Elementy rachunkowości – cz. 1. spec. zarządzanie nieruchomościami Dr Ewa Spigarska Rachunkowość Ustawa o rachunkowości Plan 1. 2. 3. 4. 5. 6. Pojęcie rachunkowości Cel rachunkowości Przedmiot i podmiot rachunkowości Funkcje rachunkowości Zadania rachunkowości Użytkownicy rachunkowości Trochę historii Egipt III w. p. n. e. Zwoje papirusów Zenona Zenon, główny rachmistrz króla egipskiego, zreformował ewidencję w administrowanych majątkach wprowadził zasadę odpowiedzialności zarządców poszczególnych obiektów, pokazał przepływ wartości pomiędzy kontrahentami a skarbem państwa) Trochę historii Bizancjum – Cesarz Konstantyn założył specjalną szkołę przygotowująca kandydatów do służby finansowej. Głównym przedmiotem nauczania była ewidencja księgowa. Trochę historii XV wiek – Luca Pacioli „Summa de Arithmetica, Geometria, Proportini et Proportionalita” „Traktat o rachunkowości” Zagadnienia opisywane przez Luca Pacioli Bilans Zapis podwójny Zapis chronologiczny Prowadzenie ewidencji w Memoriale, Dzienniku i Księdze Głównej Wielowalutowość ewidencji Inwentaryzacja Poprawianie błędów – stornowanie Ustalanie sald kont Zasada równowagi bilansowej Ustalanie wyniku – zysku lub straty Rachunkowość ! Rachunkowość to system ewidencji gospodarczej odzwierciedlający w formie pieniężnej zjawiska i procesy gospodarcze zachodzące w danej jednostce, pozwalający na przedstawienie jej sytuacji majątkowej, finansowej i wynik finansowy. Rachunkowość – S. Skrzywan Rachunkowość jest szczególnym rodzajem ewidencji gospodarczej. Stanowi system ciągłego w czasie obserwowania, mierzenia, rejestrowania, prezentowania i interpretowania wyrażonych w mierniku pieniężnym i bilansujących się ogólnych i szczegółowych danych o działalności gospodarczej i sytuacji majątkowej oraz finansowej jednostki gospodarującej. Rachunkowość Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości Rachunkowość to system informacji o pozycji finansowej, dokonaniach i zmianach tej pozycji, które to informacje są użyteczne dla szerokiego grona potencjalnych użytkowników do podejmowania przez nich decyzji ekonomicznych. Zdarzenia gospodarcze i ich skutki finansowe Działalność gospodarcza jednostki Decyzje Zdarzenia gospodarcze Pomiar rzeczywistości gospodarczej Skutek finansowy RACHUNKOWOŚĆ Bilans Rachunek zysków i strat Rachunkowość jednostki według ustawy o rachunkowości obejmuje: • • • opis przyjętych zasad rachunkowości, prowadzenie ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym, okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów, Rachunkowość jednostki według ustawy o rachunkowości obejmuje: • • • • wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego, sporządzanie sprawozdań finansowych, gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych, poddanie badaniu i ogłoszenie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą Nadrzędny cel rachunkowości Opracowanie informacji związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Cechy rachunkowości • ►wartościowe opisywanie działalności gospodarczej • ►stosowanie metody bilansowej i zasady zapisu podwójnego • ►wykorzystywanie „konta” • ►obowiązek udokumentowania zapisów • ►weryfikacja zapisów za pomocą inwentaryzacji • ►przestrzeganie zasady ciągłości Przedmiot rachunkowości Określone zjawiska i procesy gospodarcze występujące w jednostkach gospodarczych. Podmiot rachunkowości • Jednostki prowadzące rachunkowość, majątkowo wyodrębnione. • Jednostki gospodarcze to osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą bez względu na to, jakie procesy gospodarcze występują w tych jednostkach. Funkcje rachunkowości • • • • • • Informacyjna Sprawozdawcza Dowodowa Optymalizacyjna Kontrolna Analityczna Informacyjna • Odbiorcy zewnętrzni (urzędy statystyczne, skarbowe, banki, akcjonariusze) • Odbiorcy wewnętrzni (zarządzanie jednostką gospodarczą) Sprawozdawcza Sprawozdania i zestawienia dla odbiorców zewnętrznych i wewnętrznych Dowodowa Urządzenia księgowe jako dowód w procesach sądowych Optymalizacyjna Podstawa wyborów decyzyjnych i kształtowanie przyszłej działalności Kontrolna Ochrona majątku, wierzycieli Analityczna Badanie i interpretacja informacji Zadania rachunkowości To przetłumaczenie działań podmiotu na zrozumiały język finansowy, w celu przygotowania sprawozdań i raportów finansowych dla szerokiego grona odbiorców. Zadania rachunkowości Identyfikowanie, dokonywanie pomiaru, rejestrowanie zdarzeń i transakcji Funkcjonowanie rachunkowości jako międzynarodowego języka biznesu Informowanie właścicieli kapitału (np. o efektywności transakcji) Wspomaganie zarządzania (np. budżetowanie) Informacje generowane przez rachunkowość Rachunkowość dostarcza informacji użytkownikom, którzy są zainteresowaniem funkcjonowania jednostki. Informacje generowane przez rachunkowość Dostarcza informacji potrzebnych do podjęcia decyzji dotyczących: - Rentowności - Płynności Informacje generowane przez rachunkowość Ile wynosi zysk/strata? Jaka wysoka powinna być cena? Czy kupić nową maszynę? Czy zaciągnąć kredyt? Czy rozszerzyć działalność? Czy kupić akcje? Użytkownicy rachunkowości Władza lokalna Instytucje centralne Właścicie l (Akcjona riusz) Rachunko wość podmiotu Wierzyciel Pracownicy gospodarczego Związki Zarząd zawodowe Klienci Użytkownicy Jakich informacji oczekują poszczególni użytkownicy??? Właściciel • Wartość kapitału • Zyski Klienci • Jakość produktów • Ceny Władza lokalna • Podatki lokalne • Zanieczyszczenie środowiska • Stan zatrudnienia Instytucje centralne • Podatki • Poziom zatrudnienia Zarząd • Efektywność podjętych decyzji • Planowanie przyszłości Podsumowanie Cechy rachunkowości finansowej Odbiorcy Użytkownicy zewnętrzni – informacje są prezentowane głównie na zewnątrz organizacji, np. dla ochrony interesów inwestorów Regulacje Prawo kodeksowe: Ustawa o rachunkowości Kodeks Spółek Handlowych Prawo podatkowe Rozporządzenia Komisji Papierów Wartościowych i Giełd Standardy Międzynarodowe Standardy Krajowe Orientacja Dokładność Rzetelność Wiarygodność Sprawdzalność Ciągłość Materialność Informacja ex post Okres Ścisła periodyzacja: rok obrotowy, kwartał, miesiąc Kontrola Audytor, kontrola finansowa, kontrola wewnętrzna Efekt Sprawozdania finansowe (mające jednolity format dla wszystkich podmiotów), które muszą być ujawnione