Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia PROGRAM WYK!ADU Z MIKROEKONOMII Specjalno"# – matematyka ekonomiczna 1. Na czym polega ekonomiczne my!lenie i podejmowanie decyzji przez konsumenta, firm" i rz#d? 2. Mechanizm rynkowy. Podstawowe prawa rynku. Elastyczno!$ popytu i poda%y. 3. Polityka mikroekonomiczna rz#du 4. Teoria zachowania konsumenta. 5. Teoria konkurencji: koszty produkcji, konkurencja doskona&a, monopol, konkurencja niedoskona&a. 6. Rynek czynników wytwórczych (pracy i kapita&u). 7. Niesprawno!$ rynku. Proponowane podr"czniki: 1. E. Czarny, Mikroekonomia, PWE, Warszawa 2005 2. T. Kami'ska, B. Kubska-Maciejewicz, J. Lauda'ska-Trynka, Teoria podejmowania decyzji przez podmioty rynkowe, Wyd. UG, wydania od 2000 r 3. Frank, Mikroekonomia, jakiej jeszcze nie by#o, Gda'skie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2007 EKONOMICZNE MY$LENIE Ekonomia jest nauk# o dokonywaniu wyborów dotycz#cych gospodarczej sfery %ycia na tle sprzeczno!ci mi"dzy potrzebami i mo%liwo!ciami ich realizacji.. Wyboru dokonuje konsument, firma, rz#d, inwestor, pracodawca, pracobiorca, organizacja. Potrzeby ludzkie s# nieograniczone i zawsze wi"ksze od mo%liwo!ci ich zaspokojenia. Wynika to bezpo!rednio z faktu ograniczono!ci zasobów czynników wytwórczych, której konsekwencj# jest zjawisko rzadko"ci. Podmioty gospodaruj#ce dokonuj# ci#g&ego wyboru wariantów wykorzystania czynników wytwórczych b"d#cych w ich dyspozycji. Wybór ten &#czy si" z ponoszeniem kosztu alternatywnego, którym jest utrata najlepszej nie wybranej mo%liwo!ci zastosowania posiadanych zasobów oraz czas, dlatego mo%na go te% okre!li$ jako koszt utraconych mo%liwo"ci. Zale%no!ci mi"dzy rzadko!ci#, wyborem i kosztem alternatywnym pokazuje graficznie krzywa mo%liwo"ci produkcyjnych, zwana te% krzyw# transformacji. Nachylenie tej krzywej to kra&cowa stopa transformacji MRT okre!laj#ca, o ile nale%y zmniejszy$ produkcj" jednego dobra, aby zwi"kszy$ produkcj" drugiego dobra o jednostk" (co! za co! – ang. trade off). Mo%liwo!ci produkcyjne poszczególnych podmiotów nie s# okre!lone raz na zawsze. Ich wzrost lub spadek powoduje odpowiednie przesuni"cie KMP. 1 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia Krzywa mo%liwo"ci produkcyjnych KMP spódnice Zatrudnienie Produkcja spodnie spódnice spodnie spódnice 0 5 0 15 1 4 5 14 2 3 9 12 3 2 12 9 4 1 14 5 5 0 15 0 0 5 10 15 spodnie Gospodarka jest to mechanizm prowadz#cy do alokacji czynników wytwórczych mi"dzy konkurencyjne zastosowania oraz do dystrybucji dochodu. Dzi"ki temu mechanizmowi mo%na odpowiedzie$ na fundamentalne pytania ekonomii: 1. co i ile produkowa$?, 2. jak produkowa$?, 3. dla kogo produkowa$? Wszystkie wyprodukowane dobra i us&ugi stanowi# produkt narodowy, a w uj"ciu pieni"%nym dochód narodowy. Zadanie 1 Na rys. krzywa A jest bazow# KMP pewnego kraju, który wytwarza dobra Y i X. Która z krzywych A-E przedstawia nast"puj#ce sytuacje: a) odkryto nowe z&o%a surowca przydatnego tylko do produkcji dobra Y; b) nast#pi& zdecydowany spadek dochodów obywateli; c) wprowadzono technologi" zwi"kszaj#c# produktywno!