Kurs walutowy – cena jednej waluty wyrażona w innej walucie
advertisement
Kurs walutowy – cena jednej waluty wyrażona w innej walucie. Rodzaje kursów walut: 1. ze względu na czas funkcjonowania a. kurs wolnorynkowy, który określany jest wyłącznie przez podaż i popyt na waluty obce na krajowym rynku walutowym b. kurs czarnorynkowy, kształtowany przez nielegalne transakcje kupna i sprzedaży . występuje w sytuacji gdy oficjalne kurs waluty ustalony jest na poziomie niezgodnym z układem popytu i podaży walut obcych c. płynny, jest ustalany przez popyt i podaż , ale czasem jest korygowany przez władze walutowe w drodze interwencji. Rozróżnia się interwencje czyste- mające na celu ochronę interesów gospodarki narodowej i brudne- które są manipulowaniem kursem, co może wywołać szkodliwe skutki dla zagranicy d. stały krótkookresowy- kurs stały który często się zmienia , głównie pod wpływem wyższego tempa inflacji w kraju niż za granicą e. kurs stały o szerokiej marży wahań wokół parytetu- ma on szroki zakres wahań wokół parytetu co pozwala eliminować krótkookresowe lub przejściowe zakłócenia w bilansie płatniczym f. kurs sztywny- niezmienny w bardzo długim okresie 2. ze względu na czas trwania: a. kursy stałe: stałe krótkookresowe, stałe o szerokiej marży wahań wokół parytetu, sztywne b. zmienne: wolnorynkowe i płynne 3. z punktu widzenia liczebności: a. kurs jednolity- całość obrotów płatniczych z zagranicą odbywa się po jednolitym kursie. Po takim kursie odbywa się też wymiana walut obcych na krajową b. system kursu dualnego- wprowadza się 2 oficjalne kursy walutowe : 1 dla obrotów handlowych i 2 dla obrotów kapitałowych c. system różnicowanych kursów walutowych – ustala się odrębne poziomy kursów walutowych dla poszczególnych kategorii exportu i importu. Ich liczebność zależy od tego jak wiele celów w polityce gospodarczej chcą osiągnąć władze walutowe, a także od sprawności administracji gospodarczej w dziedzinie realizacji reglamentacji walutowej w kraju. 4. z punktu widzenia ingerencji państwa a. wolnorynkowy wyznaczany wyłącznie przez popyt i podaż b. wymagające ograniczonej ingerencji państwapłynne , stałe o szerokiej marzy wahań oraz pełzające c. kursy walutowe które wymagają nie tylko interwencji na rynkach walutowych ale także zastosowania innych środków polityki gospodarczej w celu utrzymania danego systemu kursu walutowego. Kurs waluty spełnia 2 role: 1. informacyjna 2. cenotwórcza – polega na przenoszeniu poprzez KW zagranicznego układu cen na krajowy układ cen wraz ze wszystkimi ekonomicznymi konsekwencjami dla gospodarki krajowej 3. istnieje również kursotwórcza rola cen wewnętrznych. Polega ona na wpływie zmian cen wewnętrznych na poziom kursu waluty krajowej. CZYNNIKI OKREŚLAJĄCE WYSOKOŚĆ KURSU WALUTOWEGO Na przykładzie najbardziej urynkowionego systemu walutowegokursu płynnego (Zabielski) 1. Ekonomiczne 2. Polityczne 3. Psychologiczne 4. Spekulacyjne EKONOMICZNE W długim okresie największy wpływ mają (1). Bezpośrednio na poziom kursu oddziałuje popyt i podaż walut obcych. Popyt ten na rynku danego kraju kształtują: a) importerzy dokonujący zakupów towarów i usług za granicą b) firmy krajowe dokonujące inwestycji za granicą c) banki krajowe udzielające kredytów podmiotom zagranicznym d) firmy krajowe dokonujące spłaty kredytów zaciągniętych za granicą e) inwestorzy zagraniczni transferujący zyski za granicę f) inwestorzy zagraniczni wycofujący z rynku krajowego inwestycje portfelowe g) osoby fizyczne w związku z transferami prywatnymi: wyjazdy turystyczne, biznesowe, płatności odszkodowań, rent na rynku zagranicznym Podstawowe źródła to: eksporterzy towarów i usług inwestorzy zagraniczni dokonujący inwestycji bezpośrednich inwestorzy zagraniczni dokonujący inwestycji portfelowych kredyty otrzymane z zagranicy spłaty rat kredytów