dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW dr Bartłomiej Rokicki Ćwiczenia z MGO Parytet siły nabywczej (PPP) • Parytet siły nabywczej jest wyprowadzany w oparciu o prawo jednej ceny. • Prawo jednej ceny – zakładając, że brak jest kosztów transportu oraz barier handlowych cena homogenicznego produktu w dwóch krajach powinna być taka sama: Pi PLN = PiUSD ⋅ E • Jeśli prawo jednej ceny jest spełnione, to powinno ono być prawdziwe również dla indeksów cenowych (średnich cen koszyka dóbr konsumpcyjnych) i wtedy mamy: P PLN = PUSD ⋅ E dr Bartłomiej Rokicki Ćwiczenia z MGO Absolutny i względny parytet siły nabywczej • Zgodnie z parytetem siły nabywczej, nominalny kurs wymiany powinien być równy stosunkowi cen podobnych koszyków dóbr konsumpcyjnych, wyrażonych w różnych walutach. • A zatem absolutny parytet siły nabywczej wyrażany jest przez: P E= P* • Mniej wymagająca wersja parytetu siły nabywczej – parytet względny: o Zmiany poziomu cen mierzonych w różnych walutach powinny być takie same o Różne waluty mają różną siłę nabywczą ale ich stosunek jest stały w czasie ∆E ∆P ∆P * = − E P P* dr Bartłomiej Rokicki Ćwiczenia z MGO Realny kurs wymiany • Realny kurs wymiany jest stosunkiem ceny zagranicznego koszyka dóbr konsumpcyjnych wyrażonego w walucie krajowej do ceny krajowego koszyka dóbr konsumpcyjnych: P* ⋅ E q= P • Wzrost q oznacza realną deprecjację waluty krajowej (spada relatywna cena krajowego koszyka dóbr) ∆q ∆P * ∆E ∆P ∆q ∆E = * + − ⇒ = +π * −π q P E P q E • Realny kurs wymiany mierzy zmianę konkurencyjności dóbr krajowych wyższe q to większa atrakcyjność krajowej produkcji • Jeśli PPP jest spełnione w wersji absolutnej to wtedy q = 1 • Jeśli PPP jest spełnione w wersji względnej to wtedy ∆q = 0 ⇒ q = const q dr Bartłomiej Rokicki Ćwiczenia z MGO Monetarystyczny model płynnego kursu walutowego • Monetarystyczny model płynnego kursu walutowego pokazuje relację pomiędzy podażą pieniądza, dochodem, nominalnymi stopami procentowymi w kraju i zagranicą oraz nominalnym kursem wymiany. • Podstawowe równanie modelu: log E = (log m − log m*) − α (log y − log y*) + β (i − i*) o gdzie α to dochodowa elastyczność realnego popytu na pieniądz, o β półelastyczność realnego popytu na pieniądz względem nominalnej stopy procentowej. • Stopa wzrostu nominalnego kursu walutowego jest równa: ∆E ∆m ∆m * ∆y ∆ y * =( − ) −α( − ) + β (i '−i*' ) E m m* y y* dr Bartłomiej Rokicki Ćwiczenia z MGO Zadanie 1. Każdego roku państwo Kowalscy spędzają dwa tygodnie w Prowansji. Wynajęcie domu kosztowało ich w tym roku 1500 EUR. Oczekuje się, że przyszłoroczne ceny będą wyższe o stopę inflacji. Oczekiwane stopy inflacji we Francji i w Polsce wynoszą odpowiednio 2% i 2.5%. Kurs kasowy (spot) wynosi obecnie 3.7688 PLN/EUR. a) Jeżeli zachowany jest parytet siły nabywczej, to jaki będzie koszt wynajęcia domu w Prowansji za rok? b) Okazuje się, że państwo Kowalscy za wynajęcie domu zapłacili 5 000PLN. Czy oznacza to realną aprecjację, czy deprecjację złotego w stosunku do euro? Zadanie 2. Załóżmy, że roczna stopa inflacji w Rosji wynosi 100%, w Szwajcarii zaś tylko 5%. Co, zgodnie ze względnym PPP, powinno stać się w ciągu roku z kursem franka szwajcarskiego względem rosyjskiego rubla? dr Bartłomiej Rokicki Ćwiczenia z MGO Zadanie 3. Załóżmy, że żyjemy w świecie gdzie ludzie zajmują się jedynie produkcją i konsumpcją ananasów. Posiadamy dane dotyczące kursu wymiany i ceny ananasów w 4 krajach: Cena 1 ananasa Kurs wymiany (w BRC) Brazylia BRC 2,000 Meksyk MEP 5 BRC/MEP 400 Argentyna ARP 1.5 BRC/APR 1,200 USA USD 1.4 BRC/USD 1,400 (a) Czy absolutny parytet siły nabywczej jest spełniony dla BRC względem MEP, ARP oraz USD? (b) Jaki jest realny kurs wymiany dla BRC względem MEP, ARP oraz USD? (c) Czy koszt życia w Brazylii jest niższy czy wyższy niż w Meksyku, Argentynie i Stanach Zjednoczonych? (d) Oczekiwana roczna inflacja wynosi 100% w Brazylii, 12% w Meksyku, 25% w Argentynie oraz 6% w Stanach Zjednoczonych. Zgodnie z relatywnym PPP, jaki jest oczekiwany kurs wymiany spot (w BRC) w kolejnym roku? dr Bartłomiej Rokicki Ćwiczenia z MGO Zadanie 4. Ile wyniesie nominalna i realna stopa procentowa w Polsce, jeśli nominalna stopa procentowa w USA wynosi 5%, oczekiwana inflacja w USA 2%, a oczekiwana inflacja w Polsce 3% oraz: a) oczekiwania kursowe formułowane są na podstawie względnej wersji PPP; b) oczekuje się dwuprocentowej realnej aprecjacji złotego względem dolara. Proszę wyprowadzić odpowiednie warunki. Zadanie 5. Kilka krajów Europy Środkowo-Wschodniej (Bułgaria, Litwa, Estonia) kilka lat temu wprowadziło systemy trwale sztywnego kursu walutowego względem euro (tzw. system izby walutowej). Mimo tego, realne kursy ich walut uległy aprecjacji. a) Wyjaśnij, jak to było możliwe. Jak wpłynęło to na konkurencyjność ich eksportu? b) Zakładając doskonałą mobilność kapitału i substytucyjność walut, co można powiedzieć na temat kształtowania się nominalnych i realnych stóp procentowych w tych krajach w porównaniu ze strefą euro jeśli spełniony jest parytet stóp procentowych? Co jeśli parytet ten nie jest spełniony? dr Bartłomiej Rokicki Ćwiczenia z MGO Zadanie 6. Wyjaśnij, w jaki sposób trwała zmiana realnej stopy deprecjacji dolara względem euro (przy innych czynnikach niezmienionych) wpłynie na nominalny kurs walutowy dolar/euro. Zadanie 7. Posługując się modelem monetarystycznym kursu walutowego, wyjaśnij jak na kurs złotego do USD wpłynie: a) wzrost podaży pieniądza w Polsce i USA o 10%; b) wzrost podaży pieniądza w Polsce o 5%, a w USA o 10%; c) wzrost oczekiwanej inflacji w USA o 2%; d) wzrost PKB i podaży pieniądza w Polsce o 4%, a w USA o 2%, jeśli elastyczność dochodowa popytu na pieniądz w obu krajach wynosi 0.5. dr Bartłomiej Rokicki Ćwiczenia z MGO Zadanie 8. Przyjmijmy, że realny popyt na pieniądz (L) jest funkcją realnego dochodu (Y ) i nominalnej stopy procentowej (i): α − βi L =Y e (a) Korzystając z warunku równowagi rynku pieniężnego wyprowadź równania opisujące zachowanie się poziomu cen w kraju i zagranicą (przyjmij, że postać funkcji popytu na pieniądz jest w obu krajach taka sama). (b) Korzystając z warunku parytetu siły nabywczej oraz wyprowadzonych powyżej równań, zapisz równanie opisujące zachowanie się nominalnego kursu walutowego. (c) Oszacowano, że α = 0.5 zaś β = 0.75. Prognozy długoterminowe dotyczące wzrostu realnego PKB mówią o tym, że gospodarka krajowa będzie się rozwijać w tempie 5% rocznie, zaś zagraniczna w tempie 2%. Jeśli wiadomo, że zagraniczny bank centralny nie będzie zmieniał poziomu stop procentowych (krajowy też nie zamierza), zaś spodziewany wzrost podaży pieniądza zagranicznego szacuje się na 2% rocznie, to w jakim tempie powinna rosnąć krajowa podaż pieniądza, aby kurs walutowy nie ulegał zmianie? (d) Co działoby się z kursem walutowym, gdyby krajowy bank centralny zwiększał podaż pieniądza w tempie 5% rocznie?