Nazwa Wydziału: Wydział Nauk o Zdrowiu

Opis przedmiotu – wersja pełna
Wydział Nauk o Zdrowiu
Nazwa Wydziału
Nazwa kierunku/specjalności Ratownictwo Medyczne
Studia (odpowiednie podkreślić)
I stopnia - stacjonarne
I stopnia - niestacjonarne
I stopnia - pomostowe: poziom A / B / C/ D/ E
I stopnia - stacjonarne
I stopnia - niestacjonarne
Kształcenie w zakresie farmakologii
NAZWA PRZEDMIOTU
(zgodnie z obowiązującym
standardem kształcenia i/lub
programem nauczania
zatwierdzonym przez Radę
WNoZ)
Przedmioty wprowadzające
Wymagania wstępne
Liczba godzin
Warunki zaliczenia przedmiotu
Forma zajęć
dydaktycznych
1. Ogółem
2. Wykłady
3. Seminaria
4. Ćwiczenia
5. Zajęcia praktyczne
6. Praktyki zawodowe
7. Samokształcenie
Punkty ETC
Jednostka organizacyjna
prowadząca zajęcia
Stopień/tytuł/nazwisko i imię
osób realizujących przedmiot
Cele przedmiotu (wynikowe dotyczące wiedzy,
umiejętności i postaw)
Metody dydaktyczne (sposób
pracy nauczyciela,
umożliwiający osiągnięcie
celów kształcenia)
Środki dydaktyczne
usprawniające proces
nauczania
Główne treści programowe z
przedmiotu – forma zajęć
uwzględniająca kolejność,
liczbę godzin, temat i treści
nauczania
W czasie trwania ćwiczeń - 2 sprawdziany
testowe + sprawdzian końcowy testowy
30
10
Forma zaliczenia
przedmiotu (odpowiednie
podkreślić)
Egzamin
Zaliczenie z oceną
Zaliczenie
20
2
Katedra i Zakład Farmakologii
Wykaz osób prowadzących zajęcia
dr farm. Danuta Cenajek-Musiał, dr farm.
Irena Okulicz-Kozaryn, dr Ewa Kamińska
Po zakończeniu studiów student powinien: opanować podstawową wiedzę o leku, jego drogach
podawania ze szczególnym uwzględnieniem sposobów podawania leków w ratownictwie
medycznym. Znać działanie leków, dawkowanie, wskazania do stosowania z uwzględnieniem
efektów ubocznych i toksycznych a szczególnie leków stosowanych w stanach nagłych.
Powinien posiąść umiejętność wykorzystywania odpowiednich schematów postępowania
ratowniczo-farmakologicznego. Powyższe umiejętności powinny dotyczyć szczególnie leków
ratujących życie ale również leków działających na układ nerwowy, oddechowy, endokrynny,
mięśnie gładkie i poprzecznie prążkowane. Student powinien również umieć korzystać z
odpowiednich źródeł informacji o aktualnie stosowanych środkach w ratownictwie medycznym,
jak i wyrobić w sobie poczucie odpowiedzialności i ostrożności w podejmowaniu decyzji o
doborze leku i konsekwencjach ratowniczo-farmakologicznych.
Nauczyciel omawia najważniejsze leki w danej grupie, ze szczególnym uwzględnieniem
dawkowania leków stosowanych w stanach zagrożenia życia oraz przygotowuje dla studentów
kompendium podstawowej obowiązującej wiedzy w danym temacie.
Osoba odpowiedzialna za przedmiot
dr farm. Irena Okulicz-Kozaryn
Prezentacje z wykorzystaniem multimedialnych środków przekazu przy wykorzystaniu rzutnika
pisma i rzutnika LCD.
Wykłady
Numer
kolejny
1.
Liczba
godzin
2
2.
2
Temat i treści nauczania
Losy leków w ustroju wchłanianie, transport przez błony komórkowe, dystrybucja leków i ich
wiązanie białkami, biotransformacja, współczynnik pka i jego rola we
wchłanianiu i wydalaniu leków.
Farmakologia autonomicznego układu nerwowego cz. 1:
wiadomości o neuroprzekaźnictwie, receptorach i ich podtypach w układzie
współczulnym;
środki lecznicze działające poprzez pobudzenie receptorów α (np.
norepinefryna), β (orcyprenalina, fenoterol), α i β (np. epinefryna), leki
sympatykomimetyczne o mechaniźmie niebezpośrednim (np. efedryna);
środki hamujące czynność układu współczulnego: leki α1-adrenaolityczne
(np. prazosyna, terazosyna), leki β1 i β2-adrenolityczne (np. propranolol,
acebutolol), środki sympatolityczne (np. metyldopa).
