HISTORIA STAROŻYTNA POWSZECHNA – LITERATURA 1. PODRĘCZNIKI Bravo B., Węcowski M., Wipszycka E., Wolicki A., Historia starożytnych Greków, t. 2, Warszawa 2009 Bravo B., Wipszycka E., Historia starożytnych Greków, t. 1, 3, Warszawa 1988, 1992 Cary M., Scullard H.H., Dzieje Rzymu. Od czasów najdawniejszych do Konstantyna, przeł. J. Schwakopf, t. 1–2, Warszawa 1992 Grecja klasyczna 500–323 p.n.e., red. R. Osborne, przekł. B. Mierzejewska, Warszawa 2002 Historia starożytna, red. M. Jaczynowska, Warszawa 1999 Jaczynowska M., Dzieje Imperium Romanum, Warszawa 1995 Jaczynowska M., Historia starożytnego Rzymu, Warszawa 1988 Jaczynowska M., Pawlak M., Starożytny Rzym, Warszawa 2008 Lengauer W., Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, Warszawa 1999 Martin Th R., Starożytna Grecja, od czasów prehistorycznych do okresu hellenistycznego, tłum. T. Derda, Warszawa 1998 Mrozewicz L., Historia powszechna. Starożytność, Poznań 2008 Murray O., Narodziny Grecji, przekł. A. Twardecki, Warszawa 2004 Musiał D., Świat grecki od Homera do Kleopatry, Warszawa 2008 Wolski J., Historia powszechna, Starożytność, Warszawa 1996 Ziółkowski A., Historia Rzymu, Poznań 2004 Ziółkowski A., Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2009 2. WPROWADZENIE / PRZEGLĄDY Beard M., Henderson J., Kultura antyczna, przeł. G. Muszyński, Warszawa 1997 Foucault M., Historia seksualności, t.2–3, przekł. T. Komendant, Warszawa 1995 Friedrich J., Zapomniane pisma i języki, Warszawa 1991 Rachet G., Słownik cywilizacji greckiej, Katowice 1988 Grant M., Krótka historia cywilizacji klasycznej, przekł. M. Michowski, A. Mikicka, Warszawa 1998 Kuckenburg A., Pierwsze słowo. Narodziny mowy i pisma, Warszawa 2006 Rutkowski M., Historia gospodarcza starożytności od czasów prehistorycznych do upadku Cesarstwa wschodniorzymskiego, Białystok 1999 Schuller W., Wprowadzenie do studium historii starożytnej, tłum. R. Kulesza, Warszawa 1997 Cywilizacje starożytne, red. A. Cotterell, przeł. R. Rygiel et al. Łódź 1996 Wałek-Czernecki T., Historia gospodarcza świata starożytnego, Grecja i Rzym, Warszawa 1948 3. LITERATURA: ŹRÓDŁA ANTYCZNE I PÓŹNOANTYCZNE Brożek M., Historia literatury łacińskiej, Warszawa 1969 Cytowska M., Szelest H., Literatura grecka i rzymska w zarysie, Warszawa 1981 Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres augustiański, Warszawa 1990 Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres cesarstwa, autorzy chrześcijańscy, Warszawa 1994 Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres cesarstwa, Warszawa 1992 Cytowska M., Szelest H., Rychlewska L., Literatura rzymska. Okres archaiczny, Warszawa 1996 Jurewicz O., Historia literatury bizantyńskiej. Zarys, Wrocław-Warszawa-Kraków 1984 2 Kolendo J., Żelazowski J., Tekst i pomnik. Zarys epigrafiki łacińskiej okresu Cesarstwa Rzymskiego, Warszawa 2003 Kubiak Z., Literatura Greków i Rzymian, Warszawa 1999 Kumaniecki K., Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu, /kilka wydań/ Kumaniecki K., Literatura rzymska, Okres cyceroński, Warszawa 1977 Lewandowski I., Historiografia rzymska, Poznań 2007 Łoś St., Świat historyków starożytnych, Kraków 1968 Morawski K., Schyłek literatury rzymskiej w drugim i trzecim wieku po Chr., Kraków 1921 Sinko T., Literatura grecka, t. 1–2, Wrocław 1931–1954 Sinko T., Zarys literatury greckiej, t. 1–2, Warszawa 1959 Słownik pisarzy antycznych, red. A. Świderkówna, Warszawa 2001 Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa, red. J. M. Szymusiak, M. Starowieyski, Poznań 1971 Stabryła S., Historia literatury starożytnej Grecji i Rzymu, Wrocław 2002 Świadectwa epigraficzne. Historia starożytna w świetle inskrypcji, red. J. Bodel, tłum. A. Baziór, Do druku podał L. Mrozewicz, Poznań 2008 Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. 1–2, red. E. Wipszycka, Warszawa 1985, 1986 Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. I/II, Źródłoznawstwo starożytności klasycznej, red. E. Wipszycka, Warszawa 2001 Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. III: Źródłoznawstwo czasów późnego antyku, red. E. Wipszycka, Warszawa 1999 Witkowski St., Historiografia grecka i nauki pokrewne, t.I–III, Kraków 1925–1927 4. ŹRÓDŁA Eliusz Arystydes, Pochwała Rzymu, przeł. W. Madyda, „Meander” 1951, 6 {= w: Imperium Romanum. Władza, propaganda, konflikty ideologiczne. Wybór źródeł, oprac. K. Stebnicka i P. Janiszewski, Warszawa 2003] Ammianus Marcellinus, Dzieje rzymskie, przełożył, wstępem i przypisami opatrzył I. Lewandowski, Warszawa 2001–2002 Appian z Aleksandrii, Historia rzymska, przeł., oprac. i wstępem opatrzył L. Piotrowicz, /różne wydania/ Arystoteles, Ustrój polityczny Aten, tłumaczył L. Piotrowicz, w: Arystoteles, Dzieła wszystkie, Warszawa 2001 Arystoteles, Polityka, tłumaczył L. Piotrowicz, w: Arystoteles, Dzieła wszystkie, Warszawa 2003 Brewiaria dziejów rzymskich. Sekstus Aureliusz Wiktor, Księga o cezarach, Eutropiusz, Brewiarium od założenia Miasta, Festus, Brewiarium dziejów ludu rzymskiego, Z języka łacińskiego przeł. P. Nehring i B. Bibik, przy współpracy J. Skorackiej oraz P. Woźniczki, Wstępem i przypisami opatrzył P. Nehring, Warszawa 2010 Cezar, O wojnie domowej, tłum. E. Konik, /różne wydania/ Cezar, Wojna galijska, tłum. E. Konik, /różne wydania/ Edykt Dioklecjana o cenach towarów wystawionych na sprzedaż, przekład, wstęp i opr. A. i P. Barańscy, P. Janiszewski, Poznań 2007 Filostrat Starszy, Obrazy, przełożył, wstępem, komentarzem i przypisami opatrzył R. Popowski, Warszawa 2004 Flawiusz Filostratos, Rozmowa o herosach, z języka greckiego przełożył, wstepem i komentarzem opatrzył M. Szarmach, Toruń 2003 Geografia antyczna, zestawił M.S. Bodnarski, tłum. J. Jurczyński, Warszawa 1957 Józef