Praktyczne zastosowanie zasady równości płci w projektach społecznych i edukacyjnych Joanna Boduch-Paw Regionalny Ośrodek EFS w Ostrowcu Świętokrzyskim Kielce, 26.05.2010 Równość płci • Stan, w którym kobietom i mężczyznom przypisuje się taką samą wartość społeczną, równe prawa i równe obowiązki oraz gdy mają oni równy dostęp do zasobów (środki finansowe, szanse rozwoju), z których mogliby korzystać. • Możliwość wyboru drogi życiowej bez ograniczeń stereotypów płci. Stereotypy • Uogólnione przekonania dotyczące tego, jakie są (wszystkie) kobiety i jacy są (wszyscy) mężczyźni, • Uproszczone opisy „męskiego mężczyzny” i „kobiecej kobiety”, podzielane przez ogół społeczeństwa i powstające w efekcie wychowania i socjalizacji w społeczeństwie Stereotypy płci Kobiety Mężczyźni • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Wrażliwe Uczuciowe Subtelne Ciepłe Troskliwe Mają trudności w podejmowaniu decyzji Uległe Poświęcające się Uczynne Opiekuńcze Agresywni Niezależni Mało emocjonalni Stanowczy Pewni siebie Silni Dominujący Bezpośredni Aktywni Zaniedbani Głośni Łańcuch dyskryminacji Obszary dyskryminacji • • • • Edukacja - stereotypowa zawartość podręczników – dziewczynki bierne chłopcy aktywni, jeden model rodziny, brak informacji o przemocy, stereotypowe postawy nauczycielek/li, Rynek pracy- segregacja pionowa i pozioma, „szklane zjawiska”, Ubóstwo – feminizacja biedy, Zdrowie – wyższa długość życia kobiet, brak profilaktyki uwzględniającej specyfikę płci. Bariery równości • Segregacja pozioma i pionowa rynku pracy, • Różnice w płacach kobiet i mężczyzn, • Mała dostępność elastycznych rozwiązań czasu pracy, • Niski udział mężczyzn w wypełnianiu obowiązków rodzinnych, • Niski udział kobiet w podejmowaniu decyzji, Bariery równości cd. • • • • • Przemoc ze względu na płeć, Niewidoczność kwestii płci w ochronie zdrowia, Niewystarczający system opieki przedszkolnej, Stereotypy płci we wszystkich obszarach, Dyskryminacja wielokrotna, szczególnie w odniesieniu do kobiet starszych, imigrujących, niepełnosprawnych oraz należących do mniejszości etnicznych. Standard minimum Standard minimum ma służyć OCENIE, czy projekt jest zgodny z zasadą równości płci. Standard minimum • Standard minimum składa się z 6 pytań • Wniosek o dofinansowanie projektu nie musi spełniać wszystkich punktów ze standardu minimum (wymagane są co najmniej 2 z 6 punktów standardu minimum). Standard minimum • Czy projekt zawiera analizę sytuacji kobiet i mężczyzn dotyczącą obszaru interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu, która wskazuje na nierówności ze względu na płeć? □ TAK □ NIE Standard minimum Punkt 3.1 wniosku • Przedstawienie danych jakościowych i/lub ilościowych w podziale na płeć w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu, • Odniesienie się do występujących barier równości płci. Standard minimum • Czy analiza sytuacji kobiet i mężczyzn zawiera dane ilościowe, które wskazują na brak istniejących nierówności w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu? □ TAK □ NIE Standard minimum Punkt 3.1 Dane bezpośrednio powiązane ze specyfiką i/lub zakresem oddziaływania projektu. Standard minimum • Czy użyte w analizie sytuacji kobiet i mężczyzn dane w podziale na płeć dotyczą obszaru interwencji i zasięgu oddziaływania projektu? □ TAK □ NIE Standard minimum • Czy działania odpowiadają na nierówności ze względu na płeć istniejące w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu i/lub różnicują działania (formy wsparcia) dla kobiet i mężczyzn? □ TAK □ NIE Standard minimum • Czy rezultat(y) są podane w podziale na płeć i/lub wskazują jak projekt wpłynie na sytuację kobiet i mężczyzn w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu? □ TAK □ NIE Standard minimum • Czy projekt wskazuje w jaki sposób zostanie zapewnione równościowe zarządzanie projektem? □ TAK □ NIE Wyjątki od standardu minimum Profil działalności projektodawcy ze względu na ograniczenia statutowe (np. Stowarzyszenie Samotnych Ojców lub teren zakładu karnego). Beneficjent musi podać w treści wniosku informację, że jego projekt należy do wyjątku od standardu minimum ze względu na ograniczenia statutowe. Wyjątki od standardu minimum Realizacja działań pozytywnych - wpływają na niekorzystną sytuację danej płci, wyrównują jej szanse społeczne i zawodowe. Beneficjent musi zawrzeć we wniosku o dofinansowanie projektu analizę sytuacji kobiet i mężczyzn wskazującą na konieczność realizacji takich działań. Wyjątki od standardu minimum Zamknięta rekrutacja -projekt obejmuje wsparciem wszystkich pracowników/personel konkretnego podmiotu, części danego podmiotu lub grupy podmiotów. Beneficjent musi podać, że jego projekt należy do wyjątku od standardu minimum ze względu na zamkniętą rekrutację wraz z uzasadnieniem. Analiza pod kątem płci Uwzględnia społeczno-kulturowe uwarunkowania płci i specyfikę płci kulturowej i zawiera: • Liczbowy udziału kobiet i mężczyzn w projekcie, • Specyficzne kwestie związane z równością szans k i mpomysły na „równościowe” działania, • Ważne jest to ile kobiet i mężczyzn weźmie udział w projekcie, ale też to, czego będą się uczyć, jakie kompetencje rozwijać, nad czym wspólnie pracować. Równościowa analiza W gminie X zamieszkuje 3679 kobiet i 3768 mężczyzn. 