Farmakologia i toksykologia

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO
NA WYDZIALE LEKARSKIM I
ROK AKADEMICKI 2016/2017
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW III ROKU STUDIÓW
1. NAZWA PRZEDMIOTU :Farmakologia i toksykologia
2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot:
Katedra i Zakład Farmakologii
3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę:
 Adres: Rokietnicka 5a,60-806Poznań
 Tel. /Fax (061) 8547262/(061) 8547253
 Strona WWW www.farmakologia.ump.edu.pl
 E-mail [email protected]
4. Kierownik jednostki:
 dr hab. Przemysław Mikołajczak, prof.UM
5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS
 dr hab. med. Marzena Dworacka, prof. UM
6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do
platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) :
 Nazwisko - dr hab. med. Marzena Dworacka, prof. UM
 Tel. kontaktowy: 61 8547262/49
 Możliwość kontaktu - konsultacje (dni, godz., miejsce): czwartki, 12.30-13.30,
Rokietnicka 5a
 E-mail:[email protected]
 Osoba zastępująca: dr hab. med. Hanna Winiarska
 Kontakt: środy 13.00-15.00, Rokietnicka 5a, tel. 6854-349, e-mail:
[email protected]
7. Miejsce przedmiotu w programie studiów:
Rok: III
Semestr: V i VI
7. Liczba godzin ogółem :
140
liczba pkt.ECTS:12
Jednostki uczestniczące w nauczaniu
przedmiotu
Semestr zimowy liczba godzin
W
Ć
Ćwiczenia
kategoria
S
Katedra i Zakład Farmakologii
30
48
A
-
Razem:
30
48
Jednostki uczestniczące w nauczaniu
przedmiotu
Semestr letni liczba godzin
W
Ć
Ćwiczenia
kategoria
S
Katedra i Zakład Farmakologii
20
42
A
-
Razem:
20
42
9. SYLABUS
Nazwa przedmiotu/modułu
Farmakologia i toksykologia
Wydział
Nazwa kierunku studiów
Poziom kształcenia
Forma studiów
Język przedmiotu
Lekarski I
Rodzaj przedmiotu
medycyna
jednolite magisterskie
dzienne
polski
obowiązkowy
fakultatywny 
Rok studiów/semestr
I  II  III 
IV  V  VI  
1 2 3 4 5 6 7 8
 9  10  11  12 
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z podziałem na
formy prowadzenia zajęć
140, w tym:
fakultety
Założenia i cele przedmiotu
Na wykładach studenci zapoznają się z podstawami
farmakologii i toksykologii, a także z farmakologią
szczegółową wybranych grup leków. Tematyka
wykładów obejmuje również zasady prowadzenia
50 - wykłady, 0 - seminaria, 90 – ćwiczenia, 0 –
farmakoterapii najczęściej spotykanych schorzeń.
Podczas ćwiczeń studenci będą poszerzać wiedzę
zarówno z zakresu farmakologii podstawowej, jak i
szczegółowej,
odbywać
ćwiczenia
praktyczne
prawidłowego wyboru i przepisywania leków na
receptach, ćwiczenia obejmujące analizę przypadków
klinicznych z zakresu farmakoterapii najczęściej
spotykanych schorzeń przewlekłych, antybiotykoterapii
oraz farmakoterapii stanów zagrożenia życia, jak
również
ćwiczenia
doskonalące
umiejętność
dokonywania
podstawowych
obliczeń
farmakokinetycznych.
Celem
tych
zajęć
jest
zrozumienie mechanizmów działania leków i ich
wykorzystania w terapii oraz zdobycie umiejętności
praktycznego zastosowania posiadanej wiedzy.
Po ukończeniu kursu student powinien posiadać
podstawowy zakres wiedzy na temat leków a także
umiejętność wyboru właściwej dla danego schorzenia
farmakoterapii.
Symbol
efektów
kształcenia
zgodnie ze
standardami
OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW
KSZTAŁCENIA
Metody weryfikacji
osiągnięcia
zamierzonych
efektów kształcenia:
WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI
EFEKTAMI KSZTAŁCENIA)
C.W34.
C.W35.
C.W36.
C.W37.
C.W38.
C.W39.
C.W40.
C.W41.
C.W42.
charakteryzuje poszczególne grupy środków
leczniczych
zna główne mechanizmy działania leków oraz
ich przemiany w ustroju zależne od wieku
określa wpływ procesów chorobowych na
metabolizm i eliminację leków
zna podstawowe zasady farmakoterapii
zna ważniejsze działania niepożądane leków, w
tym wynikające z ich interakcji
rozumie problem lekooporności, w tym
lekooporności wielolekowej
zna wskazania do badań genetycznych
przeprowadzanych w celu indywidualizacji
farmakoterapii
zna podstawowe kierunki rozwoju terapii, w
szczególności możliwości terapii komórkowej
oraz terapii genowej i celowanej w określonych
chorobach
zna podstawowe pojęcia z zakresu toksykologii
ogólnej
ustne odpowiedzi w
trakcie zajęć,
kolokwia cząstkowe,
kolokwium
zaliczeniowe,
egzamin końcowy
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
C.W43.
C.W44.
zna grupy leków, których nadużywanie może j.w.
prowadzić do zatruć
zna objawy najczęściej występujących ostrych j.w.
zatruć, w tym alkoholami, narkotykami i
innymi
substancjami
psychoaktywnymi,
metalami ciężkimi oraz wybranymi grupami
leków
zna
podstawowe
zasady postępowania j.w.
diagnostycznego w zatruciach
UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE
SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA)
C.U13.
wykonuje proste obliczenia farmakokinetyczne
C.U14.
dobiera leki w odpowiednich dawkach w celu
korygowania zjawisk patologicznych w ustroju
i w poszczególnych narządach
projektuje schemat racjonalnej chemioterapii
zakażeń, empirycznej i celowanej
poprawnie przygotowuje zapisy wszystkich
form recepturowych substancji leczniczych
posługuje się informatorami farmaceutycznymi
i bazami danych o produktach leczniczych
szacuje niebezpieczeństwo toksykologiczne w
określonych grupach wiekowych oraz w
stanach niewydolności wątroby i nerek, a także
zapobiega zatruciom lekami
interpretuje wyniki badań toksykologicznych
C.U15.
C.U16.
C.U17.
C.U18.
C.U19.
ustne odpowiedzi w
trakcie zajęć,
kolokwia cząstkowe,
kolokwium
zaliczeniowe,
egzamin końcowy
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z
OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA)
PUNKTY ECTS
12
TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU:
Tematyka
Podstawy farmakologii.
Forma
(wykłady,seminari
u,, ćwiczenia,
zaj.fakultatywne,
itp…)
wykład
Opioidowe leki przeciwbólowe.
wykład
Nieopioidowe leki przeciwbólowe i niesteroidowe leki
wykład
przeciwzapalne.
