ŹRÓDŁA I OBSZARY PRAWA Estera Jurczyk 1a Konstytucja RP Art.87 1.Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są; Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. 2.Żródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego ŹRÓDŁA PRAWA Termin źródła prawa może być rozumiany dwojako Formalne źródła prawa-wszelkiego rodzaju akty prawne, np. ustawy Materialne źródła prawa -czynniki wpływające na jego kształt, takie jak sytuacja ekonomiczna, polityczna i społeczna danego narodu ŹRÓDŁA POZNANIA PRAWA Każdy, kto jest zainteresowany rozwiązaniami pewnej kwestii, powinien mieć możliwość dokładnego poznania określonego źródła prawa, np. ustawy. Publikacje udostępniające tego rodzaju informacje to źródła poznania prawa Źródła poznania prawa Oficjalne Nieoficjalne Np..Dziennik Ustaw RP, Dziennik urzędowy Unii Europejskiej, dzienniki urzędowe organów władzy państwowej lub samorządowej Publikacje umożliwiające ustalenie treści norm prawnych, np. gazety, Publikacje książki nawet Internet radio lub telewizja HIERARCHIA AKTÓW PRAWNYCH Akty prawne obowiązujące na terenie kraju Konstytucja Ustawy Ratyfikowane umowy międzynarodowe Rozporządzenia KONSTYTUCJA Konstytucja to najważniejszy akt prawny w państwie. Określa jego ustrój, kompetencje organów państwowych i relacje między nimi, a także prawa, wolności i obowiązki obywateli. Zgodne z konstytucją muszą być wszystkie umowy międzynarodowe zawierane przez Radę Ministrów USTAWA Ustawy regulują najważniejsze kwestie związane z funkcjonowaniem społeczeństwa i państwa. Musi ich przestrzegać każdy, kto podlega polskim przepisom. Obowiązują na terenie całego kraju. Są tworzone na podstawie ogólnej kompetencji parlamentu do wydawania aktów prawnych. Muszą zostać ogłoszone w Dzienniku ustaw RP. RATYFIKOWANE UMOWY MIĘDZYNARODOWE Ich ranga zależy od sposobu w jaki zostały włączone do polskiego systemu prawnego Ratyfikacja poprzez referendum ogólnokrajowe lub wyrażenie zgody w specjalnie uchwalonej ustawie powoduje, że przepisy zawarte w umowie mają rangę wyższą niż ustawy Zatwierdzone poprzez przedłożenie prezydentowi sprawia, że umowy mają niższą rangę niż ustawy ROZPORZĄDZENIA Mają charakter wykonawczy, czyli precyzują, który podmiot i w jaki sposób ma wprowadzić zmiany przewidziane w danym akcie prawnym. Mogą być wydawane tylko na podstawie upoważnień zawartych w ustawach. Celem takich zapisów jest dążenie do wyczerpującego uregulowania kwestii omawianych w ustawach AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO Statuty- Przepisy wykonawcze Przepisy porządkowe Precyzują zadania samorządu terytorialnego Służą uregulowaniu spraw określanych w nowo utworzonym prawie państwowym. są wydawane przez organ terytorialny dla zapewnienia porządku i bezpieczeństwa Prawo pierwotne- np. traktaty założycielskie, traktaty zmieniające je oraz umowy akcesyjne; tego typu akty mają status umów międzynarodowych Prawo wtórne – m.in. Rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia, opinie; akty te nie są ściśle zhierarchizowane Rozporządzenia Dyrektywy obowiązują w całości i są przestrzegane przez każde państwo członkowskie UE wskazują cele, które mają osiągnąć państwa członkowskie, a także terminy ich realizacji Decyzje Zalecenia i opinie mają charakter indywidualny, czyli dotyczą jednej sprawy lub sytuacji. Kieruje się je do ściśle określonych Należą do tzw. Miękkiego prawa i nie są wiążące dla państw członkowskich adresatów PODZIAŁ PRAWA Prawo wewnętrzne Prawo publiczne Prawo materialne Prawo międzynarodowe Prawo prywatne Prawo formalne PRAWO WEWNĘTRZNE Jego podmiotami są osoby fizyczne i prawne, a także różne instytucje. W każdym kraju prawo to dzieli się na tzw. gałęzie(dziedziny). Normy zaliczane do jednej z nich: Wynikają z tych samych zasad Mają pokrewną treść oraz wspólną terminologię Takie uporządkowanie ułatwia tworzenie, interpretowanie oraz stosowanie przepisów. PRAWO MIĘDZYNARODOWE Terminem tym określa się zasady regulujące stosunki między państwami. Prawo międzynarodowe ma swoje źródła w Zwyczaju Umowach międzynarodowych Ogólnych zasadach prawa Uchwałach organizacji międzynarodowych PRAWO PUBLICZNE Jest to zespół norm regulujących organizację państwa, ustanowionych w celu ochrony interesów społecznych i państwowych. Do sfery prawa publicznego zalicza się prawo konstytucyjne, karne, administracyjne, finansowe, a także działy prawa procesowego PRAWO PRYWATNE Obejmuje zespół norm ustanowionych przez państwo w celu określenia wzajemnych relacji między podmiotami prawa, np. między sprzedającym a kupującym , a także ochrony ich interesów. Państwo nie ingeruje w te kwestie, jeśli przebiegają zgodnie. PRAWO MATERIALNE I FORMALNE Normy dotyczące obowiązków i uprawnień podmiotów w relacjach prawnych są nazywane prawem militarnym. Wyznaczają one również sankcje za nieodpowiednie postępowanie. Prawo formalne określa zasady postępowania wobec organów władzy publicznej, gdy naruszone zostały normy przewidziane prawem materialnym DZIAŁALNOŚĆ PRAWNA Określenie stanu faktycznego Ustalenie prawdy Uwzględnienie wszystkich dowodów materialnych Odpowiedź na pytanie, jakie przepisy odnoszą się do stanu faktycznego Kwalifikacja prawna stanu faktycznego Rozstrzygnięcie - wydanie wyroku, konsekwencja prawna Egzekucja - wykonanie decyzji lub wyroku ŹRÓDŁA: ARKADIUSZ JANICKI; „W CENTRUM UWAGI”, WYD. NOWA ERA, WARSZAWA 2011 INTERNET (WWW.WIKIPEDIA.ORG