$ zarówno dobra Y, jak i X; d) coraz wi"cej obywateli pobiera zasi&ek dla bezrobotnych; 2 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia e) z&a sytuacja ekonomiczna spowodowa&a masow# emigracj" m&odzie%y w wieku produkcyjnym; f) du%a liczba fachowców pracuj#cych przy produkcji dobra X przesz&a na emerytur" i nie zosta&a zast#piona now#, wyszkolon# kadr#; g) zmiana gustów konsumentów spowodowa&a spadek zakupów dobra Y; h) spad&y koszty produkcji dobra Y w porównaniu z dobrem X. Zadanie 2 a) Podmiotami dzia&aj#cymi w sferze realnej s# gospodarstwa domowe i przedsi"biorstwa, a w sferze regulacji w&adza gospodarcza (Sejm, rz#d, NBP i RPP). Je!li istnieje model gospodarki wolnorynkowej (bez ingerencji sfery regulacji), to w poni%szej tabeli wpisz podmiot, którego zdarzenie dotyczy. Lp. zdarzenie podmiot Otrzymywanie dochodów z tytu&u us&ug: pracy, kapita&u, ziemi i technologii Kupno dóbr konsumpcyjnych Produkcyjne zaanga%owanie pracy, kapita&u, ziemi i technologii Uzyskiwanie przychodów ze sprzeda%y dóbr konsumpcyjnych Produkcyjne udost"pnienie czynników wytwórczych Zaoferowanie do sprzeda%y wytworzonych dóbr konsumpcyjnych Zap&ata za dobra konsumpcyjne Zap&ata za us&ugi czynników wytwórczych b) Teraz, na podstawie zamieszczonego rysunku wpisz w powy%szej tabeli obok ka%dego zdarzenia cyfry od 1 do 8, tak aby powsta& uporz#dkowany opis przebiegu procesu gospodarczego. 5 4 Rynek dóbr konsumpcyjnych Gospodarstwa domowe 3 przedsi"biorstwa 1 8 6 2 Rynek czynników wytwórczych 7 Obieg okr'%ny w gospodarce rynkowej c) Co sta&oby si", gdyby uchylono za&o%enie o braku ingerencji w&adzy w gospodarce. 3 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia Zadanie 3 W pewnej mleczarni produkuje si" jogurty i kefiry. W tabeli przedstawione alternatywne kombinacje maksymalnej produkcji jogurtów i kefirów, jak# mo%e uzyska$ mleczarnia w ci#gu miesi#ca, wykorzystuj#c efektywnie wszystkie czynniki wytwórcze. kombinacje Jogurt w Kefir w Koszt alternatywny Koszt alternatywny tys. sztuk tys. sztuk produkcji jogurtu produkcji kefiru A 0 50 B 10 47 C 19 42 D 27 35 E 34 26 F 40 16 G 45 0 1. Wykre!l na rysunku krzyw# mo%liwo!ci produkcyjnych tej mleczarni. kefir jogurt 2. Na podstawie kszta&tu kmp wywnioskuj, z jakim rodzajem kosztu alternatywnego w produkcji obu dóbr ma do czynienia mleczarnia. 3. Które kombinacje produkcji jogurtu i kefiru s#: a) efektywne ….. b) nieefektywne ……… c) osi#galne ……….. d) nieosi#galne ………. 4. Je!li mleczarnia zainstalowa&a nowocze!niejsz# technologi" produkcji kefiru, to nowe alternatywne kombinacje przedstawi&yby si" nast"puj#co: 4 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula kombinacje Jogurt w tys. sztuk A’ 0 B’ 10 C’ 19 D’ 27 E’ 34 F’ 40 G’ 45 Mikroekonomia Kefir w tys. sztuk 70 64 57 48 35 20 0 Koszt alternatywny produkcji jogurtu Koszt alternatywny produkcji kefiru 5. Narysuj now# krzyw# mo%liwo!ci produkcyjnych. 6. W produkcji którego dobra mleczarnia powinna si" specjalizowa$, gdyby ceny obu dóbr by&y takie same i ka%da ich wyprodukowana ilo!$ by&aby sprzedana bez problemu? MECHANIZM RYNKOWY Rynek to proces uzgadniania wszelkich warunków dostaw i zakupu (rodzaj, ilo!