Leki stosowane w chorobie Parkinsona. Środki przeciwdrgawkowe.
wykład
Środki wpływające na krzepnięcie krwi.
wykład
Leki stosowane w leczeniu astmy i POChP.
wykład
Wprowadzenie do chemioterapii zakażeń. Zasady prowadzenia
wykład
chemioterapii zakażeń empirycznej i celowanej.
Powikłania antybiotykoterapii.
wykład
Leki stosowane w leczeniu niewydolności serca.
wykład
Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego.
wykład
Niektóre hormony i analogi hormonów podwzgórza, przysadki
wykład
mózgowej. Hormony tarczycy stosowane w terapii. Leki stosowane
w nadczynności tarczycy.
Leki stosowane w leczeniu cukrzycy.
wykład
Leki przeciwinfekcyjne stosowane w leczeniu zakażeń układu
wykład
oddechowego.
Leki stosowane w leczeniu niedokrwistości. Hematopoetyczne
wykład
czynniki wzrostu.
Środki przeciwnowotworowe cz. I.
wykład
Środki przeciwnowotworowe cz. II.
wykład
Zasady farmakoterapii bólu przewlekłego.
wykład
Środki wpływające na homeostazę kostno-mineralną. Leki
wykład
stosowane w leczeniu dny moczanowej.
Terapie genowe i komórkowe.
wykład
Zasady stosowania leków u kobiet w ciąży i u karmiących.
wykład
Indywidualizacja farmakoterapii –farmakogenetyka.
wykład
Zasady stosowania leków u u dzieci i u osób w podeszłym wieku.
wykład
Podstawy toksykologii .Pierwsza pomoc w zatruciach. Antidota.
wykład
Toksykologia niektórych pestycydów i gazów.
Toksykologia rozpuszczalników. Toksykologia niektórych metali
wykład
ciężkich.
Zatrucia wybranymi lekami. Uzależnienia lekowe.
wykład
Recepta, części recepty, niezgodności recepturowe, skróty, postacie
ćwiczenia
leków. Zasady wypisywania recept i korzystania z baz danych o
środkach leczniczych. Losy leków w ustroju - wchłanianie,
transport, wiązanie z białkami, biotransformacja, wydalanie, wpływ
pKa.
Środki wpływające na autonomiczny układ nerwowy.
ćwiczenia
Środki przeciwpsychotyczne. Środki przeciwlękowe, uspokajające i
ćwiczenia
nasenne.
Leki przeciwdepresyjne.
ćwiczenia
Środki znieczulające miejscowo, leki pobudzające zakończenia
ćwiczenia
czuciowe. Środki do znieczulenia ogólnego. Środki zwiotczające
mięśnie szkieletowe działające obwodowo.
Środki przeciwbólowe: opioidy i antagoniści receptora
ćwiczenia
opioidowego, nieopioidowe środki przeciwbólowe, niesteroidowe
leki przeciwzapalne.
Leki wpływające na krzepnięcie krwi.
ćwiczenia
Leki stosowane w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Leki
ćwiczenia
przeciwwymiotne.Leki przeczyszczające i przeciwbiegunkowe,
przeciwrobacze.
Leki stosowane w leczeniu astmy i innych schorzeń
przebiegających z obturacją oskrzeli. Leki przeciwkaszlowe i leki
wykrztuśne.
Chemioterapia zakażeń I: antybiotyki beta-laktamowe, makrolidy,
ćwiczenia
ketolidy, linkozamidy.
Chemioterapia zakażeń II: tetracykliny, glicylocykliny,
ćwiczenia
streptograminy, oksazolidynony, chloramfenikol,aminoglikozydy,
chinolony, glikopeptydy, polimyksyny,sulfonamidy, pochodne
imidazolu, pochodne furanu. Środki odkażające.
Chemioterapia zakażeń III: leki przeciwwirusowe (leki stosowane w ćwiczenia
zakażeniach Herpessimplex, leki przeciwgrypowe i stosowane w
leczeniu zakażeń HIV, leki stosowane w leczeniu wirusowego
zapalenia wątroby). Leki przeciwmalaryczne.
Chemioterapia zakażeń IV: leki przeciwgrzybicze, leki
ćwiczenia
przeciwgruźlicze.
Leki moczopędne. Glikozydy nasercowe i inne leki działające
ćwiczenia
inotropowo dodatnio.
Leki stosowane w nadciśnieniu tętniczym.
ćwiczenia
Leki stosowane w zaburzeniach rytmu serca. Leki
ćwiczenia
przeciwhistaminowe.
Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca. Leki stosowane
ćwiczenia
w zaburzeniach ukrwienia obwodowego.
Hormony i analogi hormonów nadnerczy stosowane w terapii.
ćwiczenia
Hormony wysp trzustki i ich analogi. Nieinsulinowe leki
ćwiczenia
przeciwcukrzycowe
Hormony płciowe i ich analogii, hormonalna terapia zastępcza,
ćwiczenia
doustne środki antykoncepcyjne, sterydy anaboliczne.
Leki stosowane w leczeniu zakażeń. Analiza przypadków.
ćwiczenia
Leki stosowane w niedokrwistościach z niedoboru żelaza, witaminy
ćwiczenia
B12 i kwasu foliowego.
Leki stosowane w hiperlipoproteinemiach. Leki
ćwiczenia
immunomodulujące.
Środki przeciwnowotworowe
ćwiczenia
Leki stosowane w napadach bólowych, kolkach, bólach
ćwiczenia
przewlekłych i w leczeniu migreny.
Leki roślinne i ich zastosowanie w leczeniu wybranych schorzeń.
ćwiczenia
Indywidualizacja farmakoterapii – farmakokinetyka w praktyce.
ćwiczenia
Toksykologia niektórych pestycydów, metali ciężkich,
ćwiczenia
rozpuszczalników i gazów. Pierwsza pomoc w zatruciach
Toksyczność wybranych leków. Postępowanie w zatruciach.
ćwiczenia
Antidota. Uzależnienia lekowe.
Farmakologia leków stosowanych w wybranych stanach nagłych.
ćwiczenia
LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA:
LITERATURA PODSTAWOWA
Materiały dydaktyczne umieszczane na stronie www.farmakologia.ump.edu.pl
Mutschler E., Gesslinger G., Kroemer H.K., Ruth P., Schäfer-Korting M.. Mutschler
Farmakologia i toksykologia. wyd. III polskie poprawione i uzupełnione, red. W.
Buczko, Elsevier, 2015
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
Rang H., Dale MM, Ritter JM, Flower R, Henderson G. Farmakologia Rang i Dale.
red wyd.pol. Mirowska-Guzel D, Członkowski A, Okopień B. Elsevier Urban &
Partner, Wrocław 2014, wyd.2
Katzung B.G.: Basic & Clinical Pharmacology, The McGraw-Hill Companies, 2015.
Bobkiewicz-Kozłowska T.: Podstawy farmakologii ogólnej z elementami receptury
dla studentów medycyny. Wydawnictwo AMiKM, Poznań 2001.
WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU:
Szczegółowy opis warunków zaliczenia przedmiotu w załączonym poniżej wyciągu z
regulaminu zajęć:
Podstawą zaliczenia zajęć jest:
 Obowiązkowa obecność na ćwiczeniach.
Nieobecność usprawiedliwiona - jako usprawiedliwienie traktuje się zaświadczenie
lekarskie, względnie wezwania urzędowe - władz wojskowych, sądowych, polecenia
władz uczelni, itp. Usprawiedliwienie winno być przedstawione na pierwszym
ćwiczeniu, na którym student jest znów obecny.
Studenci, którzy byli nieobecni na zajęciach (niezależnie od przyczyny
nieobecności) zobowiązani są do uzupełnienia wiedzy z tego zakresu do czasu
kolejnych zajęć.
Studenci, którzy bez usprawiedliwienia opuścili od 1 do 3 ćwiczeń oraz studenci,
których nieobecności usprawiedliwione obejmują od 4 do 10 ćwiczeń w ciągu roku
akademickiego są zobowiązani zdawać, niezależnie od średniej oceny uzyskanej z
pozostałych ćwiczeń, testowe kolokwium wyjściowe (próg zaliczenia 60%
poprawnych odpowiedzi).
Studenci, których nieusprawiedliwione nieobecności obejmują więcej niż 3
ćwiczenia lub nieobecności usprawiedliwione więcej niż 10 ćwiczeń w ciągu roku
akademickiego nie zostaną dopuszczeni do kolokwium wyjściowego i nie uzyskają
zaliczenia przedmiotu.
Decyzja o sposobie zaliczeniu przedmiotu w odniesieniu do przypadków
nieobecności usprawiedliwionych przekraczających 10 ćwiczeń spowodowanych
długotrwałą chorobą lub wypadkami losowymi podjęta zostanie przez egzaminatora
po konsultacji z Dziekanem i Kierownikiem Katedry.
Zezwala się na opuszczenie 1 ćwiczenia z przyczyn losowych. Student ma
obowiązek podać przyczynę nieobecności. Decyzja o usprawiedliwieniu ewentualnych
dalszych pojedynczych nieobecności z przyczyn losowych podjęta zostanie przez
egzaminatora po uprzednim indywidualnym rozpatrzeniu.
 Wykazanie się wiadomościami co najmniej na poziomie dostatecznym
(średnia ocen cząstkowych uzyskanych ze wszystkich ćwiczeń). Na ostateczną
ocenę z ćwiczeń składa się ocena z testów cząstkowych – 70% i ocena z
odpowiedzi ustnych – 30%.
Podczas każdego z ćwiczeń obowiązuje znajomość zagadnień bieżących oraz
zagadnień omawianych w czasie wszystkich poprzednich zajęć od początku kursu
farmakologii.
Studenci uzyskują oceny cząstkowe na podstawie odpowiedzi ustnych podczas
niektórych ćwiczeń oraz wyników losowo wybranych testów cząstkowych
przeprowadzanych na zakończenie każdego z ćwiczeń.
Nieusprawiedliwiona nieobecność na ćwiczeniach jest związana z otrzymaniem
oceny niedostatecznej z testu cząstkowego.
Końcowa ocena niedostateczna z ćwiczeń może być dwukrotnie poprawiana
poprzez zdanie kolokwium wyjściowego.
Uzyskanie oceny niedostatecznej z kolokwium wyjściowego oznacza
niedopuszczenie studenta do egzaminu.
Egzamin końcowy
Egzamin końcowy jest egzaminem testowym i obejmuje całość zagadnień kursu
farmakologii. Ocena końcowa z farmakologii obejmuje ocenę z egzaminu końcowego
(60%) oraz ocenę z ćwiczeń (40%).
Studenci, których średnia ocena z ćwiczeń przekracza 4,5 mogą przystąpić do
egzaminu przedterminowego, a studenci których średnia ocena z ćwiczeń przekracza
4,75 zostaną zwolnieni z egzaminu końcowego. Warunkiem przystąpienia do
egzaminu przedterminowego jest uzyskanie odpowiedniej średniej końcowej oceny z
ćwiczeń, nie więcej niż 1 nieobecność usprawiedliwiona oraz przestrzeganie zasad
ujętych w regulaminie we wszystkich jego punktach. Studenci, którzy chcieliby
uzyskać zwolnienie z egzaminu mają także obowiązek zaliczenia zagadnień z
opuszczonych zajęć u egzaminatora.
10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów
Wykłady - Semestr zimowy/letni
Tematyka wykładów
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej zajęcia
Wykład 1.
Podstawy farmakologii. Podstawy
farmakodynamiki. Podstawy korzystania z
baz danych o produktach leczniczych
(wskazania medyczne, wskazania
rejestracyjne i pozarejestracyjne,
charakterystyka produktu leczniczego.
A.Wesołowska
Wykład 2.
Opioidowe leki przeciwbólowe. Mechanizm
działania i działanie farmakologiczne.
Klasyfikacja. Zastosowanie. Zasady
stosowania w praktyce.
M.Dworacka
Wykład 3.
Nieopioidowe leki przeciwbólowe i
niesteroidowe leki przeciwzapalne:
Mechanizm działania i działanie
farmakologiczne. Klasyfikacja.
Zastosowanie. Zasady stosowania w
praktyce.
R.Forjasz
Wykład 4.
Leki stosowane w leczeniu choroby
Parkinsona. Środki przeciwdrgawkowe.
Mechanizmy działania i działanie
farmakologiczne poszczególnych grup
leków. Zastosowanie.
P. Mikołajczak
Wykład 5.
Środki wpływające na krzepnięcie krwi:
grupy leków, ich mechanizmy działania i
działania farmakologiczne, zasady
bezpiecznego stosowania.
R.Forjasz
Wykład 6.
Wykład 7.
Leki stosowane w leczeniu astmy i POChP:
grupy leków, ich mechanizmy działania i
działania farmakologiczne.
Wprowadzenie do chemioterapii zakażeń:
przegląd
mechanizmów
działania
chemioterapeutyków przeciwinfekcyjnych,
mechanizmy oporności drobnoustrojów na
środki przeciwinfekcyjne, ocena siły
działania przeciwdrobnoustrojowego.
Zasady prowadzenia chemioterapii zakażeń
empirycznej i celowanej: zasady doboru
antybiotyku, czynniki farmakokinetyczne,
farmakodynamiczne i czynniki związane z
pacjentem, które należy uwzględnić podczas
planowania i prowadzenia terapii.
Zastosowanie chemioterapii
przeciwinfekcyjnej w profilaktyce.
H.Winiarska
M.Dworacka
Wykład 8.
Immunologiczne i nieimmunologiczne
powikłania antybiotykoterapii.
M.Dworacka
Wykład 9.
Leki stosowane w leczeniu niewydolności
serca: grupy leków stosowanych w leczeniu
niewydolności serca, ich mechanizmy
działania i działania farmakologiczne.
