INNOWACJA PEDAGOGICZNA
advertisement
INNOWACJA PEDAGOGICZNA- EDUKACJA PRZYRODNICZA PRZEDSZKOLE PUBLICZNE NR 17 W PIASKU AUTORZY INNOWACJI: Alina Górka Anna Żupa- Pitlok NAZWA INNOWACJI: „ZIELONE SERCE”- Edukacja przyrodnicza ADRESAT INNOWACJI: Dzieci pięcioletnie i sześcioletnie w grupach 02, 04. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA INNOWACJI Istotą innowacji jest wzbogacenie wiedzy dzieci na temat edukacji przyrodniczej, najbliższego otoczenia oraz edukacji ekologicznej. Rozpoczęcie realizacji innowacji planuje się na listopad 2014 r. i realizowana będzie dwa razy w miesiącu w trakcie zajęć w przedszkolu przez okres dwóch lat do czerwca 2016r. 1 WSTĘP Edukacja przyrodnicza zajmuje wyjątkowo ważne miejsce w całokształcie oddziaływań wychowawczo - dydaktycznych przedszkola. Okres wczesnego dzieciństwa jest najlepszym momentem do rozpoczęcia stopniowego kształtowania właściwych postaw wobec przyrody. W przedszkolu mamy wiele okazji, aby rozbudzać wśród dzieci wrażliwość przyrodniczą. Odbywa się to poprzez kontakt ze światem roślin i zwierząt oraz z przyrodą nieożywioną, a także naukę dostrzegania, przeżywania i chęci obcowania z pięknem przyrody. Dlatego przy różnych nadarzających się okazjach zwraca się uwagę dzieci na bogactwo barw łąk i pól, różne odcienie zieleni, majestat gór, bezkres morza, tajemniczość lasu. Uwrażliwienie dzieci na piękno i konieczność ochrony przyrody powoduje wzrost ich świadomość na temat zagrożeń dla środowiska naturalnego i sprawia, że właściwie reagują na nieodpowiednie zachowania innych ludzi. Pozytywne postawy wobec przyrody należy kształtować od najmłodszych lat. Muszą one wypływać ze świadomych życiowych przekonań, dotyczących tego, co w życiu cenne i godne wysiłku. Szczególną uwagę należy zwrócić na rozwijanie u dzieci szacunku i poczucia odpowiedzialności za stan i pomnażanie zasobów naturalnych środowiska człowieka. Osiągnie się to poprzez bezpośredni kontakt dziecka z przyrodą, a więc poprzez częste spacery i wycieczki do różnych ekosystemów, celem ukazania ich różnorodności w zależności od pory roku. Dziecko w bezpośrednim kontakcie z przyrodą doznaje wielu przeżyć, czuje potrzebę ochrony tego, co cenne. Ekologia staje się ważnym elementem stylu życia i dziecko z biernego obserwatora staje się czynnym propagatorem postaw proekologicznych. To jest inne myślenie, odczuwanie, wartościowanie, inna etyka. Innowacja ta adresowana jest do dzieci z Przedszkola Publicznego nr 17 w Piasku. Realizuje ona ogólnie obowiązujące podstawy programowe wychowania przedszkolnego, przy uwzględnieniu indywidualnych możliwości potrzeb i zainteresowań dzieci. Oparta jest na treściach programowych zawartych w aktualnych programach wychowania przedszkolnego. Naczelnym celem wychowania przedszkolnego wynikającym z "podstawy programowej wychowania przedszkolnego" jest "wspomaganie i ukierunkowywanie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi w relacjach ze środowiskiem społeczno- kulturowym i przyrodniczym." Nieodłącznym i komplementarnym elementem całego procesu edukacyjnego jest edukacja ekologiczna, której cele są podporządkowane realizacji głównego celu wychowania przedszkolnego i stanowią w tym zakresie jego uszczegółowienie. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW Program, który prezentujemy ma kształtować wśród dzieci postawę ekologiczną, która będzie charakteryzowała się ciekawością świata i współzależnością w tym świecie, poczuciem więzi z przyrodą, ale przede wszystkim odpowiedzialnością za przyrodę i środowisko. Zapewne im wcześniej dziecko zacznie zaprzyjaźniać się ze światem przyrody, tym bardziej będzie wrażliwe na szkody i krzywdy wyrządzone przez innych. Program przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym i będzie realizowany w Przedszkolu Publicznym nr 17 w Piasku przy Zespole Szkolno- Przedszkolnym. 1. Ekspozycje ścienne lub gabloty 2. Konkursy tematyczne. 3. Prace plastyczne. 4. Aranżacja scenek proekologicznych. 2 5. Spacery po okolicy, poznanie środowiska przyrodniczego 6. Wycieczki w ramach żywych lekcji przyrody- Żubrowisko, 10. Spotkania z ciekawymi ludźmi- leśniczy z Nadleśnictwa Kobiór, spotkanie w Leśniczówce w Piasku CELE GŁÓWNE: - Stworzenie sytuacji sprzyjających poznawaniu przyrody, budzeniu zainteresowania nią i ukierunkowania wiadomości dzieci na wartości ekologiczne; - Kształcenie wrażliwości na otaczające środowisko przyrodnicze; - Kształcenie przyjaznego stosunku do wszystkich zwierząt i roślin, mądrego i umiejętnego współżycia człowieka z przyrodą, podkreślenie konieczności ochrony przyrody i nie niszczenie jej bogactw. CELE SZCZEGÓŁOWE: - stymulowanie dziecięcej aktywności w kierunku poznawania i rozumienia otaczającej przyrody, - uzmysłowienie dzieciom, że troska o przyrodę jest troską o nas samych i nasze życie, - uświadomienie znaczenia obiektów i zjawisk przyrodniczych, - zdobywanie, poszerzanie i utrwalanie wiadomości o przyrodzie w bezpośrednim zetknięciu z poszczególnymi ekosystemami, - postrzeganie norm ekologicznych przez dzieci i inne osoby; - poznanie źródeł i rodzaje odpadów w środowisku lokalnym, - aktywne uczestnictwo w poznawaniu przyrody poprzez obserwacje, opisywanie porównawcze obiektów, badanie i eksperymentowanie, - umiejętność działania w różnych sytuacjach przedszkolnych i poza przedszkolnych, poczucie przynależności do grupy przedszkolnej, środowiska lokalnego, regionu, kraju, - dokonywanie oceny działalności człowieka oraz jego wpływu na stan środowiska, - zachęcanie rodziców do współpracy z przedszkolem poprzez realizację działań ekologicznych, - zapoznanie z obiegiem wody w przyrodzie i jego znaczeniem; - uświadomienie jakie są przyczyny i skutki zanieczyszczenia wód; - zapoznanie ze sposobami oszczędnego korzystania z wody, - zaznajomienie z warunkami sprzyjającymi i zagrażającymi dla rozwoju roślin, zachęcanie dzieci do uprawy roślin oraz ich pielęgnacji, - zapoznanie ze znaczeniem powietrza w życiu człowieka, OSIĄGNIĘCIA DZIECKA PO PROGRAMIE Opracowany program pomoże nam: zapewnić dzieciom