udzielonych zagranicy w okresach wcześniejszych transfery zysków z bezpośrednich inwestycji zagranicznych podmiotów krajowych transfery z kapitału z tytułu wycofanych przez podmioty krajowe inwestycji portfelowych transfery prywatne z zagranicy Mogą zostać uruchomione rezerwy dewizowe pozostające w rękach państwa: zwiększenie podaży walut obcych zmniejszenie z tytułu walut obcych Czynniki pośrednie: saldo bilansu handlowego, relacja stóp procentowych w kraju i za granicą – wpływa to na atrakcyjność danego rynku dla inwestycji portfelowych wysokość stopy inflacji w kraju i za granicą , co może zniechęcać do inwestycji, gdyż osłabła wartość waluty krajowej ale przy odpowiednich zmianach kursu nominalnego do inflacji mogą zostać przyciągnięte inwestycje zagraniczne prowadzona polityka fiskalna państwa polityka gospodarcza danego kraju stan koniunktury gospodarczej w kraju i za granicą – szczególnie na rynkach naszych najważniejszych partnerów handlowych (na naszym rynku ożywia eksport ale i wpływa na waluty obce- dobra koniunktura na rynku zagranicznych partnerów zachęca do eksporturośnie popyt na nasze towary i waluta umacnia się) POLITYCZNE Ich oddziaływanie wiąże się przede wszystkim ze ścisłym związkiem między polityką i gospodarką. Polityka wywiera silny wpływ na czynniki ekonomiczne kształtujące poznane rynki walutowe. Kurs walutowy reaguje w sposób czuły na istotne wahania polityczne- istnieje obawa uczestników rynku walutowego, iż dojdzie do zmiany któregoś z czynników ekonomicznych. Przy współczesnym zakresie powiązań między gospodarką istotne są kluczowe wydarzenia polityczne w otoczeniu danego kraju. Kurs walutowy to czuły barometr reagujący na zmiany polityczne na bazie przewidywań, które następują nie na bazie tych, które nastąpiły. (np. gdy stanowisko Ministra Finansów objął Kołodko nie wypowiadał się przez pewien okres – w tamtym momencie rynki walutowe reagowały na podstawie jego wcześniejszych wypowiedzi o osłabieniu złotówki i umocnieniu eksportu- wartość dolara wzrosła do 4,50 za zł) PSYCHOLOGICZNE Ich wpływ związany jest z normami, wzorcami zachowań uczestników rynku- ludzie w określonych sytuacjach zachowują się w podobny sposób. Wyróżniamy wiele norm np. efekt owczego pędu- jednostka działa tak jak zbiorowość; jeżeli na rynku walutowym panuje określona tendencja, to pojedynczy uczestnik postępuje tak jak większość –trwałe postępowania; mogą one wynikać też z przewidywań kursów, intuicji. Przewidywania te mogą powodować przyszłe zmiany kursów. Zjawisko samo-przepowiadającego się zdarzenia- powstaje przeświadczenie o nieuchronności takich zmian. a. SPEKULACYJNE Spekulacja na rynku walutowym jest powszechna. Rynek walutowy udostępnia różnego rodzaju transakcje umożliwiające spekulację- znaczna część to spekulacje nierzeczywiste. Spekulanci za pomocą czynników psychologicznych często chcą wpływać na kształtowanie się kursów. Np. w Korei zachwianie rynku walutowego było, gdy czebole koreańskie zaciągały duże kredyty- wzrost popytu na dolary spowodował, że zaczęli działać spekulanci- osłabiła się bardzo waluta krajowa- interwencje inwestorów portfelowych, którzy bali się deprecjacji lub dewaluacji i chcieli się wyzbyć waluty koreańskiej, zamieniając ją na dolary i ….zadziałali spekulanci. UCZESTNICY RYNKU WALUTOWEGO: 1. Banki centralne i władze walutowewykorzystały one rynek walutowy w celu nabycia potrzebnych walut zagranicznych lub upłynnienia części rezerw; mogą to też być transakcje związane z interwencjami walutowymi w celu uzyskania pożądanej wielkości kursu (w obrębie systemu płynnego). Jeżeli jest zbyt silna waluta krajowa, to jest za duża podaż walut obcych na rynku. Cechą charakterystyczną jest to, iż motywem jej działalności nie jest zysk, ale realizacja określonych celów polityki gospodarczej. 