H.Winiarska
Wykład 10.
Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia
tętniczego: grupy leków stosowanych w
leczeniu nadciśnienia tętniczego - ich
mechanizmy działania i działania
farmakologiczne.
M.Dworacka
Wykład 11.
Niektóre hormony i analogi hormonów
podwzgórza, przysadki mózgowej.
Hormony tarczycy i przytarczyc stosowane
w terapii. Leki stosowane w nadczynności
tarczycy.
A.Czarnywojtek
Wykład 12.
Leki stosowane w leczeniu cukrzycy:
insuliny i nie insulinowe środki
przeciwcukrzycowe - ich mechanizmy
działania i działania farmakologiczne.
Zasady insulinoterapii. Zasady leczenia
chorych na cukrzycę typu 1 i 2.
Wykład 13.
Leki przeciwinfekcyjne stosowane w
leczeniu zakażeń układu oddechowego.
Współczesne zalecenia wyboru leku w
leczeniu zakażeń układu oddechowego w
zależności od etiopatogenezy.
Wykład 14.
Wykład 15.
Wykład 16.
Wykład 17.
Leki stosowane w niedokrwistościach
niedoborowych; preparaty żelaza, wit. B12,
kwasu foliowego. Deferoksamina. Działania
niepożądane. Hematopoetyczne czynniki
wzrostu
Środki przeciwnowotworowe: grupy leków,
mechanizmy działania, przykłady
preparatów. Działania niepożądane wspólne
dla większości leków p-nowotworowych.
Działania niepożądane charaktery
styczne dla poszczególnych grup leków.
Zastosowanie. Część I
Środki przeciwnowotworowe: grupy leków,
mechanizmy działania, przykłady
preparatów. Działania niepożądane wspólne
dla większości leków p-nowotworowych.
Działania niepożądane charaktery
styczne dla poszczególnych grup leków.
Zastosowanie. Część II.
Zasady stosowania leków u chorych z bólem
przewlekłym: zasady prowadzenia terapii,
kolejność stosowania leków, właściwy
dobór leków, bezpieczeństwo
farmakoterapii bólu przewlekłego.
M.Dworacka
M.Dworacka
H.Winiarska
M.Dworacka
M.Dworacka
M.Dworacka
Wykład 18.
Środki wpływające na homeostazę kostnomineralną. Leki stosowane w leczeniu dny
moczanowej. Grupy leków, mechanizmy
działania, działanie farmakologiczne,
działania niepożądane, przeciwwskazania,
zastosowanie.
H.Winiarska
Wykład 19.
Terapie genowe i komórkowe.
H.Winiarska
Wykład 20.
Zasady stosowania leków u kobiet w ciąży i
u karmiących. Rodzaje polekowych
zaburzeń związanych ze stosowaniem leków
w przebiegu ciąży. Odmienności
farmakokinetyki i farmakodynamiki u
kobiet w ciąży, odmienności
farmakokinetyki u płodu i wpływ tych
różnic na bezpieczeństwo stosowania leków
dla matki i płodu. Przykłady częściej
stosowanych grup leków w aspekcie
bezpieczeństwa ich stosowania u kobiety
ciężarnej.
M.Dworacka
Wykład 21.
Indywidualizacja farmakoterapii –
farmakogenetyka. Znaczenie
farmakogenetyki dla skuteczności i
bezpieczeństwa farmakoterapii – wybrane
przykłady.
P. Mikołajczak
Wykład 22.
Zasady prowadzenia farmakoterapii u dzieci
i u osób w podeszłym wieku. Odmienności
w zakresie fizjologii wieku rozwojowego i
wieku podeszłego, które mogą mieć wpływ
na skuteczność i bezpieczeństwo stosowania
leków. Zasady obliczania dawek u dzieci.
H.Winiarska
Wykład 23.
Podstawy toksykologii – toksykodynamika i
toksykokinetyka i ich znaczenie w
diagnostyce zatruć. Diagnostyka
toksykologiczna – wywiad, badanie
przedmiotowe i badania dodatkowe –
odmienności. Pierwsza pomoc w zatruciach.
Antidota. Toksykologia niektórych
pestycydów i gazów – klasyfikacja,
mechanizm i objawy zatruć, postępowanie
w ramach pierwszej pomocy
M.Dworacka
Wykład 24.
Toksykologia niektórych metali ciężkich–
klasyfikacja, mechanizm i objawy zatruć,
postępowanie w ramach pierwszej pomocy.
Toksykologia rozpuszczalników–
klasyfikacja, mechanizm i objawy zatruć,
postępowanie w ramach pierwszej pomocy.
M.Dworacka
Wykład 25.
Zatrucia wybranymi lekami. Uzależnienia
lekowe. Klasyfikacja. Charakterystyka
kliniczna. Mechanizmy uzależnień. Zasady
terapii. Zespół abstynencyjny.
P. Mikołajczak
Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni
Tematyka ćwiczeń
Ćwiczenie 1.
Recepta:
części
recepty,
niezgodności
recepturowe, skróty nazw i zwrotów łacińskich
stosowanych w recepturze, zasady wypisywania
recept.
Postacie leków: charakterystyka postaci leków.
Losy leków w ustroju: wchłanianie, transport
Osoba
odpowiedzialna
A.Wesołowska
SALA
Wtorki14.00-16.15
– gr.10,9 –
Coll.Wrzoska
404 i 407
CBM 3008,
3009
przez błony komórkowe, dystrybucja leków i ich
wiązanie z białkami, biotransformacja,
wydalanie, współczynnik pKa i jego rola we
wchłanianiu i wydalaniu leków.
Ćwiczenie 2.
Środki wpływające na autonomiczny układ
nerwowy. Grupy leków, mechanizmy działania,
działanie farmakologiczne, działania
niepożądane, przeciwwskazania, zastosowanie.
Ćwiczenie 3.
Środki przeciwpsychotyczne. Środki
przeciwlękowe, uspokajające i nasenne. Grupy
leków, mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
Wtorki16.15-18.30
– gr.7,8 –
Coll.Wrzoska
404 i 407
CBM 3008,
3009
Czwartki14.00-16.15gr.3,4,5CBM 1019,
3018, 3008
Eskulap
23,24,25
Czwartki16.15-18.30gr.1,2,6CBM 1019,
3018, 3008
Eskulap
23,24,25
M.Borowska
Wtorki14.00-16.15
– gr.10,9 –
Coll.Wrzoska
404 i 407
CBM 3008,
3009
Wtorki16.15-18.30
– gr.7,8 –
Coll.Wrzoska
404 i 407
CBM 3008,
3009
Czwartki14.00-16.15gr.3,4,5CBM 1019,
3018, 3008
Eskulap
23,24,25
Czwartki16.15-18.30gr.1,2,6CBM 1019,
3018, 3008
Eskulap
23,24,25
j.w.
M.Dworacka
Ćwiczenie 4.
Ćwiczenie 5.
Ćwiczenie 6.
Ćwiczenie 7.
