program-rachunkowosc
advertisement
PROGRAM NAUCZANIA Podyplomowe studia rachunkowości 2-semestralne (220 godz. zajęć dydaktycznych) Przedmiot forma zajęć liczba godzin: Przedmiot Wprowadzenie do rachunkowości Rachunkowość małych firm Ubezpieczenia społeczne. Rachunkowość finansowa Rachunkowość finansowa Rachunkowość zarządcza Rachunkowość zarządcza Polityka bilansowa Sprawozdawczość finansowa Sprawozdawczość finansowa Analiza finansowa Rachunkowość międzynarodowa Forma zajęć wykład/ćwiczenia wykład/ćwiczenia wykład wykład ćwiczenia wykład ćwiczenia wykład wykład ćwiczenia konwersatorium wykład 1) Podstawy rachunkowości a) Teoretyczne podstawy rachunkowości Konta księgowe Zasada podwójnego zapisu w księgach rachunkowych Prezentacja sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowego w sprawozdaniach finansowych b) Podstawowe pojęcia rachunkowości Podmiot gospodarczy Wartość pieniężna Koszt historyczny Okresy sprawozdawcze Podstawowe cechy jakościowe rachunkowości Wiarygodność Użyteczność Sprawdzalność Rzetelność Prawidłowość Kompletność c) Podstawowe zasady rachunkowości Liczba godzin 20 15 10 20 20 20 20 15 20 20 30 15 Zasada memoriału Zasada ciągłości Zasada kontynuacji Zasada współmierności Zasada istotności Zasada ostrożności Zasada wyższości treści nad formą Zasady pomiaru i klasyfikacji informacji w rachunkowości oraz prezentacji danych w sprawozdaniu finansowym i ich interpretacja d) Normy prowadzenia rachunkowości Normy prawne Uznane normy zawodowe Metody rachunkowości i ich stosowanie Zagadnienia organizacji rachunkowości i kontroli wewnętrznej e) Harmonizacja rachunkowości w Europie i na świecie Organizacje międzynarodowe zajmujące się harmonizacją rachunkowości Rola, znaczenie i zastosowanie Międzynarodowych Standardów Rachunkowości Dyrektywy Unii Europejskiej dotyczące rachunkowości 2) Rachunkowość finansowa a)Wycena bieżąca i bilansowa poszczególnych składników aktywów i pasywów Przy założeniu kontynuacji działania W warunkach utraty kontynuacji działania Wyrażonych w walutach obcych b) Ujęcie w rachunkowości składników aktywów obrotowych Środków pieniężnych Ekwiwalentów środków pieniężnych Weksli i czeków obcych Nabytych w celu odsprzedaży papierów wartościowych Należności Rzeczowych aktywów obrotowych (wycena i prezentacja po koszcie historycznym) c) Ujęcie w rachunkowości rzeczowych aktywów trwałych Klasyfikacja i pomiar wartości początkowej Amortyzacja środków trwałych Alternatywne metody amortyzacji Nakłady na remonty i konserwacje Przeszacowanie wartości środków trwałych Kapitalizacja odsetek Operacje leasingowe Inwestycje w nieruchomości d) Ujęcie w rachunkowości niematerialnych aktywów trwałych Rodzaje tych aktywów Pojęcie „wartości firmy” (goodwill) Koszty badań i rozwoju Koszty nabycia praw majątkowych Patenty, koncesje, licencje Oprogramowanie komputerów i podobne wartości Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych Inwestycje w prawa majątkowe e) Finansowe aktywa trwałe f) Kryteria klasyfikacji papierów wartościowych do długoterminowych bądź krótkoterminowych aktywów finansowych g) Ujęcie w rachunkowości operacji papierami wartościowymi, obrotu nieruchomościami, obrotu wierzytelnościami h) Kapitały (fundusze) podstawowe w jednostkach różnego typu: spółki handlowe, przedsiębiorstwa państwowe i inne, kapitały zapasowe i rezerwowe, kapitał z aktualizacji wyceny, zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, inne fundusze specjalne i) Krótkoterminowe i długoterminowe należności i zobowiązania j) Rezerwy na zobowiązania k) Ujęcie przychodów i kosztów Uznanie przychodów Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i usług Koszt sprzedanych produktów, towarów i usług Przychodny i koszty finansowe Pozostałe