Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej Autor: Tomasz Karczyński Zajęcia: Podstawy rachunkowości Prowadzący: prof. Dorota Kuchta Podstawy prawne rachunkowości 2/16 Cel Sprawozdawczości finansowej Celem sprawozdawczości finansowej jest „[…] dostarczenie informacji o sytuacji finansowej, wynikach działalności oraz zmianach sytuacji finansowej jednostki, które będą użyteczne dla szerokiego kręgu użytkowników przy podejmowaniu decyzji gospodarczych” .* *„Założenia koncepcyjne sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych” poprzedzające treść poszczególnych Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (cytowane za Z. Messner „Rachunkowość finansowa z uwzględnieniem MSSF”, str. 24, 25) 3/16 Sprawozdania finansowe SPRAWOZDANIA FINANSOWE WEDŁUG USTAWY O RACHUNKOWOŚCI 4/16 WEDŁUG MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW RACHUNKOWOŚCI BILANS SPRAWOZDANIE Z POZYCJI FINANSOWEJ RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT SPRAWOZDANIE Z CAŁOŚCI ZYKÓW I STRAT ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH INFORMACJA DODATKOWA INFORMACJA DODATKOWA Harmonizacja rachunkowości Historia 1973r. – Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości opublikował pierwsze Międzynarodowe Standardy Rachunkowości; 1994r. –W życie weszła Ustawa o rachunkowości, która zapoczątkowała proces dostosowywania polskiego prawa bilansowego do zasad międzynarodowych; 2001r. – Powstała Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, która przejęła obowiązki Komitetu; od tego roku Rada ustanawia nowe standardy MSSF; 2005r. –Wprowadzony został obowiązek stosowania MSSF przez określone przedsiębiorstwa działające na terenie Polski. 5/16 Harmonizacja rachunkowości Przesłanki Globalizacja gospodarki i postęp technologiczny Chęć ujednolicenia zasad rachunkowości na świecie w celu: • ułatwienia prowadzenia księgowości w spółkach współpracujących z zagranicą i prowadzących działalność w innych krajach; • zapewnienia porównywalności wyników działalności przedsiębiorstw z różnych krajów. 6/16 Różnice pomiędzy polskimi i międzynarodowymi zasadami rachunkowości Struktura sprawozdania finansowego Aktywa trwałe Rozliczenia międzyokresowe Aktywa obrotowe Kapitał własny Kapitał obcy 7/16 Rachunek zysków i strat UoR MSSF Jednoznacznie wskazuje, jakie sprawozdania Informują, jakie sprawozdania finansowe spółka finansowe spółka ma obowiązek sporządzać; ma obowiązek sporządzać; nie określają ich przedstawia ich strukturę. struktury; wskazują, jakie pozycje muszą być w nich zawarte. Nie przewiduje wykazywania oddzielnie aktywów Nakładają obowiązek oddzielnego wykazywania przeznaczonych do sprzedaży. aktywów przeznaczonych do sprzedaży. Przewiduje podział rozliczeń międzyokresowych na Nie przewidują oddzielnej pozycji Rozliczenia długoi krótkoterminowe. Długoterminowe międzyokresowe; wyodrębnia się pozycję Aktywa z rozliczenia międzyokresowe zawierają pozycję tytułu odroczonego podatku dochodowego. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Nie przewiduje oddzielnego wykazywania pozycji Wyodrębniają pozycje Aktywa biologiczne oraz Aktywa biologiczne oraz Aktywa dotyczące podatku Aktywa dotyczące podatku bieżącego. bieżącego. Nie bierze pod uwagę udziałów mniejszości jako Nakładają obowiązek wykazywania udziałów składnika kapitałów własnych; uwzględnia pozycję mniejszości jako składnika kapitałów własnych; nie Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego. uwzględniają pozycji Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego. Przewiduje podział kapitału obcego na rezerwy, Dzielą kapitał obcy na zobowiązania długo- i długo- i krótkoterminowe zobowiązania; występuje krótkoterminowe, nie uwzględniają pozycji pozycja Fundusze specjalne oraz Ujemna wartość Fundusze specjalne oraz Ujemnej wartości firmy; firmy; brak wyróżnionej pozycji Zobowiązania z występuje pozycja Zobowiązania z tytułu podatku tytułu podatku bieżącego. bieżącego. Nie wymaga ujawnienia podziału zysku lub straty Określają podział zysku lub straty netto pomiędzy netto; wyróżnia zyski i straty nadzwyczajne. udziałowców jednostki dominującej i mniejszości; brak pozycji zysków i strat nadzwyczajnych. Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej opracowywane są przez Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (KMSR). Pod pojęciem MSSF kryje się szereg regulacji, takich jak: • Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (od MSSF 1 do MSSF 8) • Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (od MSR 1 do MSR 41) • Interpretacje wydane przez dawny Stały Komitet ds. Interpretacji (od SKI 7 do SKI 32) oraz obecny Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej (od KIMSF 1 do KIMSF 18). 8/16 Wdrażanie standardów • Podstawowe założenia rachunkowości od 1973r. są stopniowo porządkowane, a wymóg ich stosowania rozszerzany na kolejne kraje i jednostki tak, aby umożliwić porównywalność sprawozdań finansowych różnych spółek. • W 2003r. wprowadzone zostało Rozporządzenie Komisji (WE) przyjmujące do stosowania określone Międzynarodowe Standardy Rachunkowości. Kolejne rozporządzenia wprowadziły kilka zmian, takich jak zastąpienie, zniesienie bądź dodanie standardów i interpretacji. • W rezultacie większość, choć wciąż nie wszystkie ze standardów i interpretacji, które opracowano, zostały zatwierdzone przez Komisję Wspólnot Europejskich i przyjęte do stosowania. 9/16 Organy kontrolne Organy sprawujące kontrolę nad funkcjonowaniem MSSF: Dyrekcja Generalna Unii Europejskiej, Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR, ang. IASB), wcześniej Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (KMSR, ang. IASC), Międzynarodowa Federacja Księgowych (MFK, ang. IFAC), Konsorcjum XBRL. 10/16 Obowiązek stosowania MSSF w Polsce • Nowelizacja z 2004r. Ustawy o rachunkowości wprowadziła, począwszy od roku obrotowego 2005, obowiązek stosowania MSSF przy sporządzaniu skonsolidowanych sprawozdań finansowych objął Polskie przedsiębiorstwa emitujące papiery wartościowe dopuszczone do publicznego obrotu oraz banki. • Od 2007r. obowiązek ten mają również emitenci jedynie papierów dłużnych dopuszczonych do obrotu publicznego lub obrotu na rynku któregokolwiek z członków Unii Europejskiej. 11/16 Możliwość stosowania MSSF w Polsce • Nowelizacja dopuszcza możliwość stosowania MSSF przy sporządzaniu skonsolidowanych sprawozdań przez emitentów papierów wartościowych, którzy dopiero starają się o ich dopuszczenie do obrotu publicznego oraz spółek wchodzących w skład grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca przygotowuje skonsolidowane sprawozdania finansowe według MSSF. • Ponadto wprowadza możliwość stosowania MSSF przy sporządzaniu jednostkowych sprawozdań finansowych, w analogicznych sytuacjach, wymienionych do tej pory. 12/16 MSSF w Polsce – przypadki szczególne • W przypadku braku w MSSF regulacji dotyczących danego zagadnienia, przedsiębiorstwa stosują zasady zawarte w Ustawie o rachunkowości oraz przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie 13/16 Etapy konwersji sprawozdań na MSSF 14/16 Etapy konwersji sprawozdań na MSSF 15/16 Źródła • • • • • 16/16 Gierusz J., Gościniak K., Zackiewicz B., „MSSF 1. Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy”, Wydawnictwo Difin Sp. z o.o., Warszawa 2007 Messner Z. (pod redakcją), „Rachunkowość finansowa z uwzględnieniem MSSF”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007 Radosiński E., „Wprowadzenie do sprawozdawczości, analizy i informatyki finansowej”, Wrocław 2009 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1126/2008 z dnia 3 listopada 2008 r. przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości Ustawa z dnia 29.09.1994r. o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. z 2009r. nr 152, poz. 1223 oraz nr 157, poz. 1241)