Leki stosowane w chorobach układu krążenia
advertisement
Leki stosowane w chorobach układu krążenia 1 Najczęściej występujące schorzenia układu krążenia • • • • • Choroba nadciśnieniowa Choroba niedokrwienna serca/zawał Zaburzenia rytmu serca Niewydolność serca Zaburzenia gospodarki lipidowej 2 Najczęściej stosowane leki w chorobach układu krążenia • • • • preparaty naparstnicy leki dopaminergiczne leki przeciwarytmiczne blokery kanału wapnia • inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę –IKA • leki moczopędne • leki beta-adrenolityczne • antagoniści receptora angiotensynowego – sartany • leki przeciwlipemiczne: fibraty, statyny 3 Inhibitory konwertazy angiotensyny (IKA) 4 Inhibitory konwertazy angiotensyny – mechanizm działania Hamowanie układu renina-angiotensynaaldosteron (85-90%) osoczowego tkankowego 5 Inhibitory konwertazy angiotensyny – mechanizm działania c.d. Hamowanie katabolizmu bradykininy: ↑NO, ↑ PGI2, ↑ PGE2. 6 Inhibitory konwertazy angiotensyny- leki Stosowane grupy leków: inhibitory konwertazy zawierające grupę sulfhydrylową (SH) (kaptopryl) proleki (enalapryl, kwinapryl, ramipryl, cilazapryl, fozynopryl, peryndopryl) inhibitory konwertazy o przedłużonym działaniu (enalapryl, lizynopryl) 7 Prolek Prolek - (ang. pro-drug) - to substancja o działaniu leczniczym, która rozwija w pełni swoje działanie dopiero w chwili, gdy ulegnie przemianom metabolicznym w organizmie, natomiast sama nie jest aktywna, lub jest wielokrotnie mniej aktywna od powstałej substancji. 8 Inhibitory konwertazy angiotensyny – wskazania • nadciśnienie tętnicze • niewydolność serca • współistniejąca z nadciśnieniem - nefropatia z białkomoczem, - cukrzyca, - przerost mięśni komory lewej, - niewydolność krążenia, - zaburzenia lipidowe, - przebyty zawał mięśnia serca z niską frakcją wyrzutu komory lewej 9 Inhibitory konwertazy angiotensyny – przeciwwskazania • hipowolemia, • ciąża, • zwężenie tętnic nerkowych lub tętnicy nerkowej u chorego z jedną nerką, • kaszel przed rozpoczęciem leczenia. 10 Inhibitory konwertazy angiotensyny – informacja użyteczna klinicznie: • inhibitory konwertazy są najlepiej tolerowanymi lekami hipotensyjnymi • przed rozpoczęciem leczenia inhibitorami konwertazy lek moczopędny należy odstawić lub zmniejszyć jego dawkę • proleki wymagają uczynnienia w wątrobie i dlatego później rozpoczynają działanie niż inhibitory konwertazy z SH. 11 Inhibitory konwertazy angiotensyny – niepożądane działania Związane z farmakologicznym działaniem leków: obniżenie ciśnienia tętniczego krwi – hipotensja niewydolność nerek: stężenia mocznika, kreatyniny zwiększenie stężenia potasu we krwi kaszel 12 Inhibitory konwertazy angiotensyny – niepożądane działania Nie związane z farmakologicznym działaniem IKA bezsenność, parastezje, bóle głowy, zmęczenie nudności wymioty, zaparcia, zaburzenia smaku zaczerwienienie skóry, obrzęk naczynioruchowy fetotoksyczne: wielowodzie, niewydolność nerek płodu, anuria 13 Inhibitory konwertazy angiotensyny – niepożądane działania Nie związane z farmakologicznym działaniem IKA zaburzenia hematologiczne: anemia aplastyczna (kaptopril), agranulocytoza (kaptopril, enalapril), trombocytopenia (kaptopril) reakcje nadwrażliwości: eozynofila, zapalenie pęcherzyków płucnych, toczeń rumieniowaty 14 Leki moczopędne 15 Leki moczopędne- zastosowanie • obrzęki sercowe, nerkowe, wątrobowe • stany zatrzymania elektrolitów (sodu-napięcie przedmiesiączkowe; substancji azotowych – niewydolność wydzielnicza nerek) • nadciśnienie (zmniejszenie ilości krwi krążącej) • zatrucia • w leczeniu niektórych postaci otyłości 16 Leki moczopędne - podział • leki zwiększające wydalanie głównie wody – diuretyki • leki zwiększające wydalanie soli mineralnych – sodu i chlorków - saluretyki 17 Leki moczopędne - podział • w zależności od punktu uchwytu działania: – leki o głównie nerkowym punkcie uchwytu • zwiększają przesącz pierwotny i hamują wchłanianie zwrotne – leki o głównie pozanerkowym punkcie uchwytu działania • działają na koloidy krwi i tkanki, powodują hydremię 18 Leki moczopędne- podział, główne grupy • leki o głównie nerkowym punkcie uchwytu • tiazydy – hydrochlorotiazyd • diuretyki pętlowe – furosemid, kwas etakrynowy • pochodne chinazoliny i indoliny – chlortalidon, indapamid, kwas tienylowy • inhibitory anhydrazy węglanowej – acetazolamid 19 Leki moczopędne - leki o głównie nerkowym punkcie uchwytu 20 Leki moczopędne – tiazydy, hydrochlorotiazyd • lek o budowie sulfonamidowej, • dobrze wchłaniany z przewodu pokarmowego. Działanie występuje po 2 godzinach i utrzymuje się przez 6 do 12 godzin. • hamuje transport sodu i chloru w początkowym odcinku kanalika dystalnego nefronu, gdzie w warunkach fizjologicznych zwrotnemu wchłanianiu ulega 5-8% przefiltrowanego sodu. • zastosowanie: obrzęki pochodzenia sercowego, nerkowego, wątrobowego, nadciśnienie samoistne i nerkowe, zespół napięcia przedmiesiączkowego • może wywołać hipokaliemię (podaje się sole potasowe) 21 Leki moczopędne - tiazydy • przeciwwskazania: ostra niewydolność nerek z bezmoczem, śpiączka wątrobowa, zaburzenia elektrolitowe, ciąża; ostrożnie w cukrzycy i dnie moczanowej • interakcje: nasilają działanie hipotensyjne guanetydyny, rezerpiny, metyldopy oraz środków zwiotczających kuraropodobnych • działania niepożądane: uczulenie (pokrzywka, świąd), zaburzenia elektrolitowe (hipokaliemia, hipernatremia), zaburzenia łaknienia, nudności, bóle głowy, hipotonia ortostatyczna, zapalenie trzustki • preparaty: Hydrochlorotiazidum, Clopamid 22 Leki moczopędne - pochodne chinazoliny i indoliny • związki o budowie heterocyklicznej (chinetazon, chlortalidon, metolazon, indapamid, kwas tienylowy) • Chlortalidon -podawany wyłącznie doustnie • Farmakokinetyka. Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego. Działanie pojawia się już po 2 godzinach, osiąga maksimum po 12 godzinach. Czas działania chlortalidonu wynosi od 48 do 72 godz. – hamuje wchłanianie zwrotne jonów sodu i chlorków w kanalikach bliższych – zastosowanie: obrzęki sercowe, wątrobowe i nerkowe, nadciśnienie tętnicze – działania niepożądane: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, zawroty i bóle głowy, reakcje uczuleniowe, zaburzenia układu krwiotwórczego – przeciwwskazania: ostra niewydolność nerek z bezmoczem, śpiączka 23 