Ćwiczenie 8.
Ćwiczenie 9.
Ćwiczenie 10.
Ćwiczenie 11.
Ćwiczenie 12.
Leki przeciwdepresyjne. Grupy leków,
mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
Środki znieczulające miejscowo. Środki do
znieczulenia ogólnego. Środki zwiotczające
mięśnie szkieletowe działające obwodowo.
Ośrodkowo działające miolityki.
Grupy leków, mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
Środki przeciwbólowe: opioidy i antagoniści
receptora opioidowego, nieopioidowe środki
przeciwbólowe, niesteroidowe leki
przeciwzapalne. Grupy leków, mechanizmy
działania, działanie farmakologiczne, działania
niepożądane, przeciwwskazania, zastosowanie.
Leki wpływające na krzepnięcie krwi. Grupy
leków, mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
Leki stosowane w chorobie wrzodowej żołądka i
dwunastnicy. Leki przeciwwymiotne.Leki
przeczyszczające i przeciwbiegunkowe,
przeciwrobacze
Leki stosowane w leczeniu astmy i innych
schorzeń przebiegających z obturacją oskrzeli.
Grupy leków, mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.Zasady
farmakoterapii astmy i POChP. Leki
przeciwkaszlowe i leki wykrztuśne. Grupy
leków, mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
Chemioterapia zakażeń I: antybiotyki betalaktamowe, makrolidy, ketolidy, linkozamidy mechanizmy działania, spektrum działania ze
szczególnym uwzględnieniem przydatności w
terapii empirycznej, działania niepożądane,
zastosowanie.
Chemioterapia zakażeń II: tetracykliny,
glicylocykliny, streptograminy,
oksazolidynony,chloramfenikol,aminoglikozydy,
glikopeptydy, polimyksyny , sulfonamidy,
pochodne imidazolu, pochodne furanu,
chinolony. Środki odkażające.
Chemioterapia zakażeń III: leki
przeciwwirusowe - mechanizmy działania,
spektrum działania ze szczególnym
j.w.
M.Dworacka
j.w.
R.Forjasz
j.w.
R.Forjasz
j.w.
R.Forjasz
j.w.
H.Winiarska
j.w.
M.Dworacka
j.w.
M.Dworacka
j.w.
M.Dworacka
j.w.
M.Dworacka
Ćwiczenie 13.
Ćwiczenie 14.
uwzględnieniem przydatności w terapii
empirycznej, działania niepożądane,
zastosowanie. Leki przeciwmalarycznemechanizmy działania, spektrum działania ze
szczególnym uwzględnieniem przydatności w
profilaktyce i leczeniu, działania niepożądane.
Chemioterapia zakażeń IV: Leki
przeciwgruźlicze- mechanizmy działania,
spektrum działania, działania niepożądane,
podstawy farmakoterapii przeciwgruźliczej. Leki
przeciwgrzybicze- mechanizmy działania,
spektrum działania ze szczególnym
uwzględnieniem przydatności w terapii
empirycznej, działania niepożądane,
zastosowanie.
Leki moczopędne. Glikozydy nasercowe i inne
leki działające inotropowo dodatnio. Grupy
leków, mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
Farmakoterapia niewydolności serca –podstawy.
Ćwiczenie 15.
Leki stosowane w nadciśnieniu tętniczym.
Grupy leków, mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie. Podstawy
farmakoterapii nadciśnienia tętniczego.
Ćwiczenie 16.
Leki stosowane w zaburzeniach rytmu serca.
Leki przeciwhistaminowe. Grupy leków,
mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie. Leki
przeciwhistaminowe.
Ćwiczenie 17.
Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej
serca. Leki stosowane w zaburzeniach ukrwienia
obwodowego. Grupy leków, mechanizmy
działania, działanie farmakologiczne, działania
niepożądane, przeciwwskazania, zastosowanie.
Leki stosowane w zaburzeniach krążenia
obwodowego.
j.w.
M.Dworacka
j.w.
M.Dworacka
j.w.
M.Dworacka
j.w.
M.Dworacka
M.Dworacka
Wtorki14.00-16.15
– gr.10,9 –
CBM
1019,3018
Eskulap
23,24
Wtorki16.15-18.30
– gr.7,8 –
Coll.Wrzoska
404 i 407
Czwartki14.00-16.15gr.3,4,5CBM 1019,
3018, 3008
Czwartki16.15-18.30gr.1,2,6-
CBM 1019,
3018, 3008
j.w.
Ćwiczenie 18.
Hormony i analogi hormonów nadnerczy
stosowane w terapii. Grupy leków, mechanizmy
działania, działanie farmakologiczne, działania
niepożądane, przeciwwskazania, zastosowanie.
j.w.
Ćwiczenie 19.
Hormony wysp trzustki i ich analogi.
Nieinsulinowe leki przeciwcukrzycowe. Grupy
leków, mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie. Zasady
farmakoterapii cukrzycy
Ćwiczenie 20.
Hormony płciowe i ich analogii, hormonalna
terapia zastępcza,
doustne środki antykoncepcyjne, sterydy
anaboliczne. Grupy leków, mechanizmy
działania, działanie farmakologiczne, działania
niepożądane, przeciwwskazania, zastosowanie.
Ćwiczenie 21.
Leki stosowane w leczeniu zakażeń układu
oddechowego, zakażeń układu moczowopłciowego, układu nerwowego, skóry i tkanki
podskórnej, kości, układu pokarmowego.
Analiza przypadków klinicznych – ćwiczenia w
doborze optymalnej farmakoterapii.
Ćwiczenie 22.
Ćwiczenie 23.
Ćwiczenie 24.
Ćwiczenie 25.
Leki stosowane w niedokrwistościach z
niedoboru żelaza, witaminy B12 i kwasu
foliowego. Grupy leków, mechanizmy działania,
działanie farmakologiczne, działania
niepożądane, przeciwwskazania, zastosowanie.
Leki stosowane w hiperlipoproteinemiach.
Grupy leków, mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie. Leki
immunupresyjne - grupy leków, mechanizmy
działania, działanie farmakologiczne, działania
niepożądane, przeciwwskazania, zastosowanie.
Środki przeciwnowotworowe.Grupy leków,
mechanizmy działania, działanie
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
Leki stosowane w: napadach bólowych, kolkach,
bólu okołooperacyjnym, bólach przewlekłych.
Zasady leczenia bólu ostrego i przewlekłego.
Leki stosowane w leczeniu migreny – tryptany mechanizm działania, działania
farmakologiczne, działania niepożądane,
przeciwwskazania, zastosowanie.
M.Dworacka
j.w.
M.Dworacka
j.w.
M.Dworacka
j.w.
M.Dworacka
j.w.
H.Winiarska
j.w.
M.Dworacka
j.w.
M.Dworacka
Ćwiczenie 26.
Ćwiczenie 27.
Ćwiczenie 28.
Ćwiczenie 29.
Ćwiczenie 30.
