6 WYKŁAD 11 17/05/2010 Pośredniego oddziaływania: Instrumenty ekonomiczne Dobrowolnego stosowania Inne elementy społecznego oddziaływania INSTRUMENTY EKONOMICZNE oddziałują za pośrednictwem rynku, wykorzystują one kategorię prawa i mechanizmy ekonomiczne, nakłaniają użytkowników środowiska do przyjaznych dla niego zachowań. a)opłaty za korzystanie ze środowiska: Opłaty za szczególne korzystanie z wód (pobór wody i odprowadzanie ścieków) Opłaty produktowe (akcyzy), mają duże znaczenie. Objęte są nimi wszelkie produkty szkodliwe dla środowiska np. paliwa, papierosy, nawozy sztuczne Opłaty depozytowe, są zawarte w cenie produktu, który po zużyciu może zagrażać w poważnym stopniu środowisku ( akumulatory samochodowe) Potrzebna jest waloryzacja opłat w związku z inflacją, odpowiednie zróżnicowanie w zależności od warunków istniejących w środowisku na danym obszarze co powinno mieć korzystny wpływ na przestrzenne zagospodarowanie kraju. Nie wolno nikogo zwalniać z tych opłat (np. opłaty za wodę powodują oszczędzanie tej wody!) b) Subwencje (które powinny być kierowane tam gdzie występują niezawinione klęski żywiołowe: Dotacje celowe - najczęściej stosowane, dokonywane przede wszystkim z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i inne fundusze np. wojewódzkie Kredyty prewencyjne - kredyty BOŚ wymagają wydatkowania także własnych funduszy c) kary za działalność szkodliwą i nagrody za działalność pożyteczną dla środowiska KARY nie mogą być wliczane w ciężar kosztów podmiotu naruszającego prawo ekologiczne, ale uderzać w jego zyski; wysokość wymierzanych kar i nagród powinna być odpowiednia do inflacji waloryzowanej i ekonomicznie uzasadniona. d) oddziaływanie poprzez system podatkowy oznacza stosowanie odpowiednich ulg za działania proekologiczne najczęściej o charakterze inwestycyjnym do podmiotów racjonalnie gospodarujących odpadami ulgi podatkowe spełniają tę samą rolę co dotacje celowe - mniejsze wpływy do budżetu, np. wydłużenie wakacji podatkowych, obniżenie podatku oddziaływanie poprzez podatki bezpośrednie np. akcyzy e) operowanie wysokością ceł przywozowo-wywozowych i stosowanie embargo (zakaz) na produkty i odpady szkodzące środowisku - można stosować politykę celną, która zmierza do ochrony własnego terytorium przed substancjami obcymi, można również zwalniać z cła w ramach importu te towary, które pomagają środowisku. f) handel uprawnieniami w zakresie określonego korzystania ze środowiska (…) … świadomości proekologicznej ludzi; główną rolę odgrywają edukacja ekonomiczna, dostęp do informacji o środowisku (warunek samokształcenia ekologicznego, społecznego, sprawnego zarządzania środowiskiem), lobbing proekologiczny w organach prawodawczych (polega na wspomaganiu decydentów przez dostarczanie im dokumentów badań, które służą środowisku), stosowanie instrumentów nacisku społecznego (petycje, manifestacje, demonstracje, zbieranie podpisów popierających rozwiązania proekologiczne) edukacja ekologiczna - od przedszkola do szkoleń zawodowych, aby człowiek zrozumiał zależności pomiędzy działalnością gospodarczą człowieka a środowiskiem, kształtuje to poziom świadomości i odpowiedzialności za środowisko, umiejętność współdziałania ludzi i sprawne zarządzanie środowiskiem. Zadaniem instrumentów… … i celów podrzędnych oraz zintegrowania ich w celu nadrzędnym. Rachunek efektywności może być prowadzony ex post (po zdarzeniu) lub ex ante (przed zdarzeniem)w drugim przypadku obarczony jest niepewnością i powinien być prowadzony wariantowo przez przyjęcie pesymistycznego i optymistycznego przebiegu zdarzeń. Jeżeli będący celem działalności efekt może być wyrażony tylko w jednostkach naturalnych… … i DYSKONTOWANIE kapitału. Zadanie Przesunięcie nakładów w czasie (przy założeniu że brak inflacji) Jeśli efektem działania jest przyjęcie rozwiązania przy którym mamy ustalony efekt, przujmujemy rozwiązanie o najmniejszych nakładach. R1 =1000zł r=10% R2=1100zł R3=1210zł R4=1331zł R1 R2 R3 R4 Kapitał końcowy (oprocentowanie): (procent składany): (zadania z prawa budowlanego zw z dyskontowaniem na dany rok… instrumenty bezpośredniego i pośredniego oddziaływania w zarządzaniu środowiskiem - omówienie Przykładowy zestaw egzaminacyjny - cz.1 Ekonomika środowiska i zasobów naturalnych - komplet wykładów Rozwinięta formuła rachunku ekonomicznej efektywności - definicja Przykładowy zestaw egzaminacyjny - ekonomika Koszty zewnętrzne w transporcie Reklama Prawa autorskie Reklama Kontakt