Farmakologia autonomicznego układu nerwowego cz. 2:
wiadomości o neuroprzekaźnictwie, receptorach i ich podtypach w układzie
przywspółczulnym;
środki lecznicze działające poprzez pobudzenie receptorów
muskarynowych (np. pilokarpina), leki działające poprzez mechanizm
pośredni tzw. inhibitory hydrolazy acetylocholinowej (np. neostygmina,
pirydostygmina); leki cholinolityczne (np. atropina).
Leki przeciwlękowe, nasenne i przeciwdrgawkowe:
kwas γ-aminomasłowy (GABA) jako przekaźnik działania hamujące OUN;
leki nasenne – pochodne kwasu barbiturowego (np. fenobarbital), pochdne
bezodiazepiny (np. nitrazepam, estazolam), leki o innej budowie (np.
zolpidem);
środki przeciwlękowe pochodne benzodiazepiny (np. diazepam,
lorazepam), niebenzodiazepinowe leki uspokajające (hydroksyzyna,
buspiron);
leki przeciwdrgawkowe, przyklady preparatów działanie farmakologiczne,
zastosowanie poszczególnych leków z uwzględnieniem ich stosowania w
określonych typach padaczek.
Środki stosowane w leczeniu chorób afektywnych:
nieselektywne inhibitory wychwytu monoamin (np. imipramina,
amitryptylina);
selektywne inhibitory wychwytu serotoniny (np. fluoksetyna) i/lub
dopaminy (np. bupropion);
inhibitory MAO – selektywne – moklobemid, nieselektywne selegilina.
Seminarium
Temat i treści nauczania
3.
2
4.
2
5.
2
Numer
kolejny
Liczba
godzin
Numer
kolejny
1.
Liczba
godzin
2
2.
2
• Leczenie bólu ostrego – receptory opioidowe, podział i funkcje;
- leki opioidowe przeciwbólowe pochodzenia naturalnego i syntetycznego
o działaniu agonistycznym agonistyczno-antagonistycznym (np. morfina
– dawkowanie w stanach nagłych, petydyna, buprenorfina, fentanyl); leki
opioidowe o mechanizmie mieszanym (np. tramadol); antagoniści
receptorów opioidowych (np. nalokson);
- leki nieopioidowe przeciwbólowe (np. paracetamol, metamizol),
niesteroidowe środki przeciwzapalne działające nieselektywnie i
selektywnie poprzes hamowanie lizoform cyklooksygenazy COX1 i
COX2 (np. kwas acetylosalicylowy, ibuprofen, ketoprofen, celekoksyb.
3.
2
• Środki stosowane w znieczuleniu miejscowym oraz leki zwiotczające
mięśnie poprzecznie prążkowane
- środki działające na zakończenia czuciowe pobudzająco (np.
kapsaicyna, kamfora) i hamująco – stosowane do znieczuleń
miejscowych (np. bupiwakaina, lignokaina, kokaina) z uwzględnieniem
stosowania wybranych leków do określonych typów znieczuleń
- leki wpływające na płytkę motoryczną (np. pankuronium,
sukcynylocholina).
4.
2
• Leki stosowane w ostrych zespołach brzusznych
- kolki (np. nerkowa, wątrobowa) – leki rozkurczowe (np. papaweryna,
drotaweryna). leki cholinolityczne (np.atropina, hyoscyna) mechanizmy
działania i działanie farmakologiczne, dawkowanie leków w stanach
naglących.
• Leki stosowane w wymiotach różnego pochodzenia – grupy leków,
przykłady preparatów, mechanizm działania, skuteczność w leczeniu
nudności i wymiotów w zależności od przyczyny, główne działania
Ćwiczenia
Temat i treści nauczania
 Postacie leków – stałe i płynne.
• Drogi podawania leków szczególnie w ratownictwie medycznym –
korzyści i ryzyko podawanie leków drogą dożylną, domięśniową,
podskórną, dotchawiczą, doodbytniczą, i doustną.
• Środki odkażające – mechanizm działania, zastosowanie, działania
niepożądane.
5.
2
6.
2
7.
2
8.
2
9.
2
10.
2
Numer
kolejny
Liczba
godzin
Liczba
godzin
Wykaz literatury
1.
niepożądane (leki przeciwhistaminowe, cholinolityczne, neuroleptyczne,
blokujące receptory dopaminowe i serotoninowe).
• Leki p-uczuleniowe – antagoniści receptora H1, glikokortykosteroidy,
preparaty wapnia
• Postępowanie we wstrząsie anafilaktycznym – przyczyny, objawy
wstrząsu uczuleniowego, algorytm, drogi podawania leków i ich
dawkowanie (np. epinefryna, glikokortykosteroidy).