Leki roślinne i ich zastosowanie w leczeniu
wybranych schorzeń. Surowiec roślinny jako
źródło substancji czynnych – zastosowanie.
Bezpieczeństwo stosowania leków pochodzenia
roślinnego w skojarzeniu z lekami
syntetycznymi.
Indywidualizacja farmakoterapii farmakokinetyka w praktyce. Ćwiczenia z
zakresu obliczeń farmakokinetycznych ze
szczególnym uwzględnieniem przypadków
chorych z niewydolnością narządową oraz w
przypadkach zatruć lekami.
Toksykologia niektórych pestycydów, metali
ciężkich, rozpuszczalników i gazów–
klasyfikacja, mechanizm i objawy zatruć,
postępowanie w ramach pierwszej pomocy.
Pierwsza pomoc w zatruciach – ogólne zasady
pierwszej pomocy.
Toksyczność wybranych leków–objawy zatruć,
postępowanie w ramach pierwszej
pomocy.Antidota swoiste i nieswoiste.
Uzależnienia lekowe – analiza przypadków.
Farmakologia leków stosowanych w wybranych
stanach nagłych: wstrząs anafilaktyczny, wstrząs
kardiogenny, ostra niewydolność serca, ciężki
napad astmy, ciężkie zaostrzenie POChP,
hipokalemia, hiperkalemia, stany nagłe w
przebiegu nadciśnienia tętniczego, ostre zespoły
wieńcowe.
j.w.
M.Dworacka
j.w.
M.Dworacka
j.w.
H.Winiarska
j.w.
M.Dworacka
j.w.
M.Dworacka
11. Organizacja zajęć:
Ćwiczenia
Wtorki – 30 tygodni
Godz. 14:00 – 16:15 gr. 10,9
Godz. 16.15 – 18:30 gr. 7,8
Czwartki – 30 tygodni
Godz. 14:00 – 16:15 gr. 3,4,5
Godz. 16.15 – 18:30 gr. 1,2,6
Wykłady
Piątki – 25 tygodni
Godz. 13:30 – 15:00
Aktualny
podział
grupy
farmakologia.ump.edu.pl
studenckiej
na
stronie
internetowej
jednostki:
www.
REGULAMIN ZAJĘĆ:
1. Studenci zobowiązani są do podporządkowania się w trakcie zajęć poleceniom nauczycieli
akademickich prowadzących ćwiczenia w zakresie toku zajęć i odpowiednich przepisów
BHP.
2. Ćwiczenia rozpoczynają się punktualnie zgodnie z planem wyznaczonym przez Dziekanat.
3. Podstawą zaliczenia zajęć jest:
 Obowiązkowa obecność na ćwiczeniach.
Nieobecność usprawiedliwiona - jako usprawiedliwienie traktuje się zaświadczenie
lekarskie, względnie wezwania urzędowe - władz wojskowych, sądowych, polecenia
władz uczelni, itp. Usprawiedliwienie winno być przedstawione na pierwszym ćwiczeniu,
na którym student jest znów obecny.
Studenci, którzy byli nieobecni na zajęciach (niezależnie od przyczyny nieobecności)
zobowiązani są do uzupełnienia wiedzy z tego zakresu do czasu kolejnych zajęć.
Studenci, którzy bez usprawiedliwienia opuścili od 1 do 3 ćwiczeń oraz studenci,
których nieobecności usprawiedliwione obejmują od 4 do 10 ćwiczeń w ciągu roku
akademickiego są zobowiązani zdawać testowe kolokwium wyjściowe, niezależnie od
średniej oceny uzyskanej z pozostałych ćwiczeń.
Studenci, których nieusprawiedliwione nieobecności obejmują więcej niż 3 ćwiczenia
lub nieobecności usprawiedliwione więcej niż 10 ćwiczeń w ciągu roku akademickiego
nie zostaną dopuszczeni do kolokwium wyjściowego i nie uzyskają zaliczenia przedmiotu.
Decyzja o sposobie zaliczeniu przedmiotu w odniesieniu do przypadków nieobecności
usprawiedliwionych przekraczających 10 ćwiczeń spowodowanych długotrwałą chorobą
lub wypadkami losowymi podjęta zostanie przez egzaminatora po konsultacji z
Dziekanem i Kierownikiem Katedry.
Zezwala się na opuszczenie 1 ćwiczenia z przyczyn losowych. Student ma obowiązek
podać przyczynę nieobecności. Decyzja o usprawiedliwieniu ewentualnych dalszych
pojedynczych nieobecności z przyczyn losowych podjęta zostanie przez egzaminatora po
uprzednim indywidualnym rozpatrzeniu.
 Wykazanie się wiadomościami co najmniej na poziomie dostatecznym (średnia ocen
cząstkowych uzyskanych ze wszystkich ćwiczeń). Na ostateczną ocenę z ćwiczeń składa się
ocena z testów cząstkowych – 70% i ocena z odpowiedzi ustnych – 30%.
Podczas każdego z ćwiczeń obowiązuje znajomość zagadnień bieżących oraz
zagadnień omawianych w czasie wszystkich poprzednich zajęć od początku kursu
farmakologii.
Studenci uzyskują oceny cząstkowe na podstawie odpowiedzi ustnych podczas
niektórych ćwiczeń oraz wyników testów cząstkowych przeprowadzanych na zakończenie
każdego z ćwiczeń.
Nieusprawiedliwiona nieobecność na ćwiczeniach jest związana z otrzymaniem oceny
niedostatecznej z testu cząstkowego.
Końcowa ocena niedostateczna z ćwiczeń może być dwukrotnie poprawiana
poprzez zdanie kolokwium wyjściowego.
Uzyskanie oceny niedostatecznej z kolokwium wyjściowego oznacza niedopuszczenie
studenta do egzaminu.
4.Egzamin końcowy
Egzamin końcowy jest egzaminem testowym i obejmuje całość zagadnień kursu
farmakologii. Ocena końcowa z farmakologii obejmuje ocenę z egzaminu końcowego
(60%) oraz ocenę z ćwiczeń (40%).
Studenci, których średnia ocena z ćwiczeń przekracza 4,5 mogą przystąpić do
egzaminu przedterminowego, a studenci których średnia ocena z ćwiczeń przekracza 4,75
zostaną zwolnieni z egzaminu końcowego. Warunkiem przystąpienia do egzaminu
przedterminowego jest uzyskanie odpowiedniej średniej końcowej oceny z ćwiczeń, nie
więcej niż 1 nieobecność usprawiedliwiona oraz przestrzeganie zasad ujętych w
regulaminie we wszystkich jego punktach. Studenci, którzy chcieliby uzyskać zwolnienie
z egzaminu mają także obowiązek zaliczenia zagadnień z opuszczonych zajęć u
egzaminatora.
PROGRAM ZAJĘĆ:
Wykłady
1.
30.09.16
Podstawy farmakologii.
2.
07.10.2016
3.
14.10.2016
4.
21.10.2016
5.
