diuretyki pętlowe

Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego I
Wiadomości ogólne:
1) Nadciśnienie tętnicze:
definicja >140/90
izolowane nadciśnienie skurczowe: >160, <90 (udar zawał)
powikłania: wzrost ryzyka chorób naczyniowo sercowych itd.
2) Leczenie niefarmakologiczne:
zaprzestanie palenia tytoniu
Zmniejszenie masy ciała w przypadku nadwagi
ograniczenie spożycia alkoholu do <30 g etanolu dziennie
ograniczyć spożycie sodu do 110 mmol dziennie ( 2,4 g sodu, 6 g NaCl)
kontrolować spożycie potasu, wapnia i magnezu
Zmniejszyć zawartość tłuszczów nasyconych i cholesterolu w pokarmach
Aerobowe wysiłki fizyczne
3) Farmakoterapia:
Podstawowe zasady: badać reaktywność pacjenta, unikać przedawkowania, obniżać
stopniowo, zapewnić działanie hipotensyjne leków przez cała dobę,
LEKI MOCZOPĘDNE


Mechanizm działania większości leków moczopędnych związany jest z hamowaniem
reabsorbcji zwrotnej sodu
Celem terapii jest zmniejszenie objętości płynu zewnątrzkomórkowego (ECF) oraz w
konsekwencji zmniejszenie oporu naczyń
INHIBITORY ANHYDRAZY WĘGLANOWEJ






Acetazolamid (Diuramid), metazolamid, dichlorfenamid
Mechanizm działania: hamowania błonowej i cytozolowej anhydrazy węglanowej
W wyniku tego dochodzi do zahamowania wchłaniania Na (kotransport z jonami H+)
Punktem uchwytu jest kanalik bliższy, w którym fizjologicznie reabsorbowane jest
60-70% ładunku NaCl i HCO3-)
Wskazania: jaskra, zatrucia salicylanami, barbituranami, choroba wysokogórska,
padaczka (terapia wspomagająca)
Działania niepożądane: kwasica metaboliczna, zaburzenia smaku, parastezje,
zaburzenia z przewodu pokarmowego, spadek libido, encefalopatia
Słabe działanie moczopędne
DIURETYKI PĘTLOWE


Pochodne sulfonamidowe (furosemid, torasemid, bumetamid, piretamid)
Pochodne kwasu fenoksyoctowego (kwas etakrynowy)
1



Nieodwracalnie blokują koprzenośnik Na+2Cl-K+ w grubościennym segmencie
kanalika wstępującego
Fizjologicznie reabsorbowane jest tutaj około 30% ładunku Na (Odcinek
nieprzepuszczalny dla wody)
Silnie wiążą się z białkami (Furosemid 70%)
Silne działanie moczopędne

DIURETYKI PĘTLOWE: DZIAŁANIE DODATKOWE:

Zmniejszenie aktywności ATP-azy, spadek zużycia energii i tlenu przez nerki
działanie nefroprotekcyjne
Zwiększone wydzielanie Ca i Mg (mechanizm nieznany)
Wzrost stężenia kwasu moczowego (zwiększone wchłanianie zwrotne z powodu
hipowolemii)
Blokują także koprzenośnik plamki gęstej (RAA)




DIURETYKI PĘTLOWE: WSKAZANIA








Obrzęki (niewydolność serca, marskość wątroby w stadium dekompensacji, marskość
nerek, niewydolność nerek, anuria)
Obrzęk płuc
Wzrost ciśnienia śródczaszkowego
Zatrucia
Nadciśnienie (Przełom nadciśnieniowy)
Generalnie stosowane w stanach nagłych (furosemid działa po 3 minutach i.v. i po ½ h
Osoby z nadciśnieniem leczeni preparatami litu (przy zastosowaniu tiazydów
dochodzi do kumulacji litu- wzrost reabsorbcji)
Osoby z nadciśnieniem z kreatyniną powyżej 2 mg%
DIURETYKI PĘTLOWE- DZIAŁANIA NIEPORZĄDANE
 Spadek stężenia Na, K (wpływ na serce, wzrost oporności na insulinę), Ca, Mg
 Wzrost stężenia kwasu moczowego
 Działanie ototoksyczne
 Wpływają niekorzystnie na gospodarkę lipidową
 Wzrost azotemii (uwaga mogą przyspieszyć rozwój enephalopatii wątrobowej)
 Biegunka
 Alergii
DIURETYKI TIAZYDOWE I TIAZYDOPODOBNE
 Nazywane inaczej diuretykami oszczędzającymi wapń
 Chlorotiazyd, hydrochlorotiazyd, politiazyd, cyklotiazyd, chlortalidon, indapamid,
klopamid, metolazon, quinetazon
 Hamują koprzenośnik Na+Cl- w końcowym segmencie kanalika dalszego
 Rozszerzają naczynia krwionośne
 Średnie działanie moczopędne
2
TIAZYDY: WSKAZANIA