wątrobowa, uczulenie , ciąża i laktacja Leki moczopędne - pochodne chinazoliny i indoliny c.d • Indapamid - podawany wyłącznie p.o. - lek o budowie sulfonamidowej - różni się od hydrochlorotiazydu dłuższym czasem półtrwania, który wynosi od 14 do 18 godzin. Lek wiąże się z białkami osocza w 71-79%. Metabolizowany w wątrobie. – hamuje zwrotne wchłanianie sodu w kanalikach bliższych oraz w korowej części kanalików dalszych – hamuje transport jonów wapniowych w komórce mięśniowej, działa bezpośrednio rozkurczająco na naczynia 24 – w małej dawce działa silnie hipotensyjnie a słabo moczopędnie Leki moczopędne - pochodne chinazoliny i indoliny c.d. • Indapamid- jest dobrze rozpuszczalny w tłuszczach, łatwo wiąże się z białkami osocza, • zastosowanie: nadciśnienie samoistne, współistniejące z cukrzycą – działania niepożądane: hipokaliemia, uczucie osłabienia, hipotonia ortostatyczna, reakcje uczuleniowe – przeciwwskazania: ciąża, ciężka niewydolność wątroby, zaburzenia naczyniowe o.u.n. 25 Leki moczopędne - diuretyki pętlowe Furosemid, podawany p.o., i.v., i.m. – sulfonamid o silnym działaniu moczopędnym, – dobrze wchłaniany z przewodu pokarmowego, wiązanie z białkami 98%, po podaniu dożylnym biologiczny okres półtrwania 1-1,5 godz., przenika do płodu i mleka matki. Działanie moczopędne do 1 godz. po podaniu p.o , po 15 min. po podaniu i.v, czas działania 3-6 godz. Wydalany przez nerki. – głównie hamuje wchłanianie zwrotne sodu a w niewielkim stopniu potasu – działa szybko (po wstrzyknięciu dożylnym po kilku minutach) – najsilniejszy lek moczopędny 26 Leki moczopędne- diuretyki pętlowe Furosemid – zastosowanie: obrzęki – obwodowe różnego pochodzenia, nadciśnienie, diureza wymuszona, obrzęk płuc oraz obrzęk mózgu – działania niepożądane: jest mało toksyczny; może wywołać hipokaliemię odwodnienie, zagęszczenie krwi ze skłonnościami do zakrzepów; rzadko alergiczne reakcje skórne, biegunkę, zmniejszenie łaknienia, niekiedy hiperglikemię, hiperurykemię, hiponatremię, osłabienie siły mięśniowej, kurcze mięśni, upośledzenie słuchu, leukopenię, trombocytopenię 27 Leki moczopędne - diuretyki pętlowe Furosemid – interakcje: nasila działanie leków hipotensyjnych i środków zwiotczających, osłabia działanie leków przeciwcukrzycowych – przeciwwskazania: bezmocz, niedrożność dróg moczowych, hipokaliemia, śpiączka wątrobowa, ciąża – preparat: Furosemidum (p.o., i.v.) 28 Leki moczopędne - diuretyki pętlowe • Kwas etakrynowy – powoduje zahamowanie wchłaniania zwrotnego sodu w pętli nefronu i kanalikach – zastosowanie: obrzęki związane z niewydolnością krążenia, zespół nerczycowy, marskość wątroby – działania niepożądane: jest toksyczny; wywołuje zaburzenia żołądkowo-jelitowe, drażni ścianę naczyń (stosuje się rozcieńczone roztwory), reakcje skórne, uszkodzenie słuchu (szum w uszach), zaburzenia elektrolitowe (odwodnienie, zasadowica, hipokaliemia, hipernatremia) – przeciwwskazania: cukrzyca, ciąża, marskość wątroby – nie ma budowy sulfonamidowej 29 Leki moczopędne - diuretyki pętlowe c.d. Torasemid • charakteryzuje się dobrą biodostępnością (80-90%), biologiczny okres półtrwania wynosi ok. 3,5 godz., • wskazania lecznicze są takie same jak innych diuretyków pętlowych, • ze względu na dłuższy czas działania ma mniej działań niepożądanych, wykazuje efekty obniżania ciśnienia tętniczego w leczeniu nadciśnienia już w dawkach nie dających wyraźnego działania moczopędnego. 