przychody i koszty operacyjne Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów Obroty wewnętrzne i koszt obrotów wewnętrznych Pozycje nadzwyczajne – kryteria ich klasyfikacji Ustalanie wyniku finansowego brutto i netto Podział wyniku finansowego Ustalanie wyniku finansowego z punktu widzenia zasad rachunkowości i dochodu dla potrzeb podatkowych Szczególne problemy w rachunkowości, zdarzenia warunkowe, zdarzenia występujące po dacie bilansu m) Długoterminowe umowy o usługi, w tym o roboty budowlane n) Rachunkowość jednostek w szczególnych sytuacjach Rozpoczęcie działalności Przekształcenie Połączenie Przejęcie Postępowanie naprawcze Likwidacja Upadłość Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych o) Szczególne zasady rachunkowości jednostek nie prowadzących działalności gospodarczej 3) Sprawozdawczość rachunkowa a) Ogólne zasady sporządzania sprawozdań finansowych Rodzaje sprawozdań, ich przeznaczenie i wykorzystywanie dla potrzeb zarządzania jednostką i potrzeb zewnętrznych Funkcje sprawozdań finansowych Normy (standardy) jakości sprawozdań finansowych b) Roczne sprawozdanie finansowe i jego składniki Bilans Rachunek zysków i strat Rachunek przepływów pieniężnych Informacja dodatkowa Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym c) Sprawozdanie jednostki z działalności d) Tryb i terminy: sporządzania, badania, zatwierdzania i ogłaszania sprawozdań finansowych 4) Analiza finansowa a) Cele i metody analizy majątkowej, finansowej oraz rentowności jednostki Funkcje analizy finansowej Metody analizy finansowej i ich dobór Kryteria miary i mierniki analizy finansowej i ich dobór Modelowe rozwiązania analizy finansowej i kierunki ich ewolucji b) Wskaźniki wstępnej oceny sytuacji jednostki na podstawie sprawozdania finansowego c) Wskaźniki dynamiki i wskaźniki struktury składników majątkowych i źródeł ich finansowania d)Przygotowanie sprawozdań finansowych do dokonania analizy Grupowanie pozycji Doprowadzenie do porównywalności sprawozdań dotyczących różnych okresów i sporządzonych według odmiennych zasad * Eliminacja pozycji dotyczącej operacji wewnętrznych * Uwzględnienie inflacji e) Wskaźniki oceniające wykorzystywanie majątku i kapitałów f) Wskaźniki oceniające rentowność (w tym również wyniki finansowe) g) Wskaźniki płynności, wskaźniki cash flow h) Wskaźniki rynku kapitałowego 5) Prowadzenie ksiąg rachunkowych a) Zasady ogólne Podmioty Sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych Odpowiedzialność karna b) Dowody księgowe b) Księgi rachunkowe Funkcje Formy Zapisy w porządku chronologicznym i systematycznym Księgi główne i pomocnicze Zestawienie obrotów i sald Otwieranie i zamykanie ksiąg rachunkowych Inwentaryzacja Pojęcie Zakres Tryb przeprowadzania Rozliczanie różnic inwentaryzacyjnych f) Dokumentacja w zakresie stosowanych przez jednostkę zasad rachunkowości g) Ochrona i przechowywanie dokumentacji h) Stosowanie techniki komputerowej przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych 6) Rachunek kosztów a) Koszty i pojęcia bliskoznaczne b) Miejsce rachunku kosztów w systemie informatycznym przedsiębiorstwa c) Przedmiot, cele i zadania rachunku kosztów d) Klasyfikacja kosztów dla potrzeb rachunkowości finansowej e) Koszty a struktura organizacyjna przedsiębiorstwa f) Przekroje ewidencyjne kosztów a układ rachunku zysków i strat, dostosowanie ewidencji kosztów do potrzeb jednostki, uproszczenia w ewidencji kosztów g) Istota, przedmiot, rodzaje i metody kalkulacji kosztów h) Koszty działalności pomocniczej i ich rozliczenie i) Sprawozdawczy rachunek kosztów j) Rachunek kosztów normalnych, uzasadniona część pośrednich kosztów produkcyjnych k) Rachunek kosztów standardowych (normatywnych, postulowanych), kalkulacja i analiza