Przygotowanie do egzaminu gimnazjalnego – klasa III - G4 Żory ...................................................................................................................................................................................................... ................................... KRĘGOWCE 1. Które zdania opisują przystosowania ryb do życia w wodzie? 1.Ryby są zmiennocieplne. 2.Mają opływowy kształt ciała. 3.Żyją samotnie lub w ławicach. 4.Mają ciało pokryte śluzem. 5.Często mają jaskrawe barwy. 7.Ich narządem ruchu są płetwy. 8.Mają ciało pokryte łuskami. A. 1 , 3 , 5 , 7 B. 2 , 3 , 4 , 7 C. 2 , 4 , 7 , 8 D. 1 , 4 , 7 , 8 2. Oceń prawdziwość zdań: Narząd linii bocznej pomaga rybie zlokalizować zbliżającego się drapieżnika. Płetwy ryb służą do wyczuwania ruchów wody. A.PP B.FF C.PF D.FP 3. Wskaż poprawne dokończenie zdania (A-B) i jego uzasadnienie (1-2). Im więcej gazu w pęcherzu pławnym, tym łatwiej rybie się A. zanurzyć 1. rośnie. gdyż jej ciężar B. wynurzyć 2. maleje. A. A1 B. A2 C. B1 D. B2 4. Wskaż poprawne dokończenie zdania (A-B) i jego uzasadnienie (1-2). Płetwami, które pomagają rybie wykonać skręt są płetwy A. piersiowe i brzuszne 1. są najsilniejsze. ponieważ B. grzbietowa i ogonowa 2. są parzyste. A. A1 B. A2 C. B1 D. B2 P P F F 5. Pamiętając, że zawartość tlenu w wodzie zależy od jej temperatury (spada wraz ze wzrostem temperatury), przeanalizuj informacje zawarte w tabeli i oceń prawdziwość zdań. temperatura wody w [oC] 10 15 20 25 Liczba ruchów pokryw skrzelowych pewnej ryby na minutę 15 25 38 57 Zapotrzebowanie na tlen nie zależy od temperatury wody. Im mniej tlenu w wodzie, tym szybsze ruchy pokryw skrzelowych. P P F F P P P F F F P P P F F F P F P F A.PP B.FF C.PF D.FP 6. Oceń poprawność stwierdzeń: 6.1. Płazy są zwierzętami roślinożernymi. 6.2. Temperatura ciała płazów zależy od temperatury otoczenia. 6.3. Wszystkie płazy mają silne kończyny przystosowane do skakania. 6.4. Płazy są zwierzętami żyworodnymi. 6.5. U płazów bezogonowych występuje zapłodnienie zewnętrzne. 6.6. Płazy widzą tylko ruchome obiekty. 7. Przeanalizuj wykres i na jego podstawie oceń prawdziwość zdań: U dorosłych żab zapotrzebowanie na tlen zależy jedynie od temperatury powietrza U dorosłych żab zapotrzebowanie na tlen zależy od ich aktywności. 8.Wskaż gatunek płaza, który jest najsilniej związany ze środowiskiem lądowym. A.ropucha szara B.żaba wodna C.salamandra plamista D.rzekotka drzewna 9. Oceń poprawność stwierdzeń: 9.1. Przystosowaniem płazów do 9.2. Przystosowaniem płazów do śluzem. 9.3. Przystosowaniem płazów do 6.4. Przystosowaniem płazów do jaskrawych plam na ciele. 9.5. Przystosowaniem płazów do nabocznej u kijanek. życia na lądzie jest obecność powiek życia w wodzie jest ciało pokryte P P F F życia na lądzie jest obecność płuc. życia w wodzie jest obecność P P F F życia w wodzie jest obecność linii P F 10. Uzupełnij zdania, wybierając odpowiedzi spośród A-H. U żaby występuje rozwój A / B . Samica składa do wody jaja nazywane C / D , które zostają zapłodnione przez samca. Jest to więc zapłodnienie E / F . W rozwoju gadów G / H larwa. Jest to więc rozwój A / B . Zapłodnienie u gadów jest E / F i podobnie jak rozwój jaj odbywa się I / J . Zarodek przed wyschnięciem chroni K / L. A – prosty C – ikrą E – zewnętrzne G – nie występuje I – na lądzie K – owodnia B - złożony D – skrzekiem F – wewnętrzne H – występuje J – w wodzie L – omocznia 11. Gady to pierwsze kręgowce, które w pełni przystosowały się do życia na lądzie. Spośród wymienionych poniżej cech wybierz trzy, które umożliwiły im uniezależnienie się od środowiska wodnego. 