30 Leki moczopędne - diuretyki oszczędzające potas grupa związków nie powodujących kaliurii; hamują wchłanianie zwrotne sodu w kanalikach dalszych 31 Leki moczopędne - diuretyki oszczędzające potas Spironolakton konkurencyjny antagonista aldosteronu w kanaliku dalszym nefronu – związek steroidowy o budowie aldosteronu; hamuje wchłanianie zwrotne sodu (zwiększa się wydalanie sodu i wody z moczem) – wchłania się z przewodu pokarmowego, ulega biotransformacji do czynnego metabolitu – kanrenonu; działanie spironolaktonu trwa do 2-3 dni po odstawieniu; lek indukuje enzymy mikrosomalne wątroby. – zastosowanie: obrzęki, aldosteronizm – działanie niepożądane: hiperkaliemia, zaburzenia rytmu serca, osłabienie siły mięśniowej, parestezje, ginekomastia, zaburzenia miesiączkowania, wysypki, zaburzenia obrazu krwi – przeciwwskazania: niewydolność nerek, hiponatremia, ciąża, bezmocz – preparat: Spironol (Verospiron) (p.o., i.v.) 32 Leki moczopędne - diuretyki oszczędzające potas Eplerenon • syntetyczny steroid, antagonista receptora aldosteronu, • stosowany w leczeniu niewydolności serca, • zalecany jest w leczeniu uzupełniającym u pacjentów z dysfunkcją skurczową lewej komory (EF < 40%) i klinicznymi objawami niewydolności serca po przebytym zawale, razem z beta-blokerami, • można stosować razem z diuretykami tiazydowymi, • gdy jest stosowany razem z inhibitorem ACE lub sartanem, a także u pacjenta z niewydolnością nerek, powinno się często kontrolować kaliemię, • przeciwwskazaniem do stosowania antagonistów aldosteronu jest hiperkaliemia≥ 5 mmol/l w surowicy 33 Leki moczopędne - diuretyki oszczędzające potas • Triamteren – pochodna pterydyny działa j.w. – zastosowanie: obrzęki w przewlekłej niewydolności krążenia, choroby wątroby, zespół nerczycowy, nadciśnienie • Amiloryd – działa na dystalny odcinek kanalika nerkowego, zwiększa wydalanie sodu i chlorków oraz zmniejsza wydalanie potasu – zastosowanie: obrzęki sercowe, nadciśnienie, marskość wątroby – działania niepożądane: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, suchość w jamie ustnej, hiperkaliemia, kurcze mięśniowe, splątanie, hipotonia ortostatyczna – przeciwwskazania: hiperkaliemia, niewydolność nerek, ciąża, ostrożnie w cukrzycy 34 Leki moczopędne - niepożądane działania • zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej • zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej • zaburzenia hemodynamiczne • zaburzenia przemiany węglowodanowej, purynowej, lipidowej, układu wewnątrzwydzielniczego • zaburzenia krzepnięcia krwi, narządu słuchu, układu krwiotwórczego, układu immunologicznego 35 Leki moczopędne - niepożądane działania • Diuretyki tiazydowe układ krążenia: podciśnienie ortostatyczne, niedokrwienie narządów (np. zawał kreski, ośrodkowego układu nerwowego - przejściowe) zaburzenia gospodarki wodno-elekrolitowej: stężenia potasu (zaburzenia rytmu