RACHUNKOWOŚĆ KORPORACJI MIĘDZYNARODOWYCH
advertisement
RACHUNKOWOŚĆ WYKŁAD 1 KORPORACJI MIĘDZYNARODOWYCH- Harmonizacja i standaryzacja w dziedzinie rachunkowości stały się potrzebą wynikającą z globalizacji, tworzenia międzynarodowych korporacji. Globalizacja obejmuje wszystkie obszary życia gospodarczego, ogromne przepływy kapitałowe, różnorodność transakcji to podstawowe cechy obecnego etapu globalizacji. To powoduje, że rachunkowość i sprawozdawczość stanowią dziś dziedzinę, na którą bardzo silnie oddziałuje globalizacja. Korporacje międzynarodowe stawiają największe wyzwania globalnej sprawozdawczości finansowej, ponieważ działają na terenie całego świata, sporządzają sprawozdania finansowe, w krajach o różnych zasadach i standardach. Dlatego trzeba je dobrze znać, aby je porównywać i sporządzać skonsolidowane sprawozdania finansowe. Idealnym rozwiązaniem byłoby więc opracowanie jednolitych reguł przedstawiania zdarzeń gospodarczych, niezależnie od tego, w jakim kraju, czy regionie świata. Standaryzacja i harmonizacja rachunkowości należy do instytucji ustanawiających regulacje rachunkowości o zasięgu światowym. Do najważniejszych tego rodzaju instytucji należą: Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, Międzynarodowa Federacja Księgowych, Międzynarodowa Organizacja Komisji Papierów Wartościowych. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) to obecnie najszerzej stosowana na świecie podstawa sporządzania sprawozdań finansowych. Na MSSF składają się cztery grupy dokumentów: 1) 29 Międzynarodowych Standardów Rachunkowości wydanych przez Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości poprzednika obecnie działającej Rady Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, 2) 8 Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), 3) 11 interpretacji, oznaczonych skrótem SKI, wydanych przez Stały Komitet Interpretacji. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej są poprzedzone „Założeniami koncepcyjnymi sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych”. Dokument ten nie jest częścią standardów, ale stanowi narzędzie pomocne przy tworzeniu standardów. W założeniach koncepcyjnych zestawiono najważniejsze zasady, postulaty i inne koncepcje teoretyczne będące fundamentem MSSF. Strukturę „Założeń koncepcyjnych sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych” prezentuje tabela 1. LP. Zawartość paragrafy 1. Wstęp 1-11 2. Cel sprawozdań finansowych 12-21 3. Założenia podstawowe( zasady memoriału i kontynuacji działalności) 22-23 4. Cech jakościowe sprawozdania finansowego 24-46 5. Składniki sprawozdania finansowego 47-81 6. Ujmowanie poszczególnych składników w sprawozdaniu finansowym 82-98 (aktywa, zobowiązania, przychody, koszty) 7. Wycena składników sprawozdania finansowego 99-101 8. Koncepcja kapitału i zachowania kapitału 102-110 Zgodnie z założeniami koncepcyjnymi „celem sprawozdań finansowych jest dostarczenie informacji o sytuacji finansowej, wynikach działalności oraz zmianach sytuacji finansowej jednostki, które będą użyteczne dla szerokiego kręgu użytkowników przy podejmowaniu decyzji gospodarczych”. Zasadniczym osiągnięciem założeń koncepcyjnych MSSF jest zdefiniowanie elementów tworzących sprawozdanie finansowe. Elementami tymi są aktywa, zobowiązania, kapitał własny oraz przychody i koszty. składnik aktywa Zobowiązanie Kapitał własny Przychód Koszt charakterystyka - zasoby generujące w przyszłości korzyści ekonomiczne, - kontrolowane przez jednostkę, - wynikające z przeszłych zdarzeń - prawdopodobne przyszłe wypływy zasobów zawierających korzyści ekonomiczne, - wynikające z obecnego obowiązku, - będące rezultatem przeszłych zdarzeń Udział pozostały w aktywach jednostki po odjęciu zobowiązań - zwiększenie korzyści ekonomicznych w trakcie roku obrotowego, - w formie uzyskania i ulepszenia aktywów lub zmniejszenia zobowiązań, - powodujące zwiększenie kapitału własnego, z wyjątkiem wkładów wnoszonych przez właścicieli - zmniejszenie korzyści ekonomicznych w trakcie okresu obrotowego, - w formie rozchodu lub spadku wartości aktywów albo powstania zobowiązań, - powodujące zmniejszenie kapitału własnego, z wyjątkiem podziału kapitału na rzecz właścicieli. Poniżej przedstawione są stosowane MSR i MSSF. Nr Nazwa MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych 2 Zapasy 7 Rachunek przepływów pieniężnych Zasady(polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie 8 błędów 10 Zdarzenia następujące po dniu bilansu 11 Umowy o usługę budowlaną 12 Podatek dochodowy 16 17 18 19 20 21 Rzeczowe aktywa trwałe Leasing Przychody Świadczenia pracownicze Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej Skutki zmian kursów