Przedmiot prawa cywilnego Kryteria wyodrębniania stosunków cywilnoprawnych Pojęcie prawa cywilnego sensu largo Kodyfikacja prawa cywilnego Źródła prawa cywilnego Rodzaje norm prawnych w prawie cywilnym podział na prawo prywatne (cywilne) i publiczne kryterium podziału: metoda regulacji prawo cywilne (prywatne): zasada autonomii woli i równorzędności podmiotów prawo podmiotowe – pewna korzystna sytuacja prawna wyznaczona przez normy prawne dla określonego podmiotu w celu ochrony jego interesów możliwość skorzystania przez uprawnionego z przymusu państwowego w celu ochrony jego praw prawo publiczne: możliwość władczego kształtowania przez jeden podmiot sytuacji drugiej strony stosunku prawnego nadzór nad przestrzeganiem norm prawa publicznego bezpośrednie stosowanie środków przymusu państwowego w razie naruszenia norm prawa publicznego Główne działy prawa cywilnego (prywatnego): 1) część ogólna 2) prawo zobowiązań 3) prawo rzeczowe 4) prawo spadkowe 5) prawo rodzinne i opiekuńcze 6) prawo własności intelektualnej Źródła prawa cywilnego (prywatnego) Art. 87 Konstytucji: Konstytucja ustawy w tym ustawa z dnia 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn zm.) ratyfikowane umowy międzynarodowe rozporządzenia akty prawa miejscowego Prawo unijne zasada bezpośredniego stosowania zasada pierwszeństwa przed prawem krajowym ujednolicenie, harmonizacja i regulacja unijna funkcjonująca równolegle do prawa krajowego rola orzecznictwa sądowego rola norm moralnych i norm obyczajowych Normy prawa cywilnego wypowiedzi językowe określające adresata, zakres zastosowania i zakres normowania normotwórczy charakter czynności prawnych pojęcie stosunku prawnego normy kompetencyjne rola sankcji ze strony państwa normy imperatywne, dyspozytywne i semiimperatywne obowiązywanie i stosowanie norm w czasie reguły intertemporalne reguły kolizyjne prawa prywatnego międzynarodowego Zasady prawa cywilnego zasady nadrzędne hierarchicznie zasady o szczególnym znaczeniu w systemie prawa cywilnego klauzule generalne znaczenie dobrej wiary art. 7 k.c. – domniemanie dobrej wiary