$ i cen" dóbr i us&ug, form" zap&aty, warunki transportu i gwarancji). Istot# mechanizmu rynkowego s# nie zak&ócane ingerencj# organów administracji pa'stwowej procesy dostosowawcze popytu i poda%y, w rezultacie których dochodzi do wykszta&cenia si" ceny i wielko!ci równowagi w okre!lonym czasie i przestrzeni geograficznej. Dla istnienia rynku niezb"dne jest wyst"powanie co najmniej dwóch podmiotów wymiany, tj. producenta – sprzedawcy i konsumenta – nabywcy. Wspó&cze!nie nawi#zywanie stosunków wymiennych mo%e odbywa$ si" za pomoc# telefonu, faxu lub internetu. Popyt to wielko!ci zg&aszanego zapotrzebowania na dane dobro przy ka%dym z poziomów cen tego dobra, któr# nabywcy s# sk&onni i s# w stanie zakupi$ w danym czasie, przy za&o%eniu, %e inne czynniki wp&ywaj#ce na popyt pozostaj# bez zmian (ceteris paribus). Jego ilustracj# graficzn# ilustracj# jest - na ogó& - opadaj#ca krzywa popytu. bary&ka 150 ropy w $ 125 100 50 30 25 20 15 10 5 0 1973 1990 1995 2000 .05 .06 01.08 05.08 08.08 09.08 lata 5 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia Wielko"# popytu (rozmiary popytu), ilustrowana punktem na krzywej popytu, oznacza wielko!$ zapotrzebowania przy danym poziomie ceny. Opadaj#cy przebieg krzywej popytu jest ilustracj# prawa popytu, mówi#cego, i% wielko!$ popytu zmienia si" w przeciwnym kierunku do zmiany ceny, tj. gdy cena spada, wielko!$ popytu ro!nie i vice versa. Je!li zmienia si" cena danego dobra, z analizy graficznej zmian w sferze popytu dokonuje si" przesuwaj#c si" po krzywej popytu; zmiana którego! z tzw. czynników pozacenowych, powoduje przej!cie na now# krzyw# popytu. W rezultacie popyt na dane dobro jest funkcj# ceny dobra, dochodu kupuj#cych, poziomem cen dóbr substytucyjnych i komplementarnych, liczb# nabywców (ich struktur# wieku, p&ci, wykszta&cenia, zawodów), preferencji nabywców (upodobania, gusty wynikaj#ce z tradycji, zwyczaje, na!ladownictwo, moda), oczekiwania co zmiany cen i dochodów, sytuacja gospodarcza i polityczna kraju. cena bary&ki 150 ropy 125 100 50 30 25 20 15 10 5 0 D05.08 D09.08 1 2 3 4 5 6 cena bary&ki 7 8 9 S09.08 D2000 10 bary&ki S2000 S2005 10 bary&ki 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 6 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia Poda% to zestawienie ró%nych wielko!ci ofert towarowych przy ró%nych poziomach ceny rynkowej, czyli relacja pomi"dzy ilo!ci# dóbr i us&ug dostarczonych na rynek a ich cenami w okre!lonym czasie. Jest ona ilustrowana krzyw# poda%y. Wielko"# poda%y to punkt na krzywej poda%y oznaczaj#cy wielko!$ oferty okre!lonego dobra przy danym poziomie ceny. Krzywa poda%y jest rosn#ca, poniewa% - zgodnie z prawem poda%y - wraz ze wzrostem ceny, ceteris paribus, wielko!