odchyleń kosztów rzeczywistych od standardowych l) Klasyfikacja kosztów dla celów zarządzania m) Rachunek kosztów zmiennych, metody wyodrębniania kosztów stałych i zmiennych, rachunek kosztów zmiennych a krótkookresowy wynik finansowy n) Zmiany w otoczeniu przedsiębiorstwa i ich wpływ na zakres informacji dostarczanych przez rachunek kosztów o) Nowoczesne koncepcje rachunku kosztów Rachunek kosztów działań Rachunek kosztów cyklu zużycia produktu Rachunek kosztów docelowych (target costing) 7) Rachunkowość zarządcza a) Rola rachunkowości zarządczej w podejmowaniu decyzji b) Pomiar kosztów i korzyści w rachunkowości zarządczej c) Decyzje krótkookresowe w oparciu o analizę relacji koszty – rozmiary produkcji – zysk oraz koncepcję marży na pokrycie, kalkulacja progu rentowności, analiza wrażliwości na zmiany przychodów i rozchodów, marża bezpieczeństwa, koncepcja rachunku wielostopniowego i marży segmentowej, decyzje przy istnieniu czynników ograniczających, decyzje cenowe dla zamówień specjalnych d) Decentralizacja zarządzania, ośrodki odpowiedzialności, mierniki oceny efektywności działania ośrodków odpowiedzialności e) Planowanie i budżetowanie oraz ocena wykonania budżetów Planowanie i kontrola w zarządzaniu Znaczenie wewnętrznych sprawozdań informujących o wykonaniu zamierzeń i odchyleniach pomiędzy wielkościami planowanymi a badanymi Budżet główny (wiodący), jego elementy i sposób przygotowania, budżet operacyjny i budżet finansowy * Sprawozdania z wykonania budżetów f) Rachunek efektywności decyzji długookresowych Rodzaje inwestycji Budżetowanie kapitałowe Metody oceny efektywności decyzji inwestycyjnych Ryzyko związane z podejmowaniem decyzji długookresowych Odchylenia kosztów faktycznych od kosztów standardowych wytworzenia w zakresie kosztów materiałów bezpośrednich, płac bezpośrednich i kosztów pośrednich * Przyczyny odchyleń kosztów bezpośrednich oraz pośrednich kosztów stałych i zmiennych * Struktura odchyleń cząstkowych składających się na odchylenie zysku Operacyjnego g) Nowoczesne systemy pomiaru i oceny dokonań w przedsiębiorstwie, stosowanie systemów zarządzania wykorzystujących niefinansowe mierniki pomiaru osiągnięć, zrównoważona karta osiągnięć (Balanced Scorecard) Podyplomowe studia rachunkowości 1-semestralne (140 godz. zajęć dydaktycznych) Przedmiot Rachunkowość zarządcza Rachunkowość zarządcza Polityka bilansowa Sprawozdawczość finansowa Sprawozdawczość finansowa Analiza finansowa Rachunkowość międzynarodowa Forma zajęć wykład ćwiczenia wykład wykład ćwiczenia konwersatorium wykład Liczba godzin 20 20 15 20 20 30 15 1) Rachunkowość zarządcza h) Rola rachunkowości zarządczej w podejmowaniu decyzji i) Pomiar kosztów i korzyści w rachunkowości zarządczej j) Decyzje krótkookresowe w oparciu o analizę relacji koszty – rozmiary produkcji – zysk oraz koncepcję marży na pokrycie, kalkulacja progu rentowności, analiza wrażliwości na zmiany przychodów i rozchodów, marża bezpieczeństwa, koncepcja rachunku wielostopniowego i marży segmentowej, decyzje przy istnieniu czynników ograniczających, decyzje cenowe dla zamówień specjalnych k) Decentralizacja zarządzania, ośrodki odpowiedzialności, mierniki oceny efektywności działania ośrodków odpowiedzialności l) Planowanie i budżetowanie oraz ocena wykonania budżetów Planowanie i kontrola w zarządzaniu Znaczenie wewnętrznych sprawozdań informujących o wykonaniu zamierzeń i odchyleniach pomiędzy wielkościami planowanymi a badanymi * Budżet główny (wiodący), jego elementy i sposób przygotowania, budżet operacyjny i budżet finansowy * Sprawozdania z wykonania budżetów m) Rachunek efektywności decyzji długookresowych Rodzaje inwestycji Budżetowanie kapitałowe Metody oceny efektywności decyzji inwestycyjnych Ryzyko