przykłady, odwołując się do twórczości
różnych autorów.
J.I.Kraszewski (1812-1887). Rozterki i zdziwienia. Omów wybrane zagadnienia
(np. tajemnice biografii, spory o miejsce pisarza w literaturze polskiej, wartość
„polskiego Balzaca”, aktualność Kraszewskiego…).
Człowiek w sytuacji moralnego wyboru. Omów zagadnienie, odnosząc się do kilku
wybranych utworów literackich i dzieł filmowych XX i/lub XXI wieku.
Portrety Żydów w literaturze i sztuce.
Mitologizacja rzeczywistości w twórczości B.Schulza.
Ukaż zróżnicowanie i ewolucję modelu rodziny, odwołując się do utworów kilku
epok.
Historie rodzinne w literaturze polskiej XIX, XX i XXI wieku.
101.
102.
103.
104.
105.
106.
107.
108.
109.
110.
111.
112.
113.
114.
115.
116.
117.
118.
119.
120.
121.
122.
123.
124.
125.
Sporne postaci literatury polskiej – zaprezentuj wybrane przykłady (np. Broniewski,
Gałczyński, Miłosz, Mackiewicz….), odwołując się do literatury pięknej i krytyki
literackiej.
Wskaż i omów inspiracje literackie i malarskie obecne w twórczości
J.Kaczmarskiego.
Omów na wybranych przykładach literackich, malarskich i filmowych
funkcjonowanie motywu wampira.
Wojna widziana z perspektywy kobiet. Omów na wybranych przykładach
literackich.
Motyw diabła w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach różnych
epok.
Obraz naukowca w literaturze i filmie. Omów sposoby i funkcje kreacji.
Fantastyka w przestrzeni kultury (dawnej i współczesnej, druku i multimediów).
Groteska w różnych przestrzeniach kultury polskiej XX wieku (literatura, teatr, film,
malarstwo) jako kategoria estetyczna i wizja rzeczywistości.
Literatura i filozofia – omów przykłady ich związków, relacji.
Apokryf w literaturze dawnej i współczesnej. Omów na wybranych przykładach.
Miasto w literaturze XIX i XX wieku. Omów na wybranych przykładach.
Zaprezentuj twórczość wybranych autorów nowego pokolenia polskiego reportażu.
Przedstaw sztukę portretu w gawędzie i literaturze gawędowej okresu romantyzmu.
Relacje z podróży w piśmiennictwie epok dawnych (do końca XVIII wieku) Omów
temat na wybranych przykładach.
Źródła i granice pesymizmu w powieści poetyckiej polskiego romantyzmu Omów
temat, odwołując się do twórczości wybranych autorów (A.Mickiewicz,
S.Garczyński, A.Malczewski, J.Słowacki).
Postaci kobiecej tożsamości - Żmichowska, Orzeszkowa, Nałkowska. Omów
powyższy temat (tj. zastanów się, jak bycie kobietą, poczucie kobiecości wpływało
na życiowe, intelektualne i artystyczne wybory wymienionych pisarek), odwołując
się do biografii i twórczości jednej z bohaterek lub potraktuj temat porównawczo.
Pastisz, trawestacja, aluzja… Omów typy i funkcje stylizacji i innych gier obecnych
we współczesnej literaturze.
Koncept w literaturze epok dawnych – kategoria estetyczna, zasada tworzenia,
poetycki sposób poznania. Omów temat, odwołując się do utworów różnych epok
(XVI-XVIII wiek).
„Ja” w obcym świecie. Bohater wobec społeczeństwa w powieści
dziewiętnastowiecznej. Przedstaw wybrane problemy, odwołując się do kilku
tekstów.
Romantyk – człowiek, który pyta. Przestrzeń tajemnicy w liryce polskiego
romantyzmu. Temat zrealizuj, odwołując się do co najmniej dwóch poetów okresu.
Waganci, „mędrki piśmienne”, przewodnicy narodu i dekadenci.
Jak zmienia się wizerunek artysty w poszczególnych epokach literackich.
Scharakteryzuj poszczególne kreacje w oparciu o wybrane utwory.
Dialog literatury z fotografią: przywołania, aluzje, użycia. Odwołaj się do
twórczości wybranych autorów.
Kobieta w podróży. Relacje XIX- i XX-wieczne. Zrealizuj temat, wybierając kilka
utworów ilustrujących ten motyw.
Pozytywizm i nowoczesność. Omów zagadnienie, odwołując się do literatury
pięknej i opracowań poświęconych tej epoce.
Omów wybrane zagadnienia przedstawione w literaturze francuskiego romantyzmu,
126.
127.
128.
129.
130.
131.
132.
133.
