Informatyczne systemy zarządzania produkcją i usługami Autor: Joanna Palewicz Zarządzanie produkcją i usługami, SGGW, Logistyka Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) Informatyczny system zarządzania produkcją Wobec coraz większej złożoności systemu produkcyjnego wynikającej z chęci zaspokojenia potrzeb i wymagań klientów, coraz bardziej rozbudowane są struktury informacyjne. Ilość informacji i konieczność ich szybkiego przetworzenia wymaga zastosowania komputerowych systemów wspomagających zarządzanie produkcją Materiały pomocnicze systemów do zajęć z Zarządzania produkcją i – informatycznych zarządzania usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) Informatyczny system zarządzania produkcją wyposażony w technologię komputerową stanowi połączenie między różnymi podsystemami, a szczególnie podsystemami zarządzania (w których podejmowane są decyzje) i podsystemami działalności podstawowej (w którym produkowane są wyroby i usługi). Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) Informatyczny system zarządzania Informatyczne systemy zarządzania mogą być bardzo rozbudowane – ostateczna budowa systemu powinna zależeć od potrzeb konkretnego systemu produkcyjnego Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) Informatyczny system zarządzania Systemy Inżynierskie Systemy Transakcyjne Systemy Informowania Kierownictwa CAD - CAM - CAP - …. - W zakresie procesów produkcji - W zakresie kosztów i finansów - .. - - Systemy Wspomagania Decyzji Podsystemy zarządzania danymi - Podsystemy zarządzania modelami - Podsystemy interfejsu użytkownika - …. Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) Komputerowo zintegrowane wytwarzanie CIM (Computer Integration Manufacturing) Obejmuje zastosowanie komputerów we wszystkich związanych z produkcją obszarach przedsiębiorstwa, połączonych ze sobą za pomocą sieci komputerowej. W CIM wchodzą: • • systemy „techniczne” (nazywanych ogólnie CAx), systemy planowania i sterowania produkcją. Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) Komputerowa integracja wytwarzania CIM Komputerowo wspomagane projektowanie CAD Komputerowo wspomagane sterowanie jakością CAQ Komputerowo wspomagane wytwarzanie CAM Komputerowo wspomagane planowanie CAP Planowanie i sterowanie produkcją PPC Źródło: E. Pająk, Zarządzanie produkcją . Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) CAD - komputerowo wspomagane projektowanie (Computer Aided Design) podstawowym zadaniem CDA jest wspomaganie konstruktora w pracach koncepcyjnych jak też wyręczenie go w pracochłonnych pracach rutynowych. CAM – komputerowo wspomagane wytwarzanie (Computer Aided Manufacuring) podstawowym celem systemu jest umożliwienie automatycznego sterowania pracą urządzeń technologicznych sterowanych numerycznie Ostatnio coraz szerzej integruje się CAD i CAM zwane systemami CAD/CAM, polega to na bezpośrednim wykorzystaniu danych z CAD do tworzenia programu na obrabiarki sterowane numerycznie. Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) CAP - komputerowo wspomagane planowanie (Computer Aided Planning) CAQ - komputerowo wspomagane sterowanie jakością (Computer Aided Quality) podstawowym zadaniem jest opracowanie procesu technologicznego obróbki, montażu i kontroli. W praktyce opiera się to na trzech sposobach projektowania: - wariantowe, - generacyjne, - automatyczne. program pozwala na dokładne oceny systemu jakości, a jej podstawą są protokoły z pomiarów zadanych wielkości wykonywanych w różnych fazach wytwarzania produktu. Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) PPC – panowanie i sterowanie produkcją; komputerowe wspomaganie zarządzania produkcją, (Production Planning and Control) Systemy te realizują dwa podstawowe zadania: • planowanie produkcją – planowanie programu produkcji, zapotrzebowania materiałowego oraz zasobów do realizacji zleceń – wynikiem tych planów są harmonogramy stanowiące podstawę sterowania produkcją; • sterowanie produkcją – uruchamianie zleceń i czynności związane z kontrolą ich realizacji; Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) Wyróżnia się trzy generacje systemów PPC: pierwszej generacji, zorientowane są określone zadania przedsiębiorstwa, np. MRP I drugiej generacji, systemy strukturalne zintegrowane, pozwalają na planowanie wszystkich zasobów produkcyjnych, a także na dokonywanie optymalizacji procesów (np. MRP II) na trzeciej generacji, najbardziej zaawansowane, głównych ich celem jest zapewnienie krótkiego czasu dostaw, przestrzegania terminów realizacji zleceń, ale również analiza kosztów produkcji i wskazywanie działań zmierzających do ich zmniejszenia (ERP) Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) System planowania potrzeb materiałowych MRP I (Material Requirement Planning) Opracowany w 1957 r. przez American Production and Inventory Control Society (APICS); Jest to system informatyczny wspomagający zarządzanie bazujące na popycie na produkty generowanym poprzez sprzedaż; służy do racjonalizacji planowania, poprzez wydawanie zleceń zakupu i produkcji dokładnie w takim momencie, aby żądany produkt pojawił się w potrzebnej chwili i w wymaganej ilości. Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) Główne cele MRP I: redukcja zapasów materiałowych i operacyjnych; dokładne określenie czasów dostaw surowców i półproduktów, dokładne wyznaczenie kosztów produkcji; lepsze wykorzystanie posiadanej infrastruktury (magazyny, możliwości wytwórcze); szybsze reagowanie na zmiany zachodzące w otoczeniu; kontrola poszczególnych etapów produkcji. Możliwość zastosowania tej metody jest szeroka, np. produkcja małoasortymentowa i wieloasortymentowa, produkcja wyrobów prostych i złożonych. Jedynym warunkiem zastosowania systemu MRP I jest określenie operatywnego planu produkcji, nazywanego głównym planem produkcji, a będącego w istocie szczegółowym rozkładem indywidualnego wytwarzania Materiały pomocniczeproduktów. do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) Struktura systemu MRP I Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) MRP II - Planowanie Zasobów Produkcyjnych (Manufacturing Resource Planning) System został opracowany przez APICS w roku 1989. Jest ona naturalną kontynuacją metody MRP I. Dodano dalsze sprzężenia zwrotne między wykonywanymi operacjami technologicznymi oraz uzupełnienie informacjami kosztowymi. Bierze się tu pod uwagę wszystkie sfery zarządzania przedsiębiorstwem związane z przygotowaniem produkcji, jej planowaniem i kontrolą oraz sprzedażą i dystrybucją wyprodukowanych dóbr. Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) Zasada działania MRP II Źródło: http://www.mrp.malicki.info Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) ERP = MRP III - Planowanie Zasobów Finansowych Money Resource Planning jest systemem obejmującym całość procesów produkcji i dystrybucji; integruje różne obszary działania przedsiębiorstwa; usprawnia przepływ krytycznych dla jego funkcjonowania informacji; pozwala błyskawicznie odpowiadać na zmiany popytu. Struktura systemu ERPprodukcją i Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) Obszary działań: - obsługa klientów - baza danych o klientach, przetwarzanie zamówień, elektroniczny transfer dokumentów; - produkcja - obsługa magazynu, wyznaczanie kosztów produkcji, zakupy surowców i materiałów, ustalanie terminarza produkcji, zarządzanie zmianami produktów itd.; - finanse - prowadzenie księgowości, kontrola przepływu dokumentów księgowych, pozwala przygotowywać raporty finansowe; Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) ERP II Podstawową cechą odróżniającą system ERP II od poprzedników jest możliwość korzystania z nich poprzez sieć WWW. Systemy te umożliwiają tworzenie serwisów internetowych dla klientów przedsiębiorstwa, kooperantów czy wreszcie pracowników. Portale takie umożliwiają bezpośrednią komunikację użytkowników z systemem informacyjnym przedsiębiorstwa. Klienci mogą przeglądać aktualną ofertę firmy, zamawiać wyroby czy uzyskiwać na bieżąco informacje o stanie Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i wcześniej złożonych zamówień. usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) System ERP pozwala na znaczne skrócenie czasu oczekiwania na gotowy produkt. Zastosowanie systemu klasy ERP najlepiej przedstawić na przykładzie integracji łańcucha wartości. Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) Tradycyjny łańcuch wartości Tradycyjnie klient zgłasza chęć zakupienia produktu kontaktując się z punktem sprzedaży, a informacja o zamówieniu musi przejść przez wszystkie komórki od punktu sprzedaży, aż do dostawcy materiałów na zamówiony produkt. Wszystko to trwa (z powodu konieczności przesyłania informacji z komórki do komórki tradycyjną np. "papierkową" metodą), a nie zawsze klient może tak długo Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i czekać. usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) Łańcuch przepływu wartości zintegrowany za pomocą systemu ERP Przy zastosowaniu ERP klient składa zamówienie w bezpośrednio u wykonawcy, a czas w jakim klient otrzyma zamówiony produkt zależy już tylko do czasu potrzebnego na jego wyprodukowanie. Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki) Bibliografia: 1) 2) 3) 4) E. Pająk, Zarządzanie produkcją. Produkt, technologia, organizacja, Warszawa, PWN, 2006. S. Kasiewicz, Budowanie wartości firmy w zarządzaniu operacyjnym, Warszawa : Szkoła Główna Handlowa - Oficyna Wydawnicza, 2005. I. Durlik, Inżynieria zarządzania : strategia i projektowanie systemów produkcyjnych Cz.1, Warszawa : Agencja Wydaw."Placet", 1995. http://www.mrp.malicki.info/ic.html Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)