Nadciśnienie
Kamica nerek
Niewydolność serca
Hyperkalciuria
Moczówka prosta
TIAZYDY – OBJAWY NIEPOŻĄDANE
 Wzrost stężenia cholesterolu, wzrost stężenia LDL, gorsza tolerancja glukozy
(mechanizm nieznany, przypuszczalnie związany z hipokaliemią)
 Spadek stężenia K, Na, Mg
 Zaburzenia w morfologii (penie)
 Zapalenie trzustki
 Toczeń
 Hyperurykemia
INDAPAMID
 Nie wpływa niekorzystnie na gospodarkę lipidową i cukrową
 Jest dodatkowo antagonistą Ca, rozszerza bezpośrednio naczynia krwionośne
 Wywołuje mniejsze zaburzenia elektrolitowe
 Długotrwale stosowany zmniejsza przerost lewej komory
 Zmniejsza aktywność układu współczulnego
 Zmniejsza agregacje płytek
 Jest wymiataczem wolnych rodników
DIURETYKI OSZCZĘDZAJĄCE POTAS





Antagoniści aldosteronu Spironolakton (związek o budowie sterydowej)- aktywnym
metabolitem jest kanreonian
Pseudo-antagoniści aldosteronu amiloryd, triamteren
Działanie ich polega na blokowaniu kanałów sodowych znajdujących się w kanalikach
zbiorczych
Powodują alkalizacje moczu
Słabe działanie moczopędne
DIURETYKI OSZCZĘDZAJĄCE POTAS- WSKAZANIA




Hiperaldosteronizm pierwotny i wtórny (przewlekła niewydolnośc wątroby)
Niewydolność serca (Spironolakton)
Zastosowanie w terapii innymi diuretynami
Amiloryd stosowany jest również w poliurii opornej na ADH (terapia litem)
DZIAŁANIA NIEPORZĄDANE

Hyperkaliemia
3



Ginekomastia, hirsutyzm, nieregularne miesiączkowanie, zanik jąder (Spironolakton)
Zaburzenia z przewodu pokarmowego
OUN-śpiączka splątanie
DIURETYKI OSMOTYCZNE
 Mannitol, mocznik, izosorbit, glicerol
 Powodują diurezę osmotyczną
 Wzrost przepływu krwi przez rdzeń nerek (działanie nefroprotekcyjne)
 Utrzymują RBF i GFR (spadek obrzęku nerek)
 Mannitol jest wymiataczem wolnych rodników
DIURETYKI OSMOTYCZNE – ZASTOSOWANIE
 ostra niewydolność nerek
 wzmożone ciśnienie śródgałkowe (atak jaskry)
 wzmożone ciśnienie śródczaszkowe, obrzęk mózgu
 profilaktyka ONN (operacje, leki przeciwnowotworowe, urazy np. oparzenia)




DZIAŁANIA NIEPORZĄDANE
obrzęk płuc
nudności, wymioty, bóle głowy
hiponatremia
kwasica metaboliczna
DODATKOWE INFORMACJE




dobrze reagują chorzy z niska aktywnością reninową osocza
generalnie diuretyki potęgują działanie wszystkich innych leków hipotensyjnych
(zapobieganie kumulacji płynów)
ze względu na dosyć spłaszczony kształt krzywej dawka- efekt stosowane w niskich i
średnich dawkach
dobrze tolerowane, pacjenci uskarżają się głównie na zaburzenia seksualne (5%-10%)
4