Rynek pieniężny, kursy walutowe i ceny w długim okresie

Rynek pieniężny, kursy
walutowe i ceny w długim
okresie
1. Pieniądz i poziom cen w długim okresie;
2. Model monetarystyczny
 zmienne kursy walutowe
 stałe kursy walutowe;
3. Parytet siły nabywczej, parytet stopy procentowej i
zmiany zasobów pieniądza; efekt Balassy – Samuelsona;
4. Efekt Fishera
5. Zakłócenia realne i kurs walutowy: uogólniony model
kursu walutowego;
6. Zmiany wydajności pracy i realny kurs walutowy;
7. Parytet realnej stopy procentowej.
Ms / P = L (r,Y);
P = Ms / L (r,Y).
różne założenia dotyczące cen: względnie
sztywne w krótkim okresie, elastyczne w
długim
Parytet siły nabywczej:
Pi = E P*i
P = E P* P, P* - ceny reprezentatywnego koszyka
dóbr
jeśli E = P/ P*, wówczas q = 1: ścisła zasada PPP
q = E P*/ P
q – const.
względny parytet siły nabywczej:
 q / q = E  E + * - 
 q / q = 0 jeśli: E  E =  - *
lub  = E  E + *
Parytet siły nabywczej USA i Hong Kong
Indeksy cen w USA i Hong Kongu (1991 = 100)
1,6
1,3
1
1991
1992
1993
1994
1995
1996
USA
1997
1998
1999
Hong Kong
Źródło: IFS, CD-ROM, 2004
Kurs HKD/USD 1990 – 2005 = 7,79
2000
2001
2002
Empiryczne badania parytetu siły
nabywczej:
Bariery handlowe i dobra nie będące
przedmiotem wymiany międzynarodowej;
Brak spełnienia warunku wolnej konkurencji;
Międzynarodowe różnice w miarach
wskaźników cen;
Tzw. „efekt Balassy i Samuelsona”(odchylenia
nominalnego kursu walutowego od PPP
wynikają z różnic w poziomach produktywności
w sektorach dóbr handlowych, gdzie są większe
między krajami, i niehandlowych, gdzie są
mniejsze) .
Efekt Balassy - Samuelsona
 = (1-)  H +  NH ( - udział dóbr i usług niehandlowych w
„koszyku” cenowym)
 * = (1-* ) *H + * *NH
 q / q = E  E + * -  ;
 q / q = E  E + [(1-*)  *H + *  *NH ] -[(1-)  +   NH ]
jeśli: (1- )  H = E  E + (1-*) *H
to:
 q / q = *  *NH -   NH
 q / q=0
jeśli *H / H = const. oraz  *NH =  NH
S – B  ( *NH <  NH) wobec tego:  q / q < 0, czyli q 
Model monetarystyczny:
Założenia: ceny elastyczne (pionowa krzywa
podaży); spełniony parytet siły nabywczej.
Md = P L(r,Y)
Ms = Md
Ms/ P = L(r,Y)
ponieważ: E P* = P, to: Ms/ E P* = L(r,Y)
MS
E
P * L(r, Y)
model w układzie kraj – zagranica:
M/ P = L(r,Y);
m-=l
M*/ P* = L*(r*,Y*);
m* - * = l* (małe litery oznaczają
tempa wzrostu)
 - * = (m – m*) – (l – l*)
ponieważ: (E – E-1)  E-1 =  - *, to:
(E – E-1 )  e-1 = (m – m*) – (l – l*) = (m – l) – (m* - l)
E
M
L
M* 
L*
M
M*
L
L*
zmiany kursu walutowego są określone stosunkiem
relatywnych stóp wzrostu podaży pieniądza do
popytu na pieniądz w obu krajach
Działanie modelu przy zmiennych kursach
walutowych:
zmienne
wpływ na E
wzrost (spadek) M
+ (-)
wzrost (spadek) M*
- (+)
wzrost (spadek) Y
- (+)
wzrost (spadek) r
+ (-)
wzrost (spadek) Y*
+ (-)
wzrost (spadek) r*
-
(+)
Zaskakujący wynik: wzrost r prowadzi do
deprecjacji waluty krajowej (odmiennie niż w
krótkim okresie biorąc spełnienie parytetu stopy
procentowej)
działanie modelu w warunkach stałych
kursów walutowych:
MS/ P = L (r, Y)
P = E P*
Ms = F* + A;
Ms /E P* = L(r,Y)
F* + A = E P*L(r,Y)
F* = E P* L(r,Y) – A
System stałych kursów:
monetarystyczna interpretacja nierównowagi
płatniczej: zmiany kredytu krajowego;
dostosowania przez zmianę struktury pieniądza:
M = F*+ A: A  F*, [wzrost M -> spadek
r oraz wzrost cen -> odpływ kapitału -> deficyt BP
(podstawowego) -> spadek rezerw], co implikuje:
M = 0;
wniosek: kraj nie może prowadzić samodzielnej
polityki pieniężnej (polityka pieniężna
nieskuteczna);
sprzeczność triady: stałego kursu walutowego,
swobody przepływów kapitału i swobody
polityki pieniężnej;
interwencja sterylizowana nieskuteczna
(deficyt BP -> spadek F* -> spadek M
równoważony wzrostem A -> dalszy spadek F*
przenoszenie zmian cen: wzrost P* -> wzrost
konkurencyjności krajowego eksportu i spadek
importu -> nadwyżka BP -> wzrost F* -> wzrost
M -> wzrost P;
skutki dewaluacji: poprawa konkurencyjności > nadwyżka BP -> wzrost F* i M -> wzrost P ->
powrót do sytuacji wyjściowej (realne wielkości
niezmienione);
kryzysy bilansu płatniczego i ucieczka kapitału.