związane z podejmowaniem decyzji długookresowych Odchylenia kosztów faktycznych od kosztów standardowych wytworzenia w zakresie kosztów materiałów bezpośrednich, płac bezpośrednich i kosztów pośrednich * Przyczyny odchyleń kosztów bezpośrednich oraz pośrednich kosztów stałych i zmiennych * Struktura odchyleń cząstkowych składających się na odchylenie zysku Operacyjnego n) Nowoczesne systemy pomiaru i oceny dokonań w przedsiębiorstwie, stosowanie systemów zarządzania wykorzystujących niefinansowe mierniki pomiaru osiągnięć, zrównoważona karta osiągnięć (Balanced Scorecard) 2) Rachunkowość finansowa a) Wycena bieżąca i bilansowa poszczególnych składników aktywów i pasywów Przy założeniu kontynuacji działania W warunkach utraty kontynuacji działania Wyrażonych w walutach obcych b) Ujęcie w rachunkowości składników aktywów obrotowych Środków pieniężnych Ekwiwalentów środków pieniężnych Weksli i czeków obcych Nabytych w celu odsprzedaży papierów wartościowych Należności Rzeczowych aktywów obrotowych (wycena i prezentacja po koszcie historycznym) c) Ujęcie w rachunkowości rzeczowych aktywów trwałych Klasyfikacja i pomiar wartości początkowej Amortyzacja środków trwałych Alternatywne metody amortyzacji Nakłady na remonty i konserwacje Przeszacowanie wartości środków trwałych Kapitalizacja odsetek Operacje leasingowe Inwestycje w nieruchomości d) Ujęcie w rachunkowości niematerialnych aktywów trwałych Rodzaje tych aktywów Pojęcie „wartości firmy” (goodwill) Koszty badań i rozwoju Koszty nabycia praw majątkowych Patenty, koncesje, licencje Oprogramowanie komputerów i podobne wartości Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych Inwestycje w prawa majątkowe e) Finansowe aktywa trwałe f) Kryteria klasyfikacji papierów wartościowych do długoterminowych bądź krótkoterminowych aktywów finansowych g) Ujęcie w rachunkowości operacji papierami wartościowymi, obrotu nieruchomościami, obrotu wierzytelnościami h) Kapitały (fundusze) podstawowe w jednostkach różnego typu: spółki handlowe, przedsiębiorstwa państwowe i inne, kapitały zapasowe i rezerwowe, kapitał z aktualizacji wyceny, zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, inne fundusze specjalne i) Krótkoterminowe i długoterminowe należności i zobowiązania j) Rezerwy na zobowiązania k) Ujęcie przychodów i kosztów Uznanie przychodów Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i usług Koszt sprzedanych produktów, towarów i usług Przychodny i koszty finansowe Pozostałe przychody i koszty operacyjne Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów Obroty wewnętrzne i koszt obrotów wewnętrznych Pozycje nadzwyczajne – kryteria ich klasyfikacji Ustalanie wyniku finansowego brutto i netto Podział wyniku finansowego Ustalanie wyniku finansowego z punktu widzenia zasad rachunkowości i dochodu dla potrzeb podatkowych l) Szczególne problemy w rachunkowości, zdarzenia warunkowe, zdarzenia występujące po dacie bilansu m) Długoterminowe umowy o usługi, w tym o roboty budowlane n) Rachunkowość jednostek w szczególnych sytuacjach Rozpoczęcie działalności Przekształcenie Połączenie Przejęcie Postępowanie naprawcze Likwidacja Upadłość Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych o) Szczególne zasady rachunkowości jednostek nie prowadzących działalności gospodarczej 3) Sprawozdawczość finansowa a) Ogólne zasady sporządzania sprawozdań finansowych Rodzaje sprawozdań, ich przeznaczenie i wykorzystywanie dla potrzeb zarządzania jednostką i potrzeb zewnętrznych Funkcje sprawozdań finansowych Normy (standardy) jakości sprawozdań finansowych b) Roczne sprawozdanie finansowe i jego składniki Bilans Rachunek zysków i strat Rachunek przepływów pieniężnych Informacja dodatkowa Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym c) Sprawozdanie jednostki z działalności d) Tryb i terminy: sporządzania, badania, zatwierdzania i ogłaszania sprawozdań finansowych 4) Analiza finansowa a) Cele i metody analizy majątkowej, finansowej oraz rentowności jednostki Funkcje analizy finansowej Metody analizy finansowej i ich dobór Kryteria miary i mierniki analizy finansowej i ich dobór Modelowe rozwiązania analizy finansowej i kierunki ich ewolucji b) Wskaźniki wstępnej oceny sytuacji jednostki na podstawie sprawozdania finansowego c) Wskaźniki dynamiki i wskaźniki struktury składników majątkowych i źródeł ich finansowania d)Przygotowanie sprawozdań finansowych do dokonania analizy Grupowanie pozycji Doprowadzenie do porównywalności sprawozdań dotyczących różnych okresów i sporządzonych według odmiennych zasad Eliminacja pozycji dotyczącej operacji wewnętrznych Uwzględnienie inflacji e) Wskaźniki oceniające wykorzystywanie majątku i kapitałów f) Wskaźniki oceniające rentowność (w tym również wyniki finansowe) g) Wskaźniki płynności, wskaźniki cash flow h) Wskaźniki rynku kapitałowego 5) Prowadzenie ksiąg rachunkowych a) Zasady ogólne Podmioty Sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych Odpowiedzialność karna b) Dowody księgowe c)Księgi rachunkowe Funkcje Formy Zapisy w porządku chronologicznym i systematycznym Księgi główne i pomocnicze Zestawienie obrotów i sald d) Otwieranie i zamykanie ksiąg rachunkowych e) Inwentaryzacja Pojęcie Zakres Tryb przeprowadzania Rozliczanie różnic inwentaryzacyjnych f) Dokumentacja w zakresie stosowanych przez jednostkę zasad rachunkowości g) Ochrona i przechowywanie dokumentacji h) Stosowanie techniki komputerowej przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych ZAKRES ZAGADNIEŃ OBJĘTYCH EGZAMINEM SPRAWDZAJĄCYM KWALIFIKACJE OSÓB UBIEGAJĄCYCH SIĘ O UPRAWNIENIA DO USŁUGOWEGO PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH I. Rachunkowość 1. Teoria rachunkowości, jej koncepcje, zasady i normy 1) teoretyczne podstawy rachunkowości 2) podstawowe pojęcia rachunkowości 3) podstawowe cechy jakościowe rachunkowość 4) podstawowe zasady rachunkowość 5) zasady pomiaru i klasyfikacji informacji w rachunkowości oraz prezentacji danych w sprawozdaniu finansowym i ich interpretacji 6) normy prowadzenia rachunkowości: normy prawne, uznane normy zawodowe, metody rachunkowości i ich stosowanie 7) zagadnienia organizacji rachunkowości i kontroli wewnętrznej 1)zasady ogólne 2) dowody księgowe (sprawdzanie i kwalifikowanie do ujęcia w księgach rachunkowych), 3) księgi rachunkowe 4) otwieranie i zamykanie ksiąg rachunkowych, 5) inwentaryzacja 6) dokumentacja w zakresie stosowanych przez jednostkę zasad rachunkowości, 7) ochrona i przechowywanie dokumentacji, 8) stosowanie techniki komputerowej przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych. 1) ujęcie w rachunkowości składników aktywów obrotowych 2) ujęcie w rachunkowości rzeczowych aktywów trwałych 3) ujęcie w rachunkowości niematerialnych aktywów trwałych 4) finansowe aktywa trwałe, 5) kryteria klasyfikacji papierów wartościowych do długoterminowych bądź krótkoterminowych aktywów finansowych, 6) ujęcie w rachunkowości operacji papierami wartościowymi, obrotu nieruchomościami, obrotu wierzytelnościami, 7) kapitały (fundusze) podstawowe w jednostkach różnego typu (spółki handlowe, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe i inne), kapitały zapasowe i rezerwowe, kapitał z aktualizacji wyceny, zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, inne fundusze specjalne, 8) krótkoterminowe i długoterminowe należności i zobowiązania, 9) rezerwy na zobowiązania, 10) ujęcie przychodów i kosztów 11) szczególne problemy w rachunkowości, zdarzenia warunkowe, zdarzenia występujące po dacie bilansu, 12) długoterminowe umowy o usługi, w tym o roboty budowlane, 13) rachunkowość jednostek w szczególnych sytuacjach: rozpoczęcie działalności, przekształcenie, połączenie, przejęcie, postępowanie naprawcze, likwidacja, upadłość, prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych, 14) szczególne zasady rachunkowości jednostek nieprowadzących działalności gospodarczej, uproszczenia. 