RÓWNOŚĆ SZANS KOBIET I MĘŻCZYZN Konferencja „Budownictwo to jest to !” – 28.09.2010r. WSTĘP Polityka równości płci, która realizowana jest w Unii Europejskiej, należy do jednej z najnowocześniejszych i najbardziej zaawansowanych na świecie. Obowiązujący w Unii stan prawny i podejmowane przez nią działania mają jeden nadrzędny cel: faktyczna równość w sensie prawnym kobiet i mężczyzn, równość obu płci na rynku pracy w dostępie do edukacji, dóbr i usług oraz udział kobiet i mężczyzn w procesie podejmowania decyzji. DEFINICJE 1. Zasada równości szans mężczyzn i kobiet – to prawo do sprawiedliwego dostępu do różnych życiowych możliwości, określa się to najczęściej poprzez zakaz dyskryminacji (np. ze względu na płeć, wyznanie religijne czy narodowość) gwarantowany prawami człowieka. 2. Przemoc ze względu na płeć – jest to jakiekolwiek akt przemocy albo groźba jej użycia wymierzona przeciwko danej osobie z powodu jej przynależności do danej płci. W grupie osób dorosłych w ponad 90% przypadków oznacza przemoc mężczyzn w stosunku do kobiet. CD DEFINICJI 3. GENDER – płeć społeczno-kulturowa, czyli zespół cech, atrybutów, postaw, ról społecznych związanych z faktem bycia kobietą lub mężczyzną. Płeć kulturowa kształtowana jest społecznie, „uczymy się” jej w procesie socjalizacji, edukacji i wychowania. Płeć kulturowa zmienia się w czasie i przestrzeni. 4. GENDER MAINSTREAMING – uwzględnienie społecznego i kulturowego wymiaru płci we wszystkich dziedzinach życia i działaniach Unii Europejskiej przez wszystkie kraje członkowskie. POLSKIE AKTY PRAWNE W KWESTII RÓWNOŚCI SZNAS KOBIET I MĘŻCZYZN 1. Konstytucja RP – cytat: „Kobieta i mężczyzna w RP mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawa do kształcenia, zatrudniania i awansów, do jednakowego wynagrodzenia za prace jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń”. 2. Kodeks Pracy – cytat: „Jakakolwiek dyskryminacja w stosunku pracy, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, narodowość, przekonania zwłaszcza polityczne i religijne oraz przynależność związkową jest niedopuszczalna”. 3. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. 4. Ustawa o mniejszościach narodowych i etycznych oraz o języku regionalnym. 5. Ustawa o systemie oświaty. USTAWODAWSTWO WSPÓLNOTOWE Przestrzeganie zasady równości szans kobiet i mężczyzn w EFS wynika z zapisów Traktatu Amsterdamskiego oraz Rozporządzeń Rady Europejskiej i jest to obowiązek prawny wiążący instytucje realizujące projekty unijne korzystające ze środków EFS. Europejska strategia zatrudnienia szczegółowo mówi o równości płci w wytycznej nr 6: Wymagane działania to: 1. Wspomaganie aktywizacji kobiet na rynku pracy. 2. Redukcje różnic między kobietami i mężczyznami występujących we wskaźnikach dotyczących zatrudnienia i bezrobocia. 3. Redukcja różnic wysokości wynagrodzeń kobiet i mężczyzn EDUKACJA JAKO STRATEGICZNY CEL W ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW NIERÓWNOŚCI PŁCI Nie jest łatwo przełamać stereotyp płci co do przyszłości zawodowej. Zachęcenie uczennic gimnazjum uczących się na terenie powiatów: oświęcimskiego, wadowickiego i suskiego do wybierania dalszej edukacji w szkołach budowlanych może być trudne ze względu na przyjęte stereotypy takie jak: dziewczyny są spokojne, opiekuńcze, uległe, zainteresowane sprawami domowymi: gotowaniem, strojeniem się, często pokazuje się je przed lustrem (chłopców nigdy) chłopcy są ciekawi świata, poszukujący, samodzielni, aktywni, potrafiący wykonywać najtrudniejsze prace. Takie uogólnione przekonania na temat przyjmuje postać podziału zawodów na męskie i kobiece. PROPOZYCJA PROMOCJI KSZTAŁCENIA DZIEWCZĄT NA KIERUNKACH BUDOWLANYCH Na plakatach informacyjnych o naborze uczniów do klas pierwszych umieszczajmy niestereotypowe wizerunki dziewczyn – uczennic /np. dziewczyna w kasku na budowie nadzorująca pracujących mężczyzn, dziewczyna - architekt mieszkania lub ogrodu W organizowanych dniach otwartych szkoły, zapraszajmy szczególnie dziewczęta do nauki zawodów, ukazujmy swoją szkołę jako etap pośredni dla dalszej edukacji na studiach w kierunkach: budownictwo, architektura i ochrona środowiska CD. PROPOZYCJA PROMOCJI KSZTAŁCENIA DZIEWCZĄT NA KIERUNKACH BUDOWLANYCH W klasach maturalnych przekonujmy uczące się dziewczyny , aby nie kończyły edukacji na tym etapie, lecz podjęły trud studiowania (organizujmy wycieczki np. na Politechnikę Krakowską) Zaangażujmy doradców zawodowych w gimnazjach do wspierania swoich uczniów w zróżnicowanych wyborach swojej przyszłej edukacji PODSUMOWANIE Sytuacja kobiet na rynku pracy w Polsce jest trudna, zdecydowanie gorsza niż mężczyzn. Do najważniejszych ograniczeń pełnego dostępu kobiet do rynku pracy zaliczyć można: - dyskryminację kobiet na rynku pracy, mniejsze możliwości awansu, niższe, zarobki, wyższą stopę bezrobocia kobiet w Polsce, - niski współczynnik aktywności zawodowej kobiet w Polsce, - niski poziom wykorzystania niestandardowych form zatrudnienia (elastyczny lub niepełny wymiar czasu pracy), - traktowanie pracy w domu i wychowanie dzieci jako okres bierności zawodowej, - brak dostępu do usług opiekuńczych konieczności dzielenia obowiązków rodzinnych i zawodowych, - brak ułatwień powrotu kobiet do pracy zawodowej po dłuższej nieobecności np. urlop macierzyński Dziękuję za uwagę.