możliwość obcowania z przyrodą w ciągu całego roku; nauczyć szacunku dla wszelkich przejawów życia w przyrodzie, wskazywać na wzajemne zależności między światem roślin, zwierząt i środowiskiem oraz ich rolę w życiu człowieka; przyzwyczaić dzieci do chronienia przyrody dostępnymi im sposobami np., ochrona ptaków, segregowanie odpadów, oszczędne gospodarowanie materiałami przyrodniczymi, oszczędzanie wody, wrzucanie śmieci do pojemników i do 3 przestrzegania zakazów niszczenia przyrody, np. zakaz deptania trawników, niepotrzebnego zrywania roślin, owoców, grzybów; wdrożyć dzieci do czynnego uczestnictwa w tworzeniu pięknego i bogatego środowiska przyrodniczego w budynku i w ogrodzie przedszkolnym, a także w najbliższym otoczeniu poza przedszkolnym; nauczyć wychowanków jak przeciwstawiać się bezmyślnemu niszczeniu przyrody i wszelkim przejawom okrucieństwa w stosunku do niej. nauczyć, jak oszczędnie gospodarować zasobami i materiałami przyrodniczymi. Działania, które zostaną podjęte dzięki naszej innowacji pozwolą na kształtowanie pozytywnych, zgodnych z prawami natury postaw dziecka, a także rozbudzenie zamiłowania do przyrody. Ponieważ zainteresowania przedszkolaków w dzisiejszych czasach bardzo wyprzedzają i przekraczają treści zawarte w programach nauczania, jednym z celów tej innowacji pedagogicznej jest pogłębienie treści programowych z zakresu zagadnień ekologicznych i ochrony środowiska. PRZEWIDYWANE EFEKTY WDROŻENIA INNOWACJI: ukształtowanie przyjaznego stosunku do wszystkich zwierząt i roślin rozwinięcie zainteresowań przyrodniczych oraz umiejętności obserwowania różnych zjawisk przyrodniczych uwrażliwienie na problemy dewastacji środowiska naturalnego rozbudzenie potrzeby kontaktu z przyrodą przyswojenie zasad ochrony środowiska i stosowanie ich w życiu codziennym rozwinięcie poczucia troski i odpowiedzialności za stan środowiska naturalnego METODY I FORMY PRACY Stosowane metody i formy prac nie odbiegają od tych, które wykorzystujemy na co dzień w swojej pracy z dzieckiem. Naczelną metodą stosowaną we wszystkich formach pracy z dzieckiem jest organizowanie wielostronnego działania poprzez samodzielne doświadczenia, poszukiwanie, zadania stawiane dzieciom do wykonania, ćwiczenia utrwalające, pobudzające do wcześniej nabytych umiejętności. Program umożliwia dzieciom zdobywania wiedzy o otaczającym świecie i poprzez tworzenie sytuacji problemowych i próby samodzielnego wyjaśniania i ich przeżywanie Wyróżnione metody : podające, problemowe, eksponujące i praktyczne ,odpowiadają czterem sposobom uczenia się: po przez przyswajanie, odkrywanie, przeżywanie i działanie. Metody pracy: 1. Aktywne metody: - samodzielne doświadczenia - zadania stawiane do wykonania Metody aktywne są niezastąpione w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym. Angażują i wciągają do zabawy i zajęć nawet dzieci bierne. Pozwalają czerpać radość z wykonywanych ćwiczeń i osiągania sukcesu co jest bardzo ważne dla rozwoju emocjonalnego dzieci i jego procesów poznawczych. 4 Doświadczalne poznanie przyrody rozwija dużą role w rozwijaniu myślenia dzieci w wieku przedszkolnym. Umożliwia obserwację i badanie ożywionego i nieożywionego świata przyrody , które otacza małego badacza. Działania te zmierzają do tego , by stopniowo przekształcać sposób myślenia dzieci z myślenia konkretnego w myślenie pojęciowe a w dalszej kolejności w inne złożone operacje myślowe, które pozwolą na zrozumienie trudnych problemów z zakresu pojęć ekologicznych i na wysuwanie odpowiednich wniosków. Metodą prób i błędów dzieci zdobywają nowe wiadomości i umiejętności potrzebne do zrozumienia pewnych zasad rządzących w otaczającym ich świecie. 2. Oglądowe metody: pokaz obserwacja doświadczeń bezpośredni odbiór piękna zjawisk przyrodniczych oglądanie programów edukacyjnych i filmów przyrodniczych Kontakt z przyrodą ożywiona i nieożywioną stwarza ogromnie dużo okazji do zadawania pytań. Pytania i odpowiedzi pomagają dzieciom w porządkowaniu zdobytej wiadomości, wzbogacają je i uściślają. Pozwalają w zrozumieniu otaczającego świata i zależności miedzy ich poszczególnymi elementami, są również uzewnętrznieniem złożonych procesów myślowych dzieci. Podczas empirycznego poznania przyrody stworzone są sytuacje sprzyjające wyciągania wniosków, szukania zależności określania przyczyn i skutków. Odpowiednie zorganizowanie otoczenia dzieci: urządzenie sali, zaopatrzenie w pomoce, przygotowanie kącików zainteresowań, przeprowadzanie prostych doświadczenia i badań przyczyniają się do odkrywania prawd i zależności w świecie przyrody. 3. Słowne metody opowiadania nauczyciela opowiadania i wiersze informacje spotkania i rozmowy z różnymi ciekawymi ludźmi Stosowane metody słowne służą dostarczaniu dzieciom informacji, wzbogacaniu czy uporządkowaniu wiadomości. Formy pracy 1.Zabawa zabawy badawcze dowolna tematyczna inspirowana Najważniejszą i dominującą formą realizacji zadań jest, zabawa, wynikająca z naturalnej potrzeby samorzutnego i samodzielnego działania. Zabawa dostarcza dziecku nie tylko przyjemności, ale również dzięki niej dziecko uczy się, realizując swoje potrzeby i zainteresowania. 5 2. Zajęcia planowane przez nauczyciela i prowadzone z całą grupą w zespołach indywidualnie z dzieckiem Zajęcia planowane z całą grupą i w zespołach prowadzone są przez nauczyciela dwa razy dziennie o różnym czasie trwania w zależności od wieku dziecka. Dzieci młodsze tj 2 i 3-latki mogą nie brać udziału w zajęciach lub włączać się w zajęcia w każdym momencie. Zakres obowiązków wzrasta wraz z wiekiem dziecka. W przypadku trudności z wykonaniem określonego zadania każde dziecko może liczyć na wsparcie ze strony nauczyciela. Rodzaj zajęć, ich treści , wykorzystywane metody i pomoce dydaktyczne określane są w planach miesięcznych każdego oddziału i zapisach w dzienniku. 