$ poda%y ro!nie. Zmiany ceny oferowanego towaru powoduj# w analizie graficznej - przesuwanie si" po krzywej poda%y, zmiana w obr"bie czynników pozacenowych - wywo&uje przej!cie na now# krzyw# poda%y. cena bary&ki S2000 150 125 100 50 30 25 20 15 10 5 0 A B D2000 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 bary&ki Podobnie jak w wypadku popytu, poda% jest funkcj# ceny dobra oraz technologii i kosztów produkcji, przewidywa' producentów odno!nie do zmiany cen i popytu w przysz&o!ci, liczby przedsi"biorstw w bran%y, interwencjonizmu pa'stwowego, warunków naturalnych i czynników losowych, sezonowo!ci produkcji, rozmiarów importu i eksportu, czasu. Zrównanie wielko!ci popytu i poda%y, a wi"c przeci"cie si" krzywej popytu z krzyw# poda%y wyznacza cen' i wielko"# równowagi rynkowej. Ró%nica mi"dzy cen#, jak# gotowi s# zap&aci$ konsumenci za okre!lon# ilo!$ dobra a cen#, jak# faktycznie p&ac# nazywa si" rynkow# nadwy%k( konsumentów (w odró%nieniu od nadwy%ki konsumenta). Ró%nica mi"dzy cen#, jak# otrzymuj# producenci za sprzeda% okre!lonej ilo!ci produktu a cen#, po której byliby sk&onni ju% j# sprzeda$ nazywa si" rynkow# nadwy%k( producentów (w odró%nieniu od nadwy%ki producenta). 7 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia 1. Przypu!$my, %e popyt na aluminium w Polsce przedstawia równanie Qd = 500 – 50P +10I, gdzie: P – cena tony aluminium, I - dochód na mieszka'ca w tys. PLN (istotna determinanta ze wzgl"du udzia& tego surowca w produkcji samochodów). Poda% aluminium dana jest równaniem: Qs = 50P – 200B, gdzie: B – przeci"tna cena tony rudy boksytów, surowca niezb"dnego do produkcji aluminium. a) wska% egzogeniczne i endogeniczne zmienne modelu b) jak jest cena i wielko!$ równowagi na rynku aluminium, przy I = 10 i B = 2 jp. za ton" ? c) co si" stanie z popytem na aluminium, kiedy !redni dochód spadnie do 5? Poka% na rysunku zmiany z tym zwi#zane i oblicz nowe warunki równowagi. d) za&ó%my, %e dochód pozostanie na poziomie 10, a cena boksytów spadnie do poziomu 1,5 za ton". Poka% graficznie i oblicz warunki równowagi zwi#zane ze zmian# ceny rudy boksytów. PA aluminium 8 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia 2. Co stanie si" z cen# i wielko!ci# równowagi, je!li na rynku wyst#pi# zmiany popytu i poda%y wed&ug schematu zamieszczonego w tabeli. D! S! QX = ! D = constans D" PX = ? S = constans S" 3. Jaki efekt na rynku komputerów wywo&a&yby spadek ceny mikroprocesorów i wzrost produkcji nieszkodliwego dla zdrowia oprogramowania? cena ilo!$ a) wzrost spadek b) wzrost wzrost c) spadek ? d) ? wzrost e) spadek spadek 9 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia 4. Ustal wp&yw ni%ej wymienionych zjawisk na sytuacj" na poszczególnych rynkach: 1. rynek cukru produkowanego w USA Wydarzenie: Rz#d USA ogranicza kwot" importow# cukru. W rezultacie nabywcy cukru, tacy jak np. wytwórnie s&odyczy, s# zmuszeni do zakupu cukru od ameryka'skich producentów. 2. rynek s)odyczy Wydarzenie: Wskutek protekcjonizmu na rynku cukru jego cena wzrasta. 3. rynek kukurydzy Wydarzenie: Z powodu polityki podtrzymywania ceny cukru producenci napojów przechodz# na zastosowanie syropu z kukurydzy o wysokiej zawarto!ci fruktozy. 4. rynek cukru na Karaibach Wydarzenie: Z powodu zmniejszonego eksportu cukru do USA spada produkcja cukru na wyspach . 5. rynek niewykwalifikowanej pracy na Karaibach Wydarzenie: Plantatorzy cukru ograniczaj# upraw" trzciny cukrowej i zamykaj# cukrownie. 