2. Bankowi i nie bankowi dealerzy- działają głównie na rynku międzybankowym i detalicznym. Ich zarobek- z zakupu walut po kursie nabycia i sprzedaży po kursie wyższym niż kurs zakupu. Różnice pomiędzy kursami są stosunkowo niewielkie ze względu na konkurencję, ponadto duże banki mają zapasy waluty obcej, co ma zapewnić płynność obsługi, a banki średnie nie są w stanie tych zapasów utrzymać, więc kupują waluty od swoich klientów, uzupełniając to w transakcjach na rynku zagranicznym. Działania dealerów: Działanie na zlecenie klientów Handel na własny rachunek- zwykle zabezpieczeniem jest tu rachunek bankowy Transakcje zabezpieczające pozycję walutową banku, przy transakcjach walutowych bądź ze zleceń klientów 3. Klienci instytucjonalni- kupno i sprzedaż walut na potrzeby handlu zagranicznego. a) Specyficznymi grupami klientów są spekulanci, celem ich działania jest zysk; nie świadczą usług klientom b) Arbitrażyści – osiągają zysk przy jednoczesnych transakcjach kupna i sprzedaży walut, dokonywanych w tym samym czasie pomiędzy różnymi rynkami geograficznymi. W związku z pożyczkami w walutach obcych Operacje związane z zabezpieczeniem przed ryzykiem kursowym Operacje powstające w wyniku inwestycji na rynku pieniężnym lub kapitałowym Operacje związane z inwestycjami bezpośrednimi 4. Brokerzy- pośredniczą w handlu walutowym, za co otrzymują niewielką prowizję. Nie są oni stroną w transakcjach walutowych, zajmują się natomiast pośredniczeniem w tych transakcjach. Maja kontakt z dużą ilością potencjalnych kupujących i sprzedających na rynku, najczęściej są nimi dealerzy. Gdy pojawi się zlecenie, to anonimowo poszukują chętnych do ich realizacji (broker gwarantuje anonimowość dealerom). Dealer nie ma więc obaw, że jeśli zgłosi duży popyt to wpłynie to na kurs. 5. Klienci prywatni - osoby fizyczne w celach tezauryzacji, w związku z wyjazdami- maja marginalny wpływ. b. Transakcje walutowe dzielimy na: 1. transakcje tradycyjne a. natychmiastowe-spot, realizowane wg bieżących kursów walutowych b. terminowe- forward, kurs walutowy ustalany jest w dniu zawierania kontraktu a dostawa walut następuje w przyszłości c. swapowe, polegają na równoczesnym zawarciu 2 powiązanych ze sobą transakcji , kupna z dostawą natychmiastową i sprzedaży z dostawą terminową 2. transakcje nowe a. przyszłościowe- podstawą jest kurs waluty ustalany w dniu zawarcia kontraktu natomiast termin dostawy jest ustalany przez radę dyrektorów IMM. Są one zawierane między dolarem a kilkoma innymi ważnymi walutami zagranicznymi. Są to kontrakty standardowe. Inwestor przystępujący do takiego kontraktu jest rozliczany codziennie przez izbę clearingową b. opcyjnie – polegają na zakupie prawa do zakupu określonej ilości waluty w określonym czasie po ustalonej w kontrakcie cenie. Za opcję trzeba zapłacić. Jest ona naliczana od każdej jednostki waluty nabywanej. c. operacyjne – kontrakty terminowe zawierane na przybliżone terminy. BILANS PŁATNICZY- usystematyzowane zestawienie transakcji ekonomicznych dokonanych w ściśle określonym czasie między krajowymi i zagranicznymi podmiotami gospodarczymi. Wyraża bezpośrednio poziom i strukturę obrotów płatniczych z zagranicą. Znajdują w nim wyraz więzi gospodarcze danego kraju ze światem zewnętrznym. Poziom obrotów gospodarczych z zagranicą określa stopień otwarcia gospodarki wobec zagranicy i rynku światowego. Struktura obrotów wskazuje na rodzaj powiązań danego kraju z gospodarką światową. Saldo BP pokazuje końcowy efekt działalności kraju w jego stosunkach z zagranicą. BP wyraża także skutki polityki gospodarczej państwa. Typy operacji gospodarczych objętych BP: 1. odpłatne a. kupno lub sprzedaż towarów lub usług w zamian za element finansowy b. zamianę towarów lub usług na inne towary lub usługi c. wymianę 1 elementu finansowego na 2 2. nieodpłatne a. nieodpłatne