3.Ukierunkowane obserwacje 4.Eksperymenty 5.Wycieczki wyjazdowe i spacery po okolicy 6. Uroczystości i imprezy środowiskowe Formy te pozwalają w ciekawy i atrakcyjny sposób poznać dzieciom właściwości i cechy charakterystyczne odpowiednich ekosystemów. Pozwalają również poznać zagrożenia jakie niesie za sobą cywilizacja a zwłaszcza człowiek np. zanieczyszczenie powietrza, zaśmiecanie środowiska odpadami np. Dzieci poznają różne sposoby chronienia naszego środowiska przed zgubnymi skutkami działalności człowieka np. korzyści z powtórnego wykorzystania odpadów. TERMINY: ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE Jest miejscem życia i gospodarowania człowieka stanowi złożony efekt oddziaływania różnych sił przyrody, podlega stale ewolucyjnym zmianą. Jest to ogół elementów przyrody: ożywionej – świat zwierza , świat roślin nieożywionej- powierzchnia Ziemi, woda, gleba, kopaliny, powietrze / „ Encyklopedia powszechna” PWN Warszawa 1995 / EKOLOGIA Ekologia- nauka biologiczna obejmująca całość zjawisk dotyczących wzajemnych zależności między organizmami i ich zespołami a ich żywym i martwym środowiskiem. / „ Encyklopedia powszechna” PWN Warszawa 1995 / 6 CZYNNIKI EKOLOGICZNE Wszystkie elementy przyrody ożywionej i nieożywionej charakterystycznych dla danego środowiska, oddziałujących zespołowo na życie i rozwój poszczególnych osobników. Obserwacja i badanie tych czynników ekologicznych jest nie tylko fascynujące, ale i możliwa na poziomie edukacji przedszkolnej. OCHRONA ŚRODOWISKA Ochrona środowiska jest pojęciem młodym. Pojawiło się ono w 19691 na forum ONZ, w związku z problemami wynikającymi z ogromnego rozwoju gospodarki człowieka i jej ujemnych skutków. Ochrona środowiska przyrodniczego jest to działalność mająca na celu ochronę wszystkich elementów otoczenia przyrodniczego przed niekorzystnym wpływem działalności człowieka. Zadania tej działalności jest racjonalne kształtowanie środowiska człowieka współczesnego tak, aby elementy przyrody łączyły się harmonijnie z wytworami techniki i cywilizacji. / „ Encyklopedia powszechna” PWN Warszawa 1995 / EKOLOGIA i OCHRONA ŚRODOWISKA Ekologia i ochrona środowiska nie są synonimami , mimo że w potocznym rozumieniu występują zamiennie. Zawężanie ekologii do samej ochrony środowiska kształtuje katastroficzny obraz naszej rzeczywistości. Ekologia przecież nie polega na walce ze skutkami degradacji przyrody, ale na umiejętności życia w danym środowisku w pewnej symbiozie z nim ponieważ jesteśmy częścią tego środowiska. Oczywiście ważne jest kształtowanie w dzieciach poczucie odpowiedzialności za stan przyrody, ale w wieku przedszkolnym ważniejsze jest wielozmysłowe poznanie otaczającej przyrody ,co pozwoli w dalszej kolejności na kształtowaniu poczucia pewnej więzi ze światem przyrody czyli świadomość ekologicznej. W trakcie interesujących zabaw i zajęć przedszkolaki obserwują i poznają właściwości wody, gleby i powietrza . Poznają występujące w nich żywe organizmy, a także niebezpieczeństwo jakie zagraża tym ekosystemom ze strony człowieka- degradacja środowiska przez środki trujące, dewastacje, zanieczyszczenie itp. Poznając to wszystko dzieci nabierają świadomości życia w złożonym ekosystemie i uzyskują odpowiedzi na wiele nurtujących je pytań. ZADANIA EDUKACJYJNE W OBRĘBIE OBSZARU EDUKACJI PRZYRODNICZO- EKOLOGICZNEJ Rozwijanie zainteresowań przyrodniczych Ukazanie piękna przyrody która nas otacza. Ukazanie bogactwa przyrody ożywionej i nieożywionej Uświadamianie dzieciom różnorodności fauny i flory w świecie przyrody oraz występujących w nim współzależności . 5. Dostrzeganie, odkrywanie, odbieranie i przeżywanie wrażeń estetycznych w kontakcie z przyrodą 1. 2. 3. 4. 7 6. Rozumienie znaczenia czterech czynników: słońce, powietrze, ziemia, woda dla życia organizmów na naszej planecie. 7. Dostrzeganie przez dziecko czynników sprzyjających i zagrażających rozwojowi przyrody. 8. Budzenie świadomości ekologicznych dziecka 9. Nabieranie świadomości życia w złożonym ekosystemie 10. Ukazanie więzi i współzależności między człowiekiem a przyrodą. 11. Wywołanie gotowości do ochrony otaczającej nas przyrody, która staje w obliczu zagrożenia wynikającego z działalności człowieka. 12.Poznanie skutków niewłaściwego gospodarowania człowieka na Ziemi LITERATURA: - A. Brzeziński, Rady na odpady, czyli jak przeżyć inwazje śmieci, Białystok 1998, - B. Campabell, Ekologia człowieka, warszawa 1995, - E. J. Frątczak, Edukacja ekologiczna w przedszkolu, Bydgoszcz 1996, - E. Janik, Przyroda przeżywana i obserwowana z dziećmi przedszkolnymi, Warszawa 1980, - E. Jarmołkiewicz, Encyklopedia zwierząt, - A. Krah – Schmid, Podróż kropli wody, Poznań 1995, - G. Kutyłowska, Ekologia w przedszkolu, Warszawa 1996 CZASOPISMA: 1. „Innowacje w przedszkolu”- Management w przedszkolu”- 12/1998 2. „Nie niszcz roślinek bo dają nam tlen”- I Piwowarska „ Wychowanie w Przedszkolu”- nr 6/ 1997 3. „ Dbajmy o przyrodę”- Z Wiśniewska „ Wychowanie w Przedszkolu”- nr 9/1997 4. „ Dbamy o piękno mego domu- Ziemi”- T Dziurzyńska, „ Wychowanie w Przedszkolu”- nr 9/1997 5. „ Szukamy urody w darach przyrody” - A. Guzik, „ Wychowanie w Przedszkolu”- nr 9/ 1997 6. „Edukacja ekologiczna”- S. Broda „ Wychowanie w Przedszkolu”- nr 7/1998 7. „ Dziecko i przyroda”- R. Stawczyk „ Wychowanie w Przedszkolu”- nr 8/1998 8. „Cztery pory roku”- A. Gularek„ Wychowanie w Przedszkolu”- nr 10/ 1998 9. „Co sześciolatki wiedza o ochronie przyrody”- K. Żuchlewska, „ Wychowanie w Przedszkolu”- nr 3/1999. 