28.10.2016
Środki wpływające na krzepnięcie krwi.
6.
4.11.2016
Leki stosowane w leczeniu astmy i POChP.
Opioidowe leki przeciwbólowe.
Nieopioidowe leki przeciwbólowe i niesteroidowe leki
przeciwzapalne.
Leki stosowane w chorobie Parkinsona. Środki
przeciwdrgawkowe.
Wprowadzenie do chemioterapii zakażeń. Zasady
7.
18.11.2016
prowadzenia chemioterapii zakażeń empirycznej i
celowanej.
8.
25.11.2016
Powikłania antybiotykoterapii.
9.
02.12.2016
Leki stosowane w leczeniu niewydolności serca.
10.
09.12.2016
Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego.
Niektóre hormony i analogi hormonów podwzgórza,
11.
16.12.2016
przysadki mózgowej. Hormony tarczycy stosowane w
terapii. Leki stosowane w nadczynności tarczycy.
12.
13.01.2017
Leki stosowane w leczeniu cukrzycy.
13.
20.01.2017
14.
27.01.2017
15.
03.02.2017
Środki przeciwnowotworowe cz. I.
16.
09.02.2017
Środki przeciwnowotworowe cz. II.
17.
23.02.207
Zasady farmakoterapii bólu przewlekłego.
18.
03.03.2017
19.
10.03.2017
Terapie genowe i komórkowe.
20.
17.03.2017
Zasady stosowania leków u kobiet w ciąży i u karmiących.
21.
24.03.207
Indywidualizacja farmakoterapii –farmakogenetyka.
Leki przeciwinfekcyjne stosowane w leczeniu zakażeń
układu oddechowego.
Leki stosowane w leczeniu niedokrwistości.
Hematopoetyczne czynniki wzrostu.
Środki wpływające na homeostazę kostno-mineralną. Leki
stosowane w leczeniu dny moczanowej.
22.
31.03.2017
23.
07.04.2017
24.
21.04.2017
25.
28.04.2017
Zasady stosowania leków u u dzieci i u osób w podeszłym
wieku.
Podstawy toksykologii .Pierwsza pomoc w zatruciach.
Antidota. Toksykologia niektórych pestycydów i gazów.
Toksykologia rozpuszczalników. Toksykologia niektórych
metali ciężkich.
Zatrucia wybranymi lekami. Uzależnienia lekowe.
Ćwiczenia
Recepta, części recepty, niezgodności recepturowe, skróty,
1.
Wt-27.09.16
Czw-29.09.16
postacie leków. Zasady wypisywania recept i korzystania z
baz danych o środkach leczniczych. Losy leków w ustroju wchłanianie, transport, wiązanie z białkami,
biotransformacja, wydalanie, wpływ pKa.
2.
Wt-11.10.16
Czw-13.10.16
Wt-18.10.16
3.
4.
Czw-20.10.16
Wt-25.10.16
Czw-27.10.16
Środki wpływające na autonomiczny układ nerwowy.
Środki przeciwpsychotyczne. Środki przeciwlękowe,
uspokajające i nasenne.
Leki przeciwdepresyjne.
Środki znieczulające miejscowo, leki pobudzające
5.
Wt-08.11.16
Czw-10.11.16
zakończenia czuciowe. Środki do znieczulenia ogólnego.
Środki zwiotczające mięśnie szkieletowe działające
obwodowo.
6.
7.
8.
Wt-15.11.16
Czw-17.11.16
Wt-22.11.16
Czw-24.11.16
Wt-29.11.16
Czw-01.12.16
Środki przeciwbólowe: opioidy i antagoniści receptora
opioidowego, nieopioidowe środki przeciwbólowe,
niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Leki wpływające na krzepnięcie krwi.
Leki stosowane w chorobie wrzodowej żołądka i
dwunastnicy. Leki przeciwwymiotne.Leki przeczyszczające
i przeciwbiegunkowe, przeciwrobacze.
9.
10.
Wt-06.12.16
Czw-08.12.16
Wt-13.12.16
Czw-15.12.16
Leki stosowane w leczeniu astmy i innych schorzeń
przebiegających z obturacją oskrzeli. Leki przeciwkaszlowe
i leki wykrztuśne.
Chemioterapia zakażeń I: antybiotyki beta-laktamowe,
makrolidy, ketolidy, linkozamidy.
Chemioterapia zakażeń II: tetracykliny, glicylocykliny,
11.
Wt-03.01.17
Czw-05.01.17
streptograminy, oksazolidynony,
chloramfenikol,aminoglikozydy, chinolony, glikopeptydy,
polimyksyny,sulfonamidy, pochodne imidazolu, pochodne
furanu. Środki odkażające.
Chemioterapia zakażeń III: leki przeciwwirusowe (leki
12.
Wt-10.01.17
Czw-12.01.17
stosowane w zakażeniach Herpessimplex, leki
przeciwgrypowe i stosowane w leczeniu zakażeń HIV, leki
stosowane w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby). Leki
przeciwmalaryczne.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
Wt-17.01.17
Czw-19.01.17
Wt-24.01.17
Czw-26.01.17
Wt-31.01.17
Czw-02.02.17
Wt-07.02.17
Czw-09.02.17
Wt-21.02.17
Czw-23.02.17
Wt-28.02.17
Czw-02.03.17
Wt-07.03.17
Czw-09.03.17
Wt-14.03.17
Czw-16.03.17
Wt-21.03.17
Chemioterapia zakażeń IV: leki przeciwgrzybicze, leki
przeciwgruźlicze.
Leki moczopędne. Glikozydy nasercowe i inne leki
działające inotropowo dodatnio.
Leki stosowane w nadciśnieniu tętniczym.
Leki stosowane w zaburzeniach rytmu serca. Leki
przeciwhistaminowe.
Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca. Leki
stosowane w zaburzeniach ukrwienia obwodowego.
Hormony i analogi hormonów nadnerczy stosowane w
terapii.
Hormony wysp trzustki i ich analogi. Doustne leki
przeciwcukrzycowe
Hormony płciowe i ich analogii, hormonalna terapia
zastępcza,doustne środki antykoncepcyjne, sterydy
anaboliczne.
Farmakoterapia zakażeń. Analiza przypadków.
Czw-23.03.17
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
Wt-28.03.17
Czw-30.03.17
Wt-04.04.17
Czw-06.04.17
Wt-11.04.17
Czw-20.04.17
Wt-25.04.17
Czw-27.04.17
Wt-02.05.17
Czw-04.05.17
Wt-16.05.17
Czw-18.05.17
Wt-23.05.17
Czw-25.05.17
Wt-30.05.17
Czw-01.06.17
Wt-06.06.17
Czw-08.06.17
Leki stosowane w niedokrwistościach z niedoboru żelaza,
witaminy B12 i kwasu foliowego.
Leki stosowane w hiperlipoproteinemiach. Leki
immunomodulujące.
Środki przeciwnowotworowe
Leki stosowane w napadach bólowych, kolkach, bólach
przewlekłych i w leczeniu migreny.