6. rynek marihuany na Karaibach Wydarzenie: Z powodu spadku popytu na trzcin" cukrow# na Karaibach plantatorzy trzciny, w poszukiwaniu dochodu, zaczynaj# uprawia$ marihuan". 10 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia 7. rynek niewykwalifikowanej pracy w USA Wydarzenie: Wysokie bezrobocie na Karaibach zmusza robotników zwalnianych z plantacji i cukrowni do nielegalnej emigracji do USA. 8. rynek soi produkowanej w USA Wydarzenie: Wy%sze ceny cukru sk&oni&y farmerów do uprawy trzciny cukrowej, buraków cukrowych i kukurydzy. 9. rynek ziemi w USA Wydarzenie: Wy%sze ceny plonów i wy%sze zyski podnios&y cen" dzier%awy ziemi ELASTYCZNO() Elastyczno"ci cenowe popytu i poda%y to zale%no!$ mi"dzy procentow# zmian# wielko!ci popytu (poda%y) a procentow# zmian# ceny. ! Cenowa popytu ! Cenowa poda%y ! Mieszana popytu ! Dochodowa popytu Elastyczno"# cenowa popytu wskazuje na procentow# zmian" zapotrzebowania na dobro (wielko!ci popytu) w wyniku procentowej zmiany ceny tego dobra. Elastyczno"# liczona metod( punktow( 11 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia TR=X#Px=TE Pq Q = a – bP Edp=0 0 QX 10 C 9 8 7 6 B A 5 4 3 2 D 1 E 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 X Elastyczno"# mierzona metod( )ukow( 12 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia PX P1 P2 D 0 QX Elastyczno"# cenowa poda%y mierzy procentow# zmian" wielko!ci poda%y wskutek procentowej zmiany ceny tego dobra. Px S1 P2 B EspA>EspB S2 P1 A D P0 C EspD>EspC 0 Q1 Q2 Q3 Q4 Q5 Qx Elastyczno"# mieszana popytu informuje o procentowej zmianie popytu danego dobra wskutek procentowej zmiany ceny innego dobra (substytutu lub dobra komplementarnego). Elastyczno"# dochodowa popytu jest procentow# zmian# popytu na dane dobro wskutek procentowej zmiany dochodu konsumenta. 13 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia Graficzn# postaci# tej zale%no!ci jest krzywa Engla. konsumpcja dobra Edi = 0 0 < Edi < 1 Edi < 0 Edi > 1 Edi = 0 0 I1 I2 I3 I4 dochód Elastyczno!$ dochodowa popytu wybranych dóbr EDI Produkt !mietana brzoskwinie jab&ka groszek pomara'cze cebula jajka mleko mas&o margaryna ziemniaki m#ka Edi 1,72 1,43 1,32 1,05 0,83 0,58 0,44 0,5 0,37 -0,2 0,15 -0,36 elastyczno!$ mieszana popytu na produkty mi"sne EDC zmiana popytu na wo&owin" wieprzowin" kurczaki procentowa procentowa Procentowa zmiana ceny zmiana ceny zmiana ceny wo&owiny wieprzowiny kurczaków - 0,65 0,01 0,2 0,25 - 0,45 0,16 0,12 0,2 - 0,65 14 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia Elastyczno!$ mieszana wybranych marek samochodów zmiana popytu na Sentr" Escorta LS400 735i % zmiana ceny Sentry -6,528 0,454 0,0 0,0 % zmiana ceny Escorta 0,078 - 6,031 0,001 0,001 % zmiana ceny LS400 0,0 0,001 - 3,085 0,032 % zmiana ceny 735i 0,0 0,0 0,093 - 3,515 PS PG DSR DLR DSR DLR popyt na gaz ziemny popyt na samoloty SSR SLR poda% pó)przewodników 15 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia Zadania 1. Wspó&czynnik Edp jest równy -0,85. Oznacza to, %e popyt jest ............................... Wzrost ceny o 10% powoduje ................................ wielko!ci popytu o ......................