1. posiadanie płuc 2. dobrze rozwinięty zmysł węchu i smaku 3. obecność długiego, ruchliwego ogona 4. posiadanie dwóch par kończyn i ogona 5. posiadanie suchej skóry o silnie zrogowaciałym naskórku 6. wykształcenie błon płodowych w rozwoju zarodkowym A. 1 , 5 , 6 B. 1 , 2 , 4 C. 2 , 3 , 5 D. 1 , 4 , 6 12. Schemat przedstawia jajo gada. Literą B oznaczono: A.owodnię B.omocznię C.kosmówkę D.pęcherzyk żółtkowy 13. Rolą błony płodowej oznaczonej na schemacie literą D jest: A.gromadzenie substancji odżywczych B.gromadzenie produktów przemiany materii C.gromadzenie powietrza D.ochrona ciała zarodka przed wyschnięciem 14. Przeanalizuj wykres i na jego podstawie oceń prawdziwość zdań: Temperatura ciała gada zależy od siedliska, w którym przebywa zwierzę. w ciągu dnia stale rośnie. prawdopodobnie obniża się wraz z ochłodzeniem powietrza. zależy od temperatury otoczenia. P P P P F F F F 15. Ptaki potrafią latać. Wybierz te cechy, które umożliwiły im opanowanie tej czynności. 1. obecność worków powietrznych 2. posiadanie dwóch par kończyn 3. obecność grzebienia na mostku 4. dobrze rozwinięte zmysły węchu, słuchu i smaku 5. obecność skrzydeł i piór 6. obecność błon płodowych A. 1 , 4 , 6 B. 1 , 3 , 5 C. 2 , 3 , 5 D. 2 , 5 , 6 16. Schemat przedstawia budowę jaja ptasiego. Źródłem substancji odżywczych dla rozwijającego się zarodka są: A.1 i 5 B.4 i 5 C.5 i 6 D.2 i 5 17.Przeanalizuj wykres i na jego podstawie ocen prawdziwość zdań. Liczba uderzeń serca zależy od oporu powietrza jest większa u ptaka lecącego na końcu klucza niż u ptaka lecącego samotnie. zależy od intensywności wysiłku podczas lotu. ma związek ze sposobem lotu. P P F F P P F F 18. Kręgowcami stałocieplnymi są: A.ptaki i ssaki B.gady i ssaki C.ryby, płazy i gady D.wszystkie kręgowce 19. Wybierz te cechy, które są charakterystyczne wyłącznie dla ssaków. 1. obecność pęcherzyków płucnych 2. ciało pokryte łuskami 3. jajorodność 4. opieka nad potomstwem 5. karmienie młodych mlekiem 6. stałocieplność 7.ciało pokryte włosami A. 1 , 4 , 6 B. 1 , 3 , 5 C. 2 , 4 , 5 D. 1 , 5 , 7 20. Na rysunku przedstawiono budowę zarodka ssaka i otaczających go struktur. Łożysko wskazane jest przez literę: A. B. C. D. 21. Oceń poprawność stwierdzeń: 21.1. Ciało waleni pokryte jest włosami i warstwą śluzu, które zmniejszają opór wody. 21.2. Wiele gatunków ssaków żyjących stale pod ziemią utraciło zdolność widzenia. 21.3. Nietoperze to ssaki, które potrafią aktywnie latać, ponieważ posiadają zdolność echolokacji 21.4. Siekacze gryzoni rosną przez całe życie, ponieważ sa narażone na bardzo silne ścieranie. 22. Na zdjęciach przedstawiono dwie czaszki. Jedna roślinożercy, a druga do mięsożercy. Wybierz poprawne dokończenie zdania i uzasadnienie: A z nich P F P F P F P F należy do B Czaszkę wilka przedstawia A. zdjęcie A B. zdjęcie B ponieważ w jego szczękach widoczne są 1. 2. 3. 4. ostre siekacze. ostre kły wystające poza linię uzębienia. tylne zęby o dużej powierzchni trącej. ciasno przylegające do siebie zęby. 23. Wybierz ten zestaw (A-D), w którym właściwie przyporządkowano do podanych grup zwierząt miejsca rozwoju zarodków. A ŁOŻYSKOWCE drogi rodne samicy B drogi rodne samicy C D drogi rodne samicy, a potem torba lęgowa jajo TORBACZE torba lęgowa drogi rodne samicy, a potem torba lęgowa STEKOWCE drogi rodne samicy jajo jajo drogi rodne samicy torba lęgowa jajo 24. Wskaż nazwę opisanego poniżej zwierzęcia (wybierz A-D), a następnie określ jego przynależność do grupy kręgowców (wybierz I-IV). Ciało masywne i wydłużone, wyposażone w 2 pary kończyn, pozbawione ogona. Długie i silne tylne nogi mają palce połączone błoną pławną. Skóra naga, gładka i wilgotna. W okresie godowym (w maju i czerwcu) u samców rozwijają się parzyste rezonatory – duże, błoniaste, szare worki głosowe. Gdy jest ciepło, samce odbywają chóralne śpiewy, zarówno w dzień, jak i w nocy. A.pstrąg B.żaba C.bóbr D.traszka I. ryby II. gady III. płazy IV. ssaki 25. Wskaż nazwę zwierzęcia, którego rozmnażanie nie musi zachodzić w obecności wody. A.bóbr B.pstrąg C.traszka D.żaba 26. Wskaż gatunek, u którego w cyklu rozwojowym występuje stadium larwy. A.jaszczurka żyworodna B.kumak nizinny C.żmija zygzakowata D.płetwal błękitny 27. Stałocieplność zwierząt jest uwarunkowana sprawnym działaniem układów: A.pokarmowego i wydalniczego. B.krwionośnego i oddechowego. C.pokarmowego i krwionośnego. D.nerwowego i rozrodczego.