134.
Nr
tematu
135.
136.
137.
138.
139.
140.
141.
142.
143.
144.
145.
146.
147.
148.
149.
150.
151.
odwołując się do twórczości jednego lub kilku autorów (np. W.Hugo).
Italiam, Italiam…. Włoch w literaturze polskiej drugiej połowy XX i początku XXI
wieku.
Przedstaw konflikt jednostki z otoczeniem ukazany w literaturze postromantycznej.
Psychoanaliza i sztuka (literatura, film, sztuki plastyczne). Omów temat na
wybranych przykładach, odwołując się do twórczości wybranego autora/wybranych
autorów.
Motyw buntu w literaturze XIX-wiecznej.
Omów figurę poety przeklętego, odwołując się do biografii i twórczości wybranych
twórców.
Sztuka w służbie totalitaryzmu (nazistowskiego i/lub radzieckiego).
Książki, które zmieniły świat. Omów temat, odwołując się do przykładów literatury
pięknej, eseistyki, publicystki, literatury filozoficznej.
Dom, dwór, siedziba rodowa…. – omów wybrane przedstawienia, odwołując się do
literatury polskiej i/lub powszechnej.
Herb wygnania. Diarystyka Drugiej Emigracji.
Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki
Temat
Na wybranych przykładach omów funkcjonowanie motywu grozy w literaturze
i sztuce.
Odwołując się do wybranych dzieł literackich i filmowych, przedstaw relacje
miedzy rodzicami a dziećmi.
Karykatura jako sposób ukazywania rzeczywistości w literaturze i sztuce. Omów
na wybranych przykładach.
Na wybranych przykładach omów zjawisko awangardy w literaturze i sztuce.
Zabawa jako motyw literacki i plastyczny. Analizując wybrane dzieła, przedstaw
różne sposoby jego funkcjonowania.
Inspiracje malarskie dzieł literackich. Zaprezentuj, odwołując się do przykładów
z różnych epok.
Twórczość S.Wyspiańskiego inspiracją dla poszukiwań artystycznych w teatrze
polskim XX wieku – przedstaw zagadnienie, wykorzystując wybrane przykłady.
Na wybranych przykładach z literatury i sztuki omów różnice pomiędzy kulturą
elitarną a kulturą masową.
Młodość jako temat literacki i malarski. Przedstaw jego realizacje w dziełach
wybranych twórców.
Góry w literaturze i malarstwie. Zaprezentuj różne realizacje tego motywu.
Szekspir w teatrze i/lub kinie współczesnym. Omów wybrane adaptacje, prezentując
swoją ocenę wybranych dzieł.
Powstanie listopadowe jako temat twórczości wybitnych artystów . Omów wybrane
realizacje literackie, malarskie lub teatralne.
Outsider, bohater zbuntowany, wyobcowany. Przedstaw na wybranych przykładach
literackich i filmowych.
Formuły piękna w literaturze i sztuce. Przedstaw i oceń różne kanony estetyczne.
Inspiracje muzyką w literaturze. Przedstaw temat na kilku wybranych przykładach.
Pożegnanie jako motyw w literaturze i sztuce. Przedstaw jego funkcjonowanie,
analizując wybrane przykłady.
Sen jako motyw w literaturze i sztuce. Przedstaw jego funkcjonowanie, analizując
151.
152.
153.
154.
155.
156.
157.
158.
159.
160.
161.
162.
163.
164.
165.
166.
167.
168.
169.
170.
171.
172.
173.
174.
175.
176.
wybrane przykłady.
Omów funkcjonowanie motywu rewolucji w literaturze i filmie.
Wspólne tematy - inny język. Wskaż paralele poezji Nowej Fali i „kina moralnego
niepokoju”.
Literacki motyw wędrówki i „filmy drogi”. Zilustruj najciekawsze realizacje tego
motywu w literaturze i filmie.
Obraz artysty i jego twórczości. Omów jego rolę i wpływ na środowisko,
odwołując się do wybranych dzieł literackich i filmowych.
Stereotyp w sztuce (np. film, karykatura, poezja) – wyjaśnij źródła zjawiska,
funkcje w przywołanych przykładach.
Przedrzeźnianie tradycji – wyjaśnij rolę parodii na wybranych przykładach.
Etos inteligencki w literaturze i filmie. Zaprezentuj to zagadnienie na wybranych
przykładach.
Obrazy Kresów i Galicji w literaturze i filmie – mitologizacja i demitologizacja.
Omów na wybranych przykładach.
Aktor wobec roli. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do przykładów.
Ludowe inspiracje w literaturze i sztuce wysokiej. Przedstaw zagadnienie,
odwołując się do wybranych przykładów.