Flawiusz, Autobiografia, Warszawa 1986 3 Józef Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, Warszawa 1993 Józef Flawiusz, Wojna żydowska, z gr. przeł. oraz wstępem i komentarzem opatrzył J. Radożycki, /różne wydania/ Lucjusz Anneusz Florus, Zarys dziejów rzymskich, przełożył, wstępem i komentarzem opatrzył I. Lewandowski, /różne wydania/ Herodian, Historia Cesarstwa Rzymskiego, przeł. i komentarzem opatrzył L. Piotrowicz, wstępem poprzedził J. Wolski / różne wydania/ Herodot, Dzieje, z jęz. grec. przeł. i oprac. S. Hammer, przyp. przejrzał i uzup. A. Krawczuk, /różne wydania/ Historycy cesarstwa rzymskiego. Żywoty cesarzy od Hadriana do Numeriana, tłum., wstęp, komentarz H. Szelest, Warszawa 1966 Jordanes, O pochodzeniu i czynach Gotów, tłum., komentarz E. Zwolski, w: E. Zwolski, Historia gocka, czyli scytyjska Europa, Lublin 1984 Marek Junianus Justynius, Zarys dziejów powszechnych starożytności na podstawie Pompejusza Trogusa Kasjusz Dio, Historia rzymska, tłum. W. Madyda, /różne wydania/ Kasjusz Dio, Historia rzymska, Ks. 41–50, przeł. I. Ptaszek, Kraków 2008 Kasjusz Dion, Mowa Mecenasa (Historia rzymska LII 14–40), przekład i komentarz M. Stuligrosz, P. Sawiński, Poznań 2004 Klaudiusz Elian, Opowiastki rozmaite. Listy wieśniaków, przeł. i wstępem poprzedziła M. Borowska., przypisami opatrzyła M. Borowska przy współpracy A. Masłowskiej-Nowak, Warszawa 2005 Kronika Miasta Rzymu, tłum. P. Janiszewski, w: Imperium Romanum. Władza, propaganda, konflikty ideologiczne. Wybór źródeł, oprac. K. Stebnicka i P. Janiszewski, Warszawa 2003 Ksenofont, Historia grecka, przeł. W. Klinger, opracował i wstępem opatrzył J. Wolski /różne wydania/ Ksenofont, Ustrój polityczny Sparty, pod kierunkiem R. Kuleszy z oryginału greckiego przekładu dokonali A. Zinkiewicz, A.R. Sypuła, J. Longfors, M. Daszuta, Warszawa 2008 Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, tłum. A. Kościółek, M. Brożek, wstęp J. Wolski, komentarz M. Brożek, J. Wolski, ks. I-V, Wrocław 1968; ks. VI-X, Wrocław 1971; ks. XXIXXVII, Wrocław 1974; ks. XXVIII-XXXIV, Wrocław 1976; ks. XXXV-XL, tłum., oprac. M. Brożek, komentarz M. Brożek, J. Wolski, Wrocław 1981; ks. XLI-XLV, tłum. oprac. M. Brożek. Wrocław 1982 Marek Anneusz Lukan, Wojna domowa, przeł. i oprac. M. Brożek, /różne wydania/ Cyceron, Filipiki. Mowy przeciwko Markowi Antoniuszowi, przełożyła, wstępem i przypisami opatrzyła K. Ekes, Warszawa 2002 Marek Tulliusz Cycero, Mowy przeciwko Katylinie, spolszczyła I. Żółtowska, /różne wydania/ Marek Tulliusz Cyceron, Mowy, przełożyli i opracowali S. Kołodziejczyk, J. Mrukówna, D. Turkowska, /różne wydania/ Marek Tulliusz Cyceron, O państwie; O prawach, spolszczyła I. Żółtowska, Kęty 1999 Marcus Tullius Cicero, Pisma filozoficzne, t. 2: O państwie. O prawach, przełożył W. Kornatowski. komentarzem opatrzył K. Leśniak, Warszawa 1960 Korneliusz Nepos, Żywoty wybitnych mężów /różne wydania/ O rzeczach poświęconych [zmarłym] i kosztach pochówku oraz jak należy zorganizować pogrzeb (Digesta 11,7), O grzebaniu zmarłych i budowie grobowca (Digesta 11,8), O zbeszczeszczonym grobie (Digesta 47,12), przekład, wstęp i objaśnienia J. Pudliszewski, Poznań 2009 W świątyni i w micie z Pauzaniasza Wędrówki po Helladzie, Księgi I, II, III i VII, przeł. z jęz. greckiego i oprac. J. Niemirska-Pliszczyńska; Na olimpijskiej bieżni i w boju z Pauzaniasza 4 Wędrówki po Helladzie, Księgi V, VI i IV, przeł. z jęz. greckiego i oprac. J. NiemirskaPliszczyńska; U stóp boga Apollona z Pauzaniasza Wędrówki po Helladzie, Księgi VIII, IX i X, przełożyli z jęz. greckiego J. Niemirska-Pliszczyńska (ks. VIII), H. Podbielski (ks. IX, X), oprac. H. Podbielski, /różne wydania/ Pliniusz, Historia naturalna (wybór), wstęp, przekład i komentarz I. I T. Zawadzcy, /różne wydania/ Gajusz Pliniusz Cecyliusz Młodszy, Panegiryk czyli mowa dziękczynna na cześć Trajana wygłoszona w senacie w 100 r., przeł. i oprac. P. Gruszka, Gdańsk 1996 Listy Pliniusza Młodszego, tłum. S. Patoń. Do druku przygotował i notą wydawniczą opatrzył J. Mikołajtis, Częstochowa 1964 Plutarch, O szczęściu czy dzielności Aleksandra, przekł. i oprac. K. Nawotka, Wrocław 2003 Plutarch z Cheronei, Żywoty sławnych mężów, tłum. M. Brożek, /różne wydania/ Plutarch, Żywoty równoległe, t. 1. Tezeusz – Romulus i ich porównanie. Likurg – Numa i ich porównanie, przełożył i wstępem poprzedził K. Korus, przypisami i komentarzem opatrzyli L. Trzcionkowski, K. Korus, Warszawa 2004 Gaius Salustius Krispus, Sprzysiężenie Katyliny i wojna z Jugurtą, przełożył i wstępem poprzedził K. Kumaniecki , /różne wydania/ Seneka, Apokolokyntosis, czyli udynienie boskiego Klaudiusza, w: Nowele rzymskie, oprac. S. Stabryła, Warszawa 1975 Gajusz Swetoniusz Trankwillus, Żywoty Cezarów, tłum., wstęp, komentarz J. NiemirskaPliszczyńska, Wrocław-Warszawa-Kraków 1987 Tacyt, Germania, w: Tacyt, Dzieła, w języka łacińskiego przełożył S. Hammer, /różne wydania/ albo Publiusz Korneliusz Tacyt, Germania, przekład T. Płóciennik. wstęp i komentarz J. Kolendo, Poznań 2008 Tacyt, Roczniki, w: Tacyt, Dzieła, z języka łacińskiego przełożył S. Hammer, /różne wydania/ Tacyt, Dzieje, w: Tacyt, Dzieła, z języka łacińskiego przełożył S. Hammer, /różne wydania/ Tacyt, Żywot Juliusza Agrykoli, w: Tacyt, Dzieła, z języka łacińskiego przełożył S. Hammer, /różne wydania/ Tukidydes, Wojna peloponeska, z języka greckiego przełożył, przedmową i przypisami opatrzył K. Kumaniecki, /różne wydania/ Wellejusz Paterkulus, Historia Rzymska, przełożył, wstępem i komentarzem opatrzył E. Zwolski, /różne wydania/ Zosimos, Nowa Historia, tłum. H. Cichocka, wstęp, komentarz E. Wipszycka, Warszawa 1993 5. WYBÓR LITERATURY DODATKOWEJ 5A. WSCHÓD Albright W.F., Archeologia Palestyny, Warszawa 1964 Andrzejewski