1) ogólne zasady sporządzania sprawozdań finansowych, 2) roczne sprawozdanie finansowe i jego składniki 3) sprawozdanie z działalności jednostki, 4) tryb i terminy: sporządzania, badania, zatwierdzania i ogłaszania sprawozdań finansowych. 1) istota, przedmiot, rodzaje i metody kalkulacji kosztów, 2) koszty i ich klasyfikacja z punktu widzenia wyceny składników majątkowych i pomiaru zysku, 3) klasyfikacja kosztów dla potrzeb podejmowania decyzji i planowania (funkcje i zmienność kosztów), 4) zasady ewidencji kosztów (w szczególności według rodzajów, według miejsc powstawania itp.). II. Wybrane zagadnienia z niektórych dziedzin prawa 1. Elementy prawa pracy: stosunek pracy i związane z nim obowiązki pracodawcy i Pracownika 2. Elementy prawa cywilnego 1) przepisy ogólne prawa cywilnego 2) własność i inne prawa rzeczowe, 3) zobowiązania. 3. Elementy postępowania podatkowego 4. Elementy prawa działalności gospodarczej 1) podstawowe pojęcia prawa handlowego, 2) powstawanie, funkcjonowanie i likwidacja: 3) prawo układowe i upadłościowe, 4) prawo działalności gospodarczej. 5. Instrumenty finansowe: 1) papiery wartościowe 2) instrumenty pochodne 6. Współpraca jednostki z bankiem: 1) rachunki bankowe, 2) operacje rozliczeniowe przeprowadzane za pośrednictwem banku, 3) lokaty terminowe, 4) kredytowanie działalności podmiotu, 5) usługi leasingowe, 6) gwarancje bankowe. 7. Przeciwdziałanie wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł III. Zobowiązania podatkowe, opłaty i zobowiązania o charakterze podatkowym 1. System podatkowy i wykonywanie zobowiązań podatkowych: 1) pobierane aktualnie podatki i niepodatkowe należności budżetowe stanowiące dochody budżetu państwa i budżetu gminy, 2) zasady wykonywania zobowiązań podatkowych i przepisy wykonawcze, 3) kontrola podatkowa, egzekucja zaległości podatkowych, 4) podstawowe pojęcia z zakresu systemu podatkowego. 2. Podatki pośrednie: 1) podatek od towarów i usług: zakres stosowania, ustalanie podstawy wymiaru, dokumentowanie, rozliczanie, deklaracje podatkowe, 2) akcyza: zakres stosowania, ustalania podstawy wymiaru, dokumentowania, rozliczanie, deklaracje podatkowe. 3. Podatki bezpośrednie: 1) podatek dochodowy od osób prawnych: 2) podatek dochodowy od osób fizycznych: 4. Podatki stanowiące dochód budżetów gmin (podatki lokalne) i opłata skarbowa: 1) przedmiot opodatkowania podatkami lokalnymi i przedmiot opłaty skarbowej, 2) zakres stosowania opłaty skarbowej, 3) zasady ustalania podstawy wymiaru podatków lokalnych i opłaty skarbowej, 4) pobór i rozliczanie podatków lokalnych i opłaty skarbowej. 5. Podatek od czynności cywilnoprawnych 6. Organizacja organów podatkowych oraz procedury postępowania podatkowego, kontroli podatkowej i czynności sprawdzających 7. Postępowanie egzekucyjne 8. Prawo karne skarbowe: 1) materialne prawo karne skarbowe, 2) postępowanie karne skarbowe. 9. System ubezpieczeń społecznych: 1) zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, 2) zasady ustalania składek na ubezpieczenia społeczne oraz podstaw ich wymiaru, 3) zasady, tryb i terminy: 4) zasady prowadzenia kont ubezpieczonych oraz kont płatników składek, 5) zasady kontroli wykonywania zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych. 10. Cło i opłaty pobierane w związku z obrotem towarowym i usługami z zagranicą.