serca) i cynku w organizmie, stężenia wapnia i sodu (obrzęki) 36 Leki moczopędne - niepożądane działania • Diuretyki tiazydowe zaburzenia gospodarki lipidowej ( stężenia cholesterolu i trójglicerydów) zaburzenia gospodarki węglowodanowej (cukrzyca dysregulacja) ponadto: fotodermatozy, fofoalergie, toczeń rumieniowaty, toksyczna martwica skóry, zapalenia naczyń 37 Leki moczopędne - niepożądane działania • Furosemid hipokliemia hiponatremia hipomagnezemia zasadowica nieoddechowa objawy nietolerancji węglowodanów hipertriglicerydemia, CholC, LDL, VLDL hipowolemia reakcje alergiczne: pokrzywka, ostre śródmiąższowe zapalenie nerek ototoksyczność 38 Leki moczopędne - niepożądane działania • Spironolakton - oszczędzający potas zaburzenia endokrynne: działanie antyandrogenne mężczyźni: - ginekomastia - obniżenie libido - impotencja - oligospermia kobiety: - powiększenie gruczołów piersiowych - zaburzenia miesiączkowania (zbyt częste lub rzadkie miesiączki, brak miesiączki) hiperpotasemia 39 Leki beta- adrenolityczne 40 Leki beta- adrenolityczne – mechanizm działania • grupa leków działających na receptory β1 i β2 (antagoniści) • działanie związane jest z zablokowaniem receptora beta-adrenergicznego co powoduje następujące efekty biologiczne: w obrębie serca: zmniejszenie częstości akcji serca, spadek ciśnienia tętniczego krwi, zmniejszenie objętości wyrzutowej i minutowej serca, zmniejszenie zużycia tlenu przez mięsień sercowy, zwiększenie przepływu wieńcowego i poprawa odżywienia mięśnia sercowego w obrębie naczyń krwionośnych: skurcz naczyń i zwiększenie oporu obwodowego, w obrębie mięśni gładkich narządów wewnętrznych: skurcz (np. oskrzeli) 41 Leki beta –adrenolityczne - stosowane grupy leków nieselektywne (pindolol, propranolol, sotalol, nadolol) kardioselektywne (atenolol, metoprolol) hydrofilne (atenolol, nadolol) z własną aktywnością sympatomimetyczną (ISA) (oksyprenolol, pindolol) alfa-beta-blokery (labetalol, karwedilol) beta-blokery rozszerzające naczynia (bisoprolol, celiprolol) 42 Leki beta -adrenolityczne – podział Nieselektywne • oksprenolol • pindolol • propranolol • sotalol • nadolol 43 Leki beta- adrenolityczne – podział Selektywne • metoprolol • atenolol • acebutolol • betaksolol • bisoprolol • celiprolol • nebiwolol 44 Leki beta- adrenolityczne – podział Leki α- i β-adrenolityczne • labetalol • karwedilol 45 Leki beta -adrenolityczne – wskazania • nadciśnienie tętnicze • choroba niedokrwienna serca • nadkomorowe zaburzenia rytmu serca • komorowe zaburzenia rytmu serca • profilaktyka napadów migreny • tachykardia zatokowa 46 Leki beta- adrenolityczne – przeciwwskazania • bradykardia zatokowa • blok przedsionkowo-komorowy II stopnia i blok przedsionkowo-komorowy III stopnia • wstrząs kardiogenny • niewyrównana astma oskrzelowa, przewlekła obturacyjna choroba płuc lub inna przewlekła choroba płuc • niewyrównana niewydolność krążenia • nasilone zaburzenia krążenia obwodowego • angina Prinzmetala 47 Leki beta -adrenolityczne – niepożądane działania • układ krążenia: bradykardia, niedociśnienie, zaburzenia rytmu serca (proarytmia: sotalol; torsades de pointes), zaburzenia przewodzenia wewnątrzsercowego (bloki przedsionkowokomorowe, zaburzenia krążenia obwodowego i mózgowego 48 Leki beta- adrenolityczne – niepożądane działania • ośrodkowy układ nerwowy: uczucie zmęczenia, zawroty głowy, bóle głowy, depresja, zaburzenia świadomości • zaburzenia endokrynne: hiperglikemia, hipoglikemia (cukrzyca - dysregulacja) • układ moczowo-płciowy: zaburzenia seksualne, impotencja, libido, zaburzenia w oddawaniu moczu (nocne, częste, zatrzymanie) 49 Leki beta -adrenolityczne – niepożądane działania • układ oddechowy: skurcz oskrzeli (nieselektywne, zależny od dawki selektywnych), zaburzenia oddychania, kaszel, • układ mięśniowo-szkieletowy: bóle ścięgien, stawów, mięśni, zapalenie ścięgien 50 Leki beta -adrenolityczne – niepożądane działania • zaburzenia dermatologiczne: zaczerwienienie, świąd, zaburzenia pigmentacji, łysienie plackowate • zaburzenia w badaniach laboratoryjnych: stężenia mocznika (propranolol), stężenia transaminaz, fosfatazy alkalicznej, LDH (propranolol, metoprolol) 51 Miażdżyca 52 Wynikiem działania miażdżycy może być: • • • • choroba wieńcowa, zawał serca, udar mózgu, chromanie przystankowe czyli inaczej miażdżyca tętnic kończyn dolnych • wszelkie inne choroby spowodowane przez zmiany zwyrodnieniowe niedokrwionych narządów (np. niedokrwienie nerek może być powodem dokuczliwej choroby nadciśnieniowej). 53 Celem leczenia hiperlipidemii jest: • obniżenie ryzyka choroby niedokrwiennej serca, • zahamowanie bądź uzyskanie regresji zmian miażdżycowych, • zmniejszenie zmian skórnych (żółtaków), • zapobieganie ostremu zapaleniu trzustki u osób z wysoką trójglicerydemią, • dodatkowo na podstawie ostatnich badań zmniejszenie incydentów sercowo-naczyniowych. 54 Zasady leczenia miażdżycy • zmniejszenie stężenia cholesterolu we krwi • normalizacja składu lipoprotein • leczenie antyagregacyjne 55 Zasady leczenia miażdżycy • • • • zahamowanie wchłaniania cholesterolu z jelit zahamowanie syntezy cholesterolu w wątrobie zwiększenie katabolizmu VLDL i LDL zahamowanie wytwarzania bogatych w cholesterol frakcji lipoprotein • zahamowanie syntezy VLDL • zahamowanie agregacji płytek krwi 56 Leczenie dyslipidemii 1) wyrównanie metaboliczne cukrzycy, 2) normalizacja masy ciała, 3) zastosowania wysiłku fizycznego, 4) u osób z hipertrójglicerydemią bezwzględny zakaz picia alkoholu, 5) dieta hipolipemizująca 57 Zasady leczenia miażdżycy • hipercholesterolemia – – – – – – żywice statyny fibraty kwas nikotynowy (KN) probukol terapia skojarzona (żywice+statyny, żywice+fibraty, żywice+KN, żywice+probukol) • hiperlipidemia mieszana – fibraty – KN • hipertrójglicerydemia – fibraty – KN – terapia skojarzona:fibraty + KN i oleje rybne 58 Leki przeciwlipemiczne 59 Statyny • inhibitory enzymu kontrolującego biosyntezę cholesterolu (reduktazy 3-hydroksy-3-metyloglutarylokoenzymu A) • zmniejszają pulę cholesterolu wewnątrz komórek, pobudza to biosyntezę i aktywność receptorów komórek dla LDL. Cząstki te są aktywnie wychwytywane przez komórki dla uzupełnienia niedoboru cholesterolu wynikającego z zahamowania jego biosyntezy przez statyny 60 Statyny • hamują syntezę VLDL w wątrobie. • obniżają stężenie cholesterolu całkowitego o 15-30%, LDL-Ch o 20-40%, podwyższają natomiast stężenie HDL-Ch o 5-10%. • stwierdzono również, że po podaniu statyn stężenie trójglicerydów zmniejsza się o 10-20%. 61 Statyny- mechanizm działania 1. Modyfikują strukturę śródbłonka poprzez: – tworzenie się „twardszych” blaszek miażdżycowych, – zmniejszenie liczby złogów lipidowych, – zwiększenie puli kolagenu, – zwiększenie liczby komórek mięśni gładkich, – neowaskularyzację w błonie wewnętrznej. 62 Statyny- mechanizm działania 2. Modyfikują czynność śródbłonka poprzez: – poprawę rozkurczu naczyniowego związanego z działaniem tlenku azotu. 3. Osłabiają reakcję zapalną poprzez: – zahamowanie aktywności makrofagów oraz limfocytów T, – hamowanie produkcji wolnych rodników tlenowych przez stymulowane makrofagi, co w następstwie zmniejsza zdolność tych makrofagów do modyfikacji oksydatywnej LDL-Ch. 63 Statyny- mechanizm działania 4. Wpływają na układ hemostazy – (niejednorodnie) poprzez: – hamowanie wydzielania czynnika tkankowego (kofaktor osoczowego czynnika VII), – upośledzenie agregacji płytek przez obniżenie zawartości cholesterolu w błonach płytek, – obniżenie biosyntezy tromboksanu w płytkach, – zmniejszenie stężenia fibrynogenu w surowicy krwi, – zmniejszenie lepkości krwi całkowitej. 64 Statyny- działania niepożądane – zwiększenie aktywności transaminaz – miopatia i rabdomioliza stężenia CPK, haptoglobiny) (zwiększenie – zaburzenia żołądkowe – objawy ze bezsenność), strony OUN (bóle głowy, – wysypka skórna 65 Statyny- preparaty – Lowastatyna – Prawastatyna – Simwastatyna – Fluwastatyna – Atorwastatyna 66 Statyny- preparaty Siła działania Lowastatyny i Prawastatyny jest podobna, dwukrotnie silniej działa Simwastatyna, zaś czterokrotnie słabiej Fluwastatyna, która może obniżyć stężenie cholesterolu całkowitego o 55%, a trójglicerydy o 35%. Fluwastatyna daje najmniej działań niepożądanych, w związku z tym można ewentualnie próbować ją kojarzyć z fibratami. Ponieważ synteza cholesterolu zachodzi w znacznej mierze w nocy stąd preferencja podawania statyn w czasie kolacji. 67 Fibraty • pochodne kwasu fibrynowego, • pobudzają lipazę lipoproteinową zwiększając w ten sposób rozpad lipoprotein bogatych w trójglicerydy, • hamują syntezę VLDL oraz apoliporoteiny ApoB w komórkach wątrobowych, zwiększają klirens LDL-Ch z krążenia poprzez aktywację receptora LDL i zwiększenie jego powinowactwa do LDL-Ch, zmieniają dystrybucję podfrakcji LDL-Ch z podtypu B na podtyp A (większe cząstki, mniej aterogenne). 68 Fibraty • pochodne kwasu fibrynowego, • również mogą obniżać stężenie fibrynogenu, • podnoszą stężenie LDL-Ch u pacjentów z wysokimi stężeniami trójglicerydów, Fibraty obniżają stężenie trójglicerydów o około 50%, podwyższają HDL-Ch. o ok. 10-25%, obniżają stężenie LDL-Ch o około 15%. 69 Fibraty Do grupy tej zaliczamy: • Clofibrat, • Gemfibrozil, • Fenofibrat, • Bezofibrat, • Lifibrol. Fibraty nowszej generacji mają silniejszy wpływ na LDL-Ch i mogą być podawane raz dziennie. 