T., Dusze boga Re, Warszawa 1967 Andrzejewski T., Opowiadania egipskie, Warszawa 1958 Arnaud D., Starożytny Bliski Wschód, od wprowadzenia pisma do Aleksandra Wielkiego, Warszawa 1982 Baines J., Málek J., Wielkie kultury świata: Egipt, Warszawa 1996 Bielicki M., Zapomniany świat Sumerów, Warszawa 1973 Bieliński P., Starożytny Bliski Wschód. Od początków gospodarki rolniczej do wprowadzenia pisma, Warszawa 1985 Brier B., Morderstwo Tutanchamona, Warszawa 2001 Brier B., Mumie egipskie, Warszawa 2000 Buber M., Mojżesz, Warszawa 1998 5 Ceram C.W., Bogowie, groby i uczeni, /kilka wydań/ Cerny J., Religia starożytnych Egipcjan, Warszawa 1974 Chrostowski W., Starożytny Izrael, Od czasów Abrahama do zburzenia Jerozolimy przez Rzymian, Warszawa 1994 Ciałowicz K.M., Początki cywilizacji egipskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków 1999 Coutenau G., Życie codzienne w Babilonii i Asyrii, Warszawa 1963 Daumas F., Od Narmera do Kleopatry, Warszawa 1973 Davies W.V., Egipskie hieroglify, Warszawa 1998 Desroches-Noblecourt Ch., Tutanchamon. Życie, śmierć, odrodzenie, Warszawa 1980 Drioton E., Egipt faraonów, Warszawa 1970 Edwards I., Piramidy, Warszawa 1996 Fletcher J., Egipski Król – Słońce Amenhotep III. Kronika publicznego i prywatnego życia najświetniejszego władcy Egiptu, Warszawa 2001 Garelli P., Asyriologia, Warszawa 1998 Grant M., Dzieje dawnego Izraela, Warszawa 1991 Grimal N., Dzieje starożytnego Egiptu, przeł. A. Łukaszeiwcz, Warszawa 2004 Gurney O.R., Hetyci, Warszawa 1970 Hornung E., Jeden czy wielu? koncepcja boga w starożytnym Egipcie, Warszawa 1991 Johnson P., Cywilizacja starożytnego Egiptu, Warszawa 1997 Kaim B., Irańska ideologia władzy królewskiej w okresie panowania Sasanidów, Warszawa 1997 Kitchen K.A., Ramzes Wielki i jego czasy, Warszawa 2002 Klengel H., Historia starożytnej Syrii, Warszawa 1972 Klengel H.i E., Hetyci i ich sąsiedzi, Warszawa 1974 Klima J., Prawa Hammurabiego, Warszawa 1957 Kramer S.N., Historia zaczyna się w Sumerze, Warszawa 1961 Krzemińska A., Miłość w starożytnym Egipcie, Warszawa 2004 Kunderewicz C., Najstarsze prawa świata, Łódź 1992 Laessoe J., Ludy Asyrii, Warszawa 1972 Lemaire A., Dzieje biblijnego Izraela, Poznań 1998 Lipińska J., Koziński W., Cywilizacja miedzi i kamienia, Warszawa 1977 Lipińska J., Marciniak E., Mitologia starożytnego Egiptu, Warszawa 1980 Lipiński E., Szkice z dziejów aramejskich, Poznań 2000 Ławecka D., Północna Mezopotamia w czasach Sumerów, Warszawa 2006 Łukaszewicz A., Świat papirusów, Warszawa 2001 Łyczkowska K., Szarzyńska K., Mitologia Mezopotamii, Warszawa 1981 Meuszyński J., Odkrywanie Mezopotamii, Warszawa 1977 Mezopotamia, red. J. Braun, Warszawa 1973 Michałowski K., Nie tylko piramidy, Warszawa 1974 Mierzejewski A., Tajemnice glinianych tabliczek, Warszawa 1981 Mierzejewski A., Zapisane na glinie, Warszawa 1979 Montet P., Życie codzienne w Egipcie w epoce Ramessydów, Warszawa 1964 Morenz S., Bóg i człowiek w starożytnym Egipcie, Warszawa 1972 Moscati S., Kultura starożytna ludów semickich, Warszawa 1966 Moscati S., Świat Fenicjan, Warszawa 1971 Muchowski P., Rękopisy znad Morza Martwego: Quamran, Wadi Murabba’at, Masada, Kraków 1996 Muchowski P., Rękopisy znad Morza Martwego: Quamran, Wadi Murabba’at, Masada, Nachal Chewer, Kraków 2000 Myśliwiec K., Pan Obydwu Krajów. Egipt w I tysiącleciu p.n.e., Warszawa 1993 6 Myśliwiec K., Święte znaki Egiptu, Warszawa 1990 [1992] Niwiński A., Bóstwa, kulty i rytuały starożytnego Egiptu, Warszawa 1993 Niwiński A., Mity i symbole starożytnego Egiptu, Warszawa 1995 Olmstead A.T., Dzieje imperium perskiego, Warszawa 1973 Pellegrino Ch., Powrót do Sodomy i Gomory. Biblia w świecie archeologii, Warszawa 1998 Popko M., Huryci, Warszawa 1992 Popko M., Ludy i języki starożytnej Anatolii, Warszawa 1999 Popko M., Magia i wróżbiarstwo u Hetytów, Warszawa 1982 Popko M., Mitologia hetyckiej Anatolii, Warszawa 1980 Ricciotti G., Dzieje Izraela, Warszawa 1956 Roux G., Mezopotamia, tłum. B. Kowalska, J. Kozłowska, Warszawa 1998 Saggs H.W.F., Wielkość i upadek Babilonii, Warszawa 1974 Siliotti A., Egipt, świątynie, ludzie, bogowie, Warszawa 1994 Składanek B., Historia Persji, t. 1: Od czasów najdawniejszych do najazdu Arabów, Warszawa 1999 Starożytny Egipt, red. A. Szczudłowska, Warszawa 1978 Starożytny Izrael. Od czasów Abrahama do zburzenia Jerozolimy przez Rzymian, praca zbiorowa, przeł. Ks. W. Chrostowski. Warszawa 1994 Stępień M., Ensi w czasach III dynastii z Ur: aspekty ekonomiczne i administracyjne pozycji namiestnika w świetle archiwum z Ummy, Warszawa 2006 Stępień M., Kodeks Hammurabiego, Warszawa 1996 Sumer – miasta Edenu, red. J.M. Lynch, Warszawa 1997 Szarzyńska i in., Miłość i seks w kulturach Wschodu starożytnego, Warszawa 1996 Śliwa J., Sztuka i archeologia starożytnego Wschodu, Kraków 1997 Świat Biblii, oprac. C. Masom, P. Alexander, Warszawa 1991 Tschirschnitz A., Dzieje ludów biblijnych, Warszawa 1994 Tyldesley J., Nefertiti, słoneczna królowa Egiptu, Warszawa 2003 Tyldesley J., Ramzes Wielki, Warszawa 2002 Tyloch W., Dzieje ksiąg Starego Testamentu, Warszawa 1981 [1994] Tyloch W., Rękopisy z Qumran nad Morzem Martwym, Warszawa 2001 Van De Mieroop M., Historia starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 3000-323 p.n.e., tłum. M. Komorowska, Kraków 2008 Vandenberg Ph., Nefertiti, Warszawa 2002 Walker C.B.F., Pismo klinowe, Warszawa 1998 Warzecha J., Historia dawnego Izraela, Warszawa 2005 Wildung D., Egipt. Od czasów prehistorycznych do rzymskich, Warszawa 1998 Zabłocka J., Historia Bliskiego Wschodu w starożytności, Warszawa 1987 5B. GRECJA I HELLENIZM Banek K., Religia a polityka w starożytnej Grecji, Kraków 1985 Bernhard M.L., Sztuka grecka archaiczna, Warszawa 1989 Bernhard