7 Instrumenty podsumowująco

Pozabankowe źródła finansowania
przedsiębiorstw
Formy wspierania przedsiębiorstw – instrumenty
finansowe i niefinansowe
Wykład
M. Gajewski (2016)
Dzisiejszy wykład
•
Koncepcja (warunki) stosowania instrumentów finansowych.
•
Definicje „europejskie”, związane ze wspieraniem
instrumentów finansowych ze środków europejskich
(instrumenty finansowe i niefinansowe) – klasyfikacja
instrumentów „wspomaganych”.
•
Programy wsparcia – architektura programów wspierania
instrumentów finansowych (fundusze strukturalne w Polsce –
ukierunkowanie na instrumenty finansowe) – skala, przedmiot
interwencji, formy finansowania.
•
Udostępnianie - mechanizm dystrybucyjny wspieranych
instrumentów finansowych.
•
Instrumenty bezzwrotne – powiązane z finansowymi i
standardowe.
•
Nowe kierunki / tendencje – finansowanie społecznościowe.
2
Koncepcja stosowania instrumentów finansowych
Przesłanki finansowoekonomiczne stosowania IF
Przesłanki – gotowość
rynkowa przedsięwzięcia a
rodzaje IF
3
Instrumenty finansowe w myśl przepisów unijnych
Instrumenty finansowe
Instrumenty niefinansowe
„Rozporządzenie finansowe” 966/2012 (art. 2 lit. p i 140 ust.
2):
Instrumenty finansowe oznaczają unijne środki wsparcia finansowego,
przekazywane z budżetu na zasadzie komplementarności, w celu
osiągnięcia określonego celu lub określonych celów polityki Unii.
Instrumenty takie mogą przybierać formę inwestycji kapitałowych lub
quasi-kapitałowych, pożyczek lub gwarancji lub innych instrumentów
opartych na podziale ryzyka, a w stosownych przypadkach mogą być
łączone z dotacjami”.
stosowanie instrumentów finansowych w sytuacjach niedostatecznego
poziomu inwestycji lub luki finansowej. Przepis zwraca uwagę
na konieczność zapewnienia dodatkowości finansowania unijnego w
stosunku do środków krajowych, niezakłócanie przez nie wolnej
konkurencji, a także na konieczność generowania przez nie efektu
mnożnikowego.
4
Podsumowanie … całościowo
Instrumenty finansowe
Klasyfikacja
Dłużne: pożyczki / mikropożyczki +
kredyty
Pośrednie: poręczenia, gwarancje
Udziałowe: wejścia kapitałowe
(+mieszane)
Specyficzne: mieszane (dotacje na
odsetki, dotacje na opłaty gwarancyjne,
dotacje na wsparcie techniczne)
Standardowe (typowy
przedmiot wsparcia
publicznego)
Dodatkowe,
uzupełniające wybrane
instrumenty
standardowe –
całkowita domena
wsparcia publicznego
Instrumenty niefinansowe
Standardowe: dotacje
Specyficzne: pomoc zwrotna
Specyficzne w sferze
instrumentów
finansowych
(szczególny przedmiot
wsparcia publicznego)
5
Architektura … programowanie w zakresie wspierania
źródeł finansowych
EFSI: 2014-2020
Źródła rodzime
(krajowe)
Programy operacyjne
Krajowe programy
operacyjne
PO
PO
PO
PO
IR
WER
IiŚ
PW
Poziom krajowy
Regionalne programy
operacyjne (RPO)
Poziom regionalny
16xRPO
(wszystkie
województwa)
6
Architektura źródeł finansowania mikroprzedsiębiorczości w
kontekście luki finansowania
Priorytety inwestycyjne w zakresie programowania strukturalnego,
w których uwzględnia się stosowanie instrumentów finansowych:
• 1b – promowanie inwestycji
przedsiębiorstw w działalność
badawczo-rozwojową.
• 3a+3b+3c – promowanie rozwoju
przedsiębiorstw, wdrażania nowych
modeli biznesowych, tworzenie
zaawansowanych zdolności w
zakresie rozwoju produkcji i usług.
• 4a – produkcja energii ze źródeł
odnawialnych (OZE).
• 4b – efektywność energetyczna
przedsiębiorstw.
• 4c – efektywność energetyczna w
budynkach publicznych i sektorze
mieszkaniowym.
Forma
finansowania
• 8iii – wspieranie przedsiębiorczości i
samozatrudnienia.
• 9b – wspieranie rewitalizacji
fizycznej, społecznej i gospodarczej.
7
Programowanie na poziomie regionalnym
16 regionalnych programów operacyjnych (RPO województwa …)
8
Rozkład wspierania IF w regionalnych programach
operacyjnych
Dolnośląskie
85
Kujawsko-pomorskie
21
Lubelskie*
17
13
19
22
21
11
104
6
38
26
1
12
Lubuskie
59
1
Łódzkie*
103
Małopolskie
20
40
Mazowieckie
20
54
Opolskie
22
15
7
30
5
25
13
10 4 4 2
29
Podkarpackie*
7
45
Podlaskie 3
Pomorskie
25
15
22
36
1
13
48
Śląskie
28
91
Świętokrzyskie
11
48
49
Zachodniopomorskie
73
0
1b
6
8
50
Warmińsko-mazurskie*
33
17
14
50
3a
3b
100
3c
4a
150
4b
4c
200
8iii
9b
250
Miliony euro
9
Plany wspierania nowych źródeł kapitału w
perspektywie 2014-2020 (poziom krajowy)
Wsparcie programu skoncentrowane na instrumentach / źródłach
finansowania kapitałowego (głównie wejścia kapitałowe – ok.
