Reklama - BazaTematow.pl

P R A W O R Z Y M S K I E - P R O C E S 1. Pojęcie procesu cywilnego Proces cywilny można
pojmować dwojako: - w znaczeniu formalnym jest to całokształt przepisów regulujących sposoby
dochodzenia roszczeń wynikających z prawa cywilnego - w znaczeniu materialnym jest to samo
postępowanie sądowe, zmierzające do ustalenia i urzeczywistnienia spornych praw prywatnych. W
dziejach państwa i prawa rzymskiego wykształciły się i funkcjonowały 3 rodzaje postępowania
cywilnego: 1) Proces legislacyjny (per legis actiones). Uregulowany w wielu zasadniczych
kwestiach przez Ustawę XII Tablic i obwiązujący przez cały okres republik. Ten rodzaj procesu
zniosła ustawa z czasów Augusta z 17r. p.n.e., jednak uważała go nadal za właściwy dla pewnych
rodzajów spraw (np. spadkowych) . 2) Proces formułkowy (per formulas). Pojawił się w praktyce
pretorskiej już w III w. p.n.e. był on początkowo stosowany wówczas, gdy formalistyczny proces
legisakcyjny nie był dopuszczalny, zwłaszcza w sporach między Rzymianami a cudzoziemcami.
Stopniowo dopuszczalny także w sprawach samych obywateli rzymskich, został on uznany i
zalegalizowany około połowy II w. p.n.e. (lex Aebutia). Od 17r. p.n.e. pozostał jako jedyny w
zasadzie rodzaj procesu zwyczajnego (ordo) i obowiązywał do początku dominatu : ostatecznie jego
uchylenie nastąpiło w 342r. n.e. 3) Proces kognicyjny (początkowo extraordinaria cognitio,
postępowanie extra ordinem, potem cognitio – nazwa konwencjonalna). Pojawił się jeszcze za
czasów republiki i rozwijał się jako proces nadzwyczajny, obok procesu formułkowego, przez okres
pryncypatu, wypierając ostatecznie formułki i pod koniec III w. n.e. Stosowany początkowo do
ochrony roszczeń nie objętych procese
PRAWORZYMSKIE-PROCES
Pojęcie procesu cywilnego
Proces cywilny można pojmować dwojako:
w znaczeniu formalnym jest to całokształt przepisów regulujących sposoby dochodzenia roszczeń
wynikających z prawa cywilnego
w znaczeniu materialnym jest to samo postępowanie sądowe, zmierzające do ustalenia i
urzeczywistnienia spornych praw prywatnych.
W dziejach państwa i prawa rzymskiego wykształciły się i funkcjonowały 3 rodzaje postępowania
cywilnego:
Proces legislacyjny (per legis actiones). Uregulowany w wielu zasadniczych kwestiach przez
Ustawę XII Tablic i obwiązujący przez cały okres republik. Ten rodzaj procesu zniosła ustawa z
czasów Augusta z 17r. p.n.e., jednak uważała go nadal za właściwy dla pewnych rodzajów spraw
(np. spadkowych) .
Proces formułkowy (per formulas). Pojawił się w praktyce pretorskiej już w III w. p.n.e. był on
początkowo stosowany wówczas, gdy formalistyczny proces legisakcyjny nie był dopuszczalny,
zwłaszcza w sporach między Rzymianami a cudzoziemcami. Stopniowo dopuszczalny także w
sprawach samych obywateli rzymskich, został on uznany i zalegalizowany około połowy II w. p.n.e.
(lex Aebutia). Od 17r. p.n.e. pozostał jako jedyny w zasadzie rodzaj procesu zwyczajnego (ordo) i
obowiązywał do początku dominatu : ostatecznie jego uchylenie nastąpiło w 342r. n.e.
Proces kognicyjny (początkowo extraordinaria cognitio, postępowanie extra ordinem, potem
cognitio - nazwa konwencjonalna). Pojawił się jeszcze za czasów republiki i rozwijał się jako proces
nadzwyczajny, obok procesu formułkowego, przez okres pryncypatu, wypierając ostatecznie
formułki i pod koniec III w. n.e. Stosowany początkowo do ochrony roszczeń nie objętych procesem
zwyczajnym, a także w prowincjach później zdobytych, w których proces zwyczajn
(…)
… zdolności sądowej, zdolności procesowej i legitymacji procesowej
W każdym sporze sądowym występują dwie strony: ta która proces inicjuje - powód, oraz ta od
której domaga się określonego zachowania - pozwany.
W fazie in iure stawić się musiały obie strony procesowe. W fazie apud iudicem, w razie
niestawienia się jednej ze stron procesowych do południa, sędzia wydawał wyrok na korzyść strony
obecnej. W procesie legisakcyjnym strony posługiwały się zastępcami. Zastępca ustanowiony w
sposób uroczysty nosił miano kognitora, zaś w sposób nieformalny - prokuratora.
Proces mógł się toczyć tylko wówczas, gdy obie strony miały tzw. zdolność sądową. Oznacza to, iż
powodowi przysługuje prawo dochodzenia roszczeń na drodze procesu wobec pozwanego, przeciw
któremu może zapaść wyrok zasądzający.
Zdolność procesowa - zdolność do czynności (składania lub nie składania oświadczeń woli), które w
procesie wywołują określony skutek prawny. Ta zdolność łączy się na ogół ze zdolnością do
czynności prawnych.
Legitymacja procesowa - możliwość wystąpienia w danym, ściśle określonym procesie w roli
powoda (czynna legitymacja procesowa) bądź w roli pozwanego (bierna legitymacja procesowa).
Obrona pozwanego w procesie formułkowym…
…) i było stosowane dla zabezpieczenia należności na rzecz świątyni, dla odzyskania podatków lub
należności żołnierzy, np. z tytułu żołdu.
Geneza procesu formułkowego
Proces legisakcyjny stał się elementem hamującym rozwój gospodarczy w okresie wielkiej
ekspansji Rzymu na polu produkcji i wymiany towarowej, jaka nastąpiła po wojnach punickich.
Rzymianie wchodzili wówczas w stosunki handlowe z wieloma państwami…
… wówczas, gdy powód uzyskał swe roszczenia podstępnie, albo gdy zasądzenie go byłoby
sprzeczne z dobrymi obyczajami.
Exceptio stanowi część składową formułki procesowej, dlatego też już okoliczności stanowiące jej
podstawę winny być podniesione przez pozwanego już w fazie in iure. W powództwach dobrej
wiary okoliczności te sędzia uwzględnia z urzędu. Skutkiem każdej ekscepcji, którym było
całkowite…
Postępowanie formułkowe - wykład
Geneza procesu formułkowego i postępowanie apud iudicem.
Proces formułkowy.
Obrona procesowa - omówienie
Aactiones arbitrariae-opracowanie
Losy prawa rzymskiego po kodyfikacji justyniańskiej - wykład.
Reklama

























Prawa autorskie






Reklama
Kontakt