M.L., Sztuka grecka hellenistyczna, Warszawa 1993 Bernhard M.L., Sztuka grecka IV w. p.n.e., Warszawa 1992 Bernrard M.L., Sztuka grecka V w. p.n.e., Warszawa 1991 Boardman J., Sztuka grecka, Toruń 1999 Bonarek J., Czekalski T., Sprawski S., Turlej S., Historia Grecji, Kraków 2005 Bruit Zaiman L., Grecy i ich bogowie, tłum. B. Spieralska, Warszawa 2008 Cartledge P., Aleksander Wielki, przekł. A. Klingofer, Warszawa 2005 7 Cartledge P., Spartanie – świat wojowników, przekł. S. Kędzierski, Warszawa 2005 Casson L., Greccy zdobywcy, Warszawa 1998 Chodkowski R.R., Teatr grecki, Lublin 2003 Ciechanowicz J., Cień Minotaura, Warszawa 1996 Człowiek Grecji, red. J.P. Vernant, tłum. P. Bravo, Ł. Niesiołowski-Spanò, Warszawa 2000 Davies J.K., Demokracja w Grecji klasycznej, tłum. G. Muszyński, Warszawa 2003 Dąbrowa E., Gaugamela, 331 r. p.n.e., Warszawa 1988 Dover J., Homoseksualizm grecki, przeł. J. Margański, Kraków 2004 Farrington B., Nauka grecka, Warszawa 1954* Finley M., Grecy, przekł. D. Kozińska, Warszawa 1965 Fischer Fabian S., Aleksander Wielki, Warszawa 2000 Flacelière R., Życie codzienne w Grecji za czasów Peryklesa, przekł. Z. Bobowicz, J. Targalski, Warszawa 1985 Głombiowska Z., Człowiek w poezji starożytnych Greków i Rzymian, Gdańsk 1994 Głombiowski K., Ksenofont, żołnierz i pisarz, Warszawa 1994 Głombiowski K., Na czarnomorskim szlaku starożytnych Greków, Gdańsk 2003 Gottlieb A., Sokrates, Warszawa 1997 Graves R., Mity greckie, przeł. H. Krzeczkowski, Warszawa 1992 Green P., Aleksander Wielki, przekł. A. Konarek, Warszawa 1978 (2004) Griffin J., Homer, przekł. R. Sucharski, Warszawa 1999 Grimal P., Mitologia grecka, przekł. K. Marczewska, Warszawa 1998 Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, tłum. A. Świderkówna, Warszawa 1996 Hammond N.G.L., Filip Macedoński, przekł. J. Lang, Warszawa 2002 Hammond N.G.L., Geniusz Aleksandra Wielkiego, przekł. J. Lang, Warszawa 2000 Hammond N.G.L., Starożytna Macedonia, Początki, instytucje, dzieje, tłum. A.S. Chankowski, Warszawa 1999 Hansen M.H., Demokracja ateńska w czasach Demostenesa, Struktura, zasady, ideologia, tłum. R. Kulesza, Warszawa 1999 Kalita S., Grecy w Baktrii i w Indiach. Wybrane problemy ich historii, do druku przygotował E. Dąbrowa, Kraków 2005 Kocur M., Teatr antycznej Grecji, Wrocław 2001 Koper S., Miłość, seks i polityka w starożytnej Grecji i Rzymie, Warszawa 1998 Krawczuk A., Groby Cheronei, /kilka wydań/ Krawczuk A., Kleopatra, /kilka wydań/ Krawczuk A., Maraton, /kilka wydań/ Krawczuk A., Perykles i Aspazja, /kilka wydań/ Krawczuk A., Ród Argeadów, /kilka wydań/ Krawczuk A., Siedmiu przeciw Tebom, /kilka wydań/ Krońska I., Sokrates, Warszawa 1989 Kruk T., Termopile, Warszawa 1983 Kulesza R., Ateny - Sparta 431-404 p.n.e., Warszawa 1997 Kulesza R., Ateny Peryklesa, Warszawa 1991 Kulesza R., Epoka Peryklesa, Warszawa 1999 Kulesza R., Maraton, Warszawa 1995 (2005) Kulesza R., Sparta w V i IV wieku p.n.e., Warszawa 2003 Kulesza R., Wojna peloponeska, Warszawa 2006 Lengauer W., Człowiek a bogowie. Kontakty z bóstwem w wierzeniach greckich, Poznań 2003 Lengauer W., Religijność starożytnych Greków, Warszawa 1994 Lévêque P., Świat grecki, przeł. J. Olkiewicz. Warszawa 1973 8 Lloyd G.E.R., Nauka grecka, t.1-2, Warszawa 1998 Luce L., Homer i epoka heroiczna, przekł. E. Skrzypczak, Warszawa 1987 Łanowski J., Święte igrzyska olimpijskie, Warszawa 1981 Łukaszewicz A., Kleopatra. Ostatnia królowa starożytnego Egiptu, Warszawa 2005 Łukaszewicz A., Kleopatra. Powrót królowej, Poznań 2007 Łukaszewicz A., Świat papirusów, Warszawa 2001 Manfredi V.M., Aleksander Wielki, Warszawa 2001 Marek Ch., Grecka polis w okresie hellenistycznym. Upadek czy kontynuacja? Poznań 2005 Michałowski K., Jak Grecy tworzyli sztukę, Warszawa 1986 Mireaux É., Życie codzienne w Grecji w epoce homeryckiej, Warszawa 1962 Musielak M., Miasto-państwo Delfy w IV w. p.n.e. Studium z historii społeczeństwa greckiego, Poznań 1989 Nawotka K. , Aleksander Wielki, Wrocław 2004 Nawotka K., Śmierć i grób Aleksandra Wielkiego, Poznań 2005 Ochotnikov S.B., Tyras i Nikonion. Świat kolonii greckich u ujścia Dniestru, Toruń 1997 Olbrycht M.J., Aleksander Wielki i tradycja irańska, Rzeszów 2003 Oświęcimski S., Zeus daje tylko znak, Apollo wieszczy osobiście. Starożytne wróżbiarstwo greckie, Wrocław 1989 Papuci Władyka E., Sztuka starożytnej Grecji, Kraków 2001 Parnicki-Pudełko S., Architektura starożytnej Grecji, Warszawa 1975* Patzek B., Homer i jego czasy, przeł. M. Tycner, Warszawa 2007 Polkowska A.M., Macedonia, Wrocław 2000 Press L., Kultura wysp cykladzkich w epoce brązu, Warszawa 1986 Press L., Życie codzienne na Krecie w czasach króla Minosa, Warszawa 1972 Ranowicz A., Hellenizm, Warszawa 1961 Reinsberg C., Obyczaje seksualne starożytnych Greków, przekł. B. Wierzbicka, Gdynia 1998 Rzepka J., Monarchia macedońska. Zgromadzenie i obywatelstwo u schyłku epoki klasycznej i w okresie hellenistycznym, Warszawa 2006 Sprawski S., Tessalia, Tessalowie i ich sąsiedzi. Rozważania nad źródłami do dziejów regionu w okresie archaicznym, Kraków 2009 Swaddling J., Starożytne igrzyska olimpijskie, tłum. J. Lang, Poznań 2003 Szastyńska-Siemion A., Muza z Mityleny, Safona, Wrocław 1993 Świderek A., W „państwie Apolloniosa, Warszawa 1959 Świderkówna A., Hellada królów, /kilka wydań/ Świderkówna A., Hellenika. Wizerunek epoki od Aleksandra do Augusta, /kilka wydań/ Świderkówna A., Kiedy piaski egipskie przemówiły po grecku, Warszawa 1959 Świderkówna A., Siedem Kleopatr, Warszawa 1978 Tarn W., Cywilizacja hellenistyczna, przekł. C. Kunderewicz, Warszawa 1957 Turasiewicz R., Życie polityczne w Atenach w V i IV w. p.n.e. Vernant J.