10. „Mali obrońcy przyrody”- A.Sobik „ Wychowanie w Przedszkolu”- nr 3/1999 11. „Jesienne spacery i zajęcia”- E. Kalinowska, „ Wychowanie w Przedszkolu”- nr.7/1999 PROPONOWANA TEMATYKA ZAJĘĆ I ZJAWISKA I PROCESY PRZYRODNICZE 1. POZNAJEMY TAJEMNICE WODY - Poznawanie znaczenia wody dla ludzi, zwierząt i roślin. - Poznawanie właściwości wody i jej różnych stanów: • skraplanie • zamiana wody w lód 8 • topienie lodu • rozpuszczanie i krystalizacja soli i cukru w wodzie - „W krainie Królowej Śniegu” – badanie zjawisk związanych z temperaturą powietrza; skąd się bierze śnieg. - Badanie przyczyn tonięcia i pływania różnych materiałów w wodzie. - Doświadczenia z woda czysta i zanieczyszczoną, próby filtracji wody, opracowanie z dziećmi zasad oszczędzania wody w domu i przedszkolu. - Zapoznanie ze zbiornikami wodnymi występującymi w naturalnym środowisku (rzeka, jezioro, morze). - Poznawanie zawodów, w których woda niezbędna jest ludziom do wykonywania pracy, np. marynarz, strażak, rybak. - Organizowanie sytuacji kształtujących poczucie odpowiedzialności za stan czystości wody. - zarządzanie wodą 2. CZYM JEST POWIETRZE - Dostrzeganie istnienia powietrza w otoczeniu • zabawy badawcze z balonem, wiatraczkiem, chorągiewką, • wdychanie i wydychanie powietrza, dmuchanie na kartki, • wykonanie pomiarów zanieczyszczeń powietrza, np. wyłożenie bibułki za oknem oraz w różnych miejscach sali. Po pewnym czasie obserwowanie jakości i ilości zanieczyszczeń zebranych na bibule. - Poznanie źródeł zanieczyszczeń powietrza typu: spaliny samochodowe, środki chemiczne • uświadomienie i zrozumienie dlaczego wzrost liczby samochodów stanowi zagrożenie dla ludzi i środowiska - Organizowanie sytuacji mających na celu kształtowanie poczucia odpowiedzialności za stan czystości powietrza. Uświadomienie obowiązku zachowania jego dla przyszłych pokoleń. (sadzenie drzew ) - Posadzenie i opieka roślin doniczkowych; informacja dotycząca dostarczenia tlenu przez rośliny 3. GLEBA – ŚWIAT PO KTÓRYM STĄPAMY - Prowadzenie obserwacji gleby • zrozumienie znaczenia gleby dla wzrostu organizmów w niej żyjących, • obserwowanie zmian konsystencji ziemi w zależności od pory roku i stanu pogody, - „Wiosenna pogoda” – badanie przepuszczalności gleby: piasek, glina ziemia torf. Wybór ziemi odpowiedniej do przesadzenia kwiatów. - Podejmowania działań mających na celu ograniczenie zanieczyszczenia gleby. • zrozumienie szkodliwego oddziaływania odpadów na środowisko przyrodnicze. II GÓRA ŚMIECI ZADZIWIA DZIECI - Udział w akcji „Sprzątanie Świata”, „Drzewko za surowce”, zbiórka makulatury, baterii i plastikowych zakrętek. • zrozumienie potrzeby ograniczania ilości śmieci wykorzystując np. opakowania wielokrotnego użytku (szklane słoiki, butelki) • wdrażanie do wyrzucania śmiecie tylko w miejscach do tego przeznaczonych (kosze na śmieci) ; poznanie zasad segregacji śmieci 9 • poznanie rodzajów odpadów wytworzonych przez człowieka i uświadomienie korzyści jakie płyną z powtórnego zagospodarowania odpadów • zarządzanie odpadami; poznanie ekonomicznego aspektu zbierania puszek aluminiowych, szkła, plastiku. • porządkowanie terenu wokół przedszkola • zagospodarowanie terenu wokół przedszkola : rabaty kwiatowe - Poznanie cyklu produkcji papieru • „Ze starego - nowe”: wzbogacenie słownictwa dzieci o wyraz „recykling” • poznanie aspektu zbierania makulatury w celu ochrony lasów - Dostrzeganie wpływu opakowań foliowych na zaśmiecanie naszego środowiska - Założenie kącika ekologicznego: rady, wskazówki dla dzieci i rodziców zakresie ochrony przyrody, wystawy prac konkursowych, np. na portret „stwóra śmieciowego. - „Zdrowe środowisko”- -zorganizowanie zielonego dnia w przedszkolu III TEN DZIWNY TAJEMNICZY ŚWIAT Poznanie naszej Galaktyki, roli słońca, charakterystyczne cechy planet krążących wokół Słońca. Dostrzeganie pozytywnych i negatywnych skutków działania promieni Słonecznych. Poznanie przyczyn powstawania pożarów. Poznanie przyczyny powstania dziury ozonowej i kwaśnego deszczu oraz skutków ich działania w środowisku naturalnym. Rozumienie konieczności i sposobów wykorzystania energii słonecznej Uświadomienie oszczędzania energii poprzez wyłączanie zbędnego oświetlenia i urządzeń elektrycznych, Zrozumienie zakazu samodzielnego korzystania przez dzieci z urządzeń podłączonych do prądu, Poznanie różnych sposobów ogrzewania mieszkań: kaloryfer, piec IV POZNANIE BOGACTWA ŚWIATA ROSLINNEGO I ZWIERZĘCEGO 1. ROŚLINNOŚĆ - Rozróżnianie i nazywanie: • warzyw i owoców krajowych i egzotycznych, • drzew i krzewów w dostępnych środowiskach przyrodniczych, • popularnych kwiatów i krzewów ozdobnych, • roślin w powiązaniu z prowadzonymi hodowlami, w tym części jadalnych i niejadalnych, • grzybów jadalnych i trujących, - Bliższe poznanie ekosystemów roślinnych (sad, ogród, las, park, łąka, pole), prowadzenie obserwacji w różnych porach roku. - Obserwacja rozwoju roślin • zapoznanie z cyklem rozwojowym roślin, • założenie hodowli cebuli, fasoli…; prowadzenie systematycznej obserwacji, • uświadomienie roli wody, powietrza i słońca dla rozwoju roślin - Zrozumienie znaczenia ochrony wybranych roślin w Polsce, przestrzeganie zakazu ich zrywania. 10 2. ZWIERZĘTA Rozróżnianie i nazywanie wybranych gatunków: Zwierząt domowych i hodowlanych Zwierząt chronionych w Polsce Zwierząt żyjących w różnych środowiskach przyrodniczych, np. w lesie, na łące, w morzu Zapoznanie z życiem wybranych zwierząt Obserwowanie wybranych zwierząt w ich naturalnym środowisku, Zapoznanie ze sposobami odżywiania, poruszania , rozmnażania się, Zaobserwowanie jaki wpływ na życie zwierząt mają zmiany zachodzące w przyrodzie wraz z nadejściem wiosny, Rozróżnianie odgłosów niektórych zwierząt „Poznajemy gości zimowej stołówki” – dokarmianie zwierząt w okresie zimy Rola takich owadów jak: pszczoła, mrówka, biedronka - V OBSZARY PRZYRODNICZE I OBIEKTY CHRONIONE - Poznanie zasad zachowania się na obszarach chronionych - Przybliżenie pracy służb leśniczych - Zrozumienie sensu i celu tworzenia systemu obszarów ochronnych - Poznajemy rezerwaty i Parki Narodowe - Układamy kodeks „Małego przyjaciela przyrody” VI ORGANIZOWANIE SYTUACJI EDUKACYJNYCH UMOŻLIWIAJACYCH DOSTRZEGANIE, POZNANIE I WIĄZANIE ZJAWISK WYSTĘPUJĄCYCH W RÓŻNYCH PORACH ROKU 1.JESIEŃ - Dojrzewanie owoców w sadzie, zbiór warzyw w ogrodzie ,grzybów w lesie - Uświadomienie zalet spożywania warzyw i owoców - Zapoznanie z najpopularniejszymi ziołami i przyprawami; ich znaczenie dla zdrowia człowieka - Przygotowanie się zwierząt do zimy; gromadzenie pożywienia - Prace jesienne w polu, sadzie, ogrodzie - Cechy pogody i klimatu charakterystyczne dla danej pory roku: wiatry jesienne, mgły, błoto, krótszy dzień 2. ZIMA - Uświadomienie konieczności dokarmiania ptaków; budowa karmnika • trudne warunki życiowe zwierząt i ptaków - Konieczność odśnieżania dróg, ocieplania mieszkań i