Przedstaw symbolikę kolorów w literaturze i sztukach plastycznych.
Omów i spróbuj dokonać oceny zjawiska kiczu w literaturze i sztuce współczesnej.
Przedstaw funkcjonowanie kategorii estetycznych - absurdu i groteski w twórczości wybranego artysty XX wieku.
Dzieła sztuki w literaturze pięknej. Jak przedstawiali je prozaicy i poeci różnych
epok oraz jakie funkcje pełniły w ich utworach?
Parodia rzeczywistości PRL w literaturze i filmie. Omów problem, odwołując się
do wybranych przykładów.
Strategie naśladowania dramatu antycznego we współczesnym teatrze i dramacie
(motywy, przestrzeń, chór, muzyka). Przedstaw, odwołując się do wybranych
utworów i inscenizacji.
Złota i czarna legenda Napoleona w literaturze i sztuce polskiej i obcej. Omów,
odwołując się do wybranych przykładów.
„Podróżny świata”. Przedstaw motyw życia-wędrówki w twórczości Czesława
Miłosza.
Motyw buntu, kontestacji – omów na podstawie wybranych tekstów kultury
(literatura piękna, piosenka, film…)
Dzieła sztuki w literaturze pięknej. Omów ich przedstawienia w twórczości
prozaików i/lub poetów różnych epok.
Wokół pojęcia prawdy. Omów różne jej koncepcje przedstawione w tekstach
literackich i filozoficznych.
Dialog literatury z filozofią – omów wybrane przykłady.
Świat prowincji w twórczości wybranych autorów XX wieku. Zrealizuj temat,
odnosząc się do dzieł literackich i plastycznych
Teatr polityczny w Polsce XX i/lub XXI wieku. Omów, odwołując się do
wybranych przykładów tzw. teatru walczącego (oprócz spektakli teatru
instytucjonalnego możesz się dowołać do teatrów studenckich i telewizyjnego teatru
faktu).
Media i teatr. Omów ich relacje, określając funkcję użycia technik medialnych
w widowisku teatralnym.
Motyw teatru w teatrze w twórczości Stanisława Wyspiańskiego.
177.
178.
179.
180.
181.
182.
183.
184.
185.
186.
187.
188.
189.
190.
191.
192.
193.
194.
195.
196.
Nr
tematu
197.
198.
199.
Romantyzm w kinie. Omów ekranizacje wybranych tekstów literackich.
Literackie i filmowe biografie wielkich romantyków. Omów 2-3 wybrane
przykłady.
Teatr polski w II. poł. XX wieku. Omów jego wybrane dokonania.
Omów motyw barbarzyńcy, odwołując się do wybranych przykładów literackich
i filmowych.
Obłęd, choroba psychiczna, szaleństwo. Przedstaw funkcjonowanie motywów
w wybranych utworach literackich i dziełach filmowych.
Teatr, cyrk, kabaret – omów problem mieszania gatunków w teatrze współczesnym.
Hamlet – książę polski. Metamorfozy postaci Hamleta w polskim dramacie i teatrze.
Odwołaj się do przykładów różnych epok.
Lalki, manekiny w literaturze i tekstach kultury. Przedstaw zagadnienie na
podstawie dostępnej literatury przedmiotu – wiedzy o motywie lalki, manekina,
kukły, golema (i innych form przedstawiających człowieka), interpretując wybrane
utwory.
Współczesne teksty dla teatru. Przeprowadź analizę tekstu dramatycznego
stanowiącego scenariusz przedstawienia oraz ukaż zmiany w traktowaniu przez
realizatorów różnego typu utworów, tak dramatycznych, jak prozatorskich czy
dokumentalnych jako warstwy słownej spektaklu. Odwołaj się do konkretnych
przykładów.
Omów fenomen życia i twórczości Tadeusza Kantora.
Awangarda w teatrze polskim XX wieku. Przedstaw wybrane przykłady.
Losy aktora prowincjonalnego zapisane w pamiętnikach aktorów przełomu wieków
XIX i XX. Omów wybrane przykłady.
Pośród masek. Omów, czym charakteryzowała się commedia dell’arte. Zwróć
uwagę na typ bohatera (Arlekin, Kolombina, Pierrot, inni) i wyjaśnij, jaki wpływ
wywarł ten gatunek na późniejszych twórców.
Fantastyka w przestrzeni kultury (dawnej i współczesnej, druku i multimediów).
Groteska w różnych przestrzeniach kultury polskiej XX wieku (literatura, teatr, film,
malarstwo) jako kategoria estetyczna i wizja rzeczywistości.