-P., Mit i religia w Grecji starożytnej, Warszawa 1998 Vidal-Naquet P., Czarny łowca. Formy myśli i formy życia społecznego w świecie greckim, przekł. A. S. Chankowski, L. Trzcionkowski, M. Węcowski, A. Wolicki, Warszawa 2003 Walbank F.W., Świat hellenistyczny, przekł. G. Muszyński, Warszawa 2003 Weithmann M., Ksantypa i Sokrates. Eros, małżeństwo, seks i płeć w antycznych Atenach, Warszawa 2005 Witkowski S., Państwo greckie, historia ustroju państw greckich oraz obraz ustroju Aten i Sparty, Warszawa 1938 Witkowski St., Historia Egiptu w epoce Ptolemeuszy, Lwów 1938 Wolski J., Dzieje i upadek imperium Seleucydów, Kraków 1999 9 Wróblewski W., Rozwój idei społeczeństwa obywatelskiego w Atenach w wieku VI i V przed Chrystusem, Toruń 2004 Wujewski T., Symbolika architektury greckiej,. Poznań 1995 Wypustek A., Życie rodzinne starożytnych Greków, Wrocław 2007 Zieliński T., Grecja niepodległa, Warszawa 1958 5C. RZYM / BARBARZYŃCY Aleksandrowicz T., Elita władza a oratorstwo w schyłkowym okresie Rzeczypospolitej Rzymskiej, Katowice 1996 Aleksandrowicz T., Kultura intelektualna rzymskich konsulów w schyłkowym okresie Republiki, Katowice 2002 Aleksandrowicz T., Zainteresowania literackie rzymskiej nobilitas w schyłkowym okresie Republiki, Katowice 1990 Alföldy G., Historia społeczna starożytnego Rzymu, tłum. A. Gierlińska, Poznań 1991 Auguet R., Kaligula czyli władza w ręku dwudziestolatka, przekł. W. Gilewski, Warszawa 1990 Balbuza K., Triumfator. Triumf i ideologia zwycięstwa w starożytnym Rzymie epoki Cesarstwa, Poznań 2005 Barbarzyńcy u bram imperium, red. St. Turlej, Kraków 2007 Bielas L., Apostazja cesarza Juliana, Kraków 2001 Biernacka-Lubańska M., Śladami Rzymian po Hiszpanii, Wrocław 1983 Bieżuńska Małowist I., Kobiety antyku: talenty, ambicje, namiętności, Warszawa 1993 Birley A.R., Hadrian, cesarz niestrudzony, tłum. R. Wiśniewski, Warszawa 2002 Bloch R., Etruskowie, przekł. M. Kapełuś, Warszawa 1967 Boruch W., Aspekty polityczne i ideologiczne panowania cesarza Domicjana (81-96 r. po Chr.) w świetle mennictwa imperialnego, Poznań 2002 Bralewski S., Konstantyn Wielki, Kraków 2001 Brown P., Augustyn z Hippony, Warszawa 1993 Brown P., Świat późnego antyku. Od Marka Aureliusza do Mahometa, przekł. A. Podzielna, Warszawa 1991 Browning R., Justynian i Teodora, przekł. M. Boduszyńska-Borowikowa, Warszawa 1996 Burckardt J., Czasy Konstantyna Wielkiego, Warszawa 1992 Burckardt J., Czasy Konstantyna Wielkiego, Warszawa 1992 Cameron A., Późne cesarstwo rzymskie, przeł. M. Kwiecień, Warszawa b.r.w. Carcopino J., Życie codzienne w Rzymie w okresie rozkwitu Cesarstwa, przekł. M. Pąkcińska, Warszawa 1960 Ceran W., Teodozjusz I Wielki, Kraków 2003 Charles-Picard G., Hannibal, przekł. Z. Stein, Warszawa 1971 Charles-Picard G., Życie codzienne w Kartaginie w czasach Hannibala, przekł. I. Wieczorkiewicz, Warszawa 1961 Ciechanowicz J., Rzym. Ludzie i budowle, Warszawa 1989 Ciecieląg J., Palestyna w czasach Jezusa. Dzieje polityczne, Kraków 2001 Ciecieląg J., Polityczne dziedzictwo Heroda Wielkiego. Palestyna w epoce rzymsko-herodiańskiej, Kraków 2002 Ciecieląg J., Poncjusz Piłat prefekt Judei, Kraków 2003 Ciecieląg J., Powstanie Bar Kochby 132-135 po Chr., Zabrze 2008 Crawford M., Rzym w okresie Republiki, przekł. J. Rohoziński, Warszawa 2004 Crossan J.D., Historyczny Jezus: kim był i czego nauczał, Warszawa 1997 Cunliffe B., Starożytni Celtowie, Warszawa 2003 10 Człowiek Rzymu, red. A. Giardina, tłum. P. Bravo, Warszawa 1997 Daicoviciu C., Dakowie, Warszawa 1969 Daniel-Rops H., Kościół pierwszych wieków, Warszawa 1969 Dąbrowa E., Armia rzymska, Kraków 1991 Dąbrowski E., Nowy Testament na tle epoki, Poznań 1965 Demandt A., Prywatne życie cesarzy rzymskich, przeł. B. Tarnas, Gdynia 1997 Dodds E., Pogaństwo i chrześcijaństwo w wieku niepokoju. Niektóre aspekty doświadczenia religijnego od Marka Aureliusza do Konstantyna Wielkiego, Kraków 2004 Duval P.-M., Życie codzienne w Galii w okresie pokoju rzymskiego (I-III w. n.e.), przekł. E. Bąkowska, Warszawa 1967 Dziecko w rodzinie i społeczeństwie, t. 1, Starożytność – Średniowiecze, red. J. Jundziłł, D. ŻołądźStrzelczyk, Bydgoszcz 2002 Dzielska M., Hypatia z Aleksandrii, Kraków /kilka wydań/ Etienne R., Życie codzienne w Pompejach, przekł. T. Kotula, Warszawa 1971 Filarska B., Początki sztuki chrześcijańskiej, Lublin 1983 Filipczak P., Bunty i niekopoje w miastach wczesnego Bizancjum (IV wiek n.e.), Łódź 2009 Gillmeister A., Strażnicy ksiąg sybillińskich. „Collegium viri sacris faciundis” w rzymskiej religii publicznej, Zielona Góra 2009 Grabowski T., Ptolemeusze a Rzym. Przyjaźń czy zależność. Stosunki polityczne w latach 273-43 p.n.e., Kraków 2005 Graetz H., Historia Żydów, Warszawa 1929 Grant M., Gladiatorzy, przekł. T. Rybowski, Łódź 1987 Grant M., Miasta Wezuwiusza, Warszawa 1986 Grant M., Mity rzymskie, przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1978 Grant M., Neron, przekł. A. Podzielna, Warszawa 1980 Grimal P., Agryppina, czyli żądza władzy, przekł. B. Janicka, Warszawa 1996 Grimal P., Marek Aureliusz, tłum. A. Łukaszewicz, Warszawa 1997 Grimal P., Miłość w starożytnym Rzymie, przekł. J.R. Kaczyński, Warszawa 1990 (2005) Grimal P., Seneka, przekł. J.R. Kaczyński, Warszawa 1994 Hadas-Lebel M., Józef Flawiusz żyd rzymski, Warszawa 1997 Hamman A.G., Życie codzienne pierwszych chrześcijan, Warszawa 1990 Hamman A.G., Życie codzienne w Afryce Północnej w czasach św. Augustyna, Warszawa 1989 Harrington W., Klucz do Biblii, Warszawa 1995 Heather P., Upadek Cesarstwa Rzymskiego, tłum. J. Szczepański, Poznań 2006 Heurgon J., Rzym i świat śródziemnomorski do wojen punickich, przekł. E. Bąkowska, Warszawa 1973 Heurgon J., Życie codzienne Etrusków, przekł. Z. Cierniakowa, Warszawa 1964 Historia i Współczesność, t. 3: Problemy schyłku świata antycznego, red. A. Kunisz, Katowice 