noszenia ubrań odpowiednich do pogody 3.WIOSNA - Dłuższe dni, częste zmiany atmosferyczne 11 - Zapoznanie z pierwszymi wiosennymi kwiatami - Wiosenne prace w ogrodzie, polu, sadzie - Przemiany rozwojowe wybranych zwierząt np. motyl, żaba 4. LATO - Zapoznanie z wybranymi roślinami i zwierzętami żyjącymi w środowisku wodnym (staw) - Zapoznanie z wybranymi roślinami uprawianymi przez człowieka - Charakterystyczne dla lata prace: sianokosy, żniwa - Długie dni; wysokie temperatury, które są przyczyną pożarów oraz susz EWALUACJA PROGRAMU Istotnym elementem w pracy pedagogicznej jest ewaluacja. Współczesne rozumienie ewaluacji to nie tylko kontrola, ocena czy zbieranie danych, to przede wszystkim refleksja własna ukierunkowana na rozwój. Kryterium oceny nie jest stan wiedzy dziecka w danym momencie, ale jego praca, zaangażowanie, postępy EWALUACJA: obserwacja dzieci rozmowy z dziećmi i rodzicami; dyskusje zaangażowanie i udział w akcjach proekologicznych; sprawozdanie ankieta dla rodziców; kwestionariusz ankiety ankieta dla nauczycieli; kwestionariusz ankiety prace dzieci scenariusze zajęć przedstawić sprawozdanie przed Radą Pedagogiczną (na koniec każdego półrocza) z przebiegu realizacji programu, Do ewaluacji opracowanego programu zamierzamy wykorzystać swobodne wypowiedzi dzieci dotyczące przeprowadzonych zajęć oraz wyniki ankiet przeprowadzonych wśród rodziców i nauczycieli. Ocenie rezultatów kształcenia będzie podlegać ogólne zaangażowanie dzieci w realizację programu, ich wypowiedzi na dany temat. Ważne też będą informacje pozyskane od rodziców i nauczycieli na podstawie przeprowadzonych ankiet. W ten sposób będą oni mogli wyrazić swoją opinię na temat wdrożonego programu. Wyniki ewaluacji będą wskazówką do dalszej pracy. 12 PROPONOWANE SCENARIUSZE ZAJĘĆ: I. TEMAT: „W KRAINIE WIATRU” Cele ogólne: - Uświadomienie dzieciom, że wokół nas istnieje powietrze - Wywoływanie zaciekawienia zjawiskami zachodzącymi w przyrodzie - Rozwijanie mowy i myślenia Cele operacyjne: Dziecko: - Rozumie treść wiersza - Wie, że wiatr to gwałtowny ruch powietrza - Zna rodzaje wiatru - Potrafi naśladować różne odgłosy wiatru - Potrafi poprawnie ułożyć język, wargi przy wymawianiu głoski „sz” - Prawidłowo wykonuje ćwiczenia oddechowe Metoda: czynna, słowna, oglądowa Forma: praca z całą grupą, praca w grupach Środki dydaktyczne: Baloniki do dmuchania dla każdego dziecka, piórka, kulki z waty, listki, piłeczki pingpongowe, butelki plastikowe, kartki, magnetofon, kolorowe kartony, sól Przebieg zajęcia 1.Wysłuchanie zagadki Nie ma ust- a dmucha Nie ma skrzydeł – a leci Czasem mrozi, czasem chucha Co to? Czy odgadną dzieci? 2. Zapoznanie z tematem zajęcia 3. Słuchanie recytacji wiersza pt „ Wiosenny wietrzyk” Joanny Kulmowej- analiza treści wiersza Co robi wiatr? (szumi, mruczy, gwiżdże, gra, szepce) 4.Zabawa ruchowa „ Tańczące wiatry” -ćwiczenia oddechowe- naśladowanie wiatru (dmuchanie w plastikowe butelki- lekko, mocno) -ćwiczenia artykulacyjne- „gwiżdżący wiatr”(gwizdanie ustami na jednym tonie (tylko wydech) 5.Rozmowa na temat – Co to jest wiatr? Na pewno obserwowaliście kiedyś, jak wiatr porusza listkami, całym drzewem, zgina je. Gdy wiatr wieje możemy puszczać latawce. W różnych miejscach sali rozłożone są listki, kulki z 13 waty, dzieci zastanawiają się jak można wprowadzić je w ruch. Pod kierunkiem nauczyciela dochodzą do wniosku, że można dmuchać na listki, machać ręką, kartką. 6.Zabawa z balonikami- ćwiczenia oddechowe Zaproponowanie jednemu dziecku pokazu sposobu nadmuchiwania balonu, ze zwróceniem uwagi na wdech i wydech- do zabawy w dmuchanie balonów włączają się wszystkie dzieci. Następnie otrzymują balony i napełniają je powietrzem. Po nadmuchaniu powoli wypuszczają powietrze z baloników na rozłożone listki, kulki z waty, piłeczki pingpongowe i obserwują, że wszystkie przedmioty przesuwają się. Nauczycielka wyjaśnia dzieciom, że do balonika wdmuchnęliśmy powietrze. Gdy go wypuszczamy, powietrze zaczyna przesuwać różne przedmioty. Wiatr – to poruszające się powietrze. 7.Śpiewanie piosenki „ Wiatr psotnik” - ćwiczenia artykulacyjne – naśladowanie szumu wiatru na głosce „sz” 8.Wiatry wieją z różną siłą i z różnych kierunków Jest kilka rodzajów wiatrów - powiew to słaby wiatr, który lekko porusza liście na drzewach - wicher to wiatr silny, kołyszący gałęziami i unoszący lekkie przedmioty - huragan to potężny wiatr, który może zrywać dachy i wyrywać drzewa z korzeniami Zabawa rytmiczno –ruchowa „Wiatr i drzewa” - muzyka cicha, spokojna –dzieci lekko się kołyszą, poruszają paluszkami -muzyka głośna, szybka –dzieci naśladują mocne kołysanie gałęziami drzew 9.Obserwacja zachowywania się przedmiotów w powietrzu – przedmioty poruszają się w taki sposób jak na nie dmuchamy (lekko, powoli; szybko, gwałtownie) Ćwiczenia oddechowe – każde dziecko otrzymuje piórko. Podrzuca je do góry i dmuchając na nie będzie się starało jak najdłużej utrzymać je w powietrzu. II. TEMAT: „ SEGREGUJEMY ŚMIECI” Cele ogólne: – kształtowanie świadomości ekologicznej – szanowanie przyrody - rozwijanie postawy ekologicznej - rozwijanie umiejętności segregowania śmieci - kształtowanie poczucia odpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego, rozumienie konieczności segregacji odpadów Cele operacyjne: Dziecko: - segreguje odpady, zna przeznaczenie pojemników segregacyjnych - doskonali pamięć wzrokową - doskonali sprawność manualną - rozwiązuje zagadkę Środki dydaktyczne: wiersz „Sprzątanie świata”, plansza pojemników do segregowania śmieci, plansza parku, lasu, 4 pojemniki: zielony, niebieski, żółty, biały, wyrazy do czytania 14 globalnego: PLASTIK, SZKŁO KOLOROWE, PAPIER, tamburyno, opakowania po produktach: butelki, papiery, słoiki, kartoniki, pudełka po kremach itp., karta pracy, kredki METODY: słowna: pogadanka, aktywizujące: inscenizacji, burza mózgu, gry dydaktyczne: zagadki, zadaniowa, zajęć praktycznych, oglądowa: pokaz FORMA: zbiorowa, indywidualna Przebieg zajęcia 1. Zagadka – pokaz plansz ekologicznych nt. pojemniki na odpady zainspirowanie tematem zajęć 2. Słuchanie wiersza czytanego przez nauczyciela „Sprzątanie świata” ilustrowanego pokazem pojemników i opakowań. Sprzątanie świata Co oznaczają te kolory – niebieski, żółty, zielony? Każdy kolor inny pojemnik oznacza Do pojemników różne śmieci się wtłacza Niebieski – w nim znajdziecie pudełka po butach, przeczytane gazety, zapisane kartki – jest on bardzo ważny. To pojemnik na papier – zna go przedszkolak każdy. Zielony – Kolor wesoły z daleka ogłasza „Wrzucaj do mnie słoiki, wyszczerbione talerze !!!” czyli szkło w głównej mierze. Żółty – foliowe torby, pudełka po lodach, po coli butelki. Wrzuć tutaj plastik, żal po nim niewielki By las był zielony, wody nie ubyło i każdego ranka wokół było miło piątek czy niedziela, pamiętajcie dzieci prosi Matka Ziemia – SEGREGUJCIE ŚMIECI !!! 