nabycie albo dostarczenie towaru lub usługi b. nieodpłatne otrzymanie lub przekazanie elementu finansowego Po stronie winien zapisuje się w BP te elementy transakcji które powodują powiększenie rzeczowych lub finansowych aktywów kraju; wartość towarów importowanych ; przyrost należności na rachunkach w bankach zagranicznych. Po stronie ma zapisuje się te elementy transakcji które powodują zmniejszenie aktywów krajowych; wartość towarów exportowanych, wartość towarów lub usług wykorzystywanych lub nabytych przez turystów zagranicznych; wartość sprzedanego złota monetarnego. Podstawowe części BP (wg zaleceń MFW): I. 1. 2. 3. 4. 5. 6. achunek bieżący- obejmuje niefinansowe elementy transakcji zagranicznych, a więc towary , usługi, dochody z pracy i kapitału=> zasoby rzeczowe. Obejmuje on także transfery nieodpłatne. Wyróżnia się tu transakcje: towary- wartość exportu i importu przyjmowana na warunkach FOB( z wyłączeniem kosztów frachtu i ubezpieczenia poza granicami kraju) wysyłka towarów- obejmuje : fracht , ubezpieczenie oraz inne usługi związane z wysyłką towarów inne usługi transportowe- przewozy pasażerów, usługi portowe świadczone przewożnikom oraz czarterowanie statków i samolotów podróże zagraniczne- po stronie wpływów obejmują wartość towarów i usług sprzedawanych w kraju cudzoziemcom, a po stronie wydatków zakupy dokonane przez krajowców za granicą dochody z inwestycji zagranicznych- dochody z tytułu własności zagranicznych aktywów finansowych. Dochody z inwestycji bezpośrednich, dochody z innych inwestycji finansowych : odsetki od wkładów bankowych, odsetki od kredytów zagranicznych, odsetki z obligacji, dywidendy od skcji inne towary usługi i dochody: 7. a. b. transakcje rządowe- koszty utrzymania placówek dyplomatycznych konsularnych oraz wydatki wojskowe za granicą transakcje prywatne: dochody z pracy (<1 rok), dochody z tytułu własności aktywów innych niż finansowe: patenty, licencje , prawa autorskie, dochody z nieruchomości; usługi pocztowe, telekomunikacyjne, ogłoszenia w środkach masowego przekazu, prowizje agentów, prenumerata czasopism, inne usługi zawodowe i techniczne. transfery nieodpłatne: prywatne: przekazy i przesyłki emigrantów rządowe: składki na organizacje międzynarodowe, renty i emerytury przekazywane za granice, podatki i opłaty pobierane od cudzoziemców, dobrowolne umorzenia długów, stypendia dla cudzoziemców, darowizny rządowe. II. achunek kapitałowy- obejmuje elementy finansowe transakcji zagranicznych, a więc zagraniczne aktywa, tzn należności od cudzoziemców złoto monetarne , SDR, zagraniczne zobowiązania na które składa się zagraniczne zadłużenie wobec cudzoziemców. Nie są one ujmowane w pełnej wartości lecz wskazuje się na zmianę ich stanu. III. b ilans obrotów wyrównawczych- zawiera zmiany stanu oficjalnych rezerw w walutach wymienialnych, SDR, złocie Spadek netto należności zagranicznych lub innych aktywów oraz wzrost netto zobowiązań wpisuje się po stronie Ma, wzrost netto aktywów i należności oraz spadek netto zobowiązań po stronie Winien. Rezerwy walutowe wydziela się jako oddzielną kategorię w ramach rynku kapitałowego. Kapitały dzieli się na : krótko i długo terminowe. Do kapitałów zalicza się inwestycje bezpośrednie , portfelowe, inne. Równowaga rzeczywista ma miejsce wówczas, należności i zobowiązania z tytułu rozwoju działalności gospodarczej są podejmowane bez ograniczeń i nie towarzysza im utrzymujące się przez dłuższy czas nadwyżka ani deficyt należności lub zobowiązań. Równowaga pozorna- ma miejsce wówczas gdy równowaga transakcji autonomicznych jest osiągana w skutek restrykcyjnej polityki ekonomicznej. S. Rączkowski- podzielił transakcje zagraniczne na : 1. podstawowe – wszystkie obroty bieżące, ruch kapitału długoterminowego 2. wyrównawcze- wszelki ruch kapitału krótkoterminowego: zmiany stanu zagranicznych rachunków bankowych, stanu innych kredytów krótkoterminowych oraz ruch złota monetarnego. Ujemny stan obrotów podstawowych oznacza deficyt BP, który zostanie pokryty przez obroty wyrównawcze. Wiele krajów określa rozmiary deficytu BP jao sume netto następujących zmian w obrotach wyrównawczych: 1. zmniejszenie zapasu złota i płynnych należności zagranicznych netto centralnej instytucji monetarnej 2. zmniejszenie płynnych należności zagranicznych netto banków komercyjnych 3. zmniejszenie niewykorzystanej transzy rezerwowej w MFW Miarą deficytu jest więc zmniejszenie płynnych aktywów zagranicznych netto całego systemu bankowego. W Japonii i RFN za kryterium deficytu BP przyjmuje się tylko spadek netto zapasu złota i dewiz posiadanych przez władze monetarne. Równowaga BP- występuje wówczas gdy nie wykazuje on w pewnym okresie ani nadwyżki ani deficytu. W krótkich okresach może występować przejściowa nierównowaga ale musi się ona kompensować w długim okresie. Równowagę BP może zakłócać szereg czynników o charakterze wewnętrznym i zewnętrznym. Powodują one zmiany dotychczasowego układu stosunków ekonomicznych co znajduje wyraz w modyfikacji strumienia towarów i usług przepływającego między krajem a zagranicą, jak również przepływu kapitału międzynarodowego. Przyczyny zakłóceń równowagi BP: 1. zmiany w rozmiarze i strukturze dochodu narodowego 2. zmiany w relacji cen krajowych i zagranicznych 3. zmiany terms of trade 4. zmiany wysokości stopy procentowej za granicą w stosunku do stopy krajowej 5. klęski naturalne 6. strukturalne zmiany w popycie zagranicznym na towary exportowane przez dany kraj 7. przyczyny polityczne Przyczyny nierównowagi BP w krótkim okresie: 1. wielkość PKBwzrost PKB => pogorszenie sald, bo rośnie popyt krajowy na towary importowane 2. terms of trade- poprawa cenowych terms of trade => poprawa salda. Poprawa ilościowych terms of trade=> poprawa salda BH 3. kurs walutowy- dewaluacja waluty=> poprawa salda BH, bo rośnie export I maleje import Czynniki popytowe i podażowe wpływające na sytuację w BP w długim okresie: 1. po stronie popytu: a. stopa wzrostu gospodarczegookreśla rozmiary i dynamikę wzrostu dochodów społeczeństwa b. stopa oszczędzaniawpływa na kształtowanie się dynamiki zmian popytu globalnego i importowego a także na stopę inwestycji c. źródła wzrostu gospodarczego- inwestycje krajowe, wydatki budżetowe, export d. sposoby i proporcje finansowania inwestycji krajowych: oszczędności wewnętrzne kapitał zagraniczny 2. po stronie podaży: a. relacja między stopa wzrostu produkcji na export a stopą wzrostu produkcji na rynek wewnętrzny b. relacja między stopą wzrostu produkcji konkurującej z importem a stopą wzrostu produkcji kierowanej na rynek wewnętrzny c. zmiany udziału importowanych surowców i półfabrykatów w produkcji globalnej r Środki przywracania równowagi BP: 1. procesy przystosowawcze- zachodzą w gospodarce narodowej automatycznie lub w wyniku odpowiedniej polityki ekonomicznej władz państwowych. Polegają na przywracaniu równowagi BP za pomocą mechanizmu rynkowego, wpływającego na rozmiary i strukturę strumienia towarów i usług wytwarzanych w kraju na potrzeby rynku wewnętrznego i exportu. Działają w sposób niedyskryminacyjny i nieselektywny. 2. środki polityki gospodarczej- mogą mieć charakter dyskryminacyjne i selektywny. Nakierowane są na korygowanie określonych rodzajów obrotów rzeczowych i finansowych z zagranicą. Np. zmiana kursu waluty, poityka pieniężno kredytowa, polityka fiskalne i polityka kontroli dochodów 3. odcinkowe środki korygujące obroty wewnętrzne: a. subwencje exportowe wypłacane exporterom ze środków budżetowych b. ograniczenie wydatków na import 4. w zakresie transakcji kapitałowych stosuje się środki: zmiana stopy procentowej, bodzce lub antybodźce podatkowe. Automatyczne mechanizmy przywracania równowagi BP: 1. mechanizm cenowy- zwraca się w nim uwagę jedynie na zmiany poziomu cen. Przyjmuje się występowanie konkurencji doskonałej. Zakłada się że nie ma różnic w elastyczności cenowej popytu i podaży, oraz że niewidzialna ręka rynku samoczynnie umożliwia osiągnięcie pełnego zatrudnienia oraz równowagi wewnętrznej i zewnętrznej. 