% oraz ........................... TR firmy. 2. Uszereguj ni%ej podane dobra w/g ich rosn#cej elastyczno!ci cenowej popytu: a/ jab&ka, b/ jab&ka "lobo", c/ %ywno!$, d/ owoce, e/ owoce krajowe 1/................... 2/....................... 3/....................... 4/........................ 5/.................... 3. Edp= -1,6. Oznacza to, %e popyt jest ........................ Spadek ceny o 10% powoduje ..............wielko!ci popytu o ..% oraz ..................TR firmy. 4. Lokalne przedsi"biorstwo komunikacji miejskiej podwy%szy&o o 10% bilety za przejazdy. Pomimo 2% (wzrostu, spadku) liczby pasa%erów tygodniowe wp&ywy z pobieranych op&at (wzros&y, spad&y) o (5,4%, 7,8%, 12,6%). Przyczyn# tego jest (elastyczny, nieelastyczny, neutralny) popyt na t# us&ug". Wspó&czynnik elastyczno!ci cenowej przyjmie warto!$ ............ 5. Elastyczno!$ cenowa popytu na dzia&ki budowlane wynosi -0,7, a elastyczno!$ dochodowa +3. Przy wzro!cie dochodu o 10% oraz wzro!cie cen o 10% a/ popyt wzro!nie o 37% b/ popyt wzro!nie o 23% c/ popyt wzro!nie o 10% d/ popyt zmaleje o 10% e/ popyt zmaleje o 10% e/ popyt zmaleje o 23% 6. Rz#d na&o%y& jednakowy podatek kwotowy na producentów okre!lonego dobra, lecz ca&y ci"%ar ponie!li nabywcy tych dóbr. Powodem tego jest a/ Esp=0 I. tylko b/ b/ doskona&a elastyczno!$ cenowa poda%y II. tylko b/ lub d/ c/ Edp =0 d/ doskona&a elastyczno!$ cenowa popytu III. tylko b/ lub c/ 16 Prof. Teresa Kami!ska Mgr El"bieta Babula Mikroekonomia 7. Na poni%szych wykresach narysuj krzywe popytu odpowiadaj#ce poni%szym stwierdzeniom: - nie chodz" na koncerty symfoniczne - chodz" na koncert symfoniczny raz na rok - na koncerty symfoniczne wydaj" 100 z& rocznie - zwi"kszy&em udzia& na koncertach do dwóch rocznie. W zwi#zku z tym moje wydatki wzros&y do 160 z& - je!li bilety na koncerty symfoniczne wzrosn# zaczn" chodzi$ na koncerty rockowe. 8. Je%eli rz#d ustanowi& czynsz maksymalny na wynajmowane mieszkania na poziomie o 25% ni%szym od poziomu odpowiadaj#cego warunkom równowagi rynkowej, a Esp = 0,75, to o ile wzros&aby w takiej sytuacji ilo!$ wynajmowanych mieszka', gdyby czynsze zosta&y uwolnione spod kontroli administracyjnej? 9. Poni%sze dane dotycz# krzywej popytu na film „Vinci”: cena biletu 4 6 8 popyt na bilety 3000 2800 2600 10 2400 12 2200 a) je!li kino, w którym wy!wietlany jest film, ma 2600 miejsc i je!li cena biletu wynosi 10 z&, to czy sala b"dzie pe&na? b) je!li nie, ile b"dzie wolnych miejsc? c) jaka jest cena równowagi biletu na ten film? d) czy op&aca si" w&a!cicielowi kina obni%y$ cen" biletów? (odpowied* uzasadnij, wykorzystuj#c Edp). 10. Tabela zawiera ilo!ci trzech dóbr (X, Y, Z) zakupionych przez konsumentów w ci#gu dwóch lat (rok I i rok II). Ceny tych dóbr w ci#gu tego okresu nie zmieni&y si", ale zmieni& si" dochód konsumentów. Dobro X Dobro Y Dobro Z Dochód Rok I 50 65 150 60000 Rok II 60 45 190 70000 a) Jaka jest dochodowa elastyczno!$ popytu trzech dóbr? b) Jakim rodzajem dobra jest dobro X ...................... c) Jakim rodzajem dobra jest dobro Y ....................... d) Jakim rodzajem dobra jest dobro Z ........................ 17