3.Rozmowa na temat wiersza w oparciu o pytania: - O czym jest wiersz? - Jak segregują dzieci śmieci? - Jakie znacie pojemniki do segregowania? - Co można wrzucać do pojemników koloru…? 4. Szukanie różnic w planszach – park (czysty) las (zaśmiecony) Dzieci wypowiadają się na temat dwóch plansz, co się na nich znajduje, czym się różnią, rozmawiają o zachowaniu czystości, zaśmiecaniu na obrazkach. 5. Zabawa Posprzątajmy las. Nauczyciel w sali rozrzuca opakowania po produktach. Dzieci biegają swobodnie przy dźwiękach tamburyna. Na przerwę zatrzymują się i podnoszą po jednym opakowaniu rozrzucanym w sali. 6. Segregujemy śmieci – zabawa dydaktyczna. Segregowanie opakowań ze względu na rodzaj tworzywa z jakiego zostały wykonane do pojemników. Czytanie globalne nazw: 15 PLASTIK, SZKŁO, PAPIER Dzieci próbują z pomocą nauczyciela przeczytać i przyporządkować nazwy do odpowiednich pojemników. Segregowanie śmieci – opakowań przyniesionych z „lasu” w czasie zabawy ruchowej, określanie z jakiego materiału są zrobione i do czego mogą być wykorzystane. Zastanowienie się nad możliwością powtórnego wykorzystania opakowań (odpadów) oraz ograniczeniem ilości śmieci, np. korzystanie podczas zakupów z toreb z materiału. 7. Praca plastyczna- „Segregujmy śmieci” - Wydzieranka z kolorowego papieru pojemników na odpady : Plastik – żółty, Papier – niebieski, Szkło kolorowe – zielone III.TEMAT: CO JEST DOBRE, A CO ZŁE DLA PRZYRODY? Cele ogólne: - kształtowanie pozytywnego stosunku do przyrody – rozwijanie wrażliwości na jej piękno; - rozwijanie u dzieci poczucia odpowiedzialności o środowisko przyrodnicze; - rozwijanie umiejętności współpracy w zespole; - wdrażanie do przeliczania liczby elementów zbioru w zakresie opanowanym przez dzieci; - rozwijanie sprawności manualnej Cele operacyjne: Dziecko: - rozumie rolę przyrody dla człowieka, - rozumie skutki niekorzystnego dla Przyrody postępowania człowieka, - przyporządkowuje obrazki oznaczające elementy przyrody, - potrafi odróżnić czyste i zanieczyszczone środowisko przedstawione na ilustracjach, - przelicza elementy zbioru w opanowanym przez siebie zakresie; - rozpoznaje, nazywa i naśladuje głosy przyrody; - swobodnie interpretuje gestem utwór instrumentalny, Metody: podające – wiersz, pogadanka, piosenka, wyjaśnienia, problemowe i aktywizujące – zadań stawianych do wykonania, operacyjne – drama, improwizacje muzyczno - ruchowe Forma: praca zbiorowa i indywidualna; Środki dydaktyczne:: utwór A. Vivaldiego z cyklu „Cztery pory roku” pt. „Wiosna”, odgłosy przyrody z CD, piosenki z CD; ilustracje różnych środowisk przyrodniczych, duża sylweta drzewa. Przebieg zajęcia: 1. Zabawa integracyjna w kole przy piosence: „ Bocian i żabki” Dzieci ustawione w kole naśladują ruchem słowa piosenki”: 16 Stajemy wszyscy w kole, chwytamy się za ręce, Skaczemy jak najwyżej, kucamy jak najprędzej. Za ręce się łapiemy, jak żabki w przód skaczemy. Teraz podskok, jak raki powracamy. Języki wysuwamy i szybko je chowamy. A teraz dla ochłody, liżemy zimne lody. Stoimy na podłodze, tylko na jednej nodze – podskok i zmiana: Czy ktoś przypomina bociana? 2. „Odgłosy przyrody” – ćwiczenia słuchowe Nauczycielka prezentuje dzieciom nagrany cykl dźwięków – odgłosy radosnej zabawy dzieci, szumu deszczu, burzy, ciszy, śpiewu ptaków. Po wysłuchaniu nagrania dzieci tworzą słowne opisy wyobrażonej sytuacji bądź wydarzenia. 3. Słuchanie wiersza„ Co to jest przyroda?” D. Gellner. To drzewa i kwiaty i liście i woda Motyl nad łąką, biała stokrotka Szanuj przyrodę, kochaj przyrodę Kwiatom w doniczkach nie żałuj wody Przyroda jest wokół, wszędzie ją spotkasz Ptak rozśpiewany, gadające świerszcze Powiedzcie, co jeszcze? Dbaj o trawniki! Niech koło domu Będzie wesoło, będzie zielono. Dzieci wymieniają elementy przyrody, o których była mowa w wierszu. Następnie nauczycielka odkrywa tablicę, na której znajduje się wiosenne drzewo oraz obrazki przedstawiające różne przedmioty będące elementami przyrody lub nie (słonce, kot, pies, kwiaty, tęcza, las, żelazko, kubek, pociąg, buty). Zadaniem dzieci jest wybrać te obrazki, które przedstawiają elementy przyrody – zostają one przypięte do sylwety drzewa. 4. „Policz obrazki” Dzieci przeliczają obrazki przypięte do drzewa, dzielą wyrazy na sylaby, podpisują liczebność zbioru za pomocą kartonika z cyfrą. 5. Zabawa integracyjna „Deszczyk” – wykorzystanie muzyki instrumentalnej. Dzieci inscenizują ruchem padający deszcz, burzę i tęczę po burzy. 6. Zadanie edukacyjne „Sprawdź, czy dbasz o przyrodę”. Dzieci zostają podzielone na trzy grupy: żabki, motylki, biedronki.. Zadaniem każdej grupy jest naklejenie na arkusz papieru ilustracji przedstawiających przyjazne środowisku zachowania człowieka. Po wykonaniu zadania dzieci omawiają wykonane plakaty motywując wybór poszczególnych obrazków. 17 Ilustracje do posegregowania przedstawiają: wypalanie traw, sadzenie drzew, dymiące kominy, porządkowanie lasu, pojemniki do segregowania śmieci, rozpalanie ogniska w lesie. 7. Zabawa „Tak, czy nie” Na tablicy przypięte są ilustracje czystego i zaniedbanego środowiska przyrodniczego. Po posegregowaniu obrazków – utworzenie dwóch zbiorów obrazków, dzieci podpisują je słowami „tak” – dla środowiska czystego i „nie” dla środowiska zaniedbanego. 