2. mechanizm dochodowy- zgodnie z nim w warunkach deficytu BH i BP następuje zmniejszenie wydatków na dobra krajowe , działa w dół mnożnik tych wydatków i spada wartość PKB. Zwraca się tu wagę jedynie na zmiany wydatków , dochodów oraz obrotów handlowych z zagranicą. 3. mechanizm kursowy- obniżenie poziomu kursu waluty krajowej może zwiększyć r atrakcyjność cenową exportu i zmniejszyć atrakcyjność cenową importu. 4. mechanizm stopy procentowej- podniesienie stopy dyskontowej przez bank centralny z reguły pociąga za sobą podniesienie stopy procentowej przez banki komercyjne, a to zmniejsza rozmiary obiegu pieniądza , popyt , import. Środki pozataryfowe-: 1. ograniczenia ilościowe - bezpośrednie wyznaczenie przez państwo ilości lub wartości określonych dóbr które mogą być wwiezione do kraju w określonym czasie. Najczęściej mają charakter kontyngentu ilościowego. Technicznym środkiem umożliwiającym egzekwowanie kontyngentu ilościowego są licencje importowe czyli dokumenty zezwalające importerom na przywóz z zagranicy określonej ilości towarów. 2. dobrowolne ograniczenia exportuporozumienie między krajem importującym a exportującym, w którym kraj exportujący zobowiązuje się ograniczyć export danego dobra do określonego limitu. 3. subsydia exportowe- subsydia to wszelkiego rodzaju wsparcia udzielane przez rząd krajowym podmiotom gospodarczym. a. subsydia produkcji krajowej- jej celem jest wyeliminowanie czy zmniejszenie importu określonego dobra lub osiągnięcie innych uznanych za istotne celów gospodarczych lub społecznych. b. subsydia exportowe- jego celem jest uzyskanie nadwyżki exportowej określonego dobra lub zwiększenie już występującego exportu. 4. normy techniczne i sanitarne- przepisy dotyczące parametrów , jakimi powinny odpowiadać towary sprzedawane na danym rynku. 5. zakupy rządowe 6. utrzymanie wymogu składnika krajowego Dumping- sprzedaż dobra za granicą po cenie niższej niż uzyskiwanej za to dobro na rynku krajowym. Rodzaje dumpingu: 1. sporadycznyproces przejściowy i krótkookresowy. Występuje gdy przedsiębiorstwo z przyczyn od siebie nie zależnych ma do dyspozycji więcej danego dobra niż przeciętnie i w celu uniknięcia strat decyduje się je sprzedać odbiorcom zagranicznym pocenie niższej niż krajowa a nawet niższej niż koszty. 2. łupieżczy- utrzymywana czasowo sprzedaż danego dobra na rynku zagranicznym poniżej ceny krajowej, lub poniżej kosztów wytwarzania , mająca na celu wyeliminowanie konkurentów i uzyskanie pozycji monopolistycznej. Po osiągnięciu pozycji monopolistycznej może on podnieść cenę dobra i osiągać zyski monopolistyczne. 3. stałymiędzynarodowa dyskryminacja cenowama miejsce wówczas gdy przedsiębiorstwo mające odpowiednią pozycję monopolistyczną sprzedaje za granicą dany produkt ciągle poniżej kosztów lub poniżej ceny na rynku krajowym. Cła antydumpingowe- opłaty nakładane na towary importowane po cenach dumpingowych z zamiarem zniwelowania różnicy między ceną dumpingową a ceną , którą uznaje się za normalną. Cła te nakłada się w przypadku udowodnienia dumpingu i stwierdzenia wyrządzenia przezeń szkody rodzimemu przemysłowi. Najważniejszą operacją potrzebną do ustalenia dumpingu jest porównanie cen, za które towar podejrzany o dumping jest sprzedawany w kraju exportera i w kraju do którego jest importowany. Cena exportu- cena po której towar jest exportowany do innego kraju. Wartość normalna- cena po której jest on sprzedawany w kraju exportera.