wymiany walut obcych 23 24 26 27 28 29 Koszty finansowania zewnętrznego Ujawnianie informacji na temat podmiotów powiązanych Rachunkowość i sprawozdawczość programów świadczeń emerytalnych Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdania finansowe Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych Sprawozdawczość finansowa w warunkach hiperinflacji 31 32 33 34 Udziały we wspólnych przedsięwzięciach Instrumenty finansowe – prezentacja Zysk przypadający na jedną akcję Śródroczna sprawozdawczość finansowa 36 37 38 39 40 Utrata wartości aktywów Rezerwy, zobowiązania i aktywa warunkowe Wartości niematerialne i prawne Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena Nieruchomości inwestycyjne Rolnictwo MSSF 1 Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych MSSF 4 Umowy ubezpieczeniowe MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność w trakcie zaniechania MSSF 2 Płatności w formie akcji własnych MSSF 6 Eksploatacja i szacowanie aktywów mineralnych MSSF 7 Instrumenty finansowe MSSF8 Segmenty operacyjne działalności MSSF9 Instrumenty finansowe MSSF10 Skonsolidowane Sprawozdania Finansowe zastąpi MSR 27 MSFF 11 Wspólne ustalenia umowne zamiast MSR 31 MSSF 12 Ujawnienia na temat zaangażowania w inne jednostki Zaznaczone MSSF wejdą w życie od 01.01. 2013 r. Problemem dostosowywania przepisów krajowych do wymogów ponadnarodowych w zakresie rachunkowości na terenie Unii Europejskiej zajęła się komisja Unii Europejskiej opracowując dyrektywy dotyczące prawa spółek. Państwa należące do Unii zostały zobowiązane do wprowadzenia tych dyrektyw do swego ustawodawstwa, gdyż zawierają one obligatoryjny zestaw pożądanych stanów, które powinny być osiągnięte przez kraje członkowskie, przy jednoczesnym wskazaniu różnych wariantów, które mogą być zastosowane przy uwzględnianiu specyfiki środowiska danego kraju. Dyrektywy Unii Europejskiej różnią się od MSSF, dlatego stało się konieczne włączenie postanowień MSSF w ramy prawne Unii Europejskiej. Zdaniem Komisji Europejskiej „ MSSF są najlepszym punktem odniesienia dla każdego zestawu sprawozdań finansowych , który umożliwia firmom pozyskiwanie kapitału na rynkach . Zmiany te były następstwem Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego nr 1606/2002 w sprawie stosowania MSR oraz przyjęcia rozporządzeniami Komisji Europejskiej treści Międzynarodowych Standardów Rachunkowości opracowanych i zatwierdzonych przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Integralną częścią standardów międzynarodowych są interpretacje Stałego Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej. Komitet opracowuje wytyczne nieomówione w standardach oraz są narzędziem do aktualizacji i uszczegółowienia kwestii nierozwiązanych w standardach Zakres podmiotowy stosowania MSSF w Polsce: Grupy podmiotów Sprawozdania finansowe Skonsolidowane Jednostki, których papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na regulowanym rynku Obowiązkowo stosują MSSF Banki Obowiązkowo stosują MSSF Emitenci papierów wartościowych ubiegający się lub zamierzający się ubiegać o dopuszczenie do obrotu na regulowanym rynku w krajach EOG Mogą stosować MSSF jednostkowe Mogą stosować MSSF Jednostki będące częścią grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z MSSF Rozwiązania dotyczące jednostek powiązanych, sprawozdań skonsolidowanych, łączenia się jednostek prezentują MSR i MSSF: MSR 27 Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdania finansowe MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych MSR 31 Udziały we wspólnych przedsięwzięciach zastąpiony przez MSSF11 MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych Potrzebne definicje: • Grupa kapitałowa- jednostka dominująca wraz z jednostkami zależnymi. • Jednostka dominująca- jednostka posiadająca jedną lub więcej jednostek zależnych. • Jednostka zależna- jednostka, która jest kontrolowana przez jednostkę dominującą. • Znaczący inwestor- podmiot posiadający w innej jednostce, która nie jest jednostką zależną ani współzależną, nie mniej niż 20% głosów w organie stanowiącym tej jednostki i wywierający znaczący wpływ na jej działania. • Jednostka stowarzyszona- podmiot, na który znaczący inwestor wywiera znaczący wpływ i który nie jest jednostka zależną ani współzależną. • Współkontrolowane przedsięwzięcie- umowa, kontrakt na mocy którego dwa( lub więcej) podmioty podejmują działalność handlową, która podlega współkontroli. • Wspólnik współkontrolowanego przedsięwzięcia- podmiot sprawujący razem z innymi wspólnikami współkontrolę nad jednostka współzależną. • Jednostka współzależna – podmiot, który jest współkontrolowany przez wspólników na podstawie zawartej umowy.