zmiany wielkości makroekonomicznych i stałe
kursy:
F* = E P* L(r,Y) – A
zmiana
wpływ na F*
wzrost (spadek) A
- (+)
wzrost (spadek) Y
+ (-)
wzrost (spadek) r
- (+)
wzrost (spadek) P*
+ (-)
Parytet stopy procentowej i parytet siły
nabywczej w długim okresie:
r – r* = (E – E) E
0
oczekiwania wynikające z względnego
parytetu siły nabywczej:
ponieważ: (E – E-1)  E-1 =  - * to:
(E0 – E)  E = 0 - *0 , a także:
r – r* = 0 - *0
Wzrost oczekiwanej krajowej inflacji spowoduje
taki sam wzrost krajowej stopy procentowej
Efekt Fishera:
rr = r -  lub:
rr0 = r - 0
zmiany stopy m oddziałują na stopę
inflacji:
m ->  -> wzrost r
Uogólniony model kursu walutowego w długim
okresie:
Wpływ zmian pieniężnych i niepieniężnych:
q = E P*/ P
 q /q-1=  E/ E-1 - ( - *)
lub:
 E/ E-1 =  q /q-1+ ( - *)
Realny kurs walutowy a zmiany popytowe i
podażowe
E
()
 - *
()
q
0
Wzrost (spadek)
relatywnego popytu
()
0
()
Wzrost (spadek)
relatywnej podaży
?(?)
()
 ()
Wzrost (spadek) M/M*
 E/ E-1 =  q /q
-1
+ ( - *);
P = Ms / L (r,Y).
Parytet realnej stopy procentowej:
parytet nominalny: r – r* = (E0 – E) E
(E0 – E)  E = (q0 – q)  q + ( 0 - *0)
czyli: r – r* = (q0 – q)  q + ( 0 - *0)
Z równania Fishera wynika:
0
rr
–
0
r*r
0
rr
=r-
0
= (r -  ) – (r* - * ) = (r – r*) – ( -* )
0
0
0
rr0 – r*r0 = (q0 – q)  q + ( 0 - *0) - (0 - *0)
rr0 – r*r0 = (q0 – q)  q;
Jeśli zachowany jest PPP co oznacza stałość q,
wówczas: rr0 = r*r0
0
Podsumowanie determinantów kursu
walutowego
1. Zmiany relatywnej podaży pieniądza: wzrost
prowadzi do nominalnej deprecjacji; kurs realny const.
2. Zmiany relatywnego tempa wzrostu podaży
pieniądza: nominalna deprecjacja; kurs realny const.
3. Zmiany relatywnego popytu: zmiana kursu
nominalnego; długookresowy poziom relatywnych cen
niezmieniony; zmiana realnego kursu walutowego;
4. Zmiany relatywnej podaży: wzrost prowadzi do
realnej deprecjacji (wzrost kursu realnego); jednoczesny
wzrost popytu na pieniądz: spadek długookresowego
poziomu cen co działa na realną aprecjację (ostateczny
efekt niejasny).
Podsumowanie:
 Podejście monetarne pokazuje wpływ zmian
pieniądza i stopy procentowej na kurs walutowy;
 Teoria monetarna zakłada spełnienie parytetu
siły nabywczej i wyjaśnia długookresowe
kształtowanie się kursów walutowych. W długim
okresie międzynarodowe różnice stóp
procentowych wynikają z różnic stóp inflacji
zgodnie z równaniem Fishera. Różnice w stopach
wzrostu zasobów pieniądza powodują
odpowiednio różne stopy inflacji. Teoria
monetarna stwierdza, że wzrost krajowej stopy
procentowej powoduje deprecjację waluty.
 W długim okresie nominalny kurs walutowy
może być wyjaśniony przez połączenie dwóch
teorii: teorię długookresowego realnego kursu
walutowego i teorię przedstawiającą wpływy
czynników pieniężnych na poziom cen.
 Z parytetu stóp procentowych wynika, że stopy
różnią się o oczekiwane zmiany kursów
walutowych;
 Podejście monetarne dodało, że jeśli zachowany
jest PPP (er const.) to oczekiwane zmiany kursu
walutowego zależą od różnic w oczekiwanych
stopach inflacji
 Uogólniony model wychodząc z podejścia
monetarnego dopuszcza zmiany realnego kursu
walutowego, co pozwala uwzględnić zmiany
niepieniężne; różnice w stopach procentowych
obejmują obok różnic w oczekiwanych stopach
inflacji także oczekiwane zmiany kursu realnego;
 Kiedy zakłócenia mają charakter wyłącznie
pieniężny, wówczas oczekiwane realne stopy
procentowe są jednakowe w skali
międzynarodowej.