1978 Historia życia prywatnego, t.1: Od Cesarstwa Rzymskiego do roku tysięcznego, red. P. Veyne, przekł. K. Arustowicz, M. Rostworowska, Wrocław-Warszawa-Kraków 1998, s.11-396 Holland R., Neron odarty z mitów, Warszawa 2001 Hours-Miedan M., Kartagina, przekł. K. Marczewska, Warszawa 1998 Idy Marcowe 2050 lat później, red. L. Mrozewicz, Poznań 2008 Ilski K., Idea jedności politycznej, społecznej i religijnej w świetle pism Ambrożego z Mediolanu, Poznań 2001 Jaczynowska M., Collegia iuvenum. Rola historyczna i działalność organizacji młodzieży rzymskiej w okresie Wczesnego Cesarstwa, Toruń 1964 Jaczynowska M., Religie świata rzymskiego, Warszawa 1987 Jaczynowska M., Studia z dziejów starożytnego Rzymu, Toruń 2003 11 Jaeger W., Wczesne chrześcijaństwo a grecka paideia, przeł. K. Bielawski, Bygdoszcz 1997 Janiszewska D., Wojna domowa w Rzymie w latach 193-197, Poznań 2010 Jastrzębowska E., Sztuka wczesnochrześcijańska, Warszawa 1988 Johnson P., Historia chrześcijaństwa, Gdańsk 1993 Johnson P., Historia żydów, Krakow 1993 Jońca M., Głośne rzymskie procesy karne, Wrocław 2009 Jundziłł J., Rzymianie a morze, Bydgoszcz 1991 Kaczanowicz W., Aspekty ideologiczne w rzymskim mennictwie lat 235-284 n.e., Katowice 1990 Kaczanowicz W., Cesarz Probus, 276-282 r. n.e., Katowice 1997 Kaczanowicz W., Uzurpacja Karauzjusza i Allektusa w Brytanii i Galii u schyłku III w. n.e., Katowice 1985 Kamienik R., Studia nad powstaniem Spartakusa, Lublin 1994 Kara śmierci w starożytnym Rzymie, red. H. Kowalski, M. Kuryłowicz, Lublin 1996 Keaveney A., Lukullus, przekł. A. Łukaszewicz, Warszawa 1998 Kelly J.N.D., Hieronim. Życie, pisma, spory, Warszawa 2003 Kęciek K., Dzieje Kartagińczyków. Historia nie zawsze ortodoksyjna, Warszawa 1993 Kęciek R., Kynoskefalai 197 r. p.n.e., Warszawa 1997 Kęciek R., Magnezja 189 r. p.n.e., Warszawa 2002 Kęcik K., Wojna Hannibala, Warszawa 2005 Kluczek A.A., Polityka dynastyczna w Cesarstwie Rzymskim w latach 235–284, Katowice 2000 Kluczek A.A., Studia nad propagandą polityczną w Cesarstwie Rzymskim II–III w., Toruń 2006 Kluczek A.A., VNDIQVE VICTORES. Wizja rzymskiego władztwa nad światem w mennictwie złotego wieku Antoninów i doby kryzysu III wieku – studium porównawcze, Katowice 2009 Kocur M., We władzy teatru. Aktorzy i widzowie w antycznym Rzymie, Wrocław 2005 Kolb F., Ideał późnoantycznego władcy. Ideologia i autoprezentacja, przeł. A. Gierlińska, Poznań 2008 Kolendo J., Kolonat w Afryce Rzymskiej w I-II wieku, Warszawa 1962 Kolendo J., Świat antyczny i barbarzyńcy. Teksty, zabytki, refleksja nad przeszłością, t. 1-2, Warszawa 1998 Koneczny F., Cywilizacja żydowska, Warszawa 1997 Korpanty J., Myśl polityczna republiki rzymskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków 1977 Korpanty J., Rzeczpospolita potomków Romulusa, Ludzie, wydarzenia, idee, Warszawa 1979 Kostuch L., Wyobrażenia androginiczne w wierzeniach przedchrześcijańskich kręgu śródziemnomorskiego, Kielce 2003 Kotula T., Afryka północna w starożytności, Wrocław-Warszawa-Kraków 1972 Kotula T., Aurelian i Zenobia, Wrocław-Warszawa-Kraków 2006 Kotula T., Barbarzyńcy i dworzanie. Rzym a barbarzyńcy w dworskiej literaturze późnorzymskiej, Kraków 2004 Kotula T., Cesarz Klaudiusz II i Bellum Gothicum lat 269-270, Wrocław 1994 Kotula T., Kryzys III wieku w zachodnich prowincjach cesarstwa rzymskiego, Wrocław 1992 Kotula T., Kto wygrał bitwę z Gotami pod Naissus: cesarz Gallien w 268 r. czy cesarz Klaudiusz II w 269 r.? Poznań 1994 Kotula T., Masynissa, Warszawa 1976 Kotula T., Septymiusz Sewerus, cesarz z Lepcis Magna, Warszawa 1987 Krawczuk A., Cesarz August, /kilka wydań/ Krawczuk A., Gajusz Juliusz Cezar, /kilka wydań/ Krawczuk A., Julian Apostata, Warszawa 1987 Krawczuk A., Konstantyn Wielki, /kilka wydań/ Krawczuk A., Kronika starożytnego Rzymu, Warszawa 1994 12 Krawczuk A., Ostatnia olimpiada, Wrocław-Warszawa-Kraków 1976 Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich. Dominat, Warszawa 1991 Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich. Pryncypat, Warszawa 1986 Kryzysy państwa rzymskiego: Republika i Cesarstwo, red. T. Kotula, A. Ładomirski, Acta Universitatis Wratislaviensis No 1682, Antiquitas 21, Wrocław 1995 Kumaniecki K., Cyceron i jego współcześni, Warszawa 1989 /kilka wydań/ Kupis B., Religie starożytnego Rzymu, t.1-2, Warszawa 1991 Kuryłowicz M., Prawo i obyczaje w starożytnym Rzymie, Lublin 1994 Lancel S., Hannibal, przekł. R. Wiśniewski, Warszawa 2000 Le Bohec Y., Cezar, Warszawa 2003 León V., Barwny półświatek starożytnego Rzymu, przeł. S. Patlewicz, Warszawa 2008 Linderski J., Rzymskie zgromadzenie wyborcze od Sulli do Cezara, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966 Łoposzko T., Historia społeczna republikańskiego Rzymu, Warszawa 1987 Łoposzko T., Trybunat Publiusza Klodiusza w świetle źródeł i historiografii, PWN 1974 Łoposzko T., Zarys społecznych dziejów Cesarstwa Rzymskiego, Lublin 1989 Łoś A., „Dobrze urodzeni” i „dorobkiewicze”. Studium socjologiczne elit miast kampańskich od Augusta do Dioklecjana, Wrocław 1996 Łukaszewicz A., Egipt Greków i Rzymian, Warszawa 2006 Maksymiuk K., Polityka Sasanidów wobec wschodnich prowincji Cesarstwa Rzymskiego w III w. n.e., Siedlce 2005 Markale J., Wercyngetoryks, przekł. H. Olędzka, Warszawa 1988 Marrou H.I., Zmierzch Rzymu czy późna starożytność, III-VI wiek, tłum. M. Węcowski. Warszawa 1997 Martin J.