8. „Jestem drzewem” – drama. Dzieci ruchem interpretują ruchem i gestem opowiadanie nauczycielki wcielając się w rolę drzewa: Wyobraź sobie, że jesteś malutkim drzewkiem. Zasadziły je dzieci tuż na skraju lasu. Drzewo rosło powoli przez wiele, wiele lat. Wiatr poruszał delikatnie jego listkami. Czasami, kiedy był w złym humorze, wiał z ogromną siłą i wtedy drzewo wyginało się na wszystkie strony, gałęzie pochylały się mocno, raz w jedną, raz w drugą stronę. Drzewo najbardziej lubiło, kiedy padał na nie mały, delikatny deszczyk. Z radości wznosiło gałązki wysoko, wysoko i zdawało się, że jest coraz wyższe i wyższe. 9. Uzupełnianie zdań. Dzieci rozpoczynają każdą wypowiedź od słów „Musimy dbać o przyrodę, bo ...”, „Przyroda jest piękna bo... .” Podczas wypowiadania się dzieci, nauczycielka służy pomocą i radą, kieruje uwagę dzieci na wartości zdrowotne czystego środowiska, na piękno przyrody, znaczenie drzew, lasów i czystych wód i powietrza dla każdego z nas. 10 . Zabawa improwizacyjna z chustami „Wiosna na łące” Dzieci tańczą przy akompaniamencie utworu A. Vivaldiego „Wiosna” z cyklu „Cztery pory roku”. 11. Zabawa plastyczna „Nasza piękna planeta”. Dzieci wykonują prace plastyczne, wybraną przez siebie techniką: malowanie, rysowanie, wycinanie, stemplowanie, itp., przedstawiające takie elementy przyrody, które uważają za najpiękniejsze. Po zakończeniu pracy dzieci podziwiają wszystkie obrazy, okazując radość z osiągniętego sukcesu, asystując pani podczas zawieszania prac w szatni. IV. TEMAT: „ZIELONY DZIEŃ” Cele ogólne: - integrowanie społeczności przedszkolnej we wspólnym przeżywaniu i zabawie - wyzwalanie różnych form aktywności - przekazywanie wiedzy o zdrowym stylu życia- zachęcanie do spożywania warzyw i owoców - kształtowanie u dzieci gotowości do działania na rzecz ochrony przyrody Cele operacyjne: Dziecko 18 - rozwiązuje zagadki słowne, - słucha w skupieniu bajki - wie, o czym była bajka - wypowiada się na temat utworu - rozpoznaje warzywa i owoce, - rozwija sprawność manualną Dzieci w tym dniu ubrane są na zielono, a sala przedszkolna udekorowana zielonymi balonami i zieloną bibułą- wspólnie z dziećmi. Każde dziecko ma przyklejony zielony listek(z wycinanki samoprzylepnej) Przebieg zajęcia 1. Powitanie wszystkich w Zielonej Krainie. Zaproszenie dzieci do świata przyrody, by mogły uczyć się jak ją chronić i szanować. „ Zielona Iskierka Przyjaźni” -dzieci stoją w kole i przekazują sobie zieloną iskierkę poprzez delikatny uścisk dłoni. Gdy iskierka dotrze do każdego -przejdzie dookoła, bawią się wspólnie przy piosence „Podajmy sobie ręce”. 2. „Gra w zielone” „W Zielonej krainie wesoło czas płynie Strój zielony mam i w zielone gram”: - Grasz w zielone? - Gram! - Masz zielone? - Mam! Siedząc w kręgu każde dziecko wypowiada kolejno tekst rymowanki, przy słowie „ mam” kładzie rękę na przyklejonym do ubrania zielonym listku i mówi: „ zielony listek i zielony...” ( ogórek, sałata, kapusta, żaba, agrest...) 3. Zabawa taneczna przy piosence „ Zielona trawa, zielony mech, zielona żabka, rech, rechu, rech...” ( „Miś i Margolcia”) 4. „ Zielona Przyroda woła nas” – teatrzyk na podstawie bajki ekologicznej „W Krasnolandiipięknej zielonej krainie” -Nauczyciel opowiada i inscenizuje treść za pomocą wykonanych wcześniej papierowych sylwet ( zielone krasnoludki- król, królowa, królewna, ekolinek) Bajka ekologiczna: „W KRASNOLANDII – ZIELONEJ KRAINIE ” Był sobie wielki, piękny, zielony park. W parku rosło mnóstwo ciekawych roślin: wspaniałe, potężne drzewa, kwitnące i pnące krzewy oraz wysokie i niziutkie kwiaty. Chętnie przebywały w nim ptaki, kolorowe owady, żabki, wiewiórki, jeże i inne drobne zwierzęta. Park był pachnący, zadbany i śpiewający. Chociaż zdarzało się, że gościły w nim osoby, które wyrzucały śmieci gdzie popadło, deptały klomby i trawniki, głośno się zachowywały, łamały gałęzie, nie szanowały zwyczajów mieszkańców. 19 A mieszkały w nim malutkie zielone krasnoludki. Czuły się bardzo dobrze, były szczęśliwe, jak tylko mogły dbały o swoje otoczenie: grabiły, podlewały, wyrywały chwasty, zamiatały i zbierały śmieci. Krasnoludki mieszkały w maleńkim, pięknym pałacu pod konarami najstarszego drzewa. Miały one swojego króla i królową. Para królewska lubiła przechadzać się alejami parku i podziwiać świat przyrody. Chociaż martwiły ją niektóre zachowania gości. Król i królowa byli już w podeszłym wieku, więc bardzo chcieli znaleźć męża dla swojej jedynej córki Krasnolinki. Pragnęli, by był to dobry gospodarz ich parku, by ich kraina rozwijała się i piękniała, dawała radość, szczęście i zdrowie wszystkim mieszkańcom i gościom. Ogłoszono więc, by kandydaci przybywali zaprezentować się przed królewską parą. Wkrótce pojawił się pierwszy młodzieniec, bardzo dostojny i piękny. Zaproponował, że kiedy zostanie wybrany na męża Krasnolinki, pozamyka ptaki w klatkach, a ich śpiew zastąpi głośną muzyką z odtwarzacza. W parku odbywać się będą dyskoteki i bale. Podarował swojej wybrance radio z wielkimi kolumnami, które potrafiły wydać z siebie taką moc, że drzewa gubiły natychmiast liście, a kwiatom opadały płatki, owady natomiast chowały się w najskrytsze kąty. Drugi kandydat w bogatym stroju, kiedy stanął przed parą królewską przedstawił swój pomysł. Pragnął wyciąć drzewa i wybudować w parku wesołe miasteczko, bo przecież, jak twierdził, krasnoludki najbardziej na świecie lubią dobrą zabawę. Krasnolinka dostała od niego w prezencie małą karuzelę z pozytywką, która wygrywała piękne melodie. Wkrótce pojawił się kolejny młodzieniec z rozwichrzoną fryzurą i głową pełną pomysłów. Powiedział, że kiedy on zostanie wybrany przez królewską parę to zaora część parku i wybuduje fabrykę czekolady. Przecież wie, że krasnoludki bardzo lubią słodycze, a poza tym taka inwestycja przyniesie dochód dla całej krainy. Dodał, że chce zamienić nudne życie krasnoludków w słodkie życie. Podarował Krasnolince tabliczkę czekolady, która po odłamaniu kawałka szybko uzupełniała ubytek i wciąż była cała. Potem pojawiali się kolejni kandydaci, a każdy z nich miał swój pomysł i swój