Film w teatrze wczoraj i dziś. Przedstaw zagadnienie, w ramach granic: od
nieruchomego kadru do bieżąco filmowanych sekwencji spektaklu od „zeittheater”
i montażu scen do teatralnych realizacji scenariuszy filmowych.
Wykluczeni ze świata: obcy (inny) – outsider – szaleniec –więzień. Omów temat,
odwołując się do wybranych przykładów (dramat, spektakle teatralne).
Prezentacje motywu nieśmiertelności w literaturze i innych tekstach kultury.
Przestrzeń w teatrze współczesnym.
Dramat i teatr Stanisława Ignacego Witkiewicza wobec awangardy pierwszej
połowy XX wieku.
JĘZYK
Temat
Język jako sposób charakteryzowania bohaterów literackich. Omów zagadnienie,
analizując wybrane utwory.
Analizując wybrane przykłady, scharakteryzuj styl korespondencji w różnych
epokach.
Nie trać czasu! Czas to pieniądz. (Czy tylko?) Obraz czasu utrwalony
w polszczyźnie – w formach językowych i w tekstach literackich. Omów na
wybranych przykładach.
200.
201.
202.
203.
204.
205.
206.
207.
208.
209.
210.
211.
212.
213.
214.
215.
216.
217.
218.
219.
220.
221.
222.
Machnij na to ręką. Komunikacyjne zachowania niewerbalne. Omów, odwołując się
do zebranego materiału językowego oraz frazeologizmów funkcjonujących
w wybranych przykładach literatury pięknej.
Analizując wybrane przykłady, wyjaśnij, w jaki sposób język może stać się
narzędziem manipulacji.
Analizując zgromadzony materiał językowy, omów i oceń zasadność zapożyczeń
w języku polskim.
Analizując wybrane przykłady, omów funkcjonowanie neologizmów w języku
polskim.
Język współczesnej prasy. Ukaż charakterystyczne cechy, analizując grupę
wybranych artykułów.
Retoryka – teoria i praktyka. Zanalizuj wybrane przykłady.
Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze.
Język listów miłosnych. Zrealizuj temat w oparciu o wybrane przykłady z różnych
epok.
Imiona mówiące i ich funkcja w utworach literackich. Przeanalizuj wybrane
przykłady.
Język porozumienia, język agresji – wskaż różne możliwości użycia języka,
analizując wybrane przykłady tekstów prasowych lub radiowych i TV.
Perswazyjna funkcja języka w tekstach propagandowych. Omów na wybranych
przykładach.
Omów język wybranych postaci literackich, jego cechy i funkcje.
Metaforyka tytułów prasowych, Zanalizuj wybrane przykłady i oceń ich trafność.
Dokonaj analizy językowej wybranych tekstów kabaretowych.
Życie wyrazów: omów zjawisko zmian znaczeniowych w języku.
Język a płeć. Perspektywy historycznoliterackie, lingwistyczne, feministyczne.
Omów na wybranych przykładach zjawisko zależności między językiem a płcią
mówiącego.
Troska o język narodowy dawniej i dziś. Omów zjawisko, odwołując się do
wybranych okresów naszej historii.
Retoryczność w piśmiennictwie epok dawnych. Dokonaj analizy wybranych
przykładów z różnych epok literackich (renesans, barok, oświecenie).
O tym, jak się wyrazy łączą i co z tego wynika, czyli między łączliwością
a frazeologią. Omów zagadnienie, odnosząc się do literatury językoznawczej oraz
własnych badań i analiz.
"Dałby Bóg, żeby buk nie wpadł w Bug!" Naruszenie norm ortograficznych oraz
zmiany we współczesnej pisowni w perspektywie historii polskiej ortografii. Omów
problem tworzenia, krystalizowania się i ewolucji zasad pisowni w języku polskim,
wymień najważniejsze działania podejmowane w tym zakresie w przeszłości oraz
przedstaw współczesny stan w tej dziedzinie, ilustrując swe rozważania materiałem
zebranym samodzielnie z różnych form komunikacji. W swoich analizach możesz
uwzględnić różne typy tekstów pisanych (utwory literackie, teksty dziennikarskie,
teksty reklamowe, teksty urzędowe, prace uczniowskie, ogłoszenia, blogi, czaty,
sms-y).
Papież poprawił piuskę i zjadł napoleonkę. Omów zjawiska przekształcania ludzi
i miejsc w wyrazy pospolite.
Błędy językowe współczesnych Polaków. Dokonaj ich przeglądu i wyjaśnij
mechanizmy występowania.
Nowe doświadczenia literatury – hipertekstualność, liberatura… Omów wybrane
223.
przykłady.
Rodzina, ach, rodzina. Językowy obraz relacji rodzinnych w polszczyźnie.