-P., Kult panującego w cesarstwie rzymskim, Poznań 1996 Mączyńska M., Europa w okresie wędrówek ludów, Poznań 2001 Mączyńska M., Wędrówki Ludów. Historia niespokojnej epoki IV i V wieku, Warszawa-Kraków 1996 Męczennicy, oprac. E. Wipszycka, M. Starowieyski, Kraków 1988 (1995) Mikocki T., Zgodna, pobożna, płodna, skromna, piękna... Propaganda cnót żeńskich w sztuce rzymskiej, Wrocław 1997 Mikołajczak A.W., Kapitol. Sanktuarium starożytnego Rzymu i jego religia, Poznań 1994 Modrzewska-Pianetti I., Zarys archeologii Hiszpanii rzymskiej, Warszawa 2002 Morawiecki L., Władza charyzmatyczna w Rzymie u schyłku republiki (lata 44-27 p.n.e.), Rzeszów 1989 Mrozek S., Lukullus, Warszawa 2003 Mrozek S., Ostatni wódz republiki. Życie i działalność Lucjusza Licyniusza Lukullusa, Gdańsk 2003 Mrozewicz L., Arystokracja municypalna w rzymskich prowincjach nad Renem i Dunajem w okresie wczesnego cesarstwa, Poznań 1989 Mrozewicz L., Rozwój ustroju municypalnego a postępy romanizacji w Mezji Dolnej, Poznań 1982 Murawski A., Akcjum 31 r. p.n.e., Warszawa 1986 (2003) Musiał D., Antyczne korzenie chrześcijaństwa, Warszawa 2001 Musiał D., Dionizos w Rzymie, Kraków 2009 Musiał D., Sodalicium sacrilegii. Pitagorejczycy w Rzymie w okresie republiki: fakty i mity, Toruń 1998 Na tropie Indoeuropejczyków. Mity i epopeje. Z Georges’em Dumezilem rozmawia Didier Eribon, przekł. K. Kocjan, Warszawa 1996 Niemirowski A., Etruskowie, przeł. A. Szymański, Łódź 1990 13 Niewolnictwo i niewolnicy w Europie od starożytności po czasy nowożytne, red. D. QuiriniPopławska, Kraków 1998 Okoń D., „Severi et senatores”. Polityka personalna cesarzy dynastii Sewerów wobec senatorów w świetle badań prozopograficznych (193-235 r. n.e.), Szczecin 2009 Okoń D., Consul designatus. Desygnacja na konsulat w okresie pryncypatu (30 r. p.n.e. – 235 r. n.e.), Szczecin 2008 Olszaniec S., Comites consistoriani w wieku IV. Studium prosopograficzne elity dworskiej Cesarstwa Rzymskiego 320-395 n.e. Toruń 2007 Olszaniec S., Julian Apostata jako reformator religijny, Kraków 1999 Ostrowski J.A., Między Bosforem a Eufratem. Azja Mniejsza od śmierci Aleksandra Wielkiego do najazdu Turków seldżuckich, Wrocław-Warszawa-Kraków 2005 Ostrowski J.A., Starożytny Rzym. Polityka i sztuka, Warszawa-Kraków 1999 Ożóg M., Kościół starożytny wobec świątyń oraz posągów bóstw, Kraków 2009 Pallottino M., Etruskowie, Warszawa 1968 Parain C., Marek Aureliusz, przekł. J. Rogoziński, Warszawa 1962 Pawlak M., Aecjusz i barbarzyńcy, Kraków 2007 Pawlak M., Walka o władzę w Rzymie w latach 425–435, Toruń 2004 Pawlak M., Niewolnicy prywatni w rzymskiej Afryce w okresie wczesnego Cesarstwa, Wrocław 2002 Pawlak M., Walka o władzę w Rzymie w latach 425–435, Toruń 2004 Pawłowska B., Urbs sacra. Pielgrzymki i podróże do Rzymu w starożytności chrześcijańskiej (IV– VII w.), Kraków 2007 Picard G.Ch., Sztuka rzymska, przekł. K. Gawlikowska, Warszawa 1975 Piegdoń M., Galia Przedalpejska. Studia nad rzymską obecnością w północnej Italii w III–I w. p.n.e., Kraków 2009 Piotrowicz L., Dzieje rzymskie, (Warszawa 1934 i inne wydania) Piotrowicz L., Kult panującego w starożytności, Wstęp i oprac. nauk. L. Mrozewicz, Poznań 2006 Prowincje rzymskie i ich znaczenie w ramach Imperium, red. M. Jaczynowska, J. Wolski, WrocławWarszawa-Kraków-Gdańsk 1976 Rogosz N., Polityczna rola senatu w Republice Rzymskiej w latach 59–55, Katowice 2004 Rogosz N., Polityczna rola trybunatu ludowego w Rzymie w latach restauracji sullańskiej (78–70 p.n.e.), Katowice 1992 Romański R., Farsalos 48 r. p.n.e., Warszawa 2003 Ruciński S., Praefectus urbi. Strażnik porządku publicznego w Rzymie w okresie wczesnego Cesarstwa, Poznań 2008 Rzym i my. Wprowadzenie do literatury i kultury łacińskiej, Do druku podał G. Serbat, tłum. I. Lewandowski, W.M. Malinowski, Poznań 2009 Sadurska A., Archeologia starożytnego Rzymu, t.1: Od epoki królów do schyłku republiki, Warszawa 1975; t.2: Okres cesarstwa, Warszawa 1980 Sadurska A., W cieniu Panteonu. O sztuce starożytnego Rzymu, Warszawa 1965 Sajkowski R., Divus Augustus Pater, Kult boskiego Augusta za rządów dynastii julisko-klaudyjskiej, Olsztyn 2001 Salamon M., Rozwój idei Rzymu-Konstantynopola od IV do pierwszej połowy VI wieku, Katowice 1975 Salamon M., Środowisko kultury łacińskiej w Konstantynopolu w IV wieku, Katowice 1977 Sartre M., Wschód rzymski. Prowincje i społeczeństwa prowincjonalne we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego w okresie od Augusta do Sewerów (31 r. p.n.e. – 235 r. n.e.), tłum. S. Rościcki, Wrocław 1997 14 Sawiński P., Specjalni wysłannicy cesarscy w okresie od Augusta do Tyberiusza. Studium nad początkami pryncypatu, Poznań 2005 Schumacher L., Niewolnictwo antyczne. Dzień powszedni i los niewolnych, przekł. B. Mrozewicz, Poznań 2005 Siergiejenko M.J., Pompeja, Warszawa 1956 Sikorski J., Kanny 216 r. p.n.e., Warszawa 1984 Simon M., Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa I–IV w., Warszawa 1979, Warszawa 1992 Skrzyniarz S., HADES. Recepcja, sens ideowy i przemiany obrazu pogańskiego boga w sztuce bizantyńskiej, Kraków 2002 Słapek D., Gladiatorzy i polityka. Igrzyska w okresie późnej republiki rzymskiej, Warszawa 1996 Słapek D., Sport i widowiska w świecie antycznym. Kompendium, Kraków-Warszawa 2010 Southern P., Juliusz Cezar, przekł. B. Mierzejewska, Warszawa 2002 Southern P., Kleopatra, przekł. B. Mierzejewska, Warszawa 2002 Southern P., Marek Antoniusz, przekł. R. Kulesza, Warszawa 2001 Southern P., Oktawian August, przekł. D. Kozińska, Warszawa 2003 Southern P., Pompejusz Wielki, przekład B. Mierzejewska, Warszawa 2004 Stabryła S., Księga legend rzymskich, Warszawa-Kraków 1988 Stachura M., Heretycy, schizmatycy i manichejczycy wobec cesarstwa rzymskiego, Kraków 2000 Stachura M., Wrogowie porządku rzymskiego. Studium zjawiska agresji językowej w Kodeksie Teodozjusza, Nowelach Postteodozjańskich i Konstytucjach Sirmondiańskich, Kraków 2010 Starowieyski M., Barwny świat apokryfów, Poznań 1998 Starowieyski M., Ze świata wczesnego chrześcijaństwa, Pelplin 1998 Starożytny Rzym we współczesnych badaniach. Państwo–społeczeństwo–gospodarka. Liber in memoriam Lodovici Piotrowicz, red. J. Wolski, T. Kotula, A. Kunisz, Kraków 1994 Strzelczyk J., Goci: rzeczywistość i legenda, Warszawa 1984 Studia z dziejów antyku. Pamięci Profesora Andrzeja Kunisza, red. W. Kaczanowicz, Katowice 2004 Studia z dziejów starożytnego Rzymu, red. A.Kunisz, Katowice 1988 Suder W., Census populi. Demografia starożytnego Rzymu, Wrocław 2003 Suder W., Kloto, Lachesis, Atropos. Studia społeczno-demograficzne i medyczne z historii starożytnego Rzymu, Wrocław 1994 Suski R., Konsolidacja Cesarstwa Rzymskiego za panowania Aureliana 270–275, Kraków 2008 Syme R., Rewolucja rzymska, Do druku podał i posłowiem opatrzył L. Mrozewicz, przeł. A. Baziór, Poznań 2009 Szubelak B., Legionista Cezara. Studium uzbrojenia, Częstochowa 1999 Śnieżewski S., Salustiusz i historia Rzymu, Kraków 2003 Śrutwa J., Studia z dziejów Kościoła w starożytności, Lublin 1999 Święcicka-Wystrychowska P., Proces Jezusa w świetle prawa rzymskiego, Kraków 2005 Tatarkiewicz A., Życie religijne Ostii antycznej, Poznań 2009 Terra, mare et homines. Volumen in memoriam Thaddei Łoposzko, red. H. Kowalski, W. Śladkowski, Lublin 1994 Utczenko S., Kryzys i upadek republiki w starożytnym Rzymie, przekł. M. Łoś, Warszawa 1973 Vandenberg Ph., Neron, przekł. P. Taracha, Warszawa 1998 Veyne P., Imperium grecko-rzymskie, przeł. P. Domański, Kęty 2008 Vogt J., Upadek Rzymu, tłum. A. Łukaszewicz, Warszawa 1993 W 2500-lecie powstania Republiki Rzymskiej. Studia historyczne, red. A. Kunisz, Katowice 1995 Walter G., Cezar, przekł. D. Wilanowska, Warszawa 1983 Wells C., Cesarstwo rzymskie, przeł. T. Duliński, Warszawa brw (2005) 15 Wędrówka i etnogeneza w starożytności i średniowieczu, red. M. Salamon, J. Strzelczyk, Kraków 2010 Wielowiejski J., Główny szlak bursztynowy w czasach Cesarstwa Rzymskiego, Wrocław-WarszawaKraków-Gdańsk 1980 Wielowiejski J., Kontakty Noricum i Pannonii z ludami północnymi, Wrocław 1970 Wielowiejski J., Życie codzienne na ziemiach polskich w okresie wpływów rzymskich (I–V w.),Warszawa 1976 Wiewiorowski J., Stanowisko prawne rzymskich dowódców wojsk prowincjonalnych – duces w prowincjach Scythia Minor i Moesia Secunda, Poznań 2007 Winniczuk L., Pliniusz Młodszy w świetle swoich listów i mów, Warszawa 1987 Wipper R.J., Rzym i wczesne chrześcijaństwo, Warszawa 1960 Wipszycka E., Kościół w świecie późnego antyku, Warszawa 1992 (1994) Wipszycka E., O starożytności polemicznie, Warszawa 1994, 2000 lub inne wydanie Wojciechowski P., Beleno Augusto sacrum. Celtyckie i weneckie bóstwa w rzymskiej Akwilei, Toruń 2000 Wojciechowski P., Czciciele Herkulesa w Rzymie. Studium epigraficzno-sntropomastyczne (I–IV w. n.e.), Toruń 2005 Wolińska T., Justynian Wielki, Kraków 2003 Wolny M., Hannibal w Italii 218–217 p.n.e. Studia nad uwarunkowaniami początkowych sukcesów kartagińskich, Olsztyn 2007 Wolski J., Imperium Arsacydów, do druku przygot. i wstępem opatrzył S. Zawadzki, Poznań 1996 Zając J., Od Wenetów do Rzymian. Studium epigraficzno-antroponomastyczne, Toruń 1991 Zanker P., Apoteoza cesarzy rzymskich, Rytuał i przestrzeń miejska, przeł. L. Olszewski, Poznań 2005 Zanker P., August i potęga obrazów, tłum. L. Olszewski, Poznań 1999 Zieliński T., Religia Cesarstwa Rzymskiego, Toruń 1999 Zieliński T., Religia Rzeczypospolitej rzymskiej, Warszawa 1933 Zieliński T., Rzym i jego religia. Szkice antyczne, Kraków 1971 Żmudziński M., Gospodarka w rzymskiej prowincji Dacji Superior, Wrocław 2007 5D. WSCHÓD / GRECJA / RZYM Bednarczyk A., Medycyna i filozofia w starożytności, Warszawa 1999 Bieżuńska-Małowist I., Niewolnictwo, Warszawa 1987 Carry M., Warmington E.H., Starożytni odkrywcy, Warszawa 1963 Grecy, Rzymianie i ich sąsiedzi, red. K. Nawotka, M. Pawlak, przy współpracy A. Pałuchowskiego i A. Wojciechowskiej, Wrocław 2007, Acta Universitatis Wratislaviensis No 2992, Antiquitas 29 Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków 1987 Haec mihi in animis vestris templa. Studia Classica in Memory of Professor Lesław Morawiecki, ed. by P. Berdowski and B. Blahaczek, Rzeszów 2007 Hortus Historiae. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Józefa Wolskiego w setną rocznicę urodzin, red. E. Dąbrowa, M. Dzielska, M. Salamon, S. Sprawski. Kraków 2010 Ideologia i propaganda w starożytności, red. L. Morawiecki, P. Berdowski. Rzeszów 2004 Jurewicz O., Winniczuk L., Starożytni Grecy i Rzymianie w życiu prywatnym i państwowym, Warszawa 1968 Landels J.G., Muzyka starożytnej Grecji i Rzymu, Kraków 2005 Łoposzko T., Katastrofy morskie antycznych flot wojennych, Lublin 1993 Łoposzko T., Starożytne bitwy morskie, Gdańsk 1992 16 Łoposzko T., Tajemnice starożytnej żeglugi, Gdańsk 1992 Malinowski G., Zwierzęta świata antycznego. Studia nad Geografią Strabona, Wrocław 2003 Marrou H., Historia wychowania w starożytności, przekł. S. Łoś, Warszawa 1969 Marrou H., Historia wychowania w starożytności, Warszawa 1969 Miasto w starożytności, red. L.Mrozewicz, K.Balbuza, Poznań 2004 Ostrowski J.A., Słownik artystów starożytności, Kraków 1994 Pod znakami Aresa i Marsa, red. E. Dąbrowa, Kraków 1995 Press L., Atrakcje dla bogów i ludzi. O rozrywkach w świecie antycznym, Warszawa 1961 Religia i polityka w świecie antycznym, red. R. Sajkowski, Ostróda 2005 Sachs C., Muzyka w świecie starożytnym, Warszawa 1981 Souza Ph. De, Piraci w świecie grecko-rzymskim, 2008 Świat antyczny, stosunki społeczne, ideologia, polityka, religia, red. B. Bravo, Warszawa 1988 Winniczuk L., Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1983 Wipszycka E., O starożytności polemicznie, Warszawa 1994 Wypustek A., Magia antyczna, Wrocław 2001 Zamach stanu w dawnych społecznościach, red. A.Sołtysiak, przy współpr. J.Olko, Warszawa 2004