80%),
Alokacja środków publicznych ok. 1 082 mln euro.
❶
❷
❸
❹
Opisy źródeł – na podstawie dokumentacji
programowej (kolejne slajdy)
10
Opcje wdrożeniowe IF na poziomie regionalnym
(najczęściej planowane w Polsce)
11
Schemat źródeł finansowania – dopasowania zależnie
od fazy cyklu rozwojowego
12
Przykłady – instrumenty dotacyjne, powiązane z
finansowymi
Co do zasady – bardzo interesujący kierunek rozwoju instrumentów
finansowych, adresujący szczególne cele polityki publicznej: np. głównie w
zakresie finansowania innowacyjnych przedsięwzięć gospodarczych,
znajdujących się we wczesnych fazach rozwoju,
Część dotacyjna – poświęcona finansowaniu najwcześniejszych faz
rozwojowych (PoP i PoC) – służąca głównie umożliwieniu identyfikacji
pomysłów i ich dopracowaniu (z uwagi na bardzo rozległą lukę finansowania
przedsięwzięć znajdujących się w najwcześniejszych fazach rozwoju).
Część dotacyjna – służąca także aktywizacji finansowania ze środków
prywatnych. W ten sposób dąży się do redukcji poziomu ryzyka
inwestycyjnego – charakterystycznego i bardzo wysokiego z uwagi na:
•
•
Fazę rozwojową („dolina śmierci”)
Technologiczny charakter przedsięwzięcia, bardzo często opart na
pierwiastku badawczo-rozwojowym … co tym bardziej prowadzi do
podniesienia ryzyka inwestycyjnego.
Przykłady: Działanie 3.1 PO IG (doświadczenia) oraz BRIdge ALFA
(Poddziałanie 1.3.1 PO IR – realizowane obecnie).
13
Inkubatory inwestycyjne, 3.1 PO IG
DOTACJA (operator)
ostateczny)
WEJŚCIE KAPITAŁOWE (beneficjent
14
BRIdge ALFA
DOTACJA (operator)
ostateczny)
WEJŚCIE KAPITAŁOWE (beneficjent
15
BRIdge ALFA
DOTACJA (operator)
ostateczny)
WEJŚCIE KAPITAŁOWE (beneficjent
Wspieranie
PoP
Dotacja dla spółki
Inwestycje
prywatne –
kapitalizacja
spółek PoC
16
Standardowe dotacje dla przedsiębiorców – instrument
niefinansowy (bezzwrotny)
Dotacje nie związane z instrumentami finansowania – stanowią źródła
finansowania o charakterze bezzwrotnym (to istota „dotacji”) – próba
racjonalizacji poprzez instrument „pomocy zwrotnej” (od 2011 r., w PL w
programowaniu unijnym instrument nieobecny).
W polityce wsparcia publicznego (polityka spójności UE) bardzo
rozpowszechniony, ale stopniowo o malejącym znaczeniu (?) - obecnie
- na korzyść instrumentów finansowych
lepiej sprofilowany
(innowacyjność, B+R, specjalizacje …)
stopniowo stający się
trudniejszym w pozyskaniu, szczególnie dla mikro i małych firm.
Dotacje dla przedsiębiorstw nadal obecne – zarówno w programowaniu na
szczeblu krajowym, jak i regionalnym.
Problematyka pomocy publicznej – wyznaczanie intensywności wsparcia
poprzez: regułę „de minimis”, wyznaczoną intensywność tzw. Pomocy
regionalnej, a także rozwiązania szczegółowe określane w rozporządzeniu
na temat wyłączeń blokowych.
Posiadający niewątpliwe zalety, ale również szereg wad (na nich skupia się
krytyka) – ograniczenie konkurencji, często dyskusyjna efektywność,
niekorzystne skutki w postaci przyzwyczajenia do funkcjonowania o
wsparcie …
17
Platformy startowe – mechanizm akceleracji
DOTACJA (operator)
Platformy startowe
dla nowych
pomysłów:
DOTACJA (beneficjent ostateczny)
1.1.2 Rozwój startupów w Polsce
Wschodnie
1.1.1 Platformy
startowe dla nowych
pomysłów, Polska
Wschodnia
18
Rozpowszechniające się kierunki / tendencje
Rynek prywatny – finansowanie społecznościowe
Specyficzna (jednak znana już od dawna) forma mobilizacji środków
na realizację różnorodnych przedsięwzięć (na wzór „zbiórki
publicznej”).
Rozwój dzięki możliwości efektywnego (nisko kosztowego)
rozpowszechniania informacji oraz możliwości wykorzystania
„zdalnych” narzędzi gromadzenia deklaracji wpłat i „fizycznie” środków
pieniężnych.
Rozwija się poprzez tzw. Platformy crowdfunding’owe.
Rozmaite modele finansowania społecznościowego,
klasyfikowane wg formy zobowiązania gromadzącego środki:
•
Crowdfunding dotacyjny,
•
Crowdfunding sprzedażowy,
•
Crowdfunding udziałowy,
•
Crowdfunding dłużny.
19
Dziękuję za uwagę!