Leki roślinne i ich zastosowanie w leczeniu wybranych
schorzeń.
Indywidualizacja farmakoterapii – farmakokinetyka w
praktyce.
Toksykologia niektórych pestycydów, metali ciężkich,
rozpuszczalników i gazów. Pierwsza pomoc w zatruciach
Toksyczność wybranych leków. Postępowanie w zatruciach.
Antidota. Uzależnienia lekowe.
Farmakologia leków stosowanych w wybranych stanach
nagłych
PROGRAM NAUCZANIA
Wymagania wstępne:
Znajomość podstaw fizjologii i biochemii. Znajomość
patofizjologii.
Przygotowanie do zajęć: Znajomość podstaw farmakologii i farmakoterapii zgodna z
sylabusem umożliwiająca analizę i dyskutowanie poszczególnych zagadnień. Znajomość
podstawowych
zagadnień
farmakologicznych
omawianych
na
wszystkich
poprzedzających zajęciach, umiejętność odwołania się do wcześniej nabytej wiedzy.
Wymagania
końcowe:
Umiejętność
przygotowania
zapisu
wszystkich
form
recepturowych substancji leczniczych oraz doboru leku w odpowiednich dawkach w celu
korygowania zjawisk patologicznych w ustroju i w poszczególnych narządach,
umiejętność zaprojektowania chemioterapii zakażeń; znajomość dawkowania wybranych
leków, zwłaszcza leków stosowanych w stanach pilnych i naglących; znajomość
najczęściej występujących działań niepożądanych leków oraz istotnych klinicznie
interakcji, rozpoznawanie zatrucia lekami i niektórymi substancjami stosowanymi w
przemyśle, rolnictwie i gospodarstwie domowym, umiejętność interpretacji wyników
badań toksykologicznych oraz znajomość zasad postępowania w przypadkach zatruć.
Umiejętność posługiwania się informatorami farmaceutycznymi i bazami danych o
produktach leczniczych.
12.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny
Egzamin teoretyczny – kryterium zaliczenia, forma egzaminu ( ustny, pisemny,
testowy) – egzamin testowy z wynikiem co najmniej 60% poprawnych odpowiedzi–
szczegóły zawarto w regulaminie. Dotyczy to także obu egzaminów poprawkowych.
Ostateczna ocena z przedmiotu zostanie wystawiona zgodnie z poniższym schematem:
Ocena łączna
(40%oceny z
ćwiczeń +60%
oceny z
Ocena
ostateczna
egzaminu)
Egzamin na 2
2
3-3,25
3
3,26-3,75
3,5
3,76-4,25
4,26-4,5
4
4,5
> 4,5
5
Egzamin na 5
5
Studenci, którzy uzyskają średnią ocenę z zajęć powyżej 4,5 mogą przystąpić do
egzaminu przedterminowego. Warunkiem przystąpienia do egzaminu przedterminowego
jest uzyskanie odpowiedniej średniej końcowej oceny z ćwiczeń, nie więcej niż 1
nieobecność usprawiedliwiona oraz przestrzeganie zasad ujętych w regulaminie we
wszystkich jego punktach.
Egzamin przedterminowy jest egzaminem ustnym obejmującym pytania z całego zakresu
farmakologii (także recepty, obliczenia farmakokinetyczne). Studenci, którzy przystąpią
do tego egzaminu, ale nie uzyskają oceny co najmniej 4,0, mogą nadal zdawać egzamin
testowy na zwykłych zasadach, a ocena z egzaminu przedterminowego nie zostanie
wpisana do indeksu.
Studenci, którzy uzyskali średnią ocenę z zajęć > 4,75 i mają nie więcej niż 1 nieobecność
usprawiedliwioną, a zagadnienia z opuszczonych zajęć zaliczyli u egzaminatora i nie
przekroczyli zasad ujętych w regulaminie w żadnym z jego punktów, zostaną zwolnieni z
egzaminu otrzymując ocenę 5,0.
Egzamin praktyczny – kryterium zaliczenia: nie dotyczy
Zaliczenie – kryterium zaliczenia – wykazanie się wiadomościami co najmniej na
poziomie dostatecznym (średnia wszystkich ocen cząstkowych uzyskanych na
ćwiczeniach  3,0) oraz obecność na ćwiczeniach – szczegóły zawarto w regulaminie.
Oceny z odpowiedzi ustnych stanowić będą 30%, a oceny z testów cząstkowych - 70%
końcowej oceny na zaliczenie przedmiotu.
13.Literatura:
Zalecana literatura:
LITERATURA PODSTAWOWA
Materiały dydaktyczne umieszczane na stronie www.farmakologia.ump.edu.pl
Mutschler E., Gesslinger G., Kroemer H.K., Ruth P., Schäfer-Korting M.. Mutschler
Farmakologia i toksykologia. wyd. III polskie poprawione i uzupełnione, red. W. Buczko,
Elsevier, 2015
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
Rang H., Dale MM, Ritter JM, Flower R, Henderson G. Farmakologia Rang i Dale. red
wyd.pol. Mirowska-Guzel D, Członkowski A, Okopień B. Elsevier Urban & Partner,
Wrocław 2014, wyd.2
Katzung B.G.: Basic & Clinical Pharmacology, The McGraw-Hill Companies, 2015.
Bobkiewicz-Kozłowska T.: Podstawy farmakologii ogólnej z elementami receptury dla
studentów medycyny. Wydawnictwo AMiKM, Poznań 2001.
14.Studenckie koło naukowe
 Opiekun koła:dr prof. Przemysław Mikołajczak, prof. UM
 Tematyka
Badania farmakologiczne prowadzone na zwierzętach laboratoryjnych:
 Rola procesów zapalnych w powstawaniu i farmakoterapii wrzodów żołądka
 Znaczenie czynników immunologicznych w działaniu wybranych leków
przeciwdepresyjnych i przeciwpsychotycznych – badania eksperymentalne
 Poszukiwania markerów biologicznych uzależnienia od alkoholu i
farmakologicznych możliwości znoszenia skutków choroby alkoholowej
 Badania wyciągów i związków czynnych pochodzenia roślinnego o spodziewanym
działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym.
 Badania nowych leków cytostatycznych, ich metabolizmu, farmakokinetyki i
molekularnego mechanizmu działania
 Badania interakcji leków podczas transportu domózgowego
 Poszukiwanie nowych środków farmakologicznych skutecznych w leczeniu
cukrzycy
Badania farmakologiczne prowadzone na materiale biologicznym pochodzącym od
pacjentów: Wpływ leków stosowanych u chorych na cukrzycę na patomechanizm
przewlekłych powikłań cukrzycy
 Miejsce spotkań: Katedra i Zakład Farmakologii UMP, 60-806 Poznań, ul.
Rokietnicka 5a
15.Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora
dr hab.n.med. Marzena Dworacka
16.Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku
przedmiotów koordynowanych)