• Leki stosowane w chorobach układu oddychania – grupy leków z
przykładami preparatów (leki przeciwkaszlowe, wykrztuśne,
mukolityczne), działanie farmakologiczne, najważniejsze działania
niepożądane, zastosowanie, bezwzględne przeciwwskazania
(betamimetyki, glikokortykosteroidy, kromony, cholinolityki,
metyloksantyny, leki przeciwleukotrienowe).
• Leki stosowane w napadzie astmy oskrzelowej i w chorobie
obturacyjnej płuc – leki stosowane w leczeniu i zaostrzeniu oraz w
chorobie obturacyjnej płuc; działanie farmakologiczne najważniejsze
działania niepożądane, dawkowanie w stanach naglących (betamimetyki,
glikokortykosteroidy, metyloksantyny)
• Leki stosowane w zaburzeniach rytmu serca – klasyfikacja (wg Vaughan
Williams), działanie farmakologiczne, zastosowanie, leki stosowane w
leczeniu zaburzeń przewodzenia, dawkowanie leków stosowanych w
stanach zagrażających życiu (amiodaron, lidokaina, atropina,
izoprenalina).
• Leki nasercowe
- glikozydy nasercowe, działanie farmakologiczne, przykłady preparatów,
postępowanie w przypadku wystąpienia działań niepożądanych
glikozydów
- inne leki działające izotropowo dodatnio (np. dopomina, dobutamina,
inhibitory fosfodiesterazy III), działanie farmakologiczne, dawkowanie,
zastosowanie.
• Leki stosowane w niewydolności mięśnia sercowego – grupy leków
(nitraty, beta-blokery, antagoniści wapnia, ACE-I) i przykłady
preparatów, działanie farmakologiczne działania niepożądane,
przeciwwskazania, leki wykorzystywane w terapii choroby wieńcowej,
tolerancja na nitraty, dawkowanie leków stosowanych w napadzie bólu
wieńcowego.
• Leki stosowane w ostrych schorzeniach pochodzenia endokrynnego:
- hormony i analogi hormonów kory nadnerczy stosowane w terapii
(glikokortykosteroidy), działanie farmakologiczne; preparaty
uszeregowane pod względem siły działania, schematy podawania
glikokortykosteroidów podawanych ze wskazań ostrych
- hormony trzustki i ich analogi, przykłady preparatów insulin,
zastosowanie, działania niepożądane, postępowanie w przypadku
hipoglikemii.
• Leki stosowane w ostrych schorzeniach pochodzenia neurologicznego:
- zespoły udarowe – typy i objawy udaru mózgu, zasady postępowania i
leczenie (np. leki antyagregacyjne, trombolityczne), leczenie
neuroprotekcyjne;
- drgawki - grupy leków z przykładami preparatów, działanie
farmakologiczne, zastosowanie, dawkowanie i drogi podawania w
stanach nagłych (np. stan padaczkowy u dorosłych i dzieci).
• Objawy niepożądane i objawy przedawkowania leków stosowanych w
ratownictwie medycznym
• Lista leków, które mogą być podawane przez ratownika medycznego (wg
Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14.01.2008 r.) – działanie,
zastosowanie oraz dawkowanie leków z listy.
Zajęcia praktyczne nie dotyczy
Temat i treści nauczania
Praktyki zawodowe nie dotyczy
Temat i treści nauczania
Samokształcenie nie dotyczny
Liczba
Temat i treści nauczania
godzin
1. Stany zagrożenia życia: postępowanie lecznicze i leki stosowane w ratownictwie
podstawowej dostępnej dla 2.
studenta (do 4 pozycji).
3.
2.
Wykaz literatury
uzupełniającej (do 4 pozycji).
1.
2.
3.
─
─
medycznym, pod red. D. Cenajek-Musiał, I. Okulicz-Kozaryn, M. Grześkowiak. WU
AMiKM w Poznaniu 2004
Kompendium farmakologia i toksykologia, E. Mustschler, wydanie 1 polskie pod red. A.
Danysza, Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 2004.
Podstawy farmakologii ogólnej z elementami receptury, pod red. T. BorkiewiczKozłowskiej, WUAMiKM, Poznań 2001.
Farmakologia. Podręcznik dla studentów i absolwentów wydziałów pielęgniarstwa i nauk
o zdrowiu akademii medycznych, pod red. G. Rajtar-Cynke, Wydawnictwo Czelej,
Lublin 2007.
Kompendium farmakologii, pod red. W. Jańca, PZWL Warszawa 2001.
Należy stosować czcionkę Time New Roman, nr 9, pojedynczy odstęp między wierszami.
Adres strony internetowej dla standardów kształcenia:
http://www.bip.nauka.gov.pl/bipmein/index.jsp?place=Lead07&news_cat_id=117&news_id=982&layout=1&page=te
xt