doc
advertisement
1.Czyny:etycznie dobre,złe,obojętne. 2.Etyka:filozoficzna dziedzina wiedzy,refleksja nad moralnością człowieka. 3.Ojciec Etyki-Sokrates 4.Podział czynów-Arystoteles -Actus Humanus-akt ludzki nie podlega ocenie człowieka -Actus Hominis-akt konkretnego człowieka,podlega ocenie etycznej,ale musi być świadomy i dobrowolny 5.Cechy czynu aby podlegał ocenieświadomy i dobrowolny 6.Akty wg postępowania człowieka: -rozumne-obejmują wszystkie czyny człowieka,które pochodzą sprawczo od woli człowieka,wprowadzone do działania przez rozumne poznanie dobra, jako zamierzonego przez nią skutku. -nierozumne-wszystkie czyny człowieka, na które nie ma wpływu rozum i wola człowieka -akty zewn i wewn -rozumny wolny-taki czyn człowieka, w którym wola nieskrępowana przez przeszkody zewn ani niepodana przymusowi działania przez prawa przyrody dokonuje określonego wyboru dobra spomiędzy kilku poznanych możliwości działania. Typy dokonywania wyborów: a)wybór pomiędzy możnością działania lub nie możnością b)możność dokonania wyboru pomiędzy dobrami krańcowo i całkowicie sobie przeciwnymi c) wybór pomiędzy dwoma dobrami gatunkowo różnymi Akty wolne: -tzw akty samorodne-tzn że źródłem postępowania człowieka jest jego wola -cała grupa aktów Nakazowych-akty,których źródłem są wszystkie inne władze człowieka działające pod wpływem nakazu ze strony woli Akty Nakazane: -wewn-takie akty gdzie wola wprawia w działanie wewn akty człowieka(wyobraźnia,pamięć) -zewn-akty gdzie wola wprawia w działanie zewn (chcę iść na spacer) -akt spontaniczny(odruch człowieka) - w pełni świadome-wszystkie czyny człowieka,w których człowiek posiada pełną świadomość dobra jako celu zamierzonego w działaniu. -częściowo świadome-akty w których bądź wolność wyboru bądź też poznanie rozumowe celu, do którego człowiek dąży jest ograniczone przez działanie jakiejś przeszkody. Akty zamierzone: -aktualnie zamierzone-wszystkie czyny człowieka,którym towarzyszy świadoma intencja dokonania tego aktu(czynu) np.składanie przysięgi -wirtualnie zamierzone-akty człowieka gdzie istnieje nastawienie woli człowieka który podjął świadomie decyzje spełnienia danej czynności. Decyzji tej nie zmieni.Tkwi ona w podświadomości człowieka i mocą tej decyzji człowiek wykonuje pewne czynności, mimo że w danym momencie sobie tego nie uświadamia. -Akt Habitualnie zamierzone-są to takie czyny w których człowiek podjął w danym momencie decyzje,że czegoś dokona,decyzji tej nie odwoła,ale z czasem o niej zapomina,w w wyniku podjęcia tej decyzji mogą spotkać człowieka jej skutki. Akty chcenia i niechcenia: -akty chcenia-wszystkie akty,gdzie człowiek jest w pełni przekonany,że chce coś zrobić -akty niechcenia-akty w których zachodzi w człowieku pewien opór i odwrócenie się woli człowieka od konkretnego sposobu postępowania.Akty niechcenia dzielimy: *akty niechciane całkowicie-akty,kiedy człowiek swoją siłą woli odwraca się od jakiegoś postępowania czy przedmiotu *postepowania połowiczego-„nie chcę czegoś ale jestem zmuszony” *akty zachcenia-wszystkie pragnienia człowieka,które mogą być dobre i normalnie wykonalne,ale dla tego konkretnego człowieka w danych warunkach nie jest to osiągalne(np. chęć przepłynięcia dookoła świata ale wiek nie pozwala) 7.Przeszkody: *pojęcie-Ogół czynników,które oddziałując na określony akt ludzki bądź utrudniają normalne funkcjonowanie rozumu lub woli bądź całkowicie je uniemożliwiają. -Aktualne-działają w danym konkretnym momencie,zazwyczaj są krótkotrwałe.(gr.Artus) Na przeszkody aktualne mają wpływ: a)Ignorantia – niewiedza; b)Passiones-uczucia;moralnie obojętne;człowiek nie ponosi żadnej odpowiedzialności etycznej za uczucia króre w nim powstają c)strach-stan niepokoju odczuwany przez władze zmysłowe człowieka spowodowany zagrożeniem ze strony zła trudnego do uniknięcia(ciężki i lekki) d)przymus-gwałt dana osoba spełnia określoną czynność pod fizycznym naciskiem ze strony innej osoby wbrew własnej woli: *bezwzględny-człowiek jest zmuszany, Istnieje w nim opór,znosi on całkowcie odpowiedzialność za popełniony czyn *względny-istnieje przymus fizyczny, ale temu się nie opiera wewn -Habitualne:stałe przeszkody które towarzyszą,przez długi okres czasu Na przeszkody Habitualne maja wpływ a)błedne opinie i uprzedzenia-silne przekonania umysłowe niezgodne z obiektywną prawdą moralną b)wrodzone skłonności i nałogiwrodzone,często przekazywane genet. skłonności do jakiegoś postępowania c)choroby psychiczne-osoba zachowuje się niezgodnie zobowiązującymi zasadami w skutek choroby 9.Obiektywne normy moralne: Norma w której dokonuje się oceny Postępowania człowieka i wyznacza się pewne granice między tym co jest etycznie dobre i złe. 10.Normy moralne: Intelektualizm moralny-jest to przekonanie że człowiek rodzi się jako tzw”niezapisana tablica” i w procesie wychowania człowieka można nauczyć, co jest etycznie dobre, co jest etycznie złe. Eudajmonizm agatyczny- Celem ludzkiego życia jest dobro, czyli życie szczęśliwe. Jeżeli wiemy czym jest dobre życie, to będziemy naturalnie działać w taki sposób, by je osiągnąć. Jeżeli dobrze się zastanowisz, zawsze stwierdzisz, że dobry czyn jest dla ciebie lepszy. Zło wynika z braku wiedzy. Kiedy ludzie odkrywają, co jest słuszne - więc dobre - to nigdy nie będą postępować nikczemnie. Eudajmonizm perfekcjonistyczny – Najwyższym dobrem jest szczęście (posiadanie dóbr najwyższej miary), a nie cnota. Jest ona tylko drogą do niego. Dobra najwyższej miary to nic innego, jak działanie duszy zgodnie z wymogami jej dzielności (wlicza się: dzielność etyczna, rozsądek, mądrość, dobrobyt zewnętrzny). Eudajmonizm Aretczny-dobre jest to co sprzyja człowiekowi w osiągnięciu cnót w stopniu najwyższym,złe-to co uniemożliwia Eudajmonizm Hedonistyczny-dobre to co powoduje że człowiek osiąga przyjemność, złe to co uniemożliwia Eudajmonizm Teologicznynajwiększe szczęście mozna osiągną tylko po spotkaniu z Bogiem Deontonizm-dobre etycznie jest to co jest realizacją głosu jakiegos autorytetu złe etycznie jest to co jest nieposłuszeństwem wobec autorytetu. a)hetonomiczny- źródło nakazu moralnego znajduje się poza podmiote b)autonomiczny-źródłem nakazu moral jest sam podmiot.On sam określa co jest dobre a co złe. 11.Godność: -osobista-nabyta i utracalna -osobowa-wrodzona, niezbywalna 12.Cechy które decydują o wrodzonej godności: -rozum -wolna wola -sumienie -mowa-zdolność do wyrażania pragnień na zewnątrz 13.Rodzaje dóbr Arystotelesa: -Bonum Delectabile-dobro przyjemne (przynosi przyjemność ale można się bez tego obyć) -Bonum Utile-dobro użyteczne (dobra stanowiące środek do osiągnięcia innego dobra -Bonum Honestum-dobro godziwe, wiążę się z godnością osoby ludzkiej 13.Sumienie -Prawdziwe – jeśli osąd sumienia jest zgodny z obiektywną normą moralną, -błędne – osąd sumienia jest niezgodny z obiektywną normą moralną, ale ta niezgodność jest związana z tzw. dobrą wolą czy dobrą wiarą, -pewne – oznacza stan sumienia, w którym człowiek w formowanych przez siebie konkretnych sądach moralnych wyklucza uzasadnione dostępnym mu potocznym poznaniem rację wątpienia, -Sumienie wątpliwe – oznacza stan sumienia, w którym człowiek albo nie jest zdolny uformować sobie jakiekolwiek sądu o wartości moralnej konkretnego czynu albo też formułuje taki sąd, ale z towarzyszącą mu uzasadnioną obawą błędu, czyli z uzasadnionym podejrzeniem, że zamierzony akt jest zły i zakazany, -Sumienie zawikłane – to takie kiedy człowiek nie jest zdolny do przezwyciężenia doznawanych trudności i sądu, że cokolwiek uczyni popełni zawsze zło moralne