70 Fibraty • Do działań niepożądanych tych leków zaliczamy: • dolegliwości gastryczne, pokrzywkę, miopatię, wzrost aktywności transaminaz, impotencję. • przeciwwskazaniem do stosowania tych leków jest uszkodzenie wątroby, nerek oraz zespół nerczycowy. • Fibraty mogą nasilać działanie leków przeciwzakrzepowych, dlatego w przypadku jednoczesnego stosowania dawkę fibratów należy odpowiednio zmniejszyć. 71 NADCIŚNIENIE TĘTNICZE 72 Wpływ ciśnienia tętniczego na ryzyko sercowo-naczyniowe • Udar mózgu • obniżenie ciśnienia rozkurczowego już o 5 mmHg powoduje zmniejszenie tego zagrożenia o 35-40% • Choroba wieńcowa • Niewydolność serca i choroby nerek • -u chorych na nadciśnienie ryzyko wystąpienia niewydolności serca jest 6-krotnie większe niż u osób z prawidłowym ciśnieniem tętniczym • Nawracające incydenty sercowo-naczyniowe • Ciśnienie tętna i podatność tętnic 73 Strategia leczenia Plan ten powinien uwzględniać: • monitorowanie ciśnienia tętniczego i innych czynników ryzyka • zmiany stylu życia w celu obniżenia ciśnienia tętniczego i kontroli pozostałych czynników ryzyka • leczenie farmakologiczne w celu obniżenia ciśnienia tętniczego, kontroli pozostałych czynników ryzyka i towarzyszących stanów klinicznych 74 Strategia leczenia • Zmiany stylu życia powinno się wdrożyć zawsze, gdy istnieje taka potrzeba, u wszystkich pacjentów, także tych, którzy wymagają leczenia farmakologicznego • Zmiany stylu życia: • zaprzestanie palenia tytoniu, zmniejszenie masy ciała, ograniczenie spożycia alkoholu, zmniejszenie spożycia soli kuchennej • kompleksowe zmiany diety • czynniki psychologiczne i stres 75 Cele leczenia hipotensyjnego • Skuteczne obniżenie ciśnienia krwi • Przywrócenie prawidłowej struktury serca i naczyń • Korekcja innych czynników ryzyka • Korzystny wpływ na choroby współistniejące 76 Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego • W leczeniu nadciśnienia tętniczego stosuje się 6 głównych grup leków: • leki moczopędne, • -blokery, • antagoniści wapnia, • inhibitory konwertazy angiotensyny (ACE), antagoniści angiotensyny II i -blokery. 77 Zasady leczenia farmakologicznego • Zasady te obejmują: – rozpoczęcie leczenia od najmniejszych dostępnych dawek leków, w celu zminimalizowania działań niepożądanych – stosowanie leków w odpowiednich połączeniach w celu osiągnięcia maksymalnego efektu hipotensyjnego przy minimalnych działaniach niepożądanych – stosowanie długo działających leków hipotensyjnych, zapewniających 24-godzinną skuteczność przy podawaniu raz na dobę 78 Rozpoczęcie leczenia farmakologicznego W grupie dużego lub bardzo dużego ryzyka leczenie farmakologiczne należy rozpocząć w ciągu kilku dni, gdy powtarzane pomiary ciśnienia tętniczego potwierdzą rozpoznanie. W grupie średniego lub małego ryzyka rozpoczęcie leczenia farmakologicznego zależy od: • przedyskutowania z chorym preferowanych strategii leczenia • stopnia obniżenia ciśnienia tętniczego, uzyskanego dzięki zmianom stylu życia • stopnia kontroli innych czynników ryzyka • możliwości systemu opieki zdrowotnej w danym kraju 79 Skuteczne połączenia leków • diuretyk i -bloker • diuretyk i inhibitor ACE (lub antagonista angiotensyny II) • antagonista wapnia (z grupy dihydropirydyn) + bloker • antagonista wapnia i inhibitor ACE • -bloker i -bloker 80