prezent dla wybranki. Na koniec przyszedł skromny chłopiec, o bardzo szczerej, szczęśliwej buzi i opowiedział o swoich planach. Gdyby został tu gospodarzem, nie zmieniłby nic, bo tutaj jest tak pięknie i zielono. Jedyne jego marzenie to dbać, by jeszcze więcej ptaków śpiewało wesoło, by jeszcze więcej kwiatów pachniało, drzew szumiało, a w stawie żab rechotało. By na ławkach odpoczywać mogli szczęśliwi ludzie, by znaki w alejkach przypominały o konieczności szanowania zieleni, a kosze zapraszały, by wrzucać do nich śmieci. Przyniósł on swojej wybrance nasionko rośliny, która już wyginęła zniszczona przez ludzi, a była taka piękna i miała czarodziejską moc. Jej zapach sprawiał, że ustępowały bóle i potrafił zamienić smutek w radość. Para królewska rozpatrywała każdą kandydaturę bardzo wnikliwie. Jednak zdecydowanie przypadł jej do gustu ostatni młodzieniec o imieniu Ekolinek, to on jak sądzili spełni ich oczekiwania, będzie dobrym mężem i wspaniałym gospodarzem tej krainy. Wkrótce odbyło się wesele, na którym przygrywała kapela żab, pasikoników i innych zielonych owadów. Młoda para żyła długo, w szczęściu, zdrowiu i spokoju. Dbała o swój park, a ten stał się jeszcze piękniejszy, bogatszy i bardzo czysty. Krasnoludki wiedziały, że dbając o swoje środowisko chronią świat. 5.Rozmowa z dziećmi na temat wysłuchanej bajki: Kto mieszka w Krasnolandii? Jak wygląda ta kraina? Jaki kłopot mają władcy tej krainy? Z jakimi propozycjami przybywają kandydaci do ręki królewny? Który kandydat wam się podobał, dlaczego? W nagrodę każdy dostaje emblemat takiego krasnoludka- ekoludka. 20 Przypomnienie o co chce dbać ekoludek i jak ma wyglądać kraina, w której on będzie rządził. 7. „Zielony świat” – praca plastyczna Rozmowa na temat wiosny i kolorów na świecie, np.: dobrze czy źle, że na świecie jest tyle kolorów? co by było, gdyby świat był szary? czy kolorowy świat wam się podoba?- dlaczego? a jak wyglądałby świat w kolorze zielonym? Rysowanie zielonymi pisakami na jasnozielonych karteczkach, o różnych kształtach (koło, kwadrat, trójkąt, trapez...) na temat „ Ziemia w kolorze zielonym”- dzieci starają się narysować jak najwięcej elementów takiego świata, jaki chciałyby, żeby zawsze był”. Każde dziecko po skończonej pracy nakleja swoją kartkę na dużym arkuszu w kolorze zielonym. Na koniec pogadanka :„Jak my ludzie możemy o taki świat zadbać” 8.. Zielone warzywa –rozwiązywanie zagadek Zielone łódeczki, w nich małe kuleczki. Ugotuję te kulki na obiad dla Julki. (groch) Jaka to jest głowa, co głąb w sobie chowa i w dobre gołąbki zmienić się gotowa? (kapusta) Każdy z was odgadnie łatwo tę zagadkę: ma bielutki korzeń i zieloną natkę. (pietruszka) Jakie warzywo chociaż niewielkie, wyciśnie z oczu słoną kropelkę(cebula, a zielony z niej – szczypiorek) Latem w ogródku wyrósł zielony, a zimą w słoiku jest ukiszony(ogórek) 9. Degustacja owoców i warzyw: Nazywanie zgromadzonych owoców i warzyw, określanie walorów smakowych, zwrócenie uwagi na wartości odżywcze, bogactwo witamin. Próba stworzenia z wybranych owoców lub warzyw „smacznego stworka” (muchomorki, myszki, kotki, owocowe panienki itp.) Na koniec ze słowami „Mam cię – zjem cię, będę zdrowy!” zjadanie swoich stworków. 21 KWESTIONARIUSZ ANKIETY DLA RODZICÓW Szanowni Rodzice! Bardzo proszę o wypełnienie kwestionariusza ankiety, która dotyczy innowacji pedagogicznej. Zestawienie zbiorcze ankiet służyć ma przeprowadzeniu ewaluacji programu 1. Czy interesuje się Pan/Pani ochroną środowiska? a) TAK 2. b) NIE c) JEST MI TO OBOJĘTNE Czy stara się Pan/Pani segregować śmieci? a)TAK b)NIE c) JEST MI TO OBOJĘTNE Wyjaśnij w jaki sposób segregujesz śmieci: ……………………………………………………………………………................................... ……………………………………………………………………………................................... ....................................................................................................................................................... 3. 4. Czy pamięta Pan/Pani o zakręcaniu wody i gaszeniu światła kiedy nie są potrzebne? a) TAK b)NIE c)JEST MI TO OBOJĘTNE Co według Pana/Pani powinni zrobić ludzie dla ratowania naszej planety? …………………………………………………………………………………........................... …………………………………………………………………………………........................... ....................................................................................................................................................... 5. 6. Czy używa Pan/Pani żarówek energooszczędnych? a)TAK b)NIE c)JEST MI TO OBOJĘTNE Czy jest Pan / Pani zadowolony ze stanu środowiska naturalnego w swojej miejscowości (czy jest w niej czysto, zielono i przyjemnie)? 7. a)TAK b)NIE c)JEST MI TO OBOJĘTNE Czy korzysta Pan/Pani z własnej torby na zakupy ( zamiast reklamówek jednorazowych)? 8. a) TAK 22 b)NIE c)JEST MI TO OBOJĘTNE KWESTIONARIUSZ ANKIETY DLA NAUCZYCIELI Szanowne koleżanki bardzo proszę o wypełnienie kwestionariusza ankiety, która dotyczy innowacji pedagogicznej. Zestawienie zbiorcze ankiet służyć ma przeprowadzeniu ewaluacji programu. 1. Jak oceniasz przydatność programu? a) bardzo dobrze b) dobrze c) dostatecznie 2. Jakie elementy programu uważasz za najbardziej przydatne? a) zjawiska i procesy przyrodnicze b) góra śmieci zadziwia dzieci c) ten dziwny tajemniczy świat d) obszary przyrodnicze i obiekty chronione e) organizowanie sytuacji edukacyjnych umożliwiających dostrzeganie, poznanie i wiązanie zjawisk występujących w różnych porach roku f) poznanie bogactwa świata roślinnego i zwierzęcego 3. Czy według Ciebie założone w programie elementy zostały w pełni zrealizowane? a) tak b) nie c) częściowo 4.W jakim stopniu odpowiadają Ci formy i metody pracy przedstawione w programie? a) wystarczająco b) częściowo c) nie odpowiadają 5.Jakie według Ciebie korzyści daje program? a) ekologiczna edukacja dzieci b) zachęcanie do działań prozdrowotnych c) budzenie zainteresowań przyrodą d) inne (jakie) ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 6.Jakie masz propozycje odnośnie udoskonalenia programu? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Dziękuję 23