26% mieszkańców utrzymuje się z rolnictwa. Wyższe wykształcenie posiada 300 osób w tym aż 200 kobiet. Jednocześnie wśród 468 zarejestrowanych bezrobotnych 58% to kobiety. Poważny problem stanowi bezrobocie ukryte-agrarne. W znacznej mierze dotyczy kobiet, które pozostają w domu, opiekując się dziećmi i zajmując gospodarstwem. Mieszkańcy gminy mają problem z dostępem do szeroko pojętej edukacji zarówno z powodu utrudnionej komunikacji między wsią a miastem, a kobiety dodatkowo z powodu w/w obowiązków. Projekt zakłada objęcie wsparciem 58 mieszkanek i 42 mieszkańców gminy X. Nierównościowa analiza • Gminę X zamieszkuje 7447 osób. 26% z nich zatrudnionych jest w rolnictwie. Prawie 1/3 mieszkańców stanowią osoby bezrobotne. Wyższe wykształcenie posiada 305 mieszkańców w tym aż 200 to kobiety. 58% wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych stanowią kobiety. Wyniki badan wskazują, że najmniej zainteresowani udziałem w szkoleniach są rolnicy. Tylko ¼ z nich uważa, że edukacja może przyczynić się do poprawy ich życia. Projekt zakłada objęcie wsparciem szkoleniowym 100 mieszkańców gminy X. Równościowy cel • Projektuje zmianę oddzielnie dla kobiet, oddzielnie dla mężczyzn, • Określa adekwatnie i realistycznie liczbowy udział k i m w danym obszarze problemowym, • Przyczynia się do osłabienia istniejących nierówności. Równościowe cele • Podniesienie poziomu wykształcenia i umiejętności 58 mieszkanek i 42 mieszkańców Gminy X w 2010. • Uzyskanie zatrudnienia do końca 2010 r. przez 18 kobiet i 12 mężczyzn długotrwale bezrobotnych zarejestrowanych w PUP, zamieszkujących teren gminy X. Równościowe działania • Zaplanowane z udziałem przedstawicieli grupy docelowej (kobiet i mężczyzn), • Adekwatne do zdiagnozowanych potrzeb i celów, • Kompleksowe, • Otwarcie komunikujące równość, • Realizowane przez zespół, dla którego równość jest ważna. Równościowe rezultaty • Adekwatne do diagnozy i zidentyfikowanych potrzeb kobiet i mężczyzn. • Jeżeli potrzeby są inne w przypadku kobiet i mężczyzn, rezultaty powinny zostać określone oddzielnie dla każdej płci. Monitoring i ewaluacja • Dane segregowane z podziałem na płeć na każdym etapie realizacji – zaplanowane już na samym początku, • Wskaźniki z podziałem na płeć powinny być wykorzystywane we wniosku o płatność, • Zatrudniając zewnętrzny zespół ewaluacyjny, zwróć uwagę na jego zróżnicowanie (k i m) oraz równościowe kompetencje. Informacja i promocja • • • • Niestereotypowy wizerunek k i m, Zróżnicowane obrazy k i m, Język wrażliwy na płeć, Bezpośrednie odniesienie się do grup tradycyjnie dyskryminowanych lub wykluczonych, • Zróżnicowane kanały komunikacji. Równościowy projekt • Realizując zasadę równych szans kobiet i mężczyzn warto odnosić się do barier równości. Mogą one służyć za punkt odniesienia przy diagnozowaniu sytuacji kobiet i mężczyzn, a także planowaniu działań na rzecz zapewnienia równości szans w projektach, • Działania muszą odpowiadać na zdiagnozowane nierówności ze względu na płeć lub różnicować wsparcie wobec kobiet i mężczyzn, Równościowy projekt cd. • Rezultaty muszą być spójne z celami i działaniami w projekcie, adekwatne do zdiagnozowanych problemów, przyczyniać się do poprawy sytuacji kobiet i mężczyzn, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb grupy znajdującej się w gorszej sytuacji, • W procesie podejmowania decyzji w projekcie zapewnione jest uczestnictwo kobiet i mężczyzn, zespół projektowy przewiduje poszerzenie swojej wiedzy w zakresie równości, projekt włącza przedstawicieli i przedstawicielki grup docelowych w planowanie projektu. Źródła danych • Raport GUS „ Kobiety w Polsce” – 2008, • Raport UNDP „ Polityka równości płci- Polska 2007”, • Krajowy System Monitorowania Równego Traktowania Kobiet i Mężczyzn, www.monitoring.rownystatus.gov.pl, • System Informacji Oświatowej, • www.gendergapp.eu • [email protected] Zapraszamy do Regionalnego Ośrodka EFS w Ostrowcu Świętokrzyskim ul. Sandomierska 26 A, pok. 17 i 20